Cuối năm 2013, Trung tâm đã tham mưu Sở Tư pháp trình UBND tỉnh kiện toàn tổ chức Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh Quảng Ninh. Số lượng thành viên Hội đồng được bổ sung theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 04/7/2013 của Bộ Tư pháp, Bộ Công An, Bộ Quốc Phóng, Bộ Tài chính, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao, Tổ giúp việc cho Hội đồng được kiện toàn tạo điều kiện thuận lợi cho triển khai công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng trên địa bàn tỉnh.
Trung tâm cũng đã tham mưu Sở Tư pháp trong các hoạt động của Hội đồng như ban hành Quyết định số 20/QĐ-HĐTT ngày 04/03/2014 về ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 04/7/2013 của Bộ Tư pháp, Bộ Công An, Bộ Quốc Phóng, Bộ Tài chính, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao; triển khai hoạt động tự kiểm tra công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tại các ngành thành viên, báo cáo Hội đồng những vấn đề vướng mắc để có phương án giải quyết, tháo gỡ kịp thời.
Hội đồng phối hợp liên ngành mà cơ quan thường trực là Sở Tư pháp đã tích cực chỉ đạo Trung tâm Trợ giúp pháp lý tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý cử người thực hiện trợ giúp pháp lý có đủ năng lực, trình độ tham gia vào quá trình tố tụng nhằm bảo vệ kịp thời quyền và lợi ích hợp pháp cho đối tượng được trợ giúp pháp lý miễn phí. Trung tâm cũng đã phối hợp thông tin để các cơ quan, người tiến hành tố tụng giải thích quyền và nghĩa vụ theo pháp luật tố tụng, quyền được trợ giúp pháp lý cho những người thuộc diện trợ giúp pháp lý và hướng dẫn họ hoặc thân nhân đến với Trung tâm Trợ giúp pháp lý, các Chi nhánh của Trung tâm để yêu cầu trợ giúp.
Trung tâm còn phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng trong thực hiện các vụ việc trợ giúp pháp lý cho người được trợ giúp pháp lý , với 81 vụ việc & 73 vụ hình sự, 08 vụ dân sự). Trong đó các cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến 46 vụ việc (cơ quan điều tra: 15 vụ; viện kiểm sát nhân dân: 01 vụ; tòa án nhân dân: 30 vụ); Trung tâm Trợ giúp pháp lý tiếp nhận 35 vụ việc. Tất cả các vụ việc trên đều được cử người thực hiện trợ giúp pháp lý theo đúng quy định của pháp luật. Chất lượng tham gia tố tụng không ngừng được cải thiện và đáp ứng tốt hơn yêu cầu của người được trợ giúp pháp lý, qua thẩm định, đánh giá 100% vụ việc đều đạt yêu cầu theo tiêu chí đặt ra. Hoạt động trợ giúp pháp lý đã góp phần cùng cơ quan tiến hành tố tụng nâng cao tính khách quan khi giải quyết vụ việc, bảo đảm đúng pháp luật, hạn chế những khiếu nại không cần thiết.
Quan hệ giữa Luật sư, Trợ giúp viên pháp lý với các cơ quan tiến hành tố tụng có nhiều thuận lợi. Các thủ tục để người thực hiện trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng được giải quyết nhanh chóng. Người thực hiện trợ giúp pháp lý thực hiện vụ việc tham gia tố tụng được cấp giấy chứng nhận tham gia tố tụng theo đúng trình tự và quy định của pháp luật, không có trường hợp nào bị thu hồi giấy chứng nhận tham gia tố tụng do vi phạm pháp luật. Cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn tỉnh đã tích cực phối hợp với Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh tạo điều kiện thuận lợi cho Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư cộng tác viên nghiên cứu, sao chụp tài liệu liên quan đến vụ, việc thực hiện trợ giúp pháp lý .
Việc tham gia tố tụng của Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư cộng tác viên đã góp phần quan trọng bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, người có công với cách mạng và một số đối tượng đặc biệt khác. Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư cộng tác viên khi tham gia tố tụng đã tuân thủ các quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý và pháp luật tố tụng, nắm vững nghiệp vụ trợ giúp pháp lý, chấp hành pháp luật về tố tụng, nội quy, quy chế làm việc của cơ quan tiến hành tố tụng; phối hợp chặt chẽ với cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng để làm sáng tỏ sự thật khách quan của vụ việc, góp phần bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý; góp phần vào công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương.
Bên cạnh việc phối hợp cử Luật sư cộng tác viên, Trợ giúp viên pháp lý tham gia tố tụng để bào chữa, bảo vệ cho đối tượng, cũng như việc phổ biến, truyền thông về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng. Sở Tư pháp đã có văn bản gửi các cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh, huyện, cơ quan Quân sự cấp tỉnh, Trại tạm giam, Nhà tạm giữ, đồng thời đã chỉ đạo Trung tâm phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng lắp đặt 6 Bảng thông tin, Hộp tin trợ giúp pháp lý tại trụ sở cơ quan tiến hành tố tụng và trại tạm giam, nhà tạm giữ trên địa bàn tỉnh; biên soạn, in ấn 800 Tờ thông tin trợ giúp pháp lý để niêm yết tại trại tạm giam, nhà tạm giữ của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh.
Ngoài ra đầu tháng 12 vừa qua, Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh Quảng Ninh đã mở lớp tập huấn về công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng cho 140 học viên, bao gồm: điều tra viên; kiểm sát viên; thẩm phán, thư ký tòa án; Giám thị, Phó Giám thị Trại tạm giam, Quản giáo; Trưởng Nhà tạm giữ; Luật sư - Cộng tác viên trợ giúp pháp lý, Trợ giúp viên pháp lý trên địa bàn tỉnh. Thông qua Lớp tập huấn, học viên đã được truyền đạt và nắm bắt được kiến thức và kỹ năng trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng và cũng là dịp để các học viên trao đổi, học tập kinh nghiệm, qua đó tạo chuyển biến tích cực, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Với sự quan tâm của các cấp, ngành với tinh thần chủ động, tích cực triển khai thực hiện đồng bộ công tác phối hợp trong trợ giúp pháp lý của các thành viên trong Hội đồng đã giúp cho hiệu quả hoạt động cũng như nhận thức về vị trí, vai trò của công tác trợ giúp pháp lý nói chung và công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng nói riêng được nâng lên đáng kể. Đồng thời củng cố hơn nữa mối quan hệ phối hợp giữa tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý với các cơ quan tiến hành tố tụng; nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của người tiến hành tố tụng, người thực hiện trợ giúp pháp lý khi tham gia tố tụng; bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý, góp phần bảo vệ công lý, bảo đảm công bằng xã hội ./.
Trần Cường-Trung tâm TGPL tỉnh Quảng Ninh