Tự hào 75 năm Ngày Truyền thống Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương (07/11/1948 – 07/11/2023)

02/10/2023
Tự hào 75 năm Ngày Truyền thống Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương (07/11/1948 – 07/11/2023)
Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương, tiền thân là Liên chi cơ quan Trung ương được thành lập theo Chỉ thị số 35- CT.TƯ ngày 07 tháng 11 năm 1948 của Ban Thường vụ Trung ương Đảng tại “Thủ đô kháng chiến”, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang ngay trong cao trào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của Đảng và nhân dân ta. Được Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện, từ một Liên chi với 5 chi bộ và vài chục đảng viên dần phát triển lớn mạnh trở thành một trong những Đảng bộ quan trọng trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tháng 6 năm 1953, Liên chi cơ quan Trung ương được sắp xếp, tổ chức lại, sáp nhập nhiều chi bộ thành 78 chi bộ trực thuộc 13 liên chi, và 01 chi bộ riêng rẽ, với tổng số 2.523 đảng viên. Đảng bộ được đổi tên thành Đảng bộ các cơ quan Chính, Dân, Đảng Trung ương, trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Đảng bộ các cơ quan Chính, Dân, Đảng Trung ương đã tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, Đại hội được tiến hành từ ngày 31 tháng 3 đến ngày 5 tháng 4 năm 1954 tại Chiến khu Việt Bắc. Từ ngày 17 đến ngày 18 tháng 01 năm 1961, Đảng bộ các cơ quan Chính, Dân, Đảng Trung ương đã tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ II tại Thủ đô Hà Nội. Ngày 8 tháng 12 năm 1962 Ban Bí thư đã ban hành Nghị quyết số 62-NQ/TW về việc chuyển giao Đảng bộ các cơ quan Chính, Dân, Đảng Trung ương về Đảng bộ thành phố Hà Nội. Ngày 13 tháng 5 năm 1964, Ban Bí thư ban hành Nghị quyết số 99-NQ/TW về việc đưa Đảng bộ các cơ quan Chính, Dân, Đảng Trung ương trở về trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương.
Trước yêu cầu, nhiệm vụ mới, ngày 20 tháng 02 năm 1978, Ban Bí thư (khóa IV) ban hành Quyết định số 14-QĐ/TW2, theo đó, Trung ương quyết định giải thể Đảng ủy các cơ quan Chính, Dân, Đảng Trung ương, đưa 86 đảng bộ cơ quan Trung ương trực thuộc Đảng bộ các cơ quan Chính, Dân, Đảng Trung ương về trực thuộc các quận ủy của Hà Nội, 10 đảng bộ cơ quan Trung ương về trực thuộc Đảng bộ Hà Nội, chỉ giữ lại rất ít tổ chức đảng ở cơ quan Trung ương có vị trí trọng yếu đặt trực thuộc Ban Bí thư (Đảng bộ Văn phòng Trung ương Đảng, Đảng bộ Văn phòng Thủ tướng) nhằm gắn hoạt động của các cơ quan Trung ương với việc xây dựng Thủ đô Hà Nội.
Nhằm tiếp tục cải tiến phương thức hoạt động và nâng cao hiệu quả lãnh đạo của các đảng bộ cơ quan, bảo đảm hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị trước yêu cầu của tình hình mới; rút kinh nghiệm về việc thực hiện Quyết định số 14- QĐ/TW, ngày 8 tháng 11 năm 1982 Ban Bí thư khóa V đã ban hành Quyết định số 12-QĐ/TW về hệ thống chỉ đạo các đảng bộ cơ quan. Theo Quyết định số 12-QĐ/TW, Trung ương quyết định thành lập đảng ủy cấp trên của các đảng bộ cơ quan Trung ương theo khối công tác (gọi tắt là Đảng ủy khối trực thuộc Trung ương).
Cùng với quyết định thành lập các Đảng bộ Khối cơ quan Trung ương, Ban Bí thư đã ban hành các quyết định chỉ định Ban Chấp hành lâm thời các Đảng bộ. Mười Đảng bộ và Ban Chấp hành lâm thời các Khối cơ quan Trung ương gồm:
Một là, Đảng uỷ Khối I cơ quan Trung ương (gồm một số cơ quan Đảng, cơ quan Quốc hội, Hội đồng Nhà nước, Hội đồng Bộ trưởng): gồm các đảng bộ các cơ quan: Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, Văn phòng Trung ương, Ban Tổ chức Trung ương, Ban Tài chính - Quản trị Trung ương, Ban Cơ yếu Trung ương, Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng, Văn phòng Quốc hội và Hội đồng Nhà nước, Ban Dân tộc Trung ương, Bộ Thương binh và Xã hội, Chi bộ cơ quan Ban Tổ chức của Chính phủ.
Hai là, Đảng ủy Khối cơ quan Trung ương về công tác tư tưởng, gồm các đảng bộ các cơ quan: Ban Tuyên huấn Trung ương, Ban Văn hóa - Văn nghệ Trung ương, Viện Mác - Lênin, Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc, báo Nhân Dân, Bộ Văn hóa, Thông tấn xã Việt Nam, Uỷ ban Phát thanh và Truyền hình, Tạp chí Cộng sản, Nhà xuất bản Sự thật, chi bộ các cơ quan Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Mỹ thuật Việt Nam, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Hội Điện ảnh, nhiếp ảnh, Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam, Uỷ ban Điều tra tội ác chiến tranh xâm lược...
Ba là, Đảng ủy Khối cơ quan Khoa giáo Trung ương, gồm các đảng bộ các cơ quan: Ban Khoa giáo Trung ương, Uỷ ban 166 Khoa học - Kỹ thuật Nhà nước, Uỷ ban Khoa học xã hội Việt Nam, Uỷ ban Bảo vệ bà mẹ và trẻ em Trung ương, Bộ Giáo dục, Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp, Bộ Y tế, Tổng cục Thể dục - Thể thao, Tổng cục Dạy nghề, Viện Khoa học Việt Nam, Chi bộ cơ quan Hội Y học dân tộc, cơ quan Cục Bản đồ Nhà nước.
Bốn là, Đảng ủy Khối cơ quan Công nghiệp Trung ương, gồm các đảng bộ các cơ quan: Ban Công nghiệp Trung ương, Bộ Điện lực, Bộ Mỏ và Than, Bộ Cơ khí và Luyện kim, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Công nghiệp nhẹ, Bộ Công nghiệp thực phẩm, Uỷ ban Xây dựng cơ bản Nhà nước, Tổng cục Dầu khí, Tổng cục Hoá chất, Tổng cục Địa chất, Tổng cục Bưu điện, Liên hiệp các hợp tác xã thủ công trung ương.
Năm là, Đảng ủy Khối cơ quan Nông nghiệp Trung ương, gồm các đảng bộ các cơ quan: Ban Nông nghiệp Trung ương, Bộ Nông nghiệp, Bộ Lâm nghiệp, Bộ Thuỷ lợi, Bộ Thuỷ sản, Tổng cục Quản lý ruộng đất, Tổng cục Khí tượng - Thuỷ văn, Chi bộ cơ quan Ban Trù bị Đại hội nông dân tập thể toàn quốc.
Sáu là, Đảng ủy Khối cơ quan Phân phối - Lưu thông Trung ương: gồm các đảng bộ các cơ quan: Ban Phân phối - Lưu thông Trung ương, Uỷ ban Vật giá Nhà nước, Bộ Tài chính, Ngân hàng 168 Nhà nước, Bộ Lao động, Bộ Vật tư, Bộ Nội thương, Bộ Ngoại thương, Bộ Lương thực, Tổng cục Du lịch, Chi bộ cơ quan Liên hiệp xã mua bán Trung ương.
Bảy là, Đảng ủy Khối cơ quan Kinh tế Trung ương: gồm các đảng bộ các cơ quan: Uỷ ban Kế hoạch Nhà nước, Tổng cục Thống kê, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế, Uỷ ban Phân vùng kinh tế Trung ương, Chi bộ cơ quan Ban Kinh tế Trung ương.
Tám là, Đảng ủy Khối cơ quan Đối ngoại Trung ương, gồm các đảng bộ các cơ quan: Ban Đối ngoại Trung ương, Bộ Ngoại giao, Uỷ ban Hợp tác kinh tế, văn hóa Việt Nam - Lào Campuchia và Ban Công tác giúp Lào, Chi bộ cơ quan Ban cán sự Đảng ngoài nước.
Chín là, Đảng ủy Khối cơ quan Nội chính Trung ương, gồm các đảng bộ các cơ quan: Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp, Uỷ ban Thanh tra của Chính phủ, Chi bộ cơ quan Trọng tài kinh tế Nhà nước, Chi bộ cơ quan Ban Nội chính Trung ương.
Mười là, Đảng ủy Khối cơ quan Dân vận Trung ương, gồm các đảng bộ các cơ quan: Ban Dân vận Trung ương, Tổng Công đoàn Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Đảng bộ Khối cơ quan Kinh tế Trung ương và Đảng bộ Khối cơ quan Phân phối - Lưu thông Trung ương thống nhất thành Đảng bộ Khối cơ quan Kinh tế Trung ương theo Quyết định số 730-NQ-NS/TW ngày 06-4-1984 của Ban Bí thư. Do tổ chức của một số cơ quan thay đổi, nên trong nhiệm kỳ 1986-1992 các tổ chức đảng trực thuộc các Đảng bộ Khối cơ quan Trung ương cũng có những thay đổi. Năm 1989, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Quyết định số 702- NQNS/TWvề việc thống nhất Đảng bộ Khối cơ quan Công nghiệp Trung ương với Đảng bộ Khối cơ quan Kinh tế Trung ương. Năm 1991, Trung ương tiếp tục tiến hành kiện toàn, sắp xếp lại một số ban đảng. Ngày 24 tháng 8 năm 1991, Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 04-QĐ/TW sáp nhập hai Ban Nông nghiệp Trung ương, Ban Kinh tế Trung ương thành Ban Kinh tế Trung ương. Thi hành Quyết định số 04-QĐ/TW ngày 24 tháng 8 năm 1991 của Bộ Chính trị, ngày 19 tháng 10 năm 1991, Ban Bí thư ban hành Quyết định số 09-QĐ/TW về việc thống nhất Đảng bộ Khối cơ quan Kinh tế Trung ương và Đảng bộ Khối cơ quan Nông nghiệp Trung ương thành Đảng bộ khối cơ quan Kinh tế Trung ương. Như vậy, đến năm 1991, 10 Đảng bộ Khối trực thuộc Trung ương được giảm xuống còn 7 đảng bộ và hoạt động đến tháng 4 năm 2007.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng về “Sắp xếp, đổi mới tổ chức, bộ máy của Đảng, đặc biệt là các ban đảng, ban cán sự đảng, đảng uỷ khối ở Trung ương và các địa phương gắn với kiện toàn tổ chức, bộ máy của cơ quan nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể nhân dân, bảo đảm tinh gọn, hoạt động thiết thực, hiệu quả”, ngày 11 tháng 4 năm 2007, Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 47- QĐ/TW thành lập Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương trên cơ sở sắp xếp lại 07 Đảng bộ Khối trực thuộc Trung ương, bao gồm tổ chức đảng trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, tổ chức xã hội ở Trung ương.
Quá trình hình thành và phát triển của Đảng bộ, mặc dù trải qua nhiều lần sắp xếp, tổ chức lại theo chủ trương của Trung ương Đảng cho phù hợp với từng giai đoạn của cách mạng, nhưng Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương luôn giữ vững được tinh thần đoàn kết, nhất trí, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đội ngũ cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ luôn là một trong những lực lượng tinh túy, có bản lĩnh chính trị vững vàng, được đào tạo cơ bản, có trình độ cao về lý luận chính trị và chuyên môn, nghiệp vụ; trực tiếp làm nhiệm vụ tham mưu và tổ chức thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên hầu hết các lĩnh vực quan trọng của Đảng và Nhà nước. Hoạt động của các tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối có ảnh hưởng lớn, tác động trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị và sự phát triển của đất nước.
Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương hiện nay bao gồm các tổ chức đảng trong các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các hội, đoàn thể Trung ương với 61 đảng bộ trực thuộc và gần 80 nghìn đảng viên. Dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương đã không ngừng nỗ lực phát huy vai trò hạt nhân chính trị, phấn đấu hoàn thành chức năng, nhiệm vụ được giao; không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong các cơ quan Trung ương.
Kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong Đảng bộ Bộ Tư pháp chung sức, đồng lòng, nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chính trị mà Đảng và Nhà nước giao cho Bộ, ngành Tư pháp, thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, xây dựng Đảng bộ Bộ Tư pháp trong sạch, vững mạnh, góp phần xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, độc lập, thống nhất, dân chủ, giàu mạnh theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Nguyễn Kim Tinh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ Tư pháp