Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là phương tiện hàng đầu để quản lý Nhà nước, quản lý xã hội; là nhiệm vụ quan trọng để giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội địa phương, đồng thời nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tự giác chấp hành pháp luật cho cán bộ và nhân dân.
Nhận thức được điều đó, trong những năm qua, UBND xã Xuân Kiên (huyện Xuân Trường - Tỉnh Nam Định) đã đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể tích cực tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các Chỉ thị, Nghị quyết, quy ước, hương ước của địa phương với nhiều hình thức phong phú, đa dạng góp phần ổn định về chính trị, phát triển kinh tế, không ngừng nâng cao đời sống nhân dân về mọi mặt và tăng cường quy chế dân chủ ở cơ sở.
Phát huy vai trò chủ đạo của mình, thời gian qua, Ban tư pháp xã đã làm tốt công tác tham mưu và tổ chức tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho mọi tầng lớp nhân dân trong xã. Từ nhận thức, yếu tố nguồn lực quyết định mọi thắng lợi trong việc thực hiện nhiệm vụ, Ban tư pháp đã tham mưu UBND xã kiện toàn ban tư pháp, tổ chức hoà giải, tổ tự quản gồm những đồng chí có năng lực, tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt tình trong công việc, đúng cơ cấu, đảm bảo số lượng thành phần, quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, đầu tư trang thiết bị, điều kiện cơ sở vật chất để tuyên truyền. Tham mưu cho Đảng uỷ, UBND xã ra Nghị quyết chuyên đề và xây dựng kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật, thành lập Hội đồng phối hợp giáo dục pháp luật, câu lạc bộ trợ giúp pháp lý, tổ báo cáo viên để tạo màng lưới làm công tác tư pháp, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trải đều trong toàn xã. Xác định đối tượng tuyên truyền pháp luật hết sức đa dạng và không đồng đều về nhận thức, đặc biệt là nông dân, lao động, vì vậy, Ban tư pháp xã đã chú trọng phối kết hợp với các ban, ngành, đoàn thể chọn lọc những nội dung tuyên truyền, trọng tâm trọng điểm sát thực với quyền lợi và trách nhiệm các đối tượng, khi có những chỉ thị, nghị quyết, chính sách mới của Đảng và Nhà nước đều triển khai sâu rộng xuống tận người dân để mọi người cùng thực hiện, đồng thời áp dụng nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng như: tuyên truyền miệng, tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh, khai thác tủ sách pháp luật, hỗ trợ tư vấn trợ giúp pháp lý, lồng ghép phổ biến,giáo dục pháp luật với xây dựng đời sống văn hoá và xây dựng hương ước, quy ước địa phương…
Ban Văn hoá thông tin kẻ vẽ, cắt dán 200 băng rôn, khẩu hiệu, panô, áp phích, tổ chức hàng chục buổi giao lưu văn nghệ quần chúng; viết hàng trăm bài về phổ biến, giáo dục pháp luật. Ban Công an xã tích cực tuyên truyền, phổ biến Luật Hình sự, Luật dân sự, Luật phòng chống ma tuý, Luật phòng cháy chữa cháy, Luật giao thông đường bộ, Luật cư trú, các văn bản pháp luật về đăng ký hộ khẩu… Hàng năm, tổ chức cho trên 1.500 học sinh trong các nhà trường, 2.100 hộ gia đình ký cam kết thực hiện các quy định của pháp luật. Ban chấp hành Quân sự xã triển khai Luật Nghĩa vụ quân sự, các văn bản pháp luật liên quan đến thu hồi vũ khí, vật liệu nổ. Đoàn TNCSHCM với Luật chăm sóc giáo dục trẻ em, triển khai chương trình hành động quốc gia phòng chống tội phạm theo Quyết định 138/2004/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trong sinh hoạt CLB tiền hôn nhân. Hội Liên hiệp phụ nữ xã với Luật Hôn nhân gia đình, Luật bình đẳng giới, văn bản pháp luật trong lĩnh vực phòng chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em,… Phát huy có hiệu quả của Câu lạc bộ “PN với pháp luật”, Câu lạc bộ “xây dựng gia đình hạnh phúc” để tuyên truyền pháp luật đến hội viên. Hàng năm, Hội Phụ nữ xã kết hợp với Ban tư pháp xã mời cán bộ phòng tư pháp, công an huyện về nói chuyện chuyên đề, tuyên truyền tại các buổi sinh hoạt chi tổ phụ nữ, sinh hoạt các Câu lạc bộ thu hút đông đảo hội viên, phụ nữ tham dự, vì vậy 100% gia đình hội viên ký cam kết “tự quản, tự phòng, tự bảo vệ”, kiên quyết đấu tranh phòng chống tệ nạn xã hội, vi phạm trật tự an toàn giao thông, an ninh trật tự. Đài truyền thanh xã mỗi tuần có 02 buổi tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng văn bản pháp qua của các cấp phù hợp với từng giai đoạn, thời điểm. Trường THCS, Tiểu học đưa giáo dục pháp luật vào chương trình giảng dạy cho học sinh như: Luật Giáo dục, Luật Giao thông đường bộ, Nghị định 406 của Thủ tướng Chính phủ, … ; tổ chức cho học sinh viết cam kết không đốt pháo nổ, không mắc tệ nạn xã hội, không vi phạm pháp luật… ;tổ chức thi tìm hiểu pháp luật trật tự an toàn giao thông, thi tuyên truyền viên pháp luật trong các nhà trường. Các hội nghị ở xã, ở cơ sở xóm đều lồng ghép tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, đặc biệt khi có văn bản pháp luật mới, UBND xã mở hội nghị chuyên đề để tuyên truyền đến các đại biểu là cấp uỷ Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể của xã, bí thư các chi bộ, xóm trưởng, đội trưởng sản xuất, trưởng ban công tác mặt trận, chi hội trưởng các chi hội các cơ sở, từ đó sẽ giáo dục, vận động nhân dân thực hiện, chấp hành pháp luật.
Câu lạc bộ trợ giúp pháp lý đã được thành lập, thành viên là những đại biểu của các tổ hoà giải, trưởng ban mặt trận, đại diện hội phụ nữ, hội nông dân, hội cựu chiến binh, thanh niên, nhà trường, trong đó nòng cốt là Ban chủ nhiệm câu lạc bộ. Câu lạc bộ sinh hoạt đều đặn thường xuyên mỗi tháng một lần với các hình thức toạ đàm, trao đổi về các chuyên đề gắn với các mục đích hoạt động của câu lạc bộ, hội viên đến câu lạc bộ đọc, nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật và các vấn đề khác qua tủ sách pháp luật để tư vấn pháp luật cho các đối tượng chính sách, hộ nghèo.
Xác định công tác tìm hiểu và khai thác tủ sách pháp luật cũng là một hình thức tuyên truyền có hiệu quả cao, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương mỗi cán bộ công chức và nhân dân phải luôn luôn học tập để nâng cao trình độ hiểu biết và thực thi pháp luật. Trong những quan UBND xã đã đầu tư hàng chục triệu đồng để mua sách pháp luật phục vụ nhân dân, phục vục cán bộ, công chức địa phương. Hàng năm đều trang bị đủ Báo Nhân dân và các chuyên đề khác cho cán bộ xã và các chi bộ cơ sở. Công báo là những văn bản luật mới nhất và chính xác nhất vì thế UBND xã đã khai thác triệt để văn bản luật được đăng tải trên công báo. Ngoài ra, UBND xã đã thực hiện tốt việc luân chuyển: báo hàng ngày, công báo, sách pháp luật giữa Tủ sách pháp luật ở xã với tủ sách ở Bưu điện Văn hoá xã, tủ sách của các nhà văn hoá xóm, thôn nhằm nâng cao hiệu quả trong khai thác, sử dụng tủ sách pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân tìm hiểu, nghiên cứu pháp luật.
Xuất phát từ quan điểm “ổn định để phát triển” UBND xã đã xây dựng đề án kiện toàn và phát triển các tổ hoà giải ở cơ sở xóm. Xã có 13 đơn vị xóm theo địa bàn luỹ tre xanh, để làm tốt công tác hoà giải từ cơ sở, xã đã tổ chức 13 tổ hoà giải với tổng số 91 thành viên là những người có uy tín và am hiểu pháp luật, giải quyết tốt các tranh chấp trong nội bộ nhân dân, các thành viên của tổ hoà giải là những nhân tố tích cực trong công tác tuyên truyền pháp luật, tổ trưởng các tổ hoà giải là các đồng chí Bí thư chi bộ hoặc trưởng ban công tác mặt trận xóm. Trong năm 2005, đã tổ chức hội thi “Hoà giải viên giỏi” lần 2 thành công tốt đẹp và đạt kết quả cao góp phần giải quyết tốt hoà giải ở cơ sở và tuyên truyền pháp luật cho nhân dân. Do làm tốt công tác tuyên truyền và các tổ hoà giải hoạt động có hiệu quả cao nên số vụ hoà giải thành ở cơ sở đạt 90%, số vụ chuyển lên xã giảm rõ rệt, nhân dân yên tâm lao động sản xuất, đời sống ngày một nâng cao, TNXH giảm, an ninh nông thôn được giữ vững, tình làng nghĩa xóm, thuần phong mỹ tục được giữ gìn trong sáng.
Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của xã trong những năm qua đã có nhiều chuyển biến tích cực góp phần quan trọng nâng cao nhận thức hiểu biết pháp luật cho nhân dân đảm báo giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ của địa phương. Với kết quả đó, UBND xã Xuân Kiên xứng đáng được Bộ trưởng Bộ Tư pháp tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong công tác phổ biến, giáo dục từ năm 2003-2007.
Nguyễn Thị Lệ Huyền