Trong buổi sáng ngày 30/5/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo VnMedia phản ánh: Ngân hàng đầu tư Merrill Lynch của Mỹ vừa công bố một báo cáo về tình hình kinh tế châu Á, trong đó lấy Việt Nam làm tâm điểm để phân tích tình trạng lạm phát leo thang trong khu vực.
Báo cáo nhận định, Việt Nam chỉ là một nền kinh tế nhỏ trong khu vực châu Á vì GDP 70 tỷ USD của Việt Nam chỉ tương đương với 1% GDP của toàn khu vực này, trừ Nhật Bản. Trong những năm gần đây, Việt Nam gây ấn tượng bởi tốc độ tăng trưởng kinh tế cao liên tục. Mặc dù vậy, Việt Nam đang chịu tác động từ chính thành công quá lớn và quá nhanh chóng của chính mình.
Theo báo cáo này, những biểu hiện của một “cú sốc” lạm phát bao gồm: Thứ nhất, lạm phát tăng mạnh, khiến ngân hàng trung ương phải phản ứng mạnh bằng chính sách tiền tệ. Thứ hai, thanh khoản thắt chặt, lãi suất cao, triển vọng tăng trưởng xấu đi. Thứ ba, giá cả của những mặt hàng chịu ảnh hưởng lớn của yếu tố tâm lý, như chứng khoán và bất động sản giảm nhanh; Và thứ tư, đồng nội tệ có thể lên giá hoặc xuống giá. Nếu chính sách tiền tệ được thắt chặt từ từ và thị trường vẫn tin tưởng vào chính sách vĩ mô, đồng nội tệ có thể lên giá. Nhưng nếu bất ổn xảy ra, triển vọng tăng trưởng xấu đi và dòng vốn ngoại chảy ra, đồng nội tệ sẽ mất giá mạnh.
Tình hình lạm phát ở Việt Nam hiện nay được coi là một ví dụ về “cú sốc” lạm phát. Một số ví dụ khác bao gồm Trung Quốc hồi mùa xuân năm 2004 và mùa thu năm 2007, Ấn Độ đầu 2008, Indonesia mùa hè 2005… Báo cáo cho rằng, kinh tế Việt Nam có nhiều điểm giống như kinh tế Trung Quốc, chẳng hạn cả hai nước đều mới gia nhập WTO, tốc độ tăng trưởng cao nhờ xuất khẩu và đầu tư… Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất là cuộc chiến chống lạm phát ở Việt Nam căng thẳng hơn nhiều. Vấn đề cốt lõi - theo báo cáo nhận định - là Việt Nam đã tiếp nhận một lượng vốn lớn hơn rất nhiều so với khả năng hấp thụ của nền kinh tế.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Dù được Ban soạn thảo chuẩn bị khá kỹ nhưng Dự án Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) vẫn còn phải chỉnh sửa, bổ sung nhiều. Nhiều đại biểu (ĐB) đã nhận định khi phát biểu về dự án Luật này vào sáng 29-5.
Theo ĐB Trần Thị Nga (Phú Yên), Điều 9 quy định người tham gia giao thông cấm bấm còi từ 22g đến 5g sáng hôm sau là thiếu khả thi, bởi vì thời điểm 22g là còn quá sớm, bên cạnh đó, những người điều khiển phương tiện vào thời điểm nếu không bấm còi có thể dẫn đến tai nạn giao thông. Chính vì vậy, Ban soạn thảo nên xem xét lại, nên chăng chỉ nên cấm bấm còi liên tục là được.
Còn theo ĐB Nguyễn Thị Thu Thủy (Tây Ninh), Ban soạn thảo nên quy trách nhiệm cá nhân, tổ chức liên quan trong việc tham gia giao thông và có quy định chung về điều chỉnh tàu điện ngầm vì hiện nay ở TPHCM đã khởi công và có thể hoạt động trong thời gian tới.
ĐB Nguyễn Bá Hiền (Lâm Đồng), bổ sung về quy định cấm người điều khiển ô tô, xe máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc 0,25 miligam/1lít là thiếu khả thi vì khó xác định do phương tiện kiểm tra đó cũng chưa có trong khi đó việc xác định nồng độ lại cần phải xác định ngay tại chỗ. Vì vậy, cần phải cấm triệt để.
Ngoài ra, các ĐB khác cũng đồng tình với việc không nên đưa quy định thanh tra đường bộ có quyền kiểm tra giao thông vì thực tế thời gian qua có nhiều lực lượng tham gia kiểm soát giao thông nhưng không phải là lực lượng chuyên ngành, gây nên những bất cập.
Chiều 29/5, Quốc hội đã nghe Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trình bày báo cáo giải trình về việc điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội và một số tỉnh liên quan; các báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo Nghị quyết về việc điều chỉnh địa giới hành chính giữa tỉnh Hà Tây và tỉnh Phú Thọ, giữa tỉnh Bình Phước và tỉnh Đồng Nai, thành phố Hà Nội và một số tỉnh có liên quan.
Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội với 92,9% số đại biểu tán thành. Nghị quyết này có hiệu lực từ ngày 01.08.2008. Như vậy, Quốc hội đã tán thành phương án 1 mà Chính phủ đã trình về mở rộng địa giới hành chính của thành phố Hà Nội.
3. Báo Quân đội nhân dân phản ánh: Nhận lời mời của Tổng bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Hồ Cẩm Đào, hôm nay, ngày 30-5-2008, Tổng bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh lên đường đi thăm hữu nghị chính thức nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Cùng đi với đồng chí Tổng bí thư có các đồng chí: Phạm Gia Khiêm, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao; Trần Văn Hằng, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương; Ngô Văn Dụ, Ủy viên Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương; Hồ Nghĩa Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giao thông-Vận tải...
4. Thông tấn xã Việt Nam cho biết: Ngày 29/5, Việt Nam và Hoa Kỳ đã tiến hành “Vòng 13 đối thoại nhân quyền” giữa hai nước tại Hà Nội.
Đoàn Hoa Kỳ do ông David Kramer, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ về Nhân quyền, Dân chủ và Lao động dẫn đầu. Đoàn Việt Nam do ông Đoàn Xuân Hưng, trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao làm trưởng đoàn.
Đoàn Việt Nam đã thông báo cho phía Hoa Kỳ những thành tựu trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt trong phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội, cải cách pháp luật, tự do tôn giáo, đảm bảo và thúc đẩy các quyền và tự do cơ bản của người dân.
Đồng thời, đoàn Việt Nam cũng thẳng thắn phê phán việc một số giới ở Hoa Kỳ có cách nhìn sai lệch, thiếu khách quan về những thực tế và tiến triển tích cực trong lĩnh vực dân chủ, nhân quyền, tôn giáo ở Việt Nam, đi ngược lại chính sách của Chính phủ Hoa Kỳ và xu thế của quan hệ hai nước, vẫn tìm cách tiến hành nhiều hoạt động chống phá Việt Nam, cản trở sự tiến bộ của quan hệ hai nước.
5. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: 28-5, UBND TP Hà Nội đã chính thức ra quy định về hạn mức đất được tách thửa để làm căn cứ giao đất ở tái định cư và đất giãn dân trên địa bàn TP.
Theo đó, kể từ ngày 6-6, UBND TP Hà Nội chỉ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các thửa đất được tách có diện tích từ 40 m2 trở lên (đất nội thành), 60 m2 trở lên (đất thị trấn, xã ven đô), 80 m2 trở lên (xã đồng bằng) và 120 m2 trở lên (xã trung du). Nếu người sử dụng đất xin tách thửa nhỏ hơn diện tích nêu trên nhưng đồng thời xin hợp thửa đất đó với thửa đất khác liền kề để tạo thành thửa đất mới có diện tích bằng hoặc lớn hơn diện tích tối thiểu thì được chấp nhận.
6. Báo Hà Nội mới phản ánh: Từ hôm qua, một số ngân hàng tiếp tục tăng lãi suất huy động đối với VND, trong đó có ngân hàng áp dụng mức lãi suất cao nhất lên 15,36%/năm.
Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) áp dụng biểu lãi suất huy động mới đối với VND trên toàn hệ thống. Đây là lần thứ 3 Sacombank điều chỉnh lãi suất huy động kể từ 19/5. Theo đó, mức lãi suất huy động áp dụng cho các kỳ hạn từ 13 tháng trở lên là 14%/năm, áp dụng cho các kỳ hạn từ 9 đến 12 tháng cùng là 14,4%/năm, kỳ hạn 1 đến 8 tháng là 14,1%-14,34%/năm. Riêng đối với các khách hàng gửi từ 20 triệu đồng trở lên, ngoài lãi suất trên, còn được hưởng thêm lãi suất thưởng từ 0,240%/năm đến 1,800%/năm tùy theo kỳ hạn.
Không thể đứng yên nhìn các ngân hàng khác tăng lãi suất, sáng nay, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) công bố điều chỉnh lãi suất tiền gửi có kỳ hạn bằng VND. Theo đó, lãi suất huy động VND tại Ngân hàng này từ hôm nay là 12%/năm cho kỳ hạn dưới 1 tháng; 14%/năm cho kỳ hạn 1-6 tháng. Mức lãi suất 14,4%/năm dành cho kỳ hạn trên 6 tháng.
Theo các ngân hàng, việc tăng lãi suất này góp phần tích cực trong việc giữ ổn định mặt bằng lãi suất chung của thị trường, hạn chế sự dịch chuyển vốn giữa các ngân hàng, bảo đảm vốn cho kinh doanh của mỗi thành viên, đồng thời góp phần kiềm chế lạm phát.
Báo cũng phản ánh: Gần 100 đại diện của các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đã quy tụ tại buổi tọa đàm “Giải pháp phát triển thị trường chứng khoán” do Hiệp hội kinh doanh chứng khoán Việt Nam (VASB) tổ chức vào chiều 29/5, nhằm đưa ra giải pháp chặn đà suy giảm của thị trường. Đa số đại diện cho rằng, cần nới biên độ giao dịch chứng khoán, ít nhất là trở về mức cũ.
Cuộc tọa đàm này được tổ chức sau thời dài gian Hiệp hội ngóng chờ mà không thấy giải pháp “mạnh” từ phía cơ quan chức năng trong khi thị trường vẫn giảm sâu.
Đa số đại diện các công ty chứng khoán đều cho rằng đã đến lúc nới biên độ, ít nhất là đưa về như cũ. Cùng với vấn đề trên, nhiều công ty chứng khoán cũng đóng góp về giảm phí. Trong khi nhiều công ty chứng khoán thực hiện giảm phí cho nhà đầu tư nhưng lại vẫn phải đóng phí cho Sở Giao dịch và Trung tâm Giao dịch chứng khoán. Hơn nữa, trong tình cảnh hiện nay, với lượng giao dịch quá thấp, mức thu hàng ngày của các công ty không đủ chi.
Các ý kiến sẽ được VASB tổng hợp và làm thành văn bản gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Nhà nước, Bộ Tài chính…để những biện pháp “mạnh” “cứu” thị trường sớm được đưa ra.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Mua bán, tặng cho xe: Công an nhiều nơi vẫn buộc chứng giấy". Bài báo phản ánh: Như Pháp Luật TP.HCM số trước đã thông tin, Sở Tư pháp TP.HCM đã đề nghị UBND các quận, huyện chỉ đạo UBND các phường, xã không chứng giấy mua bán, tặng cho xe. Nếu có yêu cầu, người dân có thể liên hệ với UBND quận, huyện hoặc các phòng công chứng để được chứng nhận, công chứng giấy này. Ông Quách Kiều Long, Chủ tịch UBND phường 1, quận 3, cho biết: “Từ tháng 7-2007, thực hiện chỉ đạo của UBND quận 3, tất cả UBND phường trong quận này đã đồng loạt từ chối việc xác nhận thường trú của hai bên trên giấy mua bán, tặng cho xe gắn máy. Nay với yêu cầu mới nêu trên của Sở Tư pháp, phường chẳng thấy trở ngại gì”.
Ông Lâm Hồng Châu, Phó Chủ tịch UBND phường Tân Thành, quận Tân Phú, đồng tình: “Việc bỏ khâu xác nhận tại phường sẽ giúp người dân được thuận tiện hơn khi mua bán, tặng cho xe gắn máy...”. Tương tự, ông Nguyễn Y Nhã, Chủ tịch UBND phường 12, quận Bình Thạnh, cho biết: “Từ khi UBND quận lệnh cho phường thôi chứng thực chữ ký trên giấy mua bán xe, chưa có người dân nào đến phản đối”. Ông Nhã cũng cho rằng nên chuyển giao việc chứng thực trên cho UBND cấp quận hoặc các phòng công chứng (trong trường hợp người dân có yêu cầu) cho đúng chức năng hơn.
Còn các cơ quan công an thì sao? Đến thời điểm này, chúng tôi được biết Công an TP.HCM vẫn chưa báo cáo với UBND TP.HCM kết quả rà soát các quy định của ngành công an liên quan đến thủ tục, biểu mẫu giấy mua bán xe máy... theo như chỉ đạo. Phía công an các quận, huyện thì nơi chấp nhận giấy mua bán xe “trống trơn” (chỉ có chữ ký của hai bên mua bán, không có dấu mộc của UBND phường); nơi bảo phải chờ.
Tại quận 2, từ cuối tháng 7-2007 (sau khi Thông tư 01 của Bộ Công an có hiệu lực thi hành), công an quận này đã không còn buộc người dân phải đi chứng giấy mua bán xe. Ông Lâm Dũng Nam, Phó Công an quận 2, cho biết: “Thực hiện đúng Thông tư 01, quận 2 đã giải quyết hồ sơ mua bán xe rất gọn lẹ. Chỉ cần chứng minh nhân dân, hộ khẩu tại TP.HCM, giấy tờ xe, hai bên mua bán có thể đến công an quận để làm thủ tục đăng ký, sang tên xe.”
Riêng công an của một số quận, huyện khác vẫn buộc người dân phải đi chứng giấy mua bán xe. Thượng tá Nguyễn Quang Tuấn, Phó Công an quận Tân Phú, băn khoăn: “Một giao dịch dân sự mà không có chứng thực thì làm sao có giá trị? Công an biết căn cứ trên cơ sở pháp lý nào để đăng ký, sang tên xe? Nếu giải quyết mà sau này có xảy ra tranh chấp thì ai chịu trách nhiệm? Quận chúng tôi sẽ chờ chỉ đạo bằng văn bản của Bộ Công an, Công an TP.HCM mới có thể quyết định cụ thể được”.
Một cán bộ công an quận nọ lý lẽ: “Nếu bỏ việc chứng thực thì sẽ phát sinh nhiều chuyện không hay mà chúng ta không thể lường trước được. Chẳng hạn, vợ chồng nọ có chiếc ôtô hơn 20 tỷ đồng. Sau một cuộc cãi vã, người chồng tự ý mang xe đi bán. Lúc đó, người vợ có thể kiện ra tòa án nhưng dẫu sao chuyện đã rồi. Lại nữa, hợp đồng, giao dịch dân sự cần được công chứng, chứng nhận để đảm bảo đương sự có đủ tư cách giao dịch. Nếu mua bán xe mà không có chứng thực, nhỡ người chủ cũ trước đó bảo xe là tài sản của họ thì xử lý thế nào?”.
2. Báo Tuổi trẻ trên mục Bạn đọc có bài của Luật sư Võ Hoàng Tuyên "Tôi đi làm khai sinh cho con". Bài báo phản ánh: Tôi là luật sư, công việc của tôi là tiếp xúc với các loại văn bản, giấy tờ, điều luật và các cơ quan chức năng. Tôi chuyên giải quyết rắc rối cho khách hàng, thân chủ và tôi không bao giờ nghĩ có lúc mình lại gặp rắc rối trong việc cá nhân rất bình thường là làm giấy khai sinh cho con.
Tôi có hộ khẩu thường trú tại P.Bình An, Q.2 (TP.HCM). Vợ chồng tôi đều sinh ra tại TP.HCM, có đầy đủ giấy khai sinh do chế độ cũ cấp. Gia đình tôi trước 30-4-1975 thường trú tại TP.HCM, đến sau năm 1975 chuyển về tỉnh Sông Bé cũ, nay là tỉnh Bình Dương. Từ năm 1992 tôi đi học và sinh sống tại TP.HCM. Đến năm 2002, tôi chuyển hộ khẩu về TP.HCM. Riêng vợ tôi từ nhỏ đến lớn đều có hộ khẩu tại TP.HCM.
Năm 2004, tôi có một con trai và đã đăng ký khai sinh tại P.Bình An, Q.2. Theo yêu cầu của chủ tịch UBND P.Bình An lúc đó, tôi đã xuất trình khai sinh của tôi và phường đã cấp giấy khai sinh cho con tôi với mục "Quê quán" ghi là TP.HCM.
Vào ngày 25-4-2008, vợ tôi sinh thêm một bé trai và ngày 19-5-2008 tôi đến UBND P.Bình An làm giấy khai sinh, phần khai về quê quán của con, tôi cũng ghi là TP.HCM. Cán bộ hộ tịch đã nhận hồ sơ. Tuy nhiên, từ ngày nộp hồ sơ đến trước ngày 29-5, tôi đã hơn năm lần lên xuống UBND phường, nhưng ông chủ tịch P.Bình An vẫn không chịu ký để cấp khai sinh cho con tôi. Ông buộc tôi phải ghi quê quán của con là Bình Dương (theo giấy CMND của tôi ghi nguyên quán là Bình Dương) với lý do theo ông ấy nói là theo qui định của luật.
Tôi yêu cầu ông chủ tịch P.Bình An cho biết căn cứ vào luật nào để yêu cầu tôi như vậy, vì con đầu lòng của tôi trước đây cũng đã từng khai sinh tại phường này, đồng thời nghị định 158/2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch cũng không bắt buộc phải ghi như ông chủ tịch yêu cầu. Ban đầu ông chủ tịch P.Bình An nói là căn cứ nghị định 158, tôi hỏi điều khoản nào trong nghị định 158 qui định bắt buộc như vậy thì ông không chỉ ra được. Ông trả lời loanh quanh, nói để tìm văn bản nhưng cuối cùng vẫn không trả lời được.
Ngày 26-5, tôi đã liên hệ với bà trưởng phòng hộ tịch Sở Tư pháp TP để hỏi vấn đề này và bà đã đồng ý với trình bày của tôi là phải ghi trong khai sinh quê quán của con tôi là "TP.HCM". Sau đó, bà đã có ý kiến với Phòng Tư pháp Q.2 để phòng này truyền đạt lại với ông chủ tịch P.Bình An. Tuy nhiên, trưởng Phòng Tư pháp Q.2 cho tôi biết qua trao đổi, ông chủ tịch P.Bình An vẫn bảo lưu quan điểm phải ghi trong khai sinh quê quán của con tôi là "Bình Dương"!
Chiều 29-5, tôi lại đến P.Bình An và nhân viên hộ tịch đưa cho tôi tờ giấy khai sinh của con tôi do ông chủ tịch P.Bình An ký. Tuy nhiên, tôi không đồng ý nhận tờ giấy khai sinh này vì phần quê quán của con tôi vẫn ghi là "Bình Dương", chứ không phải "TP.HCM".
Thật ra, việc ghi quê quán cho con ở đâu không quan trọng, nhưng tôi có hai đứa con, không thể một đứa có quê quán ở TP.HCM, còn một đứa lại quê quán ở Bình Dương được! Nếu ghi không thống nhất như vậy, chắc chắn trong tương lai không xa, tôi phải mất công đi xin cải chính hộ tịch. Tôi không hiểu tại sao đã có ý kiến của Phòng Tư pháp Q.2 mà ông chủ tịch P.Bình An vẫn không thực hiện.
3. Báo Công an nhân dân online có bài "Những vụ "kỳ án" dân sự tại TP HCM". Bài báo phản ánh: Sau khi Báo CAND đăng loạt bài điều tra về vụ "kỳ án" nhà 36 Nguyễn Thị Diệu… một số người cho mình là nạn nhân liên quan đến ông Lê Hồng Phương đã đến CQĐD Báo CAND cung cấp nhiều thông tin đến "kỳ án…". Những nạn nhân này khẳng định chính ông Phương đã cùng một số người dựng lên nhiều màn kịch, khiến các khổ chủ phải ly tán, tan gia bại sản…
... Theo bản án phúc thẩm hình sự số 208/HSPT ngày 24/2/1998 của Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP Hồ Chí Minh thì vợ chồng bà Hà Thị Xuân đã vay mượn nợ và chiếm đoạt của 34 người với số vốn trên 2,3 tỷ đồng, hơn 400 lượng vàng và 49.473 USD (trong đó, riêng ông Lê Hồng Phương có cho vợ chồng bà Hà Thị Xuân vay 1 tỷ đồng)... Riêng đối với yêu cầu của bị hại Lê Hồng Phương đòi nhận căn nhà 207 Nguyễn Tri Phương để cấn trừ nợ tòa không chấp nhận. Bản án có hiệu lực pháp luật, ông Lê Minh Quy (chồng bà Xuân) bị bắt ngay tại tòa (trước đó cho tại ngoại) để đảm bảo thi hành án. Hai đứa con ông là Lê Thị Hà (lúc này 18 tuổi) và Lê Thị Thanh Phương (16 tuổi) xa mẹ cha từ đó nhưng vẫn còn chỗ nương thân là căn nhà 207 Nguyễn Tri Phương. Khoảng 1 năm sau kể từ ngày thụ án, vợ chồng ông bà Xuân, Quy ruột đau như cắt khi hai đứa con gái đến thăm và báo tin đã bị cán bộ thi hành án và ông Lê Hồng Phương đuổi ra khỏi nhà, cắt luôn hộ khẩu.
... Trách nhiệm của ông Quy giờ khá nặng nề, ông phải sớm ra tù để bao bọc các con; phải làm rõ việc thi hành án căn nhà 207 Nguyễn Tri Phương vì nếu căn nhà ấy được bán đấu giá công khai, minh bạch thì vợ chồng ông dư để khắc phục hậu quả mà như vậy thì vợ ông mới được giảm án. Càng nghĩ càng quyết tâm, ông Quy cải tạo rất tốt và đã được trả tự do trước thời hạn 2 năm.
Từ những tài liệu mà ông Quy cất công tìm kiếm cũng như qua điều tra của chúng tôi, có thể dựng lại "tập phim" như sau: Khoảng 20 ngày kể từ khi bản án tuyên, ông Lê Hồng Phương có đơn yêu cầu thi hành án và chấp hành viên Võ Văn Mẫn, Phó phòng Thi hành án dân sự TP Hồ Chí Minh lúc bấy giờ được giao nhiệm vụ thi hành bản án.
Trước tiên nói về phần tài sản của vợ chồng ông bà Xuân, Quy ngoài căn nhà 207 Nguyễn Tri Phương còn có 2 xe Dream, 2 đồng hồ đeo tay và nhiều nữ trang. Vẫn cái bài "định giá" và "đấu giá" mà chấp hành viên thường làm, cuối cùng phần lớn đều bán lại cho ông Phương và người nhà ông Phương với cái giá rẻ mạt.
Đáng nói hơn là chiếc xe Dream II BKS 50H2-4496 được chấp hành viên Võ Văn Mẫn "linh động" áp dụng theo "luật giang hồ" để giao cho ông Phương cấn trừ nợ. Đã vậy ông này còn "quên" liệt kê số tiền này vào số tiền thu được để thi hành án dẫn đến số tiền mà ông Phương nhận được theo tỷ lệ phần trăm cao hơn những người khác nhiều triệu đồng. Đặc biệt, sau khi trục xuất hai em Hà, Phương ra khỏi nhà, chấp hành viên Võ Văn Mẫn có đưa cho 2 em 6,4 triệu đồng gọi là "hỗ trợ thuê nhà" là theo ý kiến của ông Lê Hồng Phương nhưng sau đó chấp hành viên lại trừ vào phần tiền được nhận của các bị hại khác!
Đối với tài sản nhỏ mà còn bị "xẻ thịt" như thế thì chuyện chấp hành viên phù phép để bí mật bán căn nhà 207 Nguyễn Tri Phương là chuyện chẳng có gì khó hiểu. Để làm được việc này, ngày 6/2/1999, ông Võ Văn Mẫn lập một biên bản giải quyết thi hành án với nội dung chính là ông Diệp trả lại cho bà Xuân 50 lượng vàng đã nhận để hủy hợp đồng mua nhà trước đây; ông Hà Văn Diệp và ông Lê Hồng Phương tự thỏa thuận sẽ làm thủ tục mua nhà hóa giá sau đó chuyển tên cho ông Lê Hồng Phương, các chi phí mua hóa giá này ông Phương chịu.
Riêng 50 lượng vàng trả lại cho bà Xuân sẽ nộp vào Phòng Thi hành án để trả nợ cho các bị hại. Từ biên bản này, chẳng bao lâu sau căn nhà đã được mua hóa giá đứng tên ông Hà Văn Diệp và đã được chuyển nhượng một cách âm thầm cho người khác không thông qua bán đấu giá, không báo cho các bị hại biết… sai lệch hoàn toàn với bản án đã tuyên. Tệ hại hơn là sau khi phát giác vụ việc mờ ám này, năm 2001 các bị hại làm đơn khiếu nại đến Phòng Thi hành án dân sự TP Hồ Chí Minh thì được nơi đây trả lời là "do bản án tuyên chưa rõ ràng" trong việc xử lý căn nhà 207 Nguyễn Tri Phương nên Phòng Thi hành án đã có văn bản đề nghị Tòa phúc thẩm giải thích bản án khi nào có kết quả sẽ thông báo cho các đương sự!
Rõ ràng Võ Văn Mẫn đã qua mặt cả cơ quan thi hành án và đây không chỉ là trường hợp duy nhất. Thế cho nên, ngày 17/10/2007, Cục Điều tra Viện KSND tối cao đã thực hiện lệnh khởi tố bị can, bắt tạm giam Võ Văn Mẫn về hành vi "Ra quyết định thi hành án trái pháp luật". Trước đó, trả lời phỏng vấn Đài Truyền hình Việt Nam liên quan đến việc thi hành án nhà 207 Nguyễn Tri Phương, đồng chí Nguyễn Việt Thành, Phó Chánh văn phòng Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng khẳng định rằng: Việc thi hành án trái pháp luật của ông Võ Văn Mẫn dẫn đến hậu quả là bà Xuân phải ở tù suốt đời (lúc đó bà Xuân chưa được giảm án còn 20 năm tù như hiện nay) vì không khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra.
Trách nhiệm này thuộc về ông Võ Văn Mẫn và Lê Hồng Phương. Nay ông Võ Văn Mẫn đã bị bắt, trách nhiệm của ông đến đâu sẽ được cơ quan điều tra làm rõ, vậy còn trách nhiệm của ông Lê Hồng Phương chẳng lẽ không bị xử lý? Dư luận cũng như gia đình ông Lê Minh Quy đang chờ đợi câu trả lời từ cơ quan chức năng.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 30/5/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ./.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ