Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ Dự thảo Nghị định Quy định bổ sung về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN), thu hồi đất và trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Thu hồi ''sổ đỏ'' cấp trái pháp luật
Dự thảo Nghị định đã quy định việc thu hồi GCN đã cấp trái pháp luật đối với trường hợp mà cơ quan điều tra, cơ quan thanh tra đã có văn bản kết luận rằng GCN đã cấp trái với quy định của pháp luật. Trường hợp này, cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp GCN có trách nhiệm xem xét, sẽ ra quyết định thu hồi GCN đã cấp nếu kết luận đó là đúng.
Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp GCN tự kiểm tra và phát hiện GCN đã cấp là trái pháp luật, sẽ có trách nhiệm thông báo bằng văn bản tới cơ quan thanh tra để thẩm tra. Thanh tra Sở TN&MT có trách nhiệm thẩm tra đối với GCN do UBND cấp huyện cấp, thanh tra cấp tỉnh có trách nhiệm thẩm tra đối với GCN do UBND cấp tỉnh hoặc Sở TN&MT cấp.
Nếu qua thẩm tra có kết luận là GCN cấp trái pháp luật thì cơ quan nhà nước đã cấp GCN ra quyết định thu hồi GCN đã cấp. Trường hợp tổ chức, công dân phát hiện GCN đã cấp trái pháp luật thì gửi kiến nghị, phát hiện đến cơ quan nhà nước đã cấp GCN. Cơ quan nhà nước đã cấp GCN có trách nhiệm xem xét, giải quyết.
Dự thảo Nghị định cũng quy định rất cụ thể việc cấp GCN đối với các trường hợp khác như: người nhận thừa kế quyền sử dụng đất là người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài không thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở; trường hợp đất do hộ gia đình, cá nhân sử dụng từ trước ngày 15/10/1993 mà không có một trong các loại giấy tờ (quy định tại khoản 1 Điều 50 Luật Đất đai); trường hợp đất do hộ gia đình, cá nhân sử dụng từ ngày 15/10/1993 trở đi; trường hợp đất đã được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 1/7/2004 nhưng người đang sử dụng đất đã nộp tiền để được sử dụng đất; cấp GCN cho thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu; trường hợp thực hiện tách thửa hoặc hợp thửa đối với thửa đất; đối với đất dự án xây dựng khu đô thị, khu dân cư nông thôn và các khu sản xuất, kinh doanh có nhiều mục đích sử dụng đất khác nhau...
Bị Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp, được bồi thường đất ở
Dự thảo Nghị định cũng quy định về việc bồi thường hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đối với đất nông nghiệp xen kẽ trong khu dân cư và đất vườn, ao liền kề với đất ở trong khu dân cư khi Nhà nước thu hồi đất; đối với đất sử dụng trước ngày 15/10/1993 mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất; đối với đất sử dụng từ ngày 15/10/1993 trở đi mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất; đối với đất được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 01/7/2004 nhưng đã nộp tiền để được sử dụng đất mà chưa được cấp GCN; đối với trường hợp diện tích đo đạc thực tế khác với diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất
Dự thảo Nghị định quy định một số trường hợp thu hồi đất cụ thể: tại khu vực giáp ranh giữa các đơn vị hành chính cấp tỉnh; đất để chỉnh trang, phát triển khu đô thị, khu dân cư nông thôn; đất trong trường hợp đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn; Thu hồi đất trong trường hợp người đang sử dụng đất không có các quyền chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất, thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; Thu hồi đất trong trường hợp đất thuộc diện Nhà nước thu hồi mà nhà đầu tư đã chủ động đề nghị và được phép thỏa thuận nhưng không đạt được sự thoả thuận với người sử dụng đất...
Đối với việc bồi thường, tại dự thảo Nghị định này quy định, hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp bị thu hồi trên 30% diện tích đất nông nghiệp trong trường hợp không được Nhà nước bồi thường bằng đất nông nghiệp tương ứng mà không có nguyện vọng nhận bồi thường bằng đất làm mặt bằng sản xuất hoặc kinh doanh dịch vụ phi nông nghiệp theo quy định tại khoản 4 Điều 4 của Nghị định 17/2006/NĐ-CP thì được bồi thường bằng giao đất ở có thu tiền sử dụng đất tại khu tái định cư hoặc tại vị trí trong khu dân cư phù hợp với quy hoạch.
Mức đất được giao do UBND cấp tỉnh căn cứ vào khả năng quỹ đất và mức đất bị thu hồi của từng hộ gia đình, cá nhân để quy định. Giá đất được giao bằng giá đất nông nghiệp tương ứng cộng với chi phí đầu tư hạ tầng để làm nhà ở nhưng không cao hơn giá đất tại thời điểm thu hồi đất đã được Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quy định và công bố.
Trả tiền bồi thường sau 5 ngày thông báo thu hồi đất
Việc thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư sẽ thực hiện sau 5 ngày kể từ ngày gửi văn bản thông báo về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đến người có đất bị thu hồi, Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ.
Trường hợp bố trí tái định cư thì tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm bàn giao nhà ở hoặc đất ở và giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà ở cho người được bố trí tái định cư trước khi giải phóng mặt bằng. Trong trường hợp có thoả thuận giữa Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng và người được bố trí tái định cư về việc nhận nhà ở, đất ở tái định cư sau khi giải phóng mặt bằng thì thực hiện theo văn bản thoả thuận có chữ ký của cả hai bên.
Trường hợp người bị thu hồi đất không nhận tiền chi trả về bồi thường, hỗ trợ, không nhận nhà hoặc đất tái định cư thì tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng chuyển khoản tiền chi trả vào tài khoản riêng mở tại Ngân hàng và giữ nguyên nhà hoặc đất tái định cư để làm căn cứ cho việc giải quyết khiếu nại sau này (nếu có).
Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thanh toán xong tiền bồi thường, hỗ trợ cho người bị thu hồi đất theo phương án đã được xét duyệt thì người có đất bị thu hồi phải bàn giao đất cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng.
(Theo VietnamNet)