I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Đầu tư điện tử có bài Hình sự hoá hành vi trốn đóng bảo hiểm. Bài báo đưa tin: Mới đây, Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh đã chỉ đạo Bộ Tư pháp, trong quá trình xây dựng Dự thảo sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự, nghiên cứu tội danh trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) và việc xử lý hình sự đối với một số hành vi vi phạm pháp luật BHXH.
Trước đó, bà Phạm Thị Hải Chuyền, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, để đối phó với tình trạng doanh nghiệp chây ỳ nợ đóng bảo hiểm, Bộ đã có công văn gửi Bộ Tư pháp đề nghị xem xét các quy định pháp lý để có thể xử lý theo hướng hình sự hoá hành vi nợ đọng tiền BHXH mà người lao động đã đóng.
Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, một trong những nguyên nhân khiến doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm là do mức phạt chậm đóng chỉ là 10%/năm, nhưng nếu vay vốn bên ngoài thì lãi suất lên đến 15 - 20%/năm. Vì vậy, doanh nghiệp chấp nhận nợ BHXH để có vốn quay vòng.
Một nguyên nhân khác, theo bà Nguyễn Thị Phương Mai, Giám đốc BHXH Hà Nội, là do kinh tế khó khăn, doanh nghiệp còn không có tiền để trả lương cho công nhân, nên gia tăng nợ BHXH.
Tuy nhiên, cũng cần phải nói thêm rằng, nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh ổn định, nhưng vẫn cố tình chây ỳ không nộp bảo hiểm, hoặc vẫn khấu trừ tiền bảo hiểm vào lương hàng tháng của người lao động, song không nộp cho cơ quan bảo hiểm. Trong khi đó, mức xử phạt hành chính cao nhất hiện nay đối với hành vi chiếm dụng này chỉ là 30 triệu đồng, nên chưa đủ sức răn đe.
Có thể thấy rõ rằng, việc đưa vào Luật Hình sự việc xử lý các doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm là động thái quyết liệt từ các cơ quan chức năng. Quy định này nhiều khả năng sẽ được hạn chế một cách hiệu quả tình trạng dây dưa nợ BHXH.
2. Báo Thanh niên Online có bài Xét xử vụ tự ý bán tài sản thi hành án. Bài báo đưa tin: Hôm qua 3.5, TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xét xử sơ thẩm vụ án liên quan việc thi hành án khối tài sản kếch xù của ông Trịnh Vĩnh Bình, một Việt kiều Hà Lan.
Các bị cáo bị xét xử tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT). Bị truy tố ra trước vành móng ngựa gồm: Trần Văn Mười - nguyên Cục trưởng Cục THADS tỉnh BR-VT; Lê Minh Huy Hoàng - nguyên Phó cục trưởng Cục THADS tỉnh (khi bị bắt là chấp hành viên Chi cục THADS TP.Vũng Tàu) và Hoàng Anh Linh - nguyên chấp hành viên Cục THADS tỉnh (khi bị bắt là Chuyên viên Nội chính Văn phòng Tỉnh ủy BR-VT).
Theo cáo trạng, sau khi được giao nhiệm vụ thi hành bản án phúc thẩm của TAND tối cao (Bản án số 668/HS.PT ngày 4 và 5.12.1998), Mười cùng Hoàng và Linh đã có nhiều lạm quyền trong khi thi hành.
Cụ thể, khi tiến hành kê biên khu nhà kho thuộc tài sản của ông Trịnh Vĩnh Bình tại số 16B Võ Thị Sáu (P.2, TP.Vũng Tàu), Hoàng và Linh phát hiện có 12 xe ô tô trong nhà kho không được tuyên trong bản án nên tiến hành cưỡng chế, kê biên. Để xử lý số tài sản này, UBND tỉnh BR-VT đã có văn bản yêu cầu THADS tỉnh cần làm việc với TAND tối cao, Viện KSND tối cao để xin ý kiến. Cục Quản lý THADS thuộc Bộ Tư pháp cũng có công văn chỉ đạo THADS tỉnh BR-VT chỉ được xử lý 12 ô tô khi có ý kiến bằng văn bản của Bộ Tư pháp. Thế nhưng, Mười vẫn chỉ đạo Linh tổ chức bán đấu giá 12 ô tô không thông qua Trung tâm bán đấu giá tài sản (TTBĐGTS) tỉnh BR-VT. Việc làm của Mười đã vi phạm Pháp lệnh THADS và Quy chế bán đấu giá tài sản, gây thiệt hại cho ông Trịnh Vĩnh Bình 204 triệu đồng.
Vào ngày 20.7.2001, theo sự chỉ đạo của Mười, Hoàng và Linh tự tổ chức bán đấu giá căn nhà rộng 86 m2 trên diện tích đất hơn 2.000 m2 trên đường Trần Phú, P.5 (TP.Vũng Tàu) không thông qua TTBĐGTS tỉnh BR-VT. Trong số người muốn mua có ông Trần Văn Út, em ruột ông Mười. Để tránh dư luận, ông Út nhờ ông Đặng Văn Đức đứng tên đăng ký tham gia đấu giá. Với mục đích giúp em mình trúng đấu giá, Mười ký công văn gửi Sở Xây dựng BR-VT đề nghị cung cấp thông tin quy hoạch. Khi nhận được văn bản thông báo khu đất này không được xây dựng nhà ở, Hoàng và Linh đã nói cho những người đăng ký tham gia đấu giá biết nhằm loại bớt số người muốn mua nhà. Do sự tác động trên, ông Đức đã trúng đấu giá với giá 510 triệu đồng. Ngoài ra, cáo trạng có quy kết ông Mười cùng ông Hoàng và Linh còn bán hàng loạt tài sản khác gồm nhà và đất cũng không thông qua TTBĐGTS, gây thiệt hại 609 triệu cho nhà nước và 260 triệu cho cá nhân ông Trịnh Vĩnh Bình.
Trong phần thẩm vấn liên quan đến bán tài sản không thông qua TTBĐGTS tỉnh BR-VT, bị cáo Trần Văn Mười khai rằng vào thời điểm này do trung tâm đấu giá mới thành lập, hoạt động chưa hiệu quả nên Ban Chỉ đạo THA của tỉnh cho phép cơ quan THA tổ chức đấu giá qua các cuộc họp, kể cả bằng văn bản. Chủ tọa hỏi: "Vì sao có văn bản của Cục Quản lý THADS yêu cầu không được bán 12 chiếc ô tô để chờ chỉ đạo của Bộ Tư pháp, bị cáo vẫn chủ động bán đấu giá?". Bị cáo Mười khai: "Khi phát hiện 12 chiếc ô tô, có bàn giao cho CQĐT, nhưng phía công an không nhận nên tổ chức bán. Hơn nữa, việc bán đấu giá để thực hiện phần dân sự trong bản án phúc thẩm mà ông Trịnh Vĩnh Bình còn phải thi hành trên 10 tỉ đồng (bản án tuyên phải thực hiện khoảng 25 tỉ đồng - PV) nên không có gì sai phạm". Ngoài ra, việc bán tài sản khác không thông qua trung tâm đấu giá, Mười cũng đổ hết cho cơ quan quản lý (Ban Chỉ đạo THA tỉnh, Cục Quản lý THA, Sở Tư pháp...) chỉ đạo nên thực hiện, cả quá trình THA đều báo cho ông Trịnh Vĩnh Bình biết. Tương tự, Lê Minh Huy Hoàng và Hoàng Anh Linh cũng cho rằng việc bán đấu cũng đúng pháp luật không hề có sai phạm.
Trong khi đó, tại phiên tòa, ông Trịnh Vĩnh Bình (tham gia tố tụng với tư cách người bị hại) bác bỏ hết ý kiến của Trần Văn Mười. "Thời điểm thi hành bản án, tôi đang ở Hà Lan thì làm sao mấy anh thông báo được. Ở nước ngoài nghe thông tin các anh cưỡng chế, đưa người thân của tôi ra khỏi nhà, kể cả vợ con của tôi", ông Bình nói. Ông Bình cũng cho rằng việc thi hành bản án (khoảng 25 tỉ đồng) chỉ cần bán một vài tài sản là đủ thực hiện phần trách nhiệm dân sự trong bản án, chứ không cần bán hàng loạt tài sản của gia đình như thế. Ông Bình cũng đề nghị hội đồng xét xử hủy các quyết định bán đấu giá vì thực hiện không đúng pháp luật; đồng thời kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét trả lại tài sản mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết.
Hôm nay (4.5), phiên tòa sơ thẩm tiếp tục làm việc.
II. THÔNG TIN KHÁC
Báo điện tử Vietnamnet có bài Hà Nội: 'Lách luật' nhập ô tô hạng sang theo đường quà biếu. Bài báo phản ánh: Cục Hải quan Hà Nội cho biết, thời gian gần đây, Hải quan nhận được nhiều hồ sơ đề nghị cho nhập khẩu xe ô tô theo chế độ quà biếu, tặng. Đây đều là những loại xe có thương hiệu lớn như Lexus, BMW, Mercedes… có giá vài tỷ đồng. Trong khi đó, việc nhập khẩu ô tô chở người loại 9 chỗ ngồi trở xuống để kinh doanh của các doanh nghiệp hiện nay đang bị giới hạn bởi các quy định tại Thông tư 20/2011/TT-BCT năm 2011 của Bộ Công Thương. Theo đó, Thông tư 20 quy định xe chính hãng nhập khẩu cần phải có các loại giấy tờ như: Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền là nhà phân phối, nhà nhập khẩu chính hãng; Hợp đồng đại lý; Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng.
Cục Hải quan Hà Nội nhận định, có khả năng doanh nghiệp đang "lách" những quy định của Nhà nước để nhập khẩu ô tô dòng sang bằng cách xin nhập khẩu hàng phi mậu dịch theo chế độ quà biếu, quà tặng. Bởi, việc tặng món quà có giá trị lớn, đến hàng tỷ đồng (tương đương trăm ngàn Đô la Mỹ) chắc chắn không phải là điều bình thường. Cơ quan Hải quan Hà Nội cũng cho biết, mới đây đã cấp giấy phép nhập khẩu ô tô cho hai trường hợp do không trái với các quy định hiện hành. Một số hồ sơ đề nghị nhập khẩu ô tô theo chế độ quà biếu, quà tặng vẫn đang tiếp tục được gửi đến cơ quan Hải quan.
Được biết, sau khi các loại ô tô hạng sang nhập khẩu bằng con đường mang biển ngoại giao hay theo Việt kiều hồi hương bị siết chặt lại nhằm hạn chế nhập hàng xa xỉ để kiềm chế nhập siêu, đã có những trường hợp tìm cách "né" các quy định của Thông tư 20/2011/TT- BCT để nhập khẩu xe ô tô sang như trên. Việc "lách" luật này, được cho là vừa hợp pháp để mang về Việt Nam những chiếc ô tô mới đắt tiền, vừa không phải mua hàng đắt đỏ hay mất thời gian chờ đợi các hãng xe có ủy quyền chính hãng như Thông tư 20/2011/TT-BTC quy định.