Cơ quan có thẩm quyền đăng ký
Theo quy định của Nghị định số 16, Khoản 5 Mục của Thông tư 04 thì các tài sản được công ty cho thuê tài chính cho thuê trên lãnh thổ Việt Nam hoặc ra nước ngoài thông qua hợp đồng cho thuê tài chính đều phải đăng ký.
Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm và các Trung tâm đăng ký giao dịch bảo đảm (Trung tâm) là cơ quan có thẩm quyền đăng ký và cung cấp thông tin về tài sản cho thuê tài chính.
Người yêu cầu đăng ký, người yêu cầu cung cấp thông tin có quyền lựa chọn yêu cầu Cục Đăng ký hoặc Chi nhánh thực hiện việc đăng ký, cung cấp thông tin về tài sản cho thuê tài chính và việc đăng ký, cung cấp thông tin về tài sản cho thuê tài chính tài Cục Đăng ký, Trung tâm có giá trị pháp lý như nhau.
Nguyên tắc đăng ký
a) Tài sản cho thuê tài chính được đăng ký trên cơ sở nội dung kê khai trong đơn của người yêu cầu đăng ký: Người yêu cầu đăng ký phải kê khai chính xác, đầy đủ, phù hợp với thỏa thuận của các bên trong hợp đồng cho thuê tài chính và chịu trách nhiệm về các nội dung đã kê khai trong đơn.
b) Cục Đăng ký và Trung tâm phải đăng ký kịp thời, chính xác theo đúng nội dung đã kê khai trong đơn và tạo điều kiện cho việc đăng ký, tìm hiểu thông tin về tài sản cho thuê tài chính.
c) Các thông tin được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu về tài sản cho thuê tài chính và trong Sổ đăng ký tài sản cho thuê tài chính được cung cấp cho mọi cá nhân, tổ chức có nhu cầu tìm hiểu.
Giá trị pháp lý của việc đăng ký tài sản cho thuê tài chính
Việc đăng ký tài sản cho thuê tài chính có giá trị đối với người thứ ba trong thời hạn có hiệu lực của việc đăng ký quy định tại khoản 7 Mục 1 của Thông tư 04. Giấy chứng nhận đăng ký tài sản cho thuê tài chính là căn cứ pháp lý để bên cho thuê yêu cầu người thứ ba đã nhận chuyển giao tài sản cho thuê tài chính mà không có sự đồng ý của mình phải trả lại tài sản đó cho bên cho thuê.
Trong trường hợp tài sản cho thuê tài chính không được đăng ký tại Cục Đăng ký và Trung tâm theo quy định của Thông tư này, thì căn cứ vào Điều 139 của Bộ Luật Dân sự, bên thuê có quyền yêu cầu Tòa án quyết định buộc bên cho thuê phải đăng ký trong thời hạn bảy ngày, kể từ ngày quyết định của Tòa án có hiệu lực; quá thời hạn đó mà vẫn không đăng ký, thì hợp đồng cho thuê tài chính bị vô hiệu. Bên cho thuê phải bồi thường thiệt hại cho bên thuê, nếu có.
Trách nhiệm của cơ quan đăng ký và Đăng ký viên
Trong quá trình đăng ký và cung cấp thông tin, nhân viên của cơ quan đăng ký (Đăng ký viên) có trách nhiệm:
- Thực hiện việc đăng ký, cung cấp thông tin theo đúng trình tự, thủ tục;
- Đăng ký chính xác các nội dung đã kê khai trong đơn yêu cầu đăng ký;
- Trong trường hợp Đăng ký viên đăng ký không chính xác các nội dung kê khai trong đơn yêu cầu đăng ký, mà gây thiệt hại, thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại của công chức. Người bị thiệt hại có quyền yêu cầu Cục Đăng ký hoặc Chi nhánh, nơi Đăng ký viên công tác phải bồi thường thiệt hại. Đăng ký viên có trách nhiệm hoàn trả khoản tiền mà Cục đã bồi thường cho người bị thiệt hại.
Trách nhiệm của người yêu cầu đăng ký tài sản cho thuê tài chính
Người yêu cầu đăng ký là bên cho thuê trong hợp đồng cho thuê tài chính (các công ty cho thuê tài chính thuộc mọi thành phần kinh tế). Trường hợp cho thuê hợp vốn, thì các công ty cho thuê tài chính phải thống nhất cử một công ty đại diện cho các bên cho thuê đứng tên nộp đơn yêu cầu đăng ký, đồng thời, phải kê khai đầy đủ các công ty cho thuê tài chính hợp vốn trong Phụ lục kèm theo đơn yêu cầu đăng ký.
Người yêu cầu đăng ký có trách nhiệm sau đây:
a) Kê khai đầy đủ các mục trong đơn yêu cầu đăng ký theo mẫu được ban hành kèm theo Thông tư này. Nội dung kê khai trong đơn phải chính xác đúng thỏa thuận của các bên trong hợp đồng cho thuê tài chính;
b) Nộp lệ phí đăng ký theo quy định của pháp luật;
c) Trong trường hợp người yêu cầu đăng ký ghi vào đơn những nội dung không chính xác không đúng thỏa thuận của các bên trong hợp đồng cho thuê tài chính mà gây thiệt hại, thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại.
Trách nhiệm của người yêu cầu cung cấp thông tin về tài sản cho thuê tài chính
Mọi cá nhân, tổ chức có nhu cầu tìm hiểu thông tin về tài sản cho thuê tài chính đều có quyền yêu cầu Cục Đăng ký hoặc Trung tâm cung cấp thông tin và có trách nhiệm:
a) Kê khai đầy đủ các mục trong đơn yêu cầu cung cấp thông tin theo mẫu được ban hành kèm theo Thông tư này hoặc phiếu đề nghị tự tra cứu thông tin;
b) Nộp phí cung cấp thông tin theo quy định của pháp luật;
c) Trong trường hợp tự tra cứu, tìm hiểu thông tin về tài sản cho thuê tài chính, người yêu cầu cung cấp thông tin phải chấp hành nghiêm chỉnh nội quy, quy định được niêm yết tại Cục Đăng ký và Chi nhánh.
Trình tự, thủ tục đăng ký, cung cấp thông tin về tài sản cho thuê tài chính
Nộp đơn:
a) Nộp đơn trực tiếp tại trụ sở của Cục Đăng ký hoặc Trung tâm;
b) Gửi đơn qua đường bưu điện; có thể bằng hình thức gửi bảo đảm hoặc chuyển phát nhanh;
c) Gửi đơn qua fax. Do khó xác định được tính hợp pháp của đơn yêu cầu và việc đã nộp lệ phí của người yêu cầu đăng ký, cung cấp thông tin, việc gửi đơn qua fax chỉ được thực hiện trong trường hợp người yêu cầu đăng ký, người yêu cầu cung cấp thông tin đã đăng ký vào Danh sách khách hàng thường xuyên của Cục Đăng ký.
Phương thức cấp Giấy chứng nhận đăng ký, Văn bản cung cấp thông tin
Theo yêu cầu của người nộp đơn yêu cầu đăng ký, đơn yêu cầu cung cấp thông tin, Cục Đăng ký hoặc Trung tâm sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký, Văn bản cung cấp thông tin theo một trong hai phương thức sau:
Thứ nhất, trao trực tiếp tại trụ sở Cục Đăng ký hoặc Chi nhánh, nơi đã nhận đơn yêu cầu đăng ký;
Thứ hai, gửi thông qua dịch vụ thư bảo đảm của bưu điện.
Trình tự, thủ tục đăng ký gia hạn
Khi kết thúc thời hạn thuê, nếu bên thuê tiếp tục thuê tài sản đã đăng ký theo các điều kiện đã thỏa thuận trong hợp đồng cho thuê tài chính, thì bên cho thuê nộp đơn yêu cầu đăng ký gia hạn đến Cục Đăng ký hoặc Trung tâm, nơi đã đăng ký tài sản đó để cơ quan này tiến hành đăng ký gia hạn.
Việc đăng ký gia hạn chỉ có thể được thực hiện trong thời hạn ba tháng trước ngày kết thúc thời hạn có hiệu lực của việc đăng ký tài sản cho thuê tài chính. Thí dụ: nếu việc đăng ký hết hiệu lực vào ngày 31-12-2005, thì việc đăng ký gia hạn chỉ được thực hiện trong thời hạn từ ngày 1-10-2005 đến hết ngày 31-12-2005.
- Trình tự, thủ tục đăng ký gia hạn được thực hiện như đối với trường hợp đăng ký lần đầu. Trong thời hạn ba ngày, kể từ ngày nhận đơn yêu cầu đăng ký gia hạn hợp lệ Cục Đăng ký hoặc Trung tâm, nơi nhận đơn yêu cầu đăng ký gia hạn cấp Giấy chứng nhận đăng ký gia hạn.
Trình tự, thủ tục xóa đăng ký
1. Người yêu cầu đăng ký phải nộp đơn yêu cầu xóa đăng ký tài sản cho thuê tài chính trong các trường hợp sau đây:
a) Hợp đồng cho thuê tài chính chấm dứt trước thời hạn theo quy định tại Điều 27 của Nghị định số 16/2001/NĐ-CP ngày 2-5-2001 về tổ chức và hoạt động của Công ty cho thuê tài chính. Việc nộp đơn được thực hiện trước ngày chấm dứt hợp đồng cho thuê tài chính;
b) Hết thời hạn đăng ký có hiệu lực. Việc nộp đơn được thực hiện trước ngày thời hạn đăng ký chấm dứt.
Người yêu cầu xóa đăng ký không phải nộp lệ phí xóa đăng ký.
2. Trình tự, thủ tục xóa đăng ký được thực hiện như đối với trường hợp đăng ký lần đầu Trong thời hạn ba ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu xóa đăng ký hợp lệ, Cục Đăng ký hoặc Trung tâm, nơi nhận đơn đó thực hiện việc xóa đăng ký và cấp Giấy chứng nhận xóa đăng ký tài sản cho thuê tài chính.
3. Nếu sau ngày chấm dứt thời hạn đăng ký mà người yêu cầu đăng ký không có đơn yêu cầu đăng ký gia hạn hoặc không có đơn yêu cầu xóa đăng ký, thì Cục Đăng ký hoặc Trung tâm tự động thực hiện việc xóa đăng ký và chỉ cấp Giấy chứng nhận xóa đăng ký, nếu có đơn yêu cầu.
Các phương thức tìm hiểu thông tin về tài sản cho thuê tài chính
Cá nhân, tổ chức trong nước, cá nhân, tổ chức nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài muốn tìm hiểu về các thông tin được lưu giữ trong Sổ đăng ký hoặc trong cơ sở dữ liệu về tài sản cho thuê tài chính, thì có thể tiến hành tìm hiểu thông tin theo một trong hai phương thức sau đây:
a) Nộp đơn yêu cầu cung cấp thông tin theo Mẫu số 06 đến Cục Đăng ký hoặc trung tâm;
b) Tự tra cứu, tìm hiểu thông tin trong Sổ đăng ký tại Cục Đăng ký hoặc trung tâm theo nội quy, quy định được niêm yết tại Cục Đăng ký và trung tâm.
Người yêu cầu cung cấp thông tin được cung cấp các thông tin về tài sản cho thuê tài chính lưu tại Sổ đăng ký hoặc cơ sở dữ liệu về tài sản cho thuê tài chính theo tên của bên thuê hoặc bên cho thuê.
Trong thời hạn ba ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu hợp lệ, Cục Đăng ký hoặc Chi nhánh phải cung cấp thông tin cho người yêu cầu.
Theo yêu cầu của người đề nghị, Đăng ký viên có thể cung cấp thông tin bằng văn bản.
(Theo Nhân dân)