Trong không khí sôi nổi của cán bộ, công chức ngành Tư pháp và các ngành, các cấp trong cả nước tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, chúng ta cùng lần giở lại những trang sử vẻ vang của ngành Tư pháp Việt Nam, một trong những Bộ, ngành đầu tiên được Chủ tịch Hồ Chí Minh thành lập để chuẩn bị ra mắt Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hoà vào ngày 02/9/1945 lịch sử (*), dưới sự lãnh đạo, dìu dắt của Người.
Với tinh thần đó, chúng tôi xin được trích giới thiệu những bài phát biểu, những văn bản quan trọng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã đành cho cán bộ, công chức nói chung và đặc biệt là dành cho cán bộ, công chức ngành Tư pháp Việt Nam chúng ta nói riêng. Với tấm lòng kính trọng và yêu thương vô bờ đối với Người, bậc vĩ nhân của dân tộc, của cả nhân loại và cũng là Bác Hồ kính yêu, bình dị và gần gũi của mọi người dân Việt Nam, chúng tôi xin mở đầu với việc trích đăng những lời tâm sự của Người tại Hội nghị Tư pháp toàn quốc những năm đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà.
* Năm 1948, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị Tư pháp toàn quốc lần đầu tiên và do không trực tiếp dự hội nghị nên Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có thư gửi đến hội nghị như sau:
“…Công việc tư pháp cũng như mọi công việc khác là càng làm ta càng tiến bộ, nhưng càng tiến bộ ta càng thấy rõ những sự trở ngại và những khuyết điểm nó còn sót lại. Và ta phải càng cố gắng để giải quyết hoặc khắc phục những trở ngại và khuyết điểm ấy.
Các bạn là bậc trí thức. Các bạn có cái trách nhiệm nặng nề và vẻ vang là làm gương cho dân trong mọi việc. Dân ta đã đấu tranh một cách rất dũng cảm. Lẽ tất nhiên giới trí thức phải hy sinh đấu tranh, dũng cảm hơn nữa để làm gương cho nhân dân.
… Tư pháp là một cơ quan trọng yếu của Chính quyền, cho nên càng phải đoàn kết, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan khác, để tránh những mối xích mích lẫn nhau, nó có thể vì lợi quyền nhỏ và riêng mà hại đến quyền lợi to và chung cho cả tư pháp và hành chính.
Các bạn là những người phụ trách thi hành pháp luật. Lẽ tất nhiên các bạn cần phải nêu cao cái gương “phụng công, thủ pháp, chí công vô tư” cho nhân dân noi theo…”.
* Năm 1950, trực tiếp phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Tư pháp toàn quốc năm đó, Người nhấn mạnh đến vai trò, ý nghĩa của pháp luật:
“… Pháp luật của ta hiện nay bảo vệ quyền lợi cho hàng triệu người lao động…Pháp luật của ta là pháp luật thật sự dân chủ, vì nó bảo vệ quyền tự do, dân chủ rộng rãi cho nhân dân lao động. Nhân dân ta hiện nay có tự do, tự do trong kỷ luật. Mỗi người có tự do của mình, nhưng phải tôn trọng tự do của người khác. Người nào sử dụng quyền tự do quá mức của mình mà phạm đến tự do của người khác là phạm pháp”;
và căn dặn:
“… Chúng ta cũng thấy luật pháp của ta hiện nay chưa đầy đủ. Chính các chú có trách nhiệm phải góp phần làm cho luật pháp của ta tốt hơn, càng ngày càng phong phú hơn. Phải cố gắng làm cho luật pháp dân chủ ngày càng nhiều hơn, tốt hơn.
… Phải gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân. Giúp dân, học dân để giúp mình thêm liêm khiết, thêm công bằng. Thêm nữa là phải luôn luôn cố gắng học tập lý luận, học tập đường lối chính sách của Chính phủ …
Tóm lại, các chú phải công bằng, liêm khiết, trong sạch, gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”.
Sau năm 1954, Miền Bắc được giải phóng, bắt đầu công cuộc xây dựng xã hội mới - xã hội Xã hội chủ nghĩa, tích cực đảm nhận vai trò “Hậu phương lớn” cho “ Tiền tuyến lớn” là Miền Nam đang phải tiếp tục công cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Tại Hội nghị Tư pháp toàn quốc năm 1957, với những bộn bề khó khăn của hơn 02 năm hoà bình lập lại ở Miền Bắc, Bác lại nhắc nhở cán bộ Tư pháp chúng ta về nhiệm vụ công tác và đặc biệt là về tinh thần đoàn kết …
“…Trong nhiệm vụ chung đó, tư pháp cần góp phần của mình là thực hiện chế độ pháp trị, giữ vững và bảo vệ quyền lợi nhân dân, bảo vệ chế độ dân chủ của ta.
… Muốn thực hiện nhiệm vụ ấy, cần chú ý mấy điểm:
Nội bộ đoàn kết từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên, làm gương cho nhân dân. Đoàn kết tức là lực lượng của chúng ta. Lúc mới kháng chiến lực lượng ta yếu hơn địch, nhưng ta thắng lợi vì ta đoàn kết. Cho nên ngành tư pháp muốn khắc phục khó khăn phải đoàn kết nhất trí thật sự, muốn đoàn kết thật sự phải dựa trên cơ sở lập trường vững vàng, tư tưởng sáng suốt, nội bộ dân chủ, phải giúp đỡ nhau học tập tiến bộ, thật thà phê bình tự phê bình…”.
Có thể nói, lời Bác dạy đã hơn nửa thế kỷ qua mà vẫn còn tươi nguyên những giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc. Học tập và làm theo tấm gương của Người, mỗi cán bộ, công chức Tư pháp chúng ta hôm nay càng thấm thía hơn những lời dạy của Người dành cho ngành Tư pháp trong công tác chuyên môn cũng như trong quan hệ, xử sự hằng ngày. Và qua đó càng ý thức hơn vai trò, vị trí của mình, của ngành Tư pháp mình trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa hiện nay./.
Tạ Tự Bình