I- THÔNG TIN NỔI BẬT
Báo điện tử Chính phủ đưa tin Khai mạc Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI. Sáng ngày 2/5, Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI đã khai mạc tại Hà Nội.
Tại Hội nghị lần này, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI sẽ xem xét, quyết định, cho ý kiến chỉ đạo đối với các vấn đề lớn, bao gồm: Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở; đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận; Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992; sơ kết 1 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng Đảng; quy hoạch cán bộ cấp chiến lược; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh công tác bảo vệ tài nguyên, môi trường và một số vấn đề quan trọng khác.
Theo chương trình dự kiến, Hội nghị diễn ra từ ngày 2-11/5.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Người Lao động có bài Sao bị kê biên nhà?. Bài báo phản ánh: Để ngăn chặn người không thuộc đối tượng thi hành án tẩu tán tài sản, Cục Thi hành án dân sự TPHCM lại chỉ đạo kê biên nhà hợp pháp của một người khác
Ông Nguyễn Mạnh Dũng, cán bộ Chi cục Thi hành án dân sự quận 1 - TPHCM, vừa có đơn gửi Báo Người Lao Động phản ánh việc ông bị chính cơ quan của mình thực hiện chỉ đạo của Cục Thi hành án dân sự TPHCM áp dụng biện pháp kê biên căn nhà của ông tại số 67 Phạm Viết Chánh, quận 1. Hơn 6 năm qua, dù nhiều lần khiếu nại, nhà của ông vẫn bị kê biên trái quy định.
Ông Nguyễn Mạnh Dũng cho rằng căn nhà 67 Phạm Viết Chánh được ông Nguyễn Mạnh Hùng chuyển nhượng hợp pháp cho ông vào ngày 26-3-2007 và vì ông không phải là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến bản án tòa tuyên nên không lý gì bị buộc kê biên nhà. “Khi tôi làm thủ tục chuyển nhượng căn nhà trên, không bị bất cứ cơ quan thẩm quyền nào ngăn chặn, kê biên. Việc cơ quan thi hành án tự ý kê biên quyền định đoạt tài sản của tôi là hành vi xâm phạm trắng trợn đến các nguyên tắc cơ bản về quyền sở hữu tài sản của công dân được quy định tại Bộ Luật Dân sự” - ông Nguyễn Mạnh Dũng khẳng định.
Cũng theo ông Dũng, việc Cục Thi hành án dân sự TPHCM phát hành văn bản ngăn chặn đã hơn 5 năm và quyết định kê biên hơn 14 tháng đối với căn nhà 67 Phạm Viết Chánh nhưng đến nay vẫn không chấm dứt việc ngăn chặn và hủy quyết định kê biên là trái vi phạm nghiêm trọng điều 69 Luật Thi hành án dân sự.
2. Báo Người Lao động có bài Khó thi hành án vụ Vinashin. Bài báo phản ánh: Việc thu hồi các khoản tiền sai phạm sau vụ Vinashin đang gặp nhiều khó khăn do bất động sản đóng băng và các doanh nghiệp liên quan trực thuộc Bộ GTVT không quyết tâm
Bộ Tư pháp vừa có văn bản gửi Bộ GTVT đề nghị nhắc nhở Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) và Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) chỉ đạo các đơn vị thành viên tích cực thực hiện các yêu cầu theo quy định trong việc thu hồi số tiền sai phạm của các bị cáo trong vụ án Vinashin đã có hiệu lực từ cuối năm 2012.
Theo quy định, sau khi bản án có hiệu lực, bên được THA là các doanh nghiệp Nhà nước phải có đơn yêu cầu THA làm cơ sở cho việc tổ chức thi hành. Tuy nhiên, bên được THA là 6 doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Bộ GTVT lại lơ là trong việc gửi đơn yêu cầu khiến việc ra quyết định THA bị chậm chễ.
Nhiều ý kiến cho rằng sự chậm trễ triển khai thu hồi các khoản tiền sai phạm trong vụ Vinashin xuất phát từ việc nể nang “sếp” cũ của 6 doanh nghiệp trực thuộc Bộ GTVT.
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công cho biết đã nhận được văn bản “đốc thúc” của Bộ Tư pháp về việc phối hợp thi hành bản án dân sự trong vụ Vinashin. Bộ GTVT đã chỉ đạo Vinashin, Vinalines, Vụ Pháp chế và các đơn vị liên quan khẩn trương tiến hành các thủ tục cần thiết, phối hợp Bộ Tư pháp thu hồi số tiền được “thụ hưởng” từ các đương sự trong vụ án này.
Theo đại diện Vụ Pháp chế (Bộ GTVT), nếu có sự chậm trễ trong việc yêu cầu THA thì trách nhiệm là của các đơn vị trực thuộc do Vinashin và Vinalines quản lý.
3. Báo Thanh niên Online có bài Đề nghị truy tố chấp hành viên nhận tiền đương sự đánh đề. Bài báo phản ánh: Cơ quan điều tra thuộc Viện KSND tối cao vừa kết luận điều tra vụ án hình sự và đề nghị truy tố Nguyễn Văn Hùng (37 tuổi, ngụ tại H.Gia Lộc, tỉnh Hải Dương), nguyên là chấp hành viên Chi cục Thi hành án dân sự H.Ninh Giang, tỉnh Hải Dương về các hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản và tham ô tài sản.
Theo kết luận điều tra, từ đầu năm 2010 đến cuối năm 2011, Nguyễn Văn Hùng được Chi cục Thi hành án dân sự H.Ninh Giang giao tổ chức thi hành án với một đương sự ở xã Kiến Quốc để thu hồi hơn 19.000 USD bồi hoàn cho các bị hại. Do đương sự không tự nguyện thi hành án nên đến tháng 5, Hùng đã kê biên nhà đất của đương sự và gửi thông báo sẽ bán đấu giá lấy tiền thi hành án. Sau đó, Hùng gọi điện cho đương sự nếu muốn mua lại tài sản thì sẽ giúp đỡ. Đương sự sau đó đồng ý và giao số tiền 405 triệu đồng cho Hùng để làm thủ tục mua lại tài sản.
Cuối năm 2011, Chi cục Thi hành án dân sự H.Ninh Giang tổ chức đấu giá, một người dân đã đấu trúng với giá hơn 405 triệu đồng, còn đương sự vừa không mua lại được nhà, vừa không đòi lại được số tiền đã đưa cho Hùng. Cơ quan điều tra làm rõ, số tiền nhận của đương sự Hùng đã chơi lô đề.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Kiện THA đòi hủy kết quả bán đấu giá. Bài báo phản ánh: Ông Nguyễn Văn Thìn cho biết mấy năm trước vợ ông phải THA trả nợ cho nhiều người hơn 4 tỉ đồng.
Năm 2012, Chi cục Thi Hành án (THA) dân sự huyện Hòa Thành (Tây Ninh) đã kê biên, bán đấu giá một lô đất cao su đang vào mùa thu hoạch của vợ chồng ông. Theo ông Thìn, việc làm trên của cơ quan THA có nhiều sai sót. Thứ nhất, theo khoản 2 Điều 74 Luật THA dân sự, đối với tài sản chung kê biên mà có thể chia được thì chấp hành viên chỉ cần kê biên phần tài sản tương ứng với phần sở hữu của người bị THA. Chấp hành viên không thông báo cho ông biết để ông cùng vợ thực hiện quyền yêu cầu tòa án phân chia tài sản chung trong thời hạn 30 ngày theo quy định mà lại cho kê biên, bán toàn bộ. Mặt khác, giá thị trường vườn cao su của ông thời điểm định giá khoảng 8 tỉ đồng nhưng chỉ được định giá khoảng 4,5 tỉ đồng.
Thứ nữa, trong hai lần bán đấu giá ông đều không được thông báo kết quả bán đấu giá để ông thực hiện quyền yêu cầu định giá lại trong vòng 10 ngày…
Bà Nguyễn Thị Ngọc Dung (Chi cục phó Chi cục THA dân sự huyện Hòa Thành) cho biết tòa đã mời hai bên đến hòa giải nhưng không thành. Trước khi ra đến tòa, phía chi cục cũng đã ngồi lại với đương sự nhưng hai bên không tìm được tiếng nói chung.
5. Báo Hà Nội mới Online có bài Băn khoăn về tài sản chung, riêng. Bài báo phản ánh: Dự thảo Luật Hôn nhân và gia đình (sửa đổi) đang trong thời kỳ soạn thảo, chưa đến giai đoạn trưng cầu ý kiến người dân nhưng việc phân chia tài sản sau ly hôn như thế nào để bảo đảm cả hai yếu tố "hợp tình, hợp lý" đã được nhiều người dân, luật sư quan tâm.
Theo quan điểm của không ít chuyên gia pháp luật, các tòa địa phương rất dễ gặp sai sót khi giải quyết án hôn nhân - gia đình ở khâu xác định tài sản chung, riêng của vợ chồng. Với quy định hiện hành, (khoản 3, Điều 27), trong trường hợp không có chứng cứ chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang tranh chấp là tài sản riêng của mỗi người thì tài sản đó là tài sản chung. Từ đây, đã trao cho thẩm phán quyền được suy luận loại trừ dựa trên cơ sở chứng cứ mà vợ hoặc chồng có hoặc không có trước tòa. Mà đã là suy luận thì không thể khẳng định chắc chắn chính xác tuyệt đối. Vậy nhưng, luật lại không yêu cầu tòa án phải có trách nhiệm xác minh trong trường hợp lời khai của các đương sự khác nhau về nguồn tiền để tạo lập tài sản. Do đó, án tuyên thế nào, phụ thuộc phần lớn vào ý chí từng thẩm phán.
Trong khi đó, lượng án hôn nhân gia đình (phần xác định tài sản chung, riêng) được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao kháng nghị giám đốc thẩm, yêu cầu hủy bản án sơ, phúc thẩm thời gian qua khá nhiều. Có vụ án, thẩm phán đã xác định đúng khối tài sản chung của vợ chồng nhưng khi phân chia thì lại không khách quan. Có cả sai sót trong việc chia hiện vật hoặc chưa đúng trong việc đánh giá công sức đóng góp của mỗi bên. Có những trường hợp phần đất là do cha mẹ bên vợ hoặc bên chồng cho riêng, sau đó xây nhà hợp thức hóa đứng tên hai vợ chồng hoặc đất được cơ quan cấp riêng cho chồng hoặc vợ, sau đó kết hôn xây nhà hợp thức hóa đứng tên chung được cấp sơ thẩm xác định đất là tài sản riêng, nhà là tài sản chung, cấp phúc thẩm lại khẳng định cả đất và nhà đều là tài sản chung. Ngoài ra, còn có những cặp vợ chồng bán căn nhà trước đó lấy tiền cùng nhau tạo lập nhà mới. Việc xác định căn nhà mới là tài sản chung, riêng hay công sức đóng góp thế nào cũng khiến các thẩm phán lúng túng, đưa ra quan điểm bất nhất. Người thì cho rằng tài sản chung, người thì lại cho là tài sản chung có một phần riêng và buộc đương sự phải chứng minh phần đóng góp… Hiện tượng bất nhất trên không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của đương sự, mà còn gây nhiều khó khăn cho cơ quan thi hành án dân sự. Do không ít cá nhân phải thi hành bản án của tòa án nhất quyết không chịu hợp tác, khiến lượng án tồn đọng trong lĩnh vực hôn nhân gia đình càng nhiều hơn, chưa biết đến bao giờ mới kết thúc.
6. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài Quận Bình Tân: “Chạy” giấy khai sinh để kiện chia tài sản?. Bài báo phản ánh: Ngoài “chạy” án, “chạy” chức những năm gần đây xã hội xuất hiện thêm nhiều kiểu “chạy” quái dị: từ chạy sổ đỏ, sổ hồng đến chạy trường, chạy lớp và mới đây tại Q.Bình Tân, người dân vừa phát hiện một kiểu “chạy” lạ lùng hơn: một phụ nữ 60 tuổi lấy tên cha ruột ráp với tên mẹ nuôi làm giấy khai sinh, vậy mà Phó chủ tịch P.Bình Hưng Hòa A vẫn ký tuốt!
Bà Nguyễn Thị Thiệt (SN 1947, ngụ ấp Chiến Lược, KP4, P.Bình Hưng Hòa A, Q.Bình Tân, TPHCM) có bản khai nhân khẩu năm 1976, ghi rõ cha mẹ ruột là hai cụ Nguyễn Văn Việt - Trần Thị Sáu, chồng là Trần Quốc Đáng (SN 1945) cùng năm người con (bốn nữ, một nam). Trong đó còn có tên cụ Nguyễn Thị Sến (SN 1906, mất năm 1991) được xác định là “mẹ nuôi”.
Năm 2007, bà Thiệt làm hồ sơ xin cấp giấy khai sinh khi đã bước sang tuổi 60! Thật bất ngờ, ngày 17-4-2007 Phó chủ tịch P.Bình Hưng Hòa A Nguyễn Thanh Sơn ký cấp giấy khai sinh “bản sao” số 162 quyển số 01/2007 cho bà Thiệt với tên cha mẹ là Nguyễn Văn Việt - Nguyễn Thị Sến, trong khi mẹ ruột của bà Thiệt là Trần Thị Sáu thì Phó chủ tịch Sơn loại bỏ! Có giấy khai sinh, ngày 7-8-2010 bà Thiệt có bản khai nhân khẩu mới với tên cha Nguyễn Văn Việt (liệt sĩ), tên mẹ Nguyễn Thị Sến cùng 8 người con (bà Thiệt đã sinh thêm). Tên mẹ ruột Trần Thị Sáu không còn nằm trong bản khai lần này.
Cháu cụ Sến là ông Nguyễn Văn Tâm (ngụ đường Tân Kỳ Tân Quý, P.Tân Quý, Q.Tân Phú) khiếu nại. Ngày 17-6-2010, Phó chủ tịch UBND P.Bình Hưng Hòa A lúc này là Nguyễn Trọng Nghĩa ký văn bản trả lời, nêu rõ: “Sau khi nghiên cứu hồ sơ cấp giấy khai sinh của bà Thiệt do UBND P.Bình Hưng Hòa A cấp ngày 17-4-2007 và xin ý kiến hướng dẫn của lãnh đạo Phòng Tư pháp Q.Bình Tân, UBND P.Bình Hưng Hòa A căn cứ Nghị định 158/2005/NĐ-CP ngày 17-12-2005 của Chính phủ về đăng ký - quản lý hộ tịch và Thông tư số 01/2008/TT-BTP ngày 2-6-2008 của Bộ Tư pháp để giải quyết đăng ký khai sinh quá hạn cho bà Thiệt là đúng theo quy định của pháp luật” (!).
Ông Tâm phản ứng gay gắt: “Việc cấp giấy khai sinh cho bà Thiệt ở tuổi 60 chúng tôi không có ý kiến. Vấn đề gia đình khiếu nại chính là việc làm trái pháp luật của Phó chủ tịch Nguyễn Thanh Sơn khi biến cụ Nguyễn Thị Sến và cụ Nguyễn Văn Việt thành “vợ chồng”, trong khi hai người không có quan hệ hôn nhân. Thực tế, cụ Trần Thị Sáu mới là vợ cụ Việt và là người sinh ra bà Thiệt. Từ khi xuất hiện giấy khai sinh “râu ông cắm cằm bà”, biết bao rắc rối phát sinh đến nay vẫn chưa có hồi kết”.
Trong đơn kêu cứu gửi Báo CATP, bà Nguyễn Thị Nhành (SN 1923, ngụ đường Tân Kỳ Tân Quý, P.Tân Quý, Q.Tân Phú) trình bày, sau khi hai chị em ruột Nguyễn Thị Chành và Nguyễn Thị Sến (mẹ và dì bà Nhành) qua đời, bà Nhành được hưởng thừa kế phần đất gia tộc 8.400m2 tại P.Sơn Kỳ, Q.Tân Phú. Do phần đất bị thu hồi làm dự án Khu liên hợp văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng nên ngày 1-11-2007 gia tộc tổ chức cuộc họp, thống nhất cho bà Nhành nhận toàn bộ tiền bồi thường. Cuối năm 2007, bà Thiệt đứng ra tranh chấp đòi “chia” đất. Bằng chứng bà Thiệt trưng ra chính là giấy khai sinh do Phó chủ tịch P.Bình Hưng Hòa A Nguyễn Thanh Sơn ký cấp ngày 17-4-2007. Trước đây, bà Thiệt lấy danh nghĩa con nuôi cụ Sến đã tranh chấp đất với bà Nhành nhưng bị UBND Q.Tân Bình (nay là Q.Tân Phú) ra quyết định (QĐ) bác đơn ngày 28-2-1995.
Tại buổi hòa giải do UBND P.Sơn Kỳ tổ chức ngày 28-2-2008, bà Nhành xác định bà Thiệt không có quan hệ huyết thống với gia tộc, tuy nhiên vì tình nghĩa, bà đồng ý cho bà Thiệt (con nuôi của cụ Sến) 300 triệu đồng. Không chấp nhận, bà Thiệt khởi kiện bà Nhành ra tòa. Ngày 15-12-2009, TAND Q.Tân Phú ra QĐ đình chỉ giải quyết vụ án “tranh chấp thừa kế” vì đã hết thời hiệu khởi kiện. Ngày 11-2-2010, TANDTP ra QĐ bác kháng cáo của bà Thiệt. Ngày 9-8-2010, Viện KSND tối cao có QĐ kháng nghị, đề nghị TAND tối cao hủy hai QĐ sơ thẩm và phúc thẩm. Theo kháng nghị, bà Thiệt đòi hưởng 50% giá trị đất (tài sản chung), hai cấp tòa xác định vụ “chia thừa kế” không khách quan...
Ông Nguyễn Văn Tâm (cháu nội bà Nhành) cho biết, lúc đầu nguyên đơn tranh chấp “thừa kế” nên hết thời hiệu khởi kiện đúng như hai cấp tòa đã phán. Kháng nghị lập luận là “tài sản chung” lại càng không có cơ sở, từ đó đến nay đã gần ba năm, gia đình ông Tâm chưa nhận được bất kỳ văn bản nào của TAND tối cao nên không rõ vụ án có xử lại hay không. Ông bức xúc: “Tuổi cao, sức yếu, bà Nhành qua đời ngày 7-4-2013 nhưng vẫn chưa xóa được hai tiếng “bị đơn” khi về thế giới bên kia! Vụ việc khá đơn giản nhưng không biết sẽ kéo dài đến bao giờ? Những hậu quả mà gia đình tôi gánh chịu đều xuất phát từ tờ giấy khai sinh do Phó chủ tịch Nguyễn Thanh Sơn ký cấp. Sai phạm rành rành nhưng nhiều năm trôi qua, bất chấp khiếu nại của gia đình tôi, UBND P.Bình Hưng Hòa A vẫn không chịu thu hồi, hủy bỏ”.
III- THÔNG TIN KHÁC
Báo Thời báo kinh tế Sài Gòn Online có bài Cấp sổ đỏ cho chung cư mini. Bài báo phản ánh: Hiện Hà Nội có cả ngàn căn hộ chung cư mini chưa được cấp sổ đỏ nhưng với một quyết định mới được UBND thành phố Hà Nội ban hành thì chung cư mini ở thành phố này sẽ bắt đầu được cấp sổ đỏ từ ngày 4-5 tới.
Theo quyết định số 13/2013/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ) - có hiệu lực từ ngày 4-5-2013, thành phố Hà Nội sẽ cấp sổ đỏ cho chung cư mini.
Theo đó, sổ đỏ được cấp nếu chung cư mini bảo đảm các tiêu chí: nhà ở do hộ gia đình, cá nhân xây dựng có từ hai tầng trở lên. Mỗi tầng có từ hai căn hộ trở lên và mỗi căn hộ được thiết kế, xây dựng theo kiểu khép kín (có phòng ở, bếp, nhà vệ sinh với diện tích sàn xây dựng tối thiểu là 30 mét vuông và đáp ứng các quy định về nhà chung cư theo quy định tại điều 70 Luật Nhà ở); căn hộ của nhà chung cư mini được xây dựng theo giấy phép xây dựng của cơ quan có thẩm quyền cấp, đảm bảo quy chuẩn xây dựng theo quy hoạch 1/500 hoặc quy hoạch xây dựng đô thị.
Trường hợp chung cư mini được xây dựng không có giấy phép xây dựng hoặc xây dựng sai với giấy phép thì không được cấp sổ đỏ.
Chủ đầu tư chung cư mini (công ty, cá nhân) sẽ thay mặt các hộ gia đình, cá nhân mua căn hộ chung cư mini làm thủ tục giấy chứng nhận quyền sở hữu các căn hộ.
Chung cư loại nhỏ hay còn gọi là chung cư mini là loại hình nhà ở khá phổ biến ở Hà Nội từ vài năm gần đây. Bởi sau khi Nghị định số 71/2010/NĐ-CP ngày 26/6/2010 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở, việc cấp sổ đỏ cho chung cư mini cũng được nhắc tới. Từ đây làn sóng xây dựng chung cư mini nở rộ tại Hà Nội. Những tòa nhà từ 5 - 8 tầng mọc lên ngày càng nhiều trong các khu đông dân cư tại các quận của Hà Nội như: Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Thanh Xuân, Đống Đa, Cầu Giấy...
Tuy nhiên, đây là loại hình nhà ở đã được đầu tư xây dựng, mua bán, sử dụng mà chưa được cấp sổ đỏ. Khi mua bán chung cư mini, các giấy tờ được chủ đầu tư (cá nhân, công ty bất động sản) bàn giao cho khách hàng khi ký hợp đồng mua bán gồm: bản sao công chứng sổ đỏ của mảnh đất, bản sao công chứng giấy phép xây dựng, bản sao bộ hồ sơ thiết kế đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, bản sao hồ sơ thiết kế điện nước, sơ đồ của căn hộ.