Bộ Tài chính đang đưa ra dự thảo Nghị định, trong đó sẽ cho phép một số hình thức kinh doanh mang tính chất đánh bạc như: xổ số, đặt cược, trò chơi có thưởng…
Thị trường ngầm
Theo Bộ Tài chính, hiện cả nước có 63 công ty xổ số kiến thiết và một ban xổ số kiến thiết. Hoạt động kinh doanh xổ số kiến thiết liên tục tăng trưởng với tốc độ bình quân 22%/năm.
Riêng năm 2005, tổng doanh thu đạt 20.124 tỉ đồng (chiếm 2,4% GDP), trong đó nộp ngân sách 5.404 tỉ đồng (chiếm 2,5% tổng thu ngân sách nhà nước).
Ngoài ra, còn có hai doanh nghiệp kinh doanh đặt cược (liên doanh đua ngựa giữa Câu lạc bộ Thể thao Phú Thọ với Công ty Thiên Mã và liên doanh đua chó giữa Công ty Du lịch Bà Rịa-Vũng Tàu với Công ty Hemlock Service); 33 doanh nghiệp kinh doanh trò chơi có thưởng dành cho người nước ngoài tập trung tại một số khách sạn lớn ở Hà Nội, Tp.HCM; một liên doanh casino phục vụ cho người nước ngoài tại khu du lịch Đồ Sơn (liên doanh giữa Công ty Du lịch Hải Phòng với nước ngoài).
Trong đó, doanh thu của hoạt động kinh doanh đặt cược, trò chơi có thưởng liên tục tăng: năm 2004 là 2.316 tỉ đồng, năm 2005: 2.823 tỉ đồng (tăng 21%).
Tuy nhiên, bên cạnh đó, theo báo cáo của Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an), còn có một thị trường ngầm cờ bạc đang diễn ra sôi động với quy mô lớn hơn rất nhiều. Theo điều tra, hiện có hơn 200 chủ đề lớn tập trung tại 18 tỉnh, thành phố trọng điểm với số tiền thu bảng lô, đề (ăn theo số mở thưởng của các công ty xổ số kiến thiết nhà nước) từ 500 triệu đồng đến hàng tỉ đồng một ngày đêm với mỗi chủ đề.
Như vậy, lượng tiền một ngày huy động vào việc đánh số lô, số đề lên đến hàng trăm tỉ đồng, lớn gấp nhiều lần so với số tiền huy động được từ nguồn thu bán vé xổ số kiến thiết. Toàn bộ doanh thu của hoạt động số đề, số lô đều không đóng thuế. Với bộ máy tổ chức gọn nhẹ, các chủ đề linh hoạt hơn hẳn các công ty xổ số trong việc nâng giá trị giải thưởng để thu hút người chơi.
Tình hình cá độ, đặc biệt là cá độ bóng đá, cũng phát triển không thua kém. Qua khảo sát, hiện có đến hàng trăm đối tượng là chủ tổ chức các đường dây cá độ liên tỉnh, có quan hệ chặt chẽ với các trung tâm cá độ bóng đá quốc tế như Hồng Kông, Macao, Thái Lan, Malaysia... Khi có các giải đấu quốc tế lớn, số tiền chơi độ có thể đến hàng chục tỉ đồng một trận bóng.
Đặc biệt, đã xuất hiện những đường dây cá độ dành cho các “VIP”, quan chức của các tổng công ty lớn, các đại gia kinh tế mà vụ án cá độ bóng đá của một số quan chức ở PMU 18 gần đây là một ví dụ.
Không chỉ bóng đá, theo báo cáo của Tổng cục Cảnh sát, hiện cũng đã xuất hiện tình trạng một số quan chức, lãnh đạo các tập đoàn kinh tế hoặc tổng công ty lớn, các thương gia xem việc đến giải trí tại các khách sạn có trò chơi có thưởng dành cho người nước ngoài là “mốt thời thượng”.
Bên cạnh đó, còn có hiện tượng một số người Việt Nam sang Campuchia để đánh bạc tại các casino mở sát biên giới với Việt Nam. Trung tướng Nguyễn Việt Thành, Tổng cục phó Tổng cục Cảnh sát, cho biết trung bình mỗi ngày có khoảng 200 lượt người sang Campuchia đánh bạc, riêng vào các ngày thứ Bảy và Chủ nhật, con số này có thể lên tới 700-800 người.
Ngoài ra, các trò chơi giải trí dân gian như chọi gà, chọi cá, chọi dế cũng thu hút rất đông các con bạc tham gia. Một số địa phương đã bắt giữ những vụ đá gà lớn tới hàng trăm người cá độ.
Phải sửa luật
Rõ ràng, đánh bạc là một thực trạng mà đã đến lúc Nhà nước nên thay đổi cách nhìn nhận.
Trả lời báo giới, ông Phạm Phan Dũng, Vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính), cho rằng dùng các biện pháp hành chính để cấm thì không hiệu quả. Vì vậy, theo ông, Nhà nước sẽ quản lý tốt hơn đồng thời sẽ tạo được nguồn thu lớn cho ngân sách nếu có một hành lang pháp lý công khai, minh bạch cho hoạt động này.
Đó cũng là ý nghĩa của việc ra đời dự thảo Nghị định về kinh doanh xổ số, đặt cược và trò chơi có thưởng hiện đang được Bộ Tài chính đưa ra lấy ý kiến đóng góp. Theo dự thảo này, sẽ cho phép các doanh nghiệp đăng ký kinh doanh hoạt động xổ số, đặt cược, trò chơi có thưởng, riêng xổ số và đặt cược bóng đá thì Nhà nước độc quyền nắm giữ.
Nhiều ý kiến cho rằng cách đặt vấn đề của Bộ Tài chính như vậy là phù hợp, thực tế. Không thể cứ để một thị trường đánh bạc ngầm tồn tại mãi trong khi Nhà nước thất thu và tệ nạn ngày càng phát triển. Ngay cả các hoạt động lâu nay cho phép như xổ số kiến thiết, cá cược, trò chơi có thưởng tưởng chừng hợp pháp nhưng thực chất về mặt pháp lý vẫn không rõ ràng.
Hoạt động xổ số kiến thiết dựa trên văn bản pháp lý nào cũng không rõ. Còn cá cược, trò chơi có thưởng thì mới được cho phép bởi một số văn bản dưới luật dưới hình thức quyết định của Thủ tướng Chính phủ và quyết định của Bộ trưởng Tài chính. Do đó, cần thiết phải có một khung pháp lý rõ ràng cho các hoạt động nói trên.
Tuy nhiên, theo Luật sư Trịnh Thanh, Trưởng Văn phòng Luật sư người nghèo, muốn ban hành Nghị định về kinh doanh xổ số, cá cược, trò chơi có thưởng thì phải sửa đổi hoặc bỏ hẳn tội đánh bạc quy định tại điều 248, Bộ luật Hình sự. Vì nếu tội đánh bạc là “đánh bạc dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hoặc hiện vật” như điều 248 quy định thì rõ ràng xổ số kiến thiết, cá cược, trò chơi có thưởng đều là hành vi đánh bạc bị cấm.
“Hoặc là sửa lại điều 248 theo hướng phân biệt hành vi đánh bạc hợp pháp và hành vi đánh bạc bất hợp pháp. Hành vi đánh bạc hợp pháp ví dụ như xổ số kiến thiết và những hình thức đánh bạc được phép khác. Còn những hành vi đánh bạc ngoài sự cho phép này là bất hợp pháp và sẽ bị phạt. Nhưng theo tôi, nên bỏ luôn tội đánh bạc, bởi nhiều hình thức đánh bạc đã ăn sâu vào tập quán của xã hội. Rất nhiều nước trên thế giới cũng không xem đánh bạc là có tội”, Luật sư Thanh nói.
Một số ý kiến cũng băn khoăn về điều khoản Nhà nước giữ độc quyền xổ số kiến thiết và cá cược bóng đá như trong dự thảo Nghị định. Nếu không cho tư nhân tham gia vào lĩnh vực này thì có nghĩa nạn số đề ăn theo, cá độ bóng đá “chui” vẫn tồn tại và phát triển.
(
(Theo TBKTSG)