Trong buổi sáng ngày 28/4/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: ngày 27-4, Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam lần thứ VI đã chính thức khai mạc tại Hà Nội với sự tham gia của hơn 1.000 đại biểu thanh niên tiêu biểu trong và ngoài nước. Đại hội đã công bố danh sách Ủy ban TƯ Hội LHTN Việt Nam khóa 6 gồm 155 thành viên đã được hiệp thương chọn cử. Cùng với đó, danh sách Đoàn Chủ tịch Hội LHTN VN khóa VI cũng được công bố. Anh Nguyễn Phước Lộc, Trưởng ban Ban Đoàn kết tập hợp thanh niên, Phó Chủ tịch Thường trực Hội LHTN VN khóa V đắc cử và trở thành tân Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam khóa VI.
Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam lần VI đã đặt ra một số chỉ tiêu cơ bản cho thời gian từ 2010-2015 như: xây dựng 5.000 nhà nhân ái, 2.000 phòng học tại các vùng biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vận động thanh niên hiến tình nguyện 1 triệu đơn vị máu... Ngoài ra, với khẩu hiệu hành động: “Thanh niên Việt Nam xây dựng hoài bão lớn, chung sức trẻ vì Tổ quốc giàu mạnh và văn minh”, nhiệm kỳ còn đặt mục tiêu liên kết với các cơ quan liên quan để hướng nghiệp, đào tạo và giải quyết việc làm cho 1 triệu thanh niên, giải ngân 10.000 tỉ đồng cho thanh niên vay vốn phát triển kinh tế, phấn đấu đến cuối nhiệm kỳ có trên 8,5 triệu hội viên... Đại hội cũng đã phát động trong thanh niên cả nước 3 cuộc vận động: Thanh niên sống đẹp - sống có ích, Thanh niên tình nguyện vì an sinh xã hội và bảo vệ môi trường và Thanh niên lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính đáng.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 27-4, thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ký quyết định quy định mức lãi suất cơ bản bằng đồng Việt Nam là 8%/năm, có hiệu lực thi hành từ 1-5. Như vậy, sáu tháng liên tiếp, lãi suất cơ bản bằng đồng Việt Nam được duy trì ổn định.
Cùng ngày, NHNN thông báo lãi suất tái cấp vốn của NHNN đối với các tổ chức tín dụng là 8%/năm; lãi suất tái chiết khấu là 6%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng là 8%/năm. Lý giải việc đưa ra quyết định tiếp tục duy trì lãi suất 8%/năm, NHNN cho biết tình hình tiền tệ và hoạt động ngân hàng những tháng đầu năm cơ bản ổn định và có chuyển biến tích cực.
3. Báo Lao động phản ánh: 472 dự án có tổng công suất trên 7.525MW tại 9 tỉnh trọng điểm miền Trung - Tây Nguyên là con số được Bộ Công Thương cập nhật sau khi kiểm tra, rà soát việc thực hiện quy hoạch và đầu tư tại các tỉnh miền Trung. Chỉ tính riêng số lượng các dự án đã là một con số khổng lồ. Đáng tiếc, việc đầu tư thuỷ điện đang đặt ra những hậu quả khôn lường về môi trường, môi sinh, cạn kiệt tài nguyên rừng đầu nguồn, đảo lộn cuộc sống của nhiều hộ dân.
Thống kê cho thấy, 9 tỉnh miền Trung - Tây Nguyên đều là những địa phương lập kỷ lục về thuỷ điện. Quảng Nam có 61 dự án; Kon Tum 68 dự án; Gia Lai 78 dự án; Lâm Đồng 71 dự án... Riêng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk còn xác định 79 vị trí tiềm năng xây dựng thuỷ điện đề nghị được bổ sung vào quy hoạch. Qua kiểm tra 26 dự án thuỷ điện, trong đó 21 dự án đang thi công, đoàn công tác của Bộ Công Thương đã chỉ ra những bất cập trong việc tồn tại quá nhiều dự án, với mật độ dày đặc là có sự sơ hở của chính quyền các địa phương trong việc cấp phép.
Bộ Công Thương đã thống nhất loại bỏ 38 dự án thuỷ điện đã phê duyệt quy hoạch và các vị trí tiềm năng thuỷ điện của tỉnh Đắk Lắk; yêu cầu điều chỉnh quy mô của 35 dự án gây ảnh hưởng lớn đến môi trường - xã hội, hoặc không phù hợp với các quy hoạch khác của tỉnh.
Báo cũng phản ánh: Chỉ trong 2 ngày, Vườn quốc gia Tràm Chim (VQGTC) - huyện Tam Nông, Đồng Tháp xảy ra đến 3 vụ cháy trên diện tích hơn 200ha.
Trong khi đó, toàn bộ các cánh rừng còn lại đang ở mức báo động cháy cấp V (cấp cực kỳ nguy hiểm), nhưng công tác chữa cháy gần như đã vượt khỏi tầm kiểm soát của con người. Tất cả như dồn đẩy nguy cơ đánh đuổi sếu đầu đỏ ra đi lớn hơn cả thời điểm VQGTC bị cháy trên 500ha vào năm 2008.
Báo cũng có bài Cần chạy đua với thời gian. Bài báo phản ánh: Bài báo phản ánh: HĐND TP.Hà Nội đã cho ý kiến về chiến lược và quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của thành phố đến năm 2020, định hướng đến 2030. Một mục tiêu được đưa ra thảo luận, đó là đến năm 2030 sẽ không còn ách tắc giao thông.
Một đại biểu phải thốt lên rằng, 20 năm nữa mới giải quyết được vấn đề ách tắc giao thông là không thiết thực. Người dân chịu đựng nạn kẹt xe từng ngày, kéo dài trong nhiều năm qua để chờ đợi một sự cải thiện tốt đẹp. Nhưng những gì mà người dân nhận được là sự đổ lỗi cho các yếu tố khách quan và những lời hứa hẹn của chính quyền. Mỗi ngày, tình trạng kẹt xe lại nghiêm trọng hơn, gây thiệt hại rất lớn cho toàn xã hội. Và mỗi ngày, người dân phải cắn răng chịu đựng, bởi vì không còn sự lựa chọn nào khác. Hai mươi năm nữa, Hà Nội sẽ hết kẹt xe, một viễn cảnh quá tốt đẹp nhưng quá chậm, đúng như lời của một vị đại biểu HĐND đã nói. Ở thế kỷ này, các quốc gia đang sở hữu những công nghệ hiện đại và chạy đua với tốc độ kinh hoàng để xây dựng một xã hội văn minh, tạo ra chất lượng sống cao nhất cho con người.
Trong bối cảnh đó, việc đưa ra khoảng thời gian 20 năm để dẹp nạn ùn tắc giao thông thì quả là lãng phí thời gian ghê gớm. Nếu tính kỹ lưỡng, sẽ thấy những hậu quả khác xuất phát từ kẹt xe như ô nhiễm môi trường, tiêu hao nhiên liệu, mất thời gian của xã hội cũng sẽ phải kéo dài thêm 20 năm nữa. Một hệ thống giao thông lạc hậu còn tồn tại ngay thủ đô của một quốc gia thì khó có thể nói đến phát triển bằng các nước trong khu vực. Người dân nghĩ đến tương lai sáng sủa của giao thông thủ đô như một giấc mơ đẹp, nhưng không có thực. Hai mươi năm sau, nếu như giao thông Hà Nội không được cải thiện, thậm chí tệ hơn hôm nay thì sao? Lúc đó có thể chính quyền lại đưa ra một lộ trình khác là đến năm 2050, Hà Nội sẽ dẹp được nạn kẹt xe. Người dân lại tiếp tục tận hưởng những giấc mơ đẹp, nhưng khi tỉnh dậy phải đối diện với đô thị có gương mặt cũ. Hãy cho người dân thụ hưởng những giá trị cuộc sống thật cụ thể, đó là đi lại thuận tiện và an toàn, đó là ăn uống các loại thực phẩm đạt vệ sinh và thở bầu không khí không ô nhiễm. Những con số kế hoạch vẽ vời dễ dẫn đến chán nản và chỉ có cách trị liệu duy nhất là hành động có hiệu quả thiết thực của chính quyền.
4. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Trong hai ngày 26 và 27-4, Hội nghị quan chức cao cấp ASEAN - Trung Quốc lần 16 do Việt Nam và Trung Quốc đồng chủ trì đã diễn ra tại TP Huế.
Tại hội nghị, ASEAN và Trung Quốc khẳng định ý nghĩa của tuyên bố giữa ASEAN và Trung Quốc về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) ký năm 2002, cam kết tiếp tục tuân thủ và thực hiện DOC vì hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực. ASEAN và Trung Quốc cũng nhất trí về ý nghĩa của việc khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc đi vào thực hiện từ tháng 1-2010. Hai bên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối thoại ASEAN - Trung Quốc và thỏa thuận sẽ nhanh chóng hoàn tất việc xây dựng chương trình hành động giai đoạn 2011-2015 nhằm thực hiện tuyên bố chung về đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc trên cơ sở kết quả của chương trình hành động giai đoạn 2006-2010 kết thúc cuối năm 2010.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Nhân dân có bài Hà Nội thanh tra 42 VPCC, 9 PCC trước mắt trong 30 ngày. Bài báo phản ánh: Sáng 26-4, tại Sở Tư pháp Hà Nội, với sự có mặt của Đoàn thanh tra của Bộ Tư pháp và đại diện lãnh đạo các đơn vị Sở Tư pháp thành phố Hà Nội; Thanh tra Sở; Phòng Bổ trợ tư pháp; các Phòng công chứng (PCC), các Văn phòng công chứng (VPCC) trên địa bàn thành phố Hà Nội, ông Hoàng Quốc Hùng - Phó Chánh thanh tra Bộ Tư pháp đã công bố Quyết định thanh tra số 119/BTP-ĐTTR.Theo đó, Đoàn Thanh tra Bộ Tư pháp sẽ tiến hành thanh tra hoạt động của các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn thành phố Hà Nội (bao gồm 42 VPCC và chín PCC). Trước đó, Đoàn Thanh tra đã yêu cầu Sở Tư pháp Hà Nội chuẩn bị báo cáo bằng văn bản về công tác quản lý nhà nước về công chứng của Sở theo luật, trong đó nêu rõ các vấn đề như: việc tiếp nhận, xem xét, kiểm tra hồ sơ đề nghị thành lập VPCC; việc cấp và thu hồi Giấy đăng ký hoạt động của VPCC;việc thay đổi nội dung đăng ký hoạt động của các tổ chức hành nghề công chứng;việc chấp hành chế độ báo cáo theo quy định của các tổ chức hành nghề công chứng...
Theo ông Hoàng Quốc Hùng, đợt thanh tra sẽ tiến hành trong thời gian 30 ngày, nhưng có thể căn cứ vào tình hình cụ thể để kiến nghị tăng thêm thời gian lên gấp đôi. Đợt thanh tra sẽ chính thức bắt đầu vào sáng 27-4 tại Phòng Công chứng số 8 Đường La Thành, Phú Thinh Sơn Tây, Hà Nội. Phó Chánh thanh tra Bộ Tư pháp cũng nhấn mạnh, đợt thanh tra này đã nằm trong kế hoạch đã được phê duyệt của Bộ từ trước. Tuy nhiên, vì thời gian gần đây đã xảy ra vụ việc VPCC Việt Tín gây ra những phản hồi không hay nên thời gian thanh tra của Đoàn đã được đẩy sớm hơn với sự nỗ lực, cố gắng của các thanh tra viên và chuyên viên Bộ. “Đoàn Thanh tra sẽ tiến hành thanh tra rất kỹ hoạt động của các tổ chức hành nghề công chứng để qua đó phát hiện những sai sót cũng như thấy được những bất cập để giúp hoàn thiện thể chế về công chứng. Đoàn Thanh tra hoàn toàn chịu trách nhiệm về kết quả thanh tra của mình” – ông Hùng khẳng định.
Tại cuộc họp sáng nay, hầu hết đại diện lãnh đạo các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn thành phố Hà Nội đều có mặt. Theo phản hồi của nhiều công chứng viên thì Đoàn Thanh tra nên bổ sung thành phần là các công chứng viên đã hoạt động lâu năm trong lĩnh vực công chứng (một kiểu kiểm tra chéo), để giúp Đoàn Thanh tra nhanh chóng nhận biết các vấn đề sai sót, bất cập liên quan đến chuyên môn. Bên cạnh đó, nhiều công chứng viên cũng cho rằng, trình độ chuyên môn của công chứng viên thuộc nhiều VPCC hiện nay cũng là một vấn đề rất bức xúc, dễ dẫn đến những sai phạm do yếu chuyên môn. Vì thế, khi thanh tra, Đoàn Thanh tra nên quan tâm đến quy trình hồ sơ bổ nhiệm công chứng viên theo luật định.
Về phía Sở Tư pháp Hà Nội, Trưởng phòng Bổ trợ Tư pháp Phạm Thanh Cao cho biết, trước đó Sở Tư pháp Hà Nội cũng đã có kế hoạch đi thanh tra, kiểm tra hoạt động của các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn thành phố theo Công văn đề nghị của UBND thành phố Hà Nội. Theo nội dung của Công văn này, việc thanh tra, kiểm tra sẽ phải được hoàn thành trước ngày 30-4-2010. Tuy nhiên, ông Cao cũng cho biết, đợt thanh tra này do Bộ Tư pháp tiến hành theo kế hoạch từ trước nên Sở Tư pháp sẽ lùi kế hoạch này lại để tránh cho các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn phải làm việc dồn dập, gây khó cho họ. Còn theo ông Phan Hồng Sơn- Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội, trong đợt thanh tra lần này, “đoàn thanh tra cũng sẽ xử lý nghiêm đối với những sai phạm nếu có của các tổ chức”.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Bộ Tư pháp vừa có công văn gửi các trung tâm đăng ký giao dịch tài sản hướng dẫn thí điểm việc tiếp nhận và giải quyết đơn yêu cầu đăng ký, cung cấp thông tin về giao dịch bảo đảm được gửi qua thư điện tử. Theo đó, những khách hàng thường xuyên của Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm có thể gửi đơn yêu cầu đăng ký, đơn yêu cầu cung cấp thông tin qua thư điện tử dưới dạng file ảnh (được tạo bằng cách dùng máy scanner quét bản gốc).
Việc thí điểm diễn ra trong khoảng sáu tháng, bắt đầu từ ngày 21-4-2010.
3. Báo Đất Việt có bài Gian nan mua nhà, đất bán đấu giá. Bài báo phản ánh: Tưởng rằng bỏ hàng trăm, thậm chí hàng nghìn lượng vàng để mua nhà, đất bán đấu giá sẽ được bảo hộ, không sợ lật kèo... Thế nhưng, nhiều khách hàng mua nhà, đất đấu giá đã rơi vào tình cảnh éo le: “sở hữu trên giấy thì có, còn nhà và đất thực thì... cứ đợi đấy”. Khi tham gia đấu giá để mua nhà, đất không ai ngờ rằng để trở thành chủ sở hữu thực sự của căn nhà đã mua lại gian truân đến vậy. Thời gian chờ đợi để nhận nhà đấu giá vài năm là chuyện thường. Chủ sở hữu chỉ được đứng tên trên giấy, còn nhà thì do người khác sử dụng, cho thuê hưởng lợi.
Năm 2001, bà Lý Thị Cẩm Thúy trúng đấu giá căn nhà 508 Nguyễn Chí Thanh, quận 10, TP HCM với 378 lượng vàng và đã giao hết tiền cho Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản (Trung tâm). Kể từ khi trả xong tiền, bà Thúy đã nhiều lần đến Trung tâm để nhận nhà nhưng mãi chỉ nhận được lời hẹn: chờ! Đến năm 2003, bà Thúy bị tai nạn qua đời. Kể từ đó, những người thừa kế đã nhiều lần liên hệ với Trung tâm và cơ quan thi hành án yêu cầu những đơn vị này chuyển giao nhà nhưng vẫn chưa được giải quyết. Cũng cuối năm 2001, bà Nguyễn Thị Huyên, DN 1934, ngụ tại quận Phú Nhuận, TP HCM, tham gia đấu giá và mua tài sản đấu giá là quyền sử dụng khu đất 63.314m2 (vườn cây ăn trái) với giá bằng giá khởi điểm để lập vườn “vui thú điền viên” khi về già. Sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính cũng như hoàn thành các thủ tục theo quy định, ngày 10/12/2003, bà Huyên được UBND huyện Tân Uyên (Bình Dương) cấp sổ đỏ 01566/QSDĐ/TU và trở thành người sử dụng hợp pháp khu đất này. Thế nhưng, từ đó đến nay bà Huyên chưa một lần được sử dụng khu đất.
Bi đát hơn là trường hợp ông Hoàng Ngọc Tài, người trúng đấu giá căn nhà 36 Nguyễn Thị Diệu, quận 3 với giá hơn 3.500 lượng vàng. Căn nhà này được phát mãi để thi hành cho bản án phúc thẩm năm 2005 của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM. Trong bản án trên, Tòa buộc bà Nguyễn Thị Thanh Tao (chủ nhà) phải hoàn trả cho ông Lê Hồng Phương 3.611 lượng vàng. Do bà Tao không có khả năng thi hành án nên cơ quan thi hành án đã phát mãi, bán đấu giá căn nhà. Năm 2006, ông Tài tham gia đấu giá và trúng đấu giá với 3.505 lượng vàng. Ông Tài cũng đã hoàn tất thủ tục sang tên căn nhà nhưng mới chỉ được Thi hành án bàn giao ½ căn nhà, nửa nhà còn lại gia đình bà Tao… ở. Tổng Cục Thi hành án Bộ Tư pháp cũng đã có văn bản chỉ đạo phải giao nhà cho người trúng đấu giá, nhưng đến nay vụ việc cứ “nhùng nhằng”.
Đầu năm 2003, ông Phạm Hữu Chính tham gia đấu giá nhà M6 Cư xá Nguyễn Đình Chiểu, phường 4, quận Phú Nhuận và đã trúng đấu giá với mức giá 202 lượng vàng SJC (giá khởi điểm là 156,7 lượng). Mặc dù ông Chính đã trả đủ tiền và hoàn tất thủ tục đăng bộ sang tên căn nhà, nhưng từ đó đến nay vẫn chưa nhận được nhà. Chờ hoài vẫn không được nhận nhà, ông Chính đã đòi Trung tâm và Thi hành án dân sự TP HCM hoàn trả 202 lượng vàng. Câu trả lời ông Chính nhận được từ 2 cơ quan này là: “không có vàng để trả lại cho ông”.
Theo cơ quan thi hành án, trong 202 lượng vàng trên thì 140 lượng đã được đem bán được 924 triệu (theo đơn giá ngày 29/3/2003 là giá 6,6 triệu đồng một lượng), đã thi hành án trả cho bà Lê Ngọc Bích 500 triệu đồng, chỉ còn 424 triệu trong tài khoản của Thi hành án. Cùng với việc giá vàng tăng cao, thi hành án cho biết không có vàng để hoàn trả cho ông Chính. Quá bức xúc, năm 2005 ông Chính làm đơn khởi kiện Trung tâm và Thi hành án dân sự TP HCM.
Tháng 9/2008, TAND TP HCM đã xử sơ thẩm vụ kiện và tuyên buộc Trung tâm và cơ quan Thi hành án Dân sự TP có nghĩa vụ hoàn trả cho ông Chính 202 lượng vàng. Thế nhưng, vụ việc vẫn chưa dừng ở đó vì các đương sự tiếp tục kháng cáo bản án. Ngày 29/7/2009, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM tuyên hủy bản án trên để xử lại vì có thiếu sót! Thế là vụ kiện lại quay lại từ giai đoạn sơ thẩm, không biết đến bao giờ mới xong. Ông Chính ngán ngẩm: “Bỏ hơn 200 lượng vàng để mua nhà đã hơn 6 năm qua, chúng tôi phải chịu thiệt đơn, thiệt kép. Nhà chúng tôi đứng tên sỡ hữu nhưng lại không được ở, trong khi ngôi nhà vẫn do người chủ cũ sử dụng, cho thuê mỗi tháng cả chục triệu đồng!”.