Sở Tư pháp Bình Định vừa tổ chức đoàn kiểm tra việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND thành phố Quy Nhơn ban hành từ ngày 01/01/2007 đến ngày 31/12/2007. Qua kiểm tra cho thấy việc soạn thảo, ban hành, thẩm định văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn đi vào nề nếp và quy củ hơn.
Qua xem xét tổng số 4.718 văn bản pháp luật, trong gồm 4.669 văn bản cá biệt và 49 văn bản quy phạm pháp luật (12 nghị quyết của Hội đồng nhân dân; 35 quyết định và 02 chỉ thị của Uỷ ban nhân dân thành phố). cho thấy, việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND thành phố Quy Nhơn trong năm 2007 phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Cụ thể hoá kịp thời các văn bản pháp luật của Trung ương và của tỉnh phù hợp với đặc điểm tình hình thực tiễn của địa phương, góp phần tích cực vào việc hoạch định các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế, văn hoá - xã hội trên địa bàn thành phố, ổn định an ninh chính trị và thực hiện chức năng quản lý nhà nước bằng pháp luật ở địa phương.Việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND thành phố Quy Nhơn đảm bảo các căn cứ pháp lý. Cụ thể: căn cứ đúng vào các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, văn bản đang có hiệu lực pháp luật vào thời điểm ban hành; trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo đúng quy trình theo Luật định.Các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành đúng thẩm quyền về hình thức và nội dung; thẩm quyền về hình thức theo đúng quy định tại Điều 1, 2 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân; thẩm quyền về nội dung của các văn bản đã ban hành phù hợp với thẩm quyền được pháp luật cho phép, hoặc đã được pháp luật phân công, phân cấp. Nội dung các văn bản quy phạm pháp luật do HĐND và UBND thành phố Quy Nhơn ban hành phù hợp với Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; lệnh, quyết định của Chủ tịch nước; nghị quyết, nghị định của Chính phủ; quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND tỉnh Bình Định. Ngoài ra, các văn bản quy phạm pháp luật của Uỷ ban nhân dân thành phố Quy Nhơn ban hành có nội dung phù hợp với nghị quyết của Hội đồng nhân dân thành phố. Về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản: Nhìn chung đã thực hiện đúng theo quy định tại Thông tư liên tịch số 55/2005/TTLT-BNV-VPCP ngày 06/5/2005 của liên Bộ Nội vụ, Văn phòng Chính phủ hướng dẫn về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản, gồm: Quốc hiệu, tên cơ quan ban hành văn bản; số và ký hiệu năm ban hành; địa chỉ, ngày, tháng, năm ban hành; tên văn bản, trích yếu nội dung, ngôn ngữ và văn phong pháp luật; nơi nhận, chữ ký, đóng dấu. Tuân thủ các quy định về thủ tục xây dựng, ban hành và công bố văn bản theo quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật.Về công tác lưu trữ thực hiện tại Văn phòng HĐND và UBND thành phố tương đối đầy đủ; hồ sơ văn bản của Hội đồng nhân dân thành phố được lưu riêng và đánh số thứ tự theo năm ban hành; văn bản của UBND thành phố được phân loại: quyết định, chỉ thị…
Bên cạnh những ưu điểm nêu trên, việc xây dựng và ban hành văn bản của HĐND và UBND thành phố Quy Nhơn năm 2007 còn một số tồn tại, hạn chế như: Về số và ký hiệu của văn bản quy phạm pháp luật: Theo quy định tại Điều 7 của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND; và điểm 3, phần II Thông tư liên tịch số 55/2005/TTLT-BNV-VPCP ngày 06/5/2005 của liên Bộ Nội vụ, Văn phòng Chính phủ hướng dẫn về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản: “Số của văn bản quy phạm pháp luật bao gồm số thứ tự đăng ký được đánh theo từng loại văn bản do cơ quan ban hành trong một năm và năm ban hành văn bản đó số được ghi bằng chữ số Ả rập bắt đầu từ số 1 vào ngày đầu năm và kết thúc vào ngày 31/12 hằng năm”. Tuy nhiên, qua kiểm tra nhận thấy: Một số văn bản quy phạm pháp luật, như các Quyết định do Uỷ ban nhân dân thành phố ban hành không đánh số thứ tự riêng theo thể loại văn bản quy phạm pháp luật, mà đánh số thứ tự tiếp theo số thứ tự của các văn bản áp dụng pháp luật, như các quyết định: Quyết định số 3111/2007/QĐ-UBND ngày 09/11/2007 của UBND thành phố v/v củng cố và kiện toàn Hội đồng nghĩa vụ quân sự thành phố Quy Nhơn, Quyết định số 1937/2007/QĐ-UBND ngày 07/6/2007 của UBND thành phố v/v chia tách tổ 3, khu vực 11 thành tổ 3A khu vực 11 phường Ngô Mây, thành phố Quy Nhơn…Do chưa xác định rõ văn bản quy phạm pháp luật với văn bản áp dụng pháp luật, nên nhiều văn bản áp dụng pháp luật ban hành dưới dạng văn bản quy phạm pháp luật (qua kiểm tra xác định được 28 văn bản), như các quyết định: Quyết định số 120/2007/QĐ-CTUBND ngày 17/1/2007 của Chủ tịch UBND thành phố v/v giao chỉ tiêu nhiệm vụ quân sự quốc phòng 2007; Quyết định số 1937/2007/QĐ-UBND ngày 07/6/2007 của UBND thành phố v/v chia tách tổ 3, khu vực 11 thành tổ 3A khu vực 11 phường Ngô Mây, thành phố Quy Nhơn… Bên cạnh đó, một số văn bản của UBND thành phố có các yếu tố chứa đựng quy phạm pháp luật nhưng ban hành dưới dạng văn bản áp dụng pháp luật, như: Quyết định số 1262/QĐ-CTUBND ngày 15.3.2007 của Chủ tịch UBND thành phố v/v ban hành Quy chế làm việc của Ban chỉ đạo cải cách hành chính thành phố; Quyết định số 1138/QĐ-CTUBND ngày 02.3.2007 của Chủ tịch UBND thành phố v/v ban hành Quy chế hoạt động của Ban chỉ huy về các vấn đề cấp bách trong bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng thành phố Quy Nhơn (gọi tắt là Ban chỉ huy BVR & PCCCR)…Về cơ quan xét đề nghị để ban hành văn bản quy phạm pháp luật: Qua kiểm tra, các Quyết định số 120/2007/QĐ-CTUBND đến Quyết định số 139/2007/QĐ-CTUBND ngày 17/1/2007 của Chủ tịch UBND thành phố v/v giao chỉ tiêu nhiệm vụ quân sự quốc phòng 2007 cho các xã, phường trên địa bàn thành phố; cơ quan đề xuất tham mưu là Ban chỉ huy Quân sự thành phố Quy Nhơn, như thế là chưa phù hợp, vì BCH Quân sự thành phố Quy Nhơn không phải là cơ quan chuyên môn thuộc UBND thành phố. Về thời điểm có hiệu lực của văn bản: Theo quy định tại Điều 51 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND năm 2004 (có hiệu lực từ ngày 01/4/2005) thì: “Văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND cấp huyện có hiệu lực sau 7 ngày và phải được niêm yết chậm nhất là 3 ngày kể từ ngày HĐND thông qua hoặc chủ tịch UBND huyện ký ban hành, trừ trường hợp văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực muộn hơn”. Tuy nhiên, qua kiểm tra nhận thấy, một số văn bản quy phạm pháp luật của UBND thành phố không quy định thời gian có hiệu lực của văn bản, hoặc quy định có hiệu lực kể từ ngày ký, như các Quyết định số 154/QĐ-UBND ngày 19.1.2007 của UBND thành phố v/v ban hành Quy chế về đấu giá công tác tháo dỡ thu hồi phế liệu công trình Chợ Lớn Quy Nhơn (quy định có hiệu lực kể từ ngày ký); Quyết định số 3111/2007/QĐ-UBND ngày 09/11/2007 của UBND thành phố v/v củng cố và kiện toàn Hội đồng nghĩa vụ quân sự thành phố Quy Nhơn (không quy định ngày có hiệu lực của văn bản)…Về công tác lưu trữ: Thực hiện việc lưu trữ văn bản quy phạm pháp luật chưa đầy đủ (các quyết định của UBND thành phố), do đánh số thứ tự văn bản quy phạm pháp luật chung với văn bản áp dụng pháp luật nên việc tra cứu văn bản rất khó khăn.
Qua kiểm tra, Giám đốc Sở Tư pháp kiến nghị Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân thành phố Quy Nhơn cần có biện pháp chỉ đạo các cơ quan chuyên môn khắc phục những tồn tại, thiếu sót trong công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2007 như đã nêu trên. Văn bản quy phạm pháp luật trước khi trình Uỷ ban nhân dân thành phố ban hành phải qua sự thẩm định của cơ quan Tư pháp cùng cấp theo đúng quy định tại Điều 42 của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND. Cần tăng cường công tác kiểm tra đối với cấp xã, nhất là các xã đảo ở vùng xa. Các văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND thành phố Quy Nhơn sau khi được HĐND thành phố thông qua hoặc Chủ tịch UBND thành phố ký ban hành đề nghị gửi về Sở Tư pháp (theo quy định tại Khoản 3 Điều 18 Nghị định 135/2003/NĐ-CP ngày 14/11/2003 của Chính phủ) để thực hiện chức năng kiểm tra./.
Nguyễn Huỳnh Huyện