Sửa đổi Bộ luật Hình sự: Sẽ bổ sung một số tội mới

16/06/2008
Ngày, 12/6 Tổ Biên tập Dự án sửa đổi bổ sung một số điều của BLHS đã họp tại Hà Nội. Phó Ban soạn thảo - Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên đã chủ trì cuộc họp với sự tham dự của nhiều chuyên gia trong các lĩnh vực mà BLHS dự kiến sẽ sửa đổi, bổ sung.

Những hành vi nào sẽ được “hình sự hoá”?

Vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất trong cuộc họp nói trên là sẽ bổ sung những tội phạm nào. Ví dụ như trong lĩnh vực sử dụng công nghệ cao, Ông Hoà, Cục cảnh sát điều tra tội phạm về quản lý kinh tế và chức vụ (C15 – Bộ Công an) thẳng thắn: cứ quy định như hiện tại (phải đã từng bị xử lý hành chính hoặc gây hậu quả) thì có lẽ trong tương lai sẽ chẳng có ai bị xử lý hình sự. Ông Hoà dẫn chứng: trong nhiều trường hợp (ví dụ làm lây lan vi rút, phá hỏng hệ thống máy vi tính) chúng tôi không thể chứng minh hậu quả vì chả có đơn vị kinh doanh nào muốn cho cơ quan điều tra “sờ” vào máy tính của mình đơn giản vì… sợ lộ bí mật kinh doanh. Còn nếu có chứng minh được hậu quả đi chăng nữa thì nó cũng chỉ nên xem là tình tiết định khung. Cần chú ý đây là tội phạm cấu thành hình thức nên không cần phải chứng minh hậu quả cũng có thể bị xử lý hình sự.

Đồng tình với ý kiến của ông Hoà, một đại diện đến từ TANDTC lại đưa ra một loại tội phạm mà trong quá trình xử lý chính bản thân các cơ quan tố tụng cũng không biết phải định tội nào cho phù hợp. Đó là các vụ làm giả thẻ ATM để rút tiền. Có người cho rằng nên xử về tội lừa đảo, một số khác lại cho rằng phải xử về tội trộm cắp, cũng có ý kiến nên xử về tội làm giả giấy tờ có giá…Hơn nữa, khi xét xử những vụ án kiểu này cơ quan tố tụng cũng không thể biết được bị hại ở đâu (vì rất nhiều, có thể ở khắp nơi trên thế giới) mà lấy lời khai. Do vậy,cần phải quy định thành một tội phạm mới để xử lý những hành vi này.

Bên cạnh đó, từ thực tiễn đấu tranh của các lực lượng chức năng hiện nay cũng cho thấy: có rất nhiều hành vi vi phạm pháp luật nhưng không bị xử lý vì BLHS chưa quy định. Ví dụ như các hành vi tài trợ cho hoạt động khủng bố, hành vi buôn bán nam giới, hành vi mua bán rác thải y tế hoặc chất thải công nghiệp chưa qua xử lý để sản xuất vật dụng tiêu dùng…Rồi trong lĩnh vực chứng khoán, sở hữu trí tuệ, bản quyền tác giả…các đại biểu cho rằng, rất cần thiết phải xử lý hình sự thì mới đủ sức răn đe, giáo dục, phòng ngừa.

Sửa đổi, bổ sung đến đâu?

Đại diện Tổ biên tập, ông Nguyễn Quốc Việt – Vụ trưởng Vụ Hành chính Hình sự – Bộ Tư pháp cho biết: đợt này, dự kiến BLHS sẽ sửa đổi bổ sung 52 điều, bao gồm phần chung 12 điều và phần các tội phạm 40 điều, trong đó số điều luật được sửa đổi là 31 điều, còn lại là số điều luật mới. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia thì nếu sửa đổi, bổ sung 52 điều trên tổng số 344 điều luật hiện hành là con số quá lớn. Mặt khác nên tập trung chủ yếu vào phần các tội phạm cụ thể chứ không nên tập trung quá nhiều vào phần chung. Ngược lại, cũng có ý kiến cho rằng, sửa đổi các điều luật cụ thể không phải đến đâu dứt đến đó vì nó còn liên quan đến nhau, sửa điều này mà không sửa điều khác dễ dẫn đến mâu thuẫn. Việc bổ sung thêm một số tội phạm mới cũng là điều cần thiết nhưng cần lưu ý là chỉ nên đưa vào những tội nào thực sự cần thiết. Kết thúc buổi họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên đã đưa ra những ý kiến mang tính định hướng. Đó là chỉ nên sửa những vấn đề thực sự bức xúc mà cuộc sống đòi hỏi; những vấn đề mà sửa cũng được, không cũng được thì chưa nên sửa và quan trọng việc sửa đổi bổ sung BLHS lần này phải trên cơ sở những cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia. Việc sửa đổi nên tập trung vào phần các tội phạm cụ thể, nếu cái cụ thể đó có mâu thuẫn, động chạm đến phần chung thì mới xem xét để sửa đổi phần chung. Về các tội phạm mới, nên ưu tiên bổ sung một số loại tội trong lĩnh vực chứng khoán, công nghệ cao, môi trường và sở hữu trí tuệ.

Thu Hằng

Theo Dự thảo sửa đổi bổ sung một số điều của BLHS 1999 sẽ có một số tội mới sau:

 Tội buôn bán người chưa thành niên; Tội in, phát hành, mua bán, sử dụng trái phép hoá đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước; tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật khi chào bán, niêm yết hoặc giao dịch chứng khoán; tội giao dịch nội gián trong lĩnh vực chứng khoán; tội gian lận và lừa đảo trong giao dịch chứng khoán; tội thao túng giá chứng khoán; tội mua, bán và tái chế rác thải y tế nguy hại; tội mua, bán hoặc tái chế chất thải rắn nguy hại chưa qua xử lý; tội tài trợ cho khủng bố; Tội truy cập bất hợp pháp vào mạng viễn thông, mạng máy tính hoặc thiết bị số của người khác để lấy cắp thông tin hoặc sử dụng trái phép các dịch vụ Internet;tội vi phạm các quy định về cung cấp hoặc sử dụng các dịch vụ Internet; tội sử dụng mạng viễn thông, mạng máy tính hoặc thiết bị số để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản; tội thành lập hoặc tham gia tổ chức tội phạm