Trong buổi sáng ngày 02/6/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài “Tiền Giang: nhiều cây xăng từ chối bán hàng”. Bài báo phản ánh: Ông Đỗ Văn Trị, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Tiền Giang, cho biết: Tuần rồi, một số cây xăng dọc quốc lộ 50 thuộc huyện Gò Công Tây đã đóng cửa không bán hàng hoặc chỉ bán với số lượng nhỏ giọt.
Chi cục Quản lý thị trường đã chỉ đạo các đội nghiệp vụ kiểm tra, xử lý các trường hợp găm hàng. Chỉ riêng Công ty Xăng dầu Tiền Giang đã có bốn trạm bán lẻ bị lập biên bản vi phạm.
Theo ghi nhận của chúng tôi, dọc tuyến quốc lộ 50 chỉ hơn 3 km nhưng có đến bốn cửa hàng xăng dầu đóng cửa và hai cửa hàng treo bảng “Hết xăng”. Tại điểm bán lẻ xăng dầu Lưu Thị Mỹ (xã Thạnh Nhựt), người dân cho biết có lúc trạm này chỉ mở cửa bán vài giờ. Trạm xăng dầu Thạnh Hưng (xã Đồng Thạnh, Gò Công Tây), Trạm xăng dầu Tân Thuận (xã Bình Đức, huyện Châu Thành) cũng đóng cửa im ỉm. Riêng Trạm xăng dầu số 1 (thị trấn Vĩnh Bình, huyện Gò Công Tây) mặc dù treo bảng hết xăng nhưng lực lượng quản lý thị trường phát hiện trong bồn vẫn còn xăng... Các trạm xăng dầu đều đóng cửa trước 19 giờ và từ chối bán ra cho khách hàng với số lượng lớn.
2. Thông tấn xã Việt Nam phản ánh: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa chỉ thị các Bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai thi hành Luật Phòng, chống bạo lực gia đình nhằm góp phần củng cố và xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc.
Thủ tướng giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành liên quan tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về Luật; biên soạn tài liệu tập huấn và tổ chức, hướng dẫn tập huấn cho cán bộ của các Bộ, ngành và những người trực tiếp tham gia công tác phòng, chống bạo lực gia đình.
Rà soát các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành thuộc lĩnh vực quản lý để sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ, ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với quy định của Luật; xây dựng Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình và Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình.
Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của mình, tổ chức tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống bạo lực gia đình và các văn bản dưới luật trong cán bộ, công chức, viên chức thuộc quyền quản lý.
Báo cũng cho biết: Liên Bộ Nội vụ - Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư liên tịch Hướng dẫn việc xử lý trách nhiệm vật chất đối với cán bộ, công chức (CBCC).
Theo đó, cán bộ, công chức gây thiệt hại về tài sản của cơ quan, tổ chức, đơn vị, phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quyết định của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc cấp có thẩm quyền.
Trách nhiệm vật chất đối với CBCC là trách nhiệm bồi thường bằng tiền của CBCC cho cơ quan, tổ chức, đơn vị bị thiệt hại về tài sản (mất mát, hư hỏng) do CBCC đó gây ra. Nếu cán bộ, công chức không đủ khả năng bồi thường một lần thì sẽ bị trừ 20% tiền lương hàng tháng cho đến khi bồi thường đủ theo quyết định của người có thẩm quyền.
Trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày có Quyết định thành lập, Hội đồng xử lý trách nhiệm vật chất phải họp, kiến nghị mức bồi thường và phương thức bồi thường thiệt hại vật chất. Sau khi có quyết định bồi thường thiệt hại vật chất, nếu phát hiện thêm những tình tiết mới làm thay đổi tính chất và mức độ thiệt hại đã được Hội đồng kết luận thì phải thành lập lại Hội đồng xử lý trách nhiệm vật chất để kiến nghị người có thẩm quyền xem xét, quyết định lại mức, phương thức và thời hạn bồi thường.
3. Báo Vietnamnet phản ánh: Ngày 2/6, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và phu nhân bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước Cộng hòa Áo, Vương quốc Na Uy và Cộng hòa Hy Lạp. Hơn 60 doanh nghiệp tháp tùng Chủ tịch nước tới châu Âu mong muốn xúc tiến các dự án đầu tư, kinh doanh ở khu vực này.
Chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết kéo dài đến ngày 10/6 theo lời mời của Tổng thống nước Cộng hòa Áo Hoinz Fisher, nhà vua Na Uy Harald V và Tổng thống nước Cộng hoà Hy Lạp Karolos Papoulias.
4. Báo Người lao động phản ánh: Để tăng cường công tác quản lý xe khách, từ hôm qua, 1-6, Cục CSGT Đường bộ - Đường sắt, Bộ Công an bắt đầu phối hợp với các cơ quan chức năng mở đợt cao điểm kiểm tra xe khách trên phạm vi cả nước.
Đợt kiểm tra này sẽ tập trung vào các lỗi chạy quá tốc độ, chở người quá quy định, xe không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật nhưng vẫn lưu hành; tình trạng bắt khách, sang khách và bán khách dọc các tuyến quốc lộ. Trong đợt tổng kiểm tra này, CSGT cũng được trang bị thêm máy đo tốc độ, đo độ cồn để phát hiện lỗi vi phạm.
5. Báo Lao động phản ánh: Bất chấp những chỉ số tiêu cực đối với kinh tế VN trong thời gian gần đây, các tham tán thương mại của Liên minh Châu Âu (EU) vẫn đưa ra những đánh giá lạc quan về thực trạng phát triển của nền kinh tế VN. "VN có khả năng thích ứng tốt" - Đại sứ Phái đoàn Uỷ ban Châu Âu (EC) Sean Doyle nhấn mạnh tại lễ công bố Sách Xanh EU 2008 hôm 30.5, trước thềm Diễn đàn Doanh nghiệp diễn ra tại Hà Nội ngày hôm nay (2.6).
EU nhận định, VN sẽ đạt mục tiêu tăng trưởng 7% năm nay. "Con số này thấp hơn các năm trước, nhưng tốt hơn so với nhiều nước" - ông Sean Doyle nói. Đại sứ EC cho biết, hiện VN đang phải đối mặt với tình trạng lạm phát tăng cao và những tác động tiêu cực của việc tăng giá dầu. Nhưng Chính phủ VN đã nhận ra vấn đề và đã có những chính sách kinh tế vĩ mô đúng đắn. "Khi có biến động, mọi người vội vã lo lắng mà không chờ đợi. Cần thêm một vài tháng để thấy các biện pháp của Chính phủ phát huy tác dụng như thế nào" - ngài Sean Doyle nhấn mạnh.
Ông Sean Doyle dự báo, VN sẽ tiếp tục thu hút FDI kỷ lục trong năm nay. Trước ý kiến cho rằng, tình trạng lạm phát ở VN một phần do nền kinh tế không hấp thụ nổi số vốn FDI đổ về quá ồ ạt, Đại sứ EC thừa nhận: "Có tác động nhất định giữa FDI và lạm phát, nhưng không nên coi đó là hiện tượng tiêu cực. Các nước trên thế giới đều ghen tị khi VN thu hút FDI lớn như vậy".
EU khẳng định, VN đã tiến hành nhiều biện pháp để cải thiện môi trường đầu tư như đảm bảo quyền nhập khẩu và phân phối của các công ty nước ngoài, loại bỏ hạn mức 3% tỉ lệ nhân viên người nước ngoài làm việc trong các doanh nghiệp VN. EU kiến nghị VN cần phải hạn chế những tiêu cực làm cho khoảng cách giữa tỉ lệ vốn cam kết và thực hiện FDI vẫn còn khá lớn (khoảng 60%).
"Lo ngại nhất của chúng tôi là tình trạng quan liêu. Điều này cần có thêm nhiều nỗ lực để giải quyết nhằm thu hút hơn nữa sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài. Thủ tục càng minh bạch càng khiến nhà đầu tư cảm thấy hấp dẫn" - Đại sứ Sean Doyle nhấn mạnh.
6. Báo Tiền phong phản ánh: Từ 1/6, giá gas của các Cty kinh doanh gas tăng từ 1.000 - 2.000 đồng/kg, tức 12.000 - 24.000 đồng/bình 12 kg. Đây là mức tăng giá cao nhất kể từ hồi đầu năm. Giá gas trên thế giới liên tục tăng trong thời gian vừa qua là nguyên nhân của lần tăng giá này. Giá gas bán lẻ khi đến tay người tiêu dùng sẽ ở mức thấp nhất là 262.000 đồng/bình loại 12 kg.
Báo cũng phản ánh: Nhiều chuyên gia trong và ngoài nước đã bày tỏ sự lạc quan về tiềm năng đầu tư ở Việt trong trung và dài hạn tại Hội thảo triển lãm đầu tư tài chính châu Á diễn ra trong hai ngày 31/5 – 1/6 ở TPHCM. Triển lãm do Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM và Tập đoàn NextVIEW tổ chức. Tại hội thảo, ông Andy Ho - Giám đốc Điều hành VinaCapital Group – cho rằng bên cạnh các thông tin về những khó khăn hiện tại của Việt Nam như lạm phát đang gia tăng, tình hình nhập siêu..., nhà đầu tư cần bình tĩnh phân tích kỹ hơn.
Trong năm 2007, có 20 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đổ vào Việt Nam để đầu tư dài hạn, chẳng hạn như các dự án của Intel, Foxcon... Nhìn về trung và dài hạn, Việt Nam có nhiều tiềm năng với 4 yếu tố tích cực quan trọng: Sự ổn định chính trị; Nguồn vốn FDI tiếp tục đổ vào (chỉ trong 5 tháng đầu năm 2008 đã thu hút được gần 15 tỷ USD); Có nguồn tài nguyên dồi dào với hơn 60% nhân lực dưới 30 tuổi, dầu khí, than, đất đai, thủy hải sản...; Vị trí địa lý của Việt Nam thuận lợi cho việc xây dựng cảng biển và giao thông vận tải hàng hóa. Ông Andy Ho khẳng định từ 3 - 5 năm tới, Việt vẫn tiếp tục phát triển cho dù có những khó khăn trong ngắn hạn.
Không bi quan nhưng các chuyên gia tài chính chứng khoán đều có chung một nhận định rằng thị trường chứng khoán Việt hiện chưa có dấu hiệu khởi sắc. Ông Phạm Ngọc Bích - Quyền Tổng giám đốc Cty Quản lý quỹ đầu tư Prudential Việt Nam - cho rằng do tâm lý nhiều nhà đầu tư khá bi quan nên thị trường sẽ còn khó khăn trong vài tháng tới, dù ai cũng biết rằng giá các loại cổ phiếu trên thị trường hiện nay đã khá rẻ.
Theo ông Andy Ho, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đang chờ đợi xem tình hình kinh tế vĩ mô, các chính sách của Nhà nước, tình hình thị trường chứng khoán của Việt Nam... với mức độ ổn định như thế nào trước khi có quyết định mua vào. Kiên nhẫn và biết chọn lựa đúng sẽ đem lại hiệu quả mong muốn cho bất kỳ nhà đầu tư nào.
Ông Don Schellenberg - Chuyên gia kinh doanh tiền tệ, nhà sáng lập Master Money Traders () cho rằng “Lên đỉnh rồi đi xuống, sự điều chỉnh tất yếu đã xảy ra ở hầu hết các thị trường trên thế giới. Kết thúc giai đoạn này thị trường lại đi lên. Điều quan trọng là ta nhận biết được các chu kỳ của thị trường để biết được đâu là thời điểm mua vào và bán ra hợp lý”.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh trên mục bạn đọc có bài “Bình Thuận: Chậm thi hành vì ngại án bị sửa”. Bài báo phản ánh: Ông Nguyễn Văn Ngọ có một căn nhà gắn liền với hơn 1.000 m2 đất tọa lạc tại huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận. Hai ông T. và H. là người sử dụng đất liền kề. Trong đó, ông T. sử dụng đất từ năm 1998. Năm 2000, ông T. chuyển nhượng cho ông H. 78 m2 đất. Cả ông T. và H. đều đã có “giấy đỏ”. Thay vì xây nhà trên đất của mình, cả ông T. và H. đều lấn vào đất của ông Ngọ. Để đòi đất, ông Ngọ kiện hai người kia ra tòa.
Tháng 9-2006, TAND huyện Hàm Thuận Bắc xử sơ thẩm vụ án. Cấp sơ thẩm xác định ông T. lấn của ông Ngọ hơn 6 m2 đất, ông H. lấn của ông Ngọ gần 32 m2 đất. “Giấy đỏ” mà hai ông được cấp thể hiện rõ diện tích đất, bản đồ vị trí đất và kích thước các cạnh của đất. Nhưng khi xây dựng nhà, hai ông lại lấn sang đất của ông Ngọ. Vì thế, tòa sơ thẩm tuyên buộc hai ông phải tháo dỡ nhà của mình để trả đất cho ông Ngọ.
Ông T. kháng cáo. Ngày 29-12-2006, TAND tỉnh Bình Thuận xử phúc thẩm vụ án và bác kháng cáo của ông T. Kẹt nỗi, khi ông H. phải dỡ nhà để trả đất cho ông Ngọ theo bản án phúc thẩm thì phần đất mà ông đã “mua” của ông T. (đã được ghi nhận trên “giấy đỏ”) bị hụt diện tích. Không chấp nhận được sự mất mát này, ông H. đã kiện ông T. ra tòa. Ngoài việc yêu cầu ông T. dỡ nhà để trả đất cho mình, ông H. còn đòi ông T. phải bồi thường thiệt hại do việc tháo dỡ nhà gây ra.
Tháng 7-2007, tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ tranh chấp giữa ông H. và ông T., TAND huyện Hàm Thuận Bắc chấp nhận một phần yêu cầu của ông H. Cụ thể, ông T. phải dỡ nhà để trả cho ông H. đủ diện tích đất mà hai bên đã thỏa thuận chuyển nhượng. Cân nhắc mức độ lỗi, hội đồng xét xử buộc ông T. phải bồi thường cho ông H. 2/3 giá trị nhà bị thiệt hại, tức hơn 50 triệu đồng. Ông T. đã kháng cáo nhưng không được tòa cấp phúc thẩm thụ lý vì đơn kháng cáo của ông nộp quá hạn mà không có lý do chính đáng.
Bản án phúc thẩm năm 2006 (giải quyết tranh chấp giữa ba ông Ngọ, T. và H.) khẳng định ông Ngọ là người thắng kiện. Tuy nhiên, yêu cầu thi hành án của ông Ngọ đến nay vẫn chưa được đáp ứng.
Giải thích việc chậm thi hành án, Thi hành án dân sự huyện Hàm Thuận Bắc cho biết: Do ông T. đã khiếu nại bản án sơ thẩm năm 2007 (giải quyết tranh chấp giữa ông H. với ông T.) theo thủ tục giám đốc thẩm nên TAND tỉnh Bình Thuận đã đề nghị Thi hành án huyện hoãn thi hành án trong thời hạn 90 ngày. Giả sử bản án sơ thẩm này được sửa đổi, nhiều khả năng bản án phúc thẩm năm 2006 cũng có thể bị sửa đổi. Vì vậy, nếu thi hành án giao đất cho ông Ngọ thì rất khó khắc phục hậu quả bởi thiệt hại về tài sản rất lớn (!?).
Bản án phúc thẩm trong vụ án thứ nhất và bản án sơ thẩm trong vụ án thứ hai hoàn toàn khác nhau. Lấy một bản án bị hoãn thi hành để giải thích lý do chậm thi hành một bản án có hiệu lực khác là việc làm khó hiểu của cơ quan thi hành án nói trên.
Theo Điều 3 Pháp lệnh Thi hành án dân sự, “Bản án có hiệu lực pháp luật phải được người phải thi hành án, người được thi hành án, người có quyền, nghĩa vụ liên quan đến việc thi hành án nghiêm chỉnh thi hành...”. Khi có yêu cầu thi hành án, thủ trưởng cơ quan thi hành án phải ra quyết định thi hành án trong thời hạn năm ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu. Việc hoãn thi hành án chỉ được thực hiện nếu đáp ứng các trường hợp quy định tại Điều 26 Pháp lệnh này.
Cách giải thích lý do chậm thi hành như trên xem ra không ổn thỏa. Đã một năm rưỡi trôi qua kể từ khi bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật, nếu cơ quan thi hành án huyện cứ cù cưa, chừng nào quyền lợi hợp pháp của ông Ngọ mới được giải quyết thỏa đáng?
Trên đây là điểm báo sáng ngày 02/6/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ./.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ