Ngày 6/5/2008, Tại Hội trường Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã diễn ra lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Vụ Pháp chế - Bộ Thủy sản (1998-2008) và đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba.
Trên cơ sở Nghị định số 178/HĐBT ngày 17/6/1985 của Hội đồng Bộ trưởng (này là Chính phủ) quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của tổ chức pháp chế Bộ, ngành và trong khu vực xí nghiệp quốc doanh, Bộ Thủy sản (cũ) đã bố trí bộ phận pháp chế trong phòng Hành chính - pháp chế thuộc Văn phòng Bộ với một cán bộ pháp chế chuyên trách. Trước đòi hỏi khách quan về nhiệm vụ quản lý Nhà nước của ngành nên ngay sau khi có Nghị định số 94/CP ngày 6/9/1997 của Chính phủ về tổ chức pháp chế ở các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, trên cơ sở quyết định số 27/1998/QĐ-Ttg ngày 6/2/1998 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Vụ Pháp chế thuộc Bộ Thuỷ sản (cũ), Bộ trưởng Bộ Thủy sản đã ban hành Quyết định số 439/1998/QĐ-BTS ngày 11/7/1998 về việc quy định chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Vụ Pháp chế, theo đó, Vụ Pháp chế Bộ Thủy sản (cũ) đã chính thức đi vào hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Ngày 18/5/2004, Chính phủ ban hành Nghị định 122/2004/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức pháp chế ở các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan chuyên môn thuộc UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và doanh nghiệp Nhà nước, công tác chuyên môn của Pháp chế Bộ Thủy sản (cũ) ngày càng chuyên sâu hơn với việc với nhiều công việc được giao, trong khi số lượng, chất lượng công chức của vụ tuy có tăng song còn chưa theo kịp với yêu cầu, nhưng tập thể Vụ dã có nhiều nỗ lực đoàn kết và vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao
Với vai trò "là tổ chức tham mưu giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý Nhà nước bằng pháp luật trong ngành thủy sản", trong 10 năm hoạt động (1998-2008), Vụ Pháp chế đã đạt được nhiều thành tích đáng khích lệ.
Trong công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Vụ Pháp chế được giao chủ trì soạn thảo Luật Thuỷ sản, là văn bản có giá trị pháp lý cao nhất trong lĩnh vực thuỷ sản. Sau gần 5 năm (1998-2003) triển khai xây dựng Luật, ngày 26/11/2003 Luật Thủy sản đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khoá XI. Luật Thủy sản thay thế Pháp lệnh bảo về và phát triển nguồn lợi thuỷ sản năm 1989, là một đạo luật đặt nền tảng cho sự phát triển ổn định và bền vững của ngành thuỷ sản nước ta trong giai đoạn mới, tạo khung pháp lý phù hợp, toàn diện hơn để quản lý nghề cá có hiệu quả, bảo đảm duy trì và phát triển kinh tế, xã hội và môi trường thủy sản, bảo tồn và sử dụng lâu dài nguồn lợi tự nhiên ở nước ta.
Vụ Pháp chế là đầu mối tham mưu cho Bộ trưởng ban hành theo thẩm quyền 300 văn bản quy phạm pháp luật về thuỷ sản, các văn bản quy phạm pháp luật về thủy sản đã dần hình thành một hệ thống khá hoàn chỉnh để điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến ngành thuỷ sản. Các văn bản quy phạm pháp luật về thuỷ sản được thường xuyên rà soát, hệ thống hoá để kịp thời sửa đổi, bổ sung cho thống nhất và phù hợp với các văn bản pháp luật khác, từng bước phù hợp với Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, phù hợp với thực tế cuộc sống.
Công tác phổ biến giáo dục pháp luật được Vụ đặc biệt chú trọng, nhiều hình thức tuyên truyền phù hợp từng đối tượng khác nhau như: Đào tạo báo cáo viên pháp luật, sử dụng phương tiện thông tin đại chúng để tuyên truyền pháp luật về thuỷ sản, xuất bản sách, biên soạn tờ rơi, tờ gấp với các nội dung giới thiệu về chuyên ngành thủy sản nhằm nâng cao hiệu quả và tác dụng trong việc tuyên truyền pháp luật quy định về ngành thủy sản. Ngoài ra, Vụ Pháp chế còn cung cấp các tài liệu như: Nhật ký đánh cá cung cấp cho ngư dân hoạt động trong Vùng nước Hiệp định, Sổ tay hướng dẫn ngư dân thực hiện Hiệp định, bản đồ các vùng nước Hiệp định, cung cấp với các địa phương để thực hiện tốt Hiệp định hợp tác Nghề cá Việt Nam – Trung Quốc trong Vịnh Bắc Bộ do Vụ chủ trì trong việc đàm phán, ký kết Hiệp định này v..v...
Với những thành tích trên, Vụ Pháp chế Bộ Thủy sản (cũ) đã được nhận Bằng khen của Bộ Trưởng Bộ Tư pháp các năm: 1998, 1999, 2001, 2002; Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Thủy sản (cũ) cá năm từ 2000-2005 và là đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua năm 2005 của Bộ Thủy sản (cũ); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ từ năm 2001-2003; Huân chương lao động hạng Ba năm 2007.
Trên cơ sở Nghị quyết của Quốc hội về việc hợp nhất hai Bộ Thuỷ sản và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, theo đó, Vụ Pháp chế có 5 nhiệm vụ chính là: Xây dựng pháp luật, rà soát, hệ thống hoá văn bản quy phạm pháp luật, kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến giao dực pháp luật và kiểm tra thực hiện pháp luật. Đây là những yêu cầu mới đặt ra đối với Vụ Pháp chế trong tình hình mới để tham mưu tốt hơn nữa, giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý Nhà nước bằng pháp luật trong ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Phát huy những thành tích đã đạt được, tập thể lãnh đạo và chuyên viên của Vụ Pháp chế đã đang và sẽ tiếp tục quyết tâm nỗ lực phấn đấu, đoàn kết vượt qua khó khăn, thách thức mới, tiếp tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Đỗ Thanh Hương