Là năm bản lề trong việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các Nghị quyết của Đảng về Chiến lược cải cách tư pháp, Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam, triển khai sâu rộng các văn bản pháp luật mới được ban hành liên quan đến tổ chức và hoạt động của Ngành.
Vì vậy, trong chương trình công tác trọng tâm của ngành tư pháp năm 2008 được quy định tại Quyết định số 49 của Bộ Tư pháp đã xác định việc đẩy mạnh công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hoá văn bản quy phạm pháp luật, góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN và xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu. Xác định được tầm quan trọng của công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hoá văn bản quy phạm pháp luật đối với việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN và xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Văn phòng Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi trình Uỷ ban nhân dân tỉnh ban hành Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 trên địa bàn tỉnh. Theo đó, dự kiến chương trình ban hành văn bản của Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi năm 2008 là 66 văn bản quy phạm pháp luật do 15 Sở, Ban, Ngành trong tỉnh tham mưu. Ngoài ra, trong năm 2008, Sở cũng đã tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi ban hành Kế hoạch kiểm tra văn bản tại 05 Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân huyện trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đó là huyện Bình Sơn, Ba Tơ, Nghĩa Hành, Sơn Hà và Đức Phổ.
Trên cơ sở Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 đã được phê duyệt, trong sáu tháng đầu năm, Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ngãi đã tiến hành thẩm định 56 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của Uỷ ban nhân dân tỉnh do các Sở, Ban, Ngành trên địa bàn tỉnh tham mưu, dự thảo chuyển đến. Bên cạnh đó, Sở cũng đã tham gia góp ý 12 dự thảo văn bản Luật do Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi đề nghị như: Luật Thủ tục hành chính; Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản; Luật Quản lý sử dụng tài sản Nhà nước; Luật hoạt động chữ thập đỏ; Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất bản; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật thi đua khen thưởng; Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp; Luật sửa đổi bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng; Luật Sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam; Luật Bảo hiểm y tế; Luật Dầu khí theo đúng tiến độ thời gian và chất lượng văn bản góp ý.
Đối với công tác kiểm tra văn bản, Sở đã tiến hành kiểm tra văn bản tại Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân 03 huyện là huyện Bình Sơn, Ba Tơ và Nghĩa Hành. Tại huyện Bình Sơn, Sở Tư pháp tiến hành kiểm tra đối với 24.039 văn bản do Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân huyện ban hành trong 03 năm từ năm 2005 – 2007 và đã phát hiện được 32 văn bản sai sót trong tổng số 212 văn bản do Hội đồng nhân dân huyện ban hành, chiếm tỷ lệ 15% (trong đó có 02 văn bản sai sót về căn cứ pháp lý ban hành văn bản, 03 văn bản sai sót về nội dung, 01 văn bản sai sót về thẩm quyền ban hành văn bản và 26 văn bản sai sót về hình thức); đối với Uỷ ban nhân dân huyện, đã phát hiện được 595 văn bản sai sót, chiếm tỷ lệ 2,5% (trong đó có 143 văn bản sai sót về căn cứ pháp lý, 126 văn bản sai sót về thẩm quyền ban hành văn bản, 30 văn bản sai sót về nội dung và 296 văn bản sai sót về hình thức). Qua kiểm tra, Sở đã kiến nghị Hội đồng nhân dân huyện huỷ bỏ 01 văn bản và Uỷ ban nhân dân huyện huỷ bỏ 04 văn bản; sửa đổi, bổ sung, thay thế 05 văn bản; đồng thời kiến nghị Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân huyện chỉ đạo khắc phục những hạn chế, tồn tại trong việc dự thảo, thẩm tra, thẩm định, tự kiểm tra, kiểm tra theo thẩm quyền, ban hành văn bản, gửi văn bản và các nội dung liên quan. Riêng đối với việc kiểm tra văn bản tại Hội đồng nhân dân và Uỷ ban các huyện Ba Tơ và Nghĩa Hành, Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ngãi đang hoàn chỉnh báo cáo kết luận kiểm tra trong tháng sáu.
Về kiểm tra văn bản theo thẩm quyền, Sở đã tiếp nhận và kiểm tra 24 văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân cấp huyện ban hành và gửi đến, nhìn chung các văn bản này đều đảm bảo về thể thức và nội dung.
Đối với công tác rà soát văn bản, Sở đã hoàn thành việc rà soát văn bản do Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi ban hành từ năm 1989 đến năm 2007 về chiến lược biển Việt Nam với tổng số 18 văn bản (trong đó có 01 Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ngãi; 11 Quyết định, 05 Chỉ thị và 01 Kế hoạch của Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi). Qua rà soát, Sở đã phát hiện được 08 văn bản hết hiệu lực và 10 văn bản còn hiệu lực thi hành; Sở cũng đã kiến nghị Uỷ ban nhân dân tỉnh sửa đổi, bổ sung 01 văn bản và ban hành mới 03 văn bản để phù hợp với pháp luật và thực tiễn. Ngoài ra, thực hiện sự chỉ đạo của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Sở cũng đã cử một Phó Giám đốc phụ trách công tác văn bản của Sở và hai chuyên viên của Sở tham gia vào Tổ công tác do Uỷ ban nhân dân tỉnh thành lập để thực hiện việc rà soát cơ chế, chính sách về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi góp phần vào việc cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng cơ bản nhằm thu hút đầu tư, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Để thực hiện tốt Quyết định 2892 năm của Bộ Tư pháp về Kế hoạch rà soát văn bản thuộc các lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ Tư pháp, Sở đã tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch rà soát văn bản thuộc lĩnh vực tư pháp do Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân các cấp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi ban hành từ năm 1989 đến năm 2007. Hiện nay Sở đang tiến hành thực hiện việc rà soát văn bản về lĩnh vực tư pháp với kết quả sơ bộ khoảng 277 văn bản để báo cáo kết quả cho Uỷ ban nhân dân tỉnh và Bộ Tư pháp. Bên cạnh đó, Sở còn phối hợp với cơ quan Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi thực hiện việc rà soát văn bản về lĩnh vực giải quyết khiếu nại, tố cáo theo đúng yêu cầu của Thanh tra Chính phủ.
Ngoài ra, thực hiện sự chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân tỉnh, Sở còn cử một Phó Giám đốc phụ trách lĩnh vực văn bản tham gia vào Hội đồng cưỡng chế thu hồi đất của tỉnh để tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân tỉnh tư vấn một số quy định của pháp luật liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, cưỡng chế thu hồi đất và tham gia trực tiếp giúp ban hành các quyết định cưỡng chế quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định cưỡng chế thu hồi đất khi thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất để bàn giao mặt bằng xây dựng các dự án lớn, trọng điểm Polypropylen và dự án Tycoons trên địa bàn Khu kinh tế Dung Quất theo quy định của pháp luật đất đai, pháp luật xử lý vi phạm hành chính, Nghị định số 37/2005/NĐ-CP và Nghị định số 84/2007/NĐ-CP.
Nhìn chung sáu tháng đầu năm 2008, công tác văn bản của tỉnh Quảng Ngãi đã được Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ngãi quan tâm và tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đạt được những kết quả rất khả quan, nhất là công tác thẩm định văn bản quy phạm pháp luật đối với những văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi và công tác kiểm tra, xử lý văn bản được Uỷ ban nhân dân tỉnh và các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh đánh giá cao. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn những bất cập đó là đối với một số Phòng Tư pháp ở cấp huyện, thành phố chưa được đáp ứng về yêu cầu nhiệm vụ do biên chế ít, năng lực cán bộ còn hạn chế và công việc phải đảm nhận ngày càng nhiều./.
Hữu Duy