Thực hiện Chương trình công tác trọng tâm của ngành Tư pháp năm 2008 tại Quyết định số 49/QĐ-BTP ngày 16/1/2008 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, ngày 27/5/2008, Thứ trưởng Hoàng Thế Liên đã phê duyệt Kế hoạch kiểm tra công tác tư pháp cấp xã. Trước đó, năm 2007, Bộ Tư pháp đã tiến hành khảo sát về tình hình thực hiện công tác tư pháp cấp xã của 20% tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong cả nước. Kết quả khảo sát cho thấy tình trạng quá tải về công việc ở đa số cấp xã, nhất là sau khi tiếp nhận thực hiện một số nhiệm vụ hộ tịch và chứng thực. Đặc biệt, khối lượng công việc chứng thực do công chức Tư pháp - Hộ tịch ở các tỉnh tiến hành khảo sát bình quân đã tăng từ 6 đến 7 lần, trong khi đó hầu hết cấp xã chỉ có 01 công chức Tư pháp - Hộ tịch.
Để nắm bắt, đánh giá đầy đủ, toàn diện tình hình thực tế, việc kiểm tra, đánh giá lần này được thực hiện với tất cả các tỉnh, thành phố trong cả nước.
Mục đích của việc kiểm tra công tác tư pháp cấp xã là kiểm tra, đánh giá toàn diện về năng lực của đội ngũ công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã và chất lượng thực hiện nhiệm vụ công tác tư pháp ở cơ sở, từ đó có những kiến nghị, giải pháp để nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp cấp xã đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ được giao. Kết quả kiểm tra sẽ phục vụ trực tiếp cho việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Thông tư liên tịch số 04/2005/TTLT-TP-NV ngày 5/5/2005 của Bộ Tư pháp và Bộ Nội vụ hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức các cơ quan chuyên môn giúp Uỷ ban nhân dân quản lý nhà nước về công tác tư pháp ở địa phương.
Kế hoạch kiểm tra bao gồm các hoạt động:
1. Các Sở Tư pháp tổ chức tự kiểm tra, đánh giá năng lực hoạt động tư pháp cấp xã và báo cáo kết quả về Bộ Tư pháp.
2. Bộ Tư pháp kiểm tra, đánh giá năng lực hoạt động tư pháp cấp xã qua Phiếu Kiểm tra. Đối tượng kiểm tra do Sở Tư pháp lựa chọn, bao gồm 20% số cấp xã của mỗi huyện đại diện vùng, miền của địa phương (đô thị, nông thôn, miền núi, nơi có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, khu vực biên giới; nơi nhiều việc, ít việc và trung bình).
3. Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Nội vụ tổ chức Đoàn kiểm tra thực tế trực tiếp tại một số thành phố trực thuộc Trung ương và một số tỉnh đại diện cho các vùng, miền. Đoàn kiểm tra dự kiến sẽ làm việc với Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp để nắm bắt tình hình chung và đi kiểm tra trực tiếp tại một số cấp xã của địa phương.
Hiện nay, các địa phương đang tiến hành việc tự kiểm tra để có kết quả báo cáo về Bộ Tư pháp trước ngày 30/6/2008. Vụ Tổ chức cán bộ của Bộ Tư pháp đang làm việc với Bộ Nội vụ và các đơn vị có liên quan để tổ chức các Đoàn kiểm tra trực tiếp. Theo Kế hoạch, các Đoàn kiểm tra sẽ tiến hành việc kiểm tra các địa phương trong tháng 7 năm 2008.
Trần Thu Hường - Vụ Tổ chức cán bộ