Câu lạc bộ là một hình thức phổ biến giáo dục pháp luật, một tổ chức sinh hoạt pháp lý tự nguyện của những người có nhu cầu tìm hiểu pháp luật, là một “sân chơi” bổ ích có sức thu hút đông đảo mọi đối tượng, mọi lứa tuổi.
Nhận thức được điều đó, trong những năm qua, trên địa bàn tỉnh Nam Định đã thành lập được 24 Câu lạc bộ “Tuổi trẻ với pháp luật” và 91 Câu lạc bộ khác của thanh niên. Ngoài Câu lạc bộ “Tuổi trẻ phòng chống tội phạm” xã Thọ Nghiệp - huyện Xuân Trường hoạt động tốt, tỉnh Nam Định còn có các Câu lạc bộ của Đoàn thanh niên Khối Dân Chính Đảng tỉnh, xã Xuân Bắc, trường phổ thông trung học Xuân Trường Đoàn thanh niên khối cơ quan huyện (huyện Xuân Trường) và xã Hải Chính (huyện Hải Hậu).
Cơ quan Tư pháp phối hợp với Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh xây dựng được hàng trăm câu lạc bộ “Phụ nữ với pháp luật” trong đó có 02 câu lạc bộ điểm được thành lập tại xã Nam Phong và thị trấn Cổ Lễ. Hội nông dân tỉnh đã thành lập được gần 100 câu lạc bộ “Nông dân với pháp luật” với hàng ngàn hội viên tham gia, trong đó có hai câu lạc bộ điểm được thành lập ở xã Nam Vân và Xuân Đài theo chương trình phối hợp giữa Sở Tư pháp với Hội nông dân tỉnh. Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã triển khai mô hình điểm lồng ghép công tác dân số gia đình và trẻ em vào cuộc vận động toàn dân xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư, thành lập 05 câu lạc bộ “ Đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” tại 5 xã có đồng bào theo đạo Thiên Chúa: Nghĩa Hoà, Thọ Nghiệp, Giao Hà, Nam Lợi, Mỹ Hà với sự tham gia của gần 300 thành viên. Gần đây, mô hình Câu lạc bộ Trợ giúp pháp lý được thành lập ở hơn 25 đơn vị cấp xã trên địa bàn tỉnh đang được nhân rộng đã và đang là một hình thức để phổ biến, giáo dục pháp luật, giải đáp những vướng mắc pháp luật của người dân ở cơ sở đến đối tượng có nhu cầu.
Trong nội dung sinh hoạt của các Câu lạc bộ pháp luật đều tập trung vào việc nâng cao nhận thức pháp luật cho hội viên và các đối tượng liên quan. Đồng thời còn lồng ghép việc giới thiệu các văn bản pháp luật với về các kiến thức như: kiến thức về gia đình, kiến thức khoa học - kỹ thuật, kiến thức làm kinh tế, văn hoá - văn nghệ…Thông qua hoạt động của các mô hình này, người làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có nhiều thuận lợi để tuyên truyền pháp luật, người dân có điều kiện tốt để hiểu và tin pháp luật, từ đó chấp hành pháp luật tốt hơn.
Song bên cạnh đó trong bản thân hoạt động của câu lạc bộ pháp luật vẫn còn một số tồn tại cần khắc phục. Đó là hiện tượng một số câu lạc bộ pháp luật được thành lập rất quy củ nhưng khi đi vào hoạt động lại gặp vướng mắc, xuất phát từ việc chưa có kế hoạch hoạt động mang tính chiến lược. Mặt khác năng lực lãnh đạo của Ban chủ nhiệm câu lạc chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra, không tổ chức được việc định kỳ đánh giá, rút kinh nghiệm và báo cáo kết quả hoạt động của Câu lạc bộ với cơ quan thành lập. Việc một số thành viên xin rút khỏi câu lạc bộ và việc kết nạp thêm thành viên mới đã không đảm bảo sự ổn định về mặt tổ chức, đôi khi hạn chế tính tự nguyện của hình thức câu lạc bộ. Một hạn chế khác đang gây cản trở tính hiệu quả hoạt động của mô hình câu lạc bộ pháp luật đó là chưa có sự phối hợp giữa ngành Tư pháp với các cơ quan chức năng, ít có kế hoạch hoạt động liên tịch nên chưa đảm bảo cho câu lạc bộ hoạt động ổn định, lâu dài.
Trong thời gian tới để có thể phát huy được ưu thế của câu lạc bộ pháp luật trên địa bàn tỉnh Nam Định cần tập trung đa dạng hoá hình thức sinh hoạt, tạo được sự hấp dẫn, thu hút đông đảo hội viên tham gia. Có thể tổ chức nói chuyện, toạ đàm, hội thảo theo chủ đề và nội dung pháp luật xác định; Tổ chức sinh hoạt chuyên đề, xây dựng các tiểu phẩm, văn nghệ có nội dung pháp luật; cung cấp thông tin, tư liệu sách báo, văn bản pháp luật và thông tin pháp luật phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương….Đồng thời cần tạo được nguồn kinh phí hoạt động Câu lạc bộ từ hội phí của các hội viên câu lạc bộ, kinh phí từ các chương trình quốc gia, huy động sự đóng góp, ủng hộ của tổ chức, cá nhân, cơ quan tư pháp có trách nhiệm biên soạn cung cấp thông tin, tài liệu pháp luật phục vụ nhu cầu sinh hoạt tìm hiểu pháp luật của Câu lạc bộ./.
Trần Thị Hồng Nhung