Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân (CHDCND) Lào Sonexay Siphandon, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao của Việt Nam thăm chính thức CHDCND Lào từ ngày 11-12/01/2023. Đây là chuyến thăm Lào đầu tiên của đồng chí Phạm Minh Chính trên cương vị Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên thăm Lào ngay sau khi đồng chí Sonexay Siphandon được Quốc hội Lào bầu làm Thủ tướng Chính phủ vào ngày 30/12/2022.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long vinh dự được tham gia Đoàn với tư cách Thành viên chính thức. Hoạt động của Bộ trưởng Lê Thành Long đã đóng góp tích cực vào thành công chung của chuyến công tác cũng như củng cố mối quan hệ đặc biệt Việt – Lào.
Ký Hiệp định tương trợ tư pháp về dân sự
Vào sáng ngày 11/1/2023, ngay sau Lễ đón chính thức và Hội đàm giữa hai Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Lê Thành Long và Bộ trưởng Tư pháp Lào Phây-vi-Sỷ-bua-lị-pha thừa ủy quyền của Chủ tịch nước hai nước đã ký Hiệp định tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước CHDCND Lào (thay thế phần dân sự trong Hiệp định tương trợ về dân sự và hình sự giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước CHDCND Lào năm 1998) trước sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ hai nước. Hiệp định quy định về các vấn đề: tống đạt giấy tờ tư pháp và ngoài tư pháp; thu thập, cung cấp chứng cứ; triệu tập người làm chứng, người giám định; công nhận và cho thi hành phán quyết của cơ quan có thẩm quyền, phán quyết của Trọng tài; trao đổi thông tin, tài liệu pháp luật về dân sự, tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự; chuyển giao giấy tờ hộ tịch; các yêu cầu tương trợ tư pháp khác về dân sự. Việc ký kết Hiệp định tương trợ tư pháp về dân sự đúng vào dịp bế mạc “Năm Đoàn kết hữu nghị Việt Nam – Lào, Lào – Việt Nam 2022” đã đáp ứng đúng mục tiêu, kế hoạch đàm phán mà hai Bộ Tư pháp xác định từ đầu.
Vào chiều ngày 11/1/2023, Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Lê Thành Long và Bộ trưởng Tư pháp Lào Phây-vi-Sỷ-bua-lị-pha đã có buổi hội đàm song phương. Tham dự hội đàm về phía Việt Nam có các đồng chí: Phan Minh Chiến, Phó Đại sứ Việt Nam tại Lào; Nguyễn Hữu Huyên, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Bộ Tư pháp. Về phía Lào có các đồng chí Thứ trưởng: Kẹt-sa-na-Phôm-ma-chăn, Bun-tha-Xông-dơ-thao, Công-chi-Giang-chư; một số lãnh đạo cấp Vụ Bộ Tư pháp Lào.
Tại Hội đàm, hai Bộ trưởng vui mừng nhận thấy kể từ khi tổ chức Lễ kỷ niệm 40 năm quan hệ hợp tác pháp luật và tư pháp giữa Bộ Tư pháp hai nước và Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam - Lào (mở rộng) lần thứ 5 tổ chức tại Nghệ An vào cuối tháng 8/2022 vừa qua, hợp tác giữa hai Bộ, ngành Tư pháp tiếp tục đạt được nhiều dấu ấn quan trọng, trong đó có điểm đột phá.
Thứ nhất, về việc giải quyết nhập quốc tịch Lào cho các trường hợp người Việt Nam đủ điều kiện theo Danh sách do Trưởng Đoàn đại biểu biên giới hai nước đề nghị đã được cơ quan có thẩm quyền của Lào tập trung giải quyết rất tích cực (tại thời điểm tháng 8/2022 Lào giải quyết 2.726/6.571 hồ sơ; đến 31/12/2022 đã giải quyết 3.655/6.571 hồ sơ, tăng 929 trường hợp). Bạn khẳng định sẽ nỗ lực giải quyết xong toàn bộ các trường hợp đù điều kiện theo Danh sách trước tháng 6/2023 theo đúng Kết luận của hai Bộ trưởng Tư pháp tại Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam - Lào (mở rộng) lần thứ 5.
Thứ hai, về hợp tác giữa hai Bộ Tư pháp, Bạn đánh giá cao việc Bộ Tư pháp Việt Nam cử đoàn chuyên gia của Tổng cục Thi hành án dân sự sang giúp Bạn (vào tháng 12/2022) trao đổi một số kinh nghiệm triển khai Luật Thi hành án dân sự mới được Quốc hội Lào thông qua, đáp ứng kịp thời nhu cầu đang rất cấp thiết của Bạn. Bạn cũng đề xuất một số hướng hợp tác “dài hơi” trong lĩnh vực này với mong muốn Việt Nam giúp Lào tổ chức triển khai hiệu quả Luật Thi hành án dân sự, đặc biệt là việc thiết lập và vận hành hệ thống Cơ quan thi hành án dân sự ở các cấp từ Trung ương xuống địa phương.
Thứ ba, về Dự án ODA hỗ trợ Học viện Tư pháp quốc gia Lào, hai Bên đang tiến hành thủ tục tổng kết, đánh giá và đóng Dự theo quy định của mỗi Bên. Sơ bộ Bạn đánh giá cao hiệu quả của Dự án này trong việc hỗ trợ Bộ Tư pháp Lào thiết lập các bộ công cụ cũng như vận hành thử chương trình đào tạo các chức danh tư pháp của Lào.
Đề tăng cường hiệu quả hợp tác pháp luật và tư pháp giữa hai nước trong thời gian tới theo hướng thực chất hơn nữa, hai Bộ trưởng thống nhất gợi ý một số vấn đề lớn như: (i) tiếp tục thực hiện tốt Chương trình hợp tác năm 2023 giữa hai Bộ Tư pháp (ký ngày 25/8/2022); (ii) thực hiện thủ tục đóng Dự án ODA hỗ trợ Học viện Tư pháp quốc gia Lào đúng quy định mỗi Bên, chú trọng tổng kết, rút ra một số bài học kinh nghiệm để từ đó có thể nghiên cứu, đề xuất hỗ trợ ODA mới theo hướng hiệu quả, khả thi; (iii) tiếp tục giải quyết tích cực, kịp thời giải quyết việc nhập quốc tịch cho các trường hợp người Việt Nam và người Lào đủ điều kiện theo Danh sách do Trưởng Đoàn đại biểu biên giới hai nước phê duyệt; (iv) tăng cường hỗ trợ Lào trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, trong đó đặc biệt chú trọng đề xuất tăng các suất học bổng cho cán bộ Bộ Tư pháp Lào sang học thạc sỹ, tiến sỹ tại Đại học Luật Hà Nội.
Kết thúc Hội đàm, thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long đã trao Huân chương Độc lập hạng Ba cho 02 đồng chí Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lào không có điều kiện tham dự Lễ kỷ niệm 40 năm quan hệ hợp tác pháp luật và tư pháp giữa Bộ Tư pháp hai nước và Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam - Lào (mở rộng) lần thứ 5 vừa qua gồm các đồng chí Bun-tha-Xông-dơ-thao và Công-chi-Giang-chư. Hai đồng chí Thứ trưởng bày tỏ cảm ơn sâu sắc đến Đảng, Nhà nước, Bộ Tư pháp Việt Nam và coi đây là vinh dự không chỉ là của cá nhân mà là vinh dự cho cả Bộ, ngành Tư pháp Lào.
Tham gia Kỳ họp lần thứ 45 Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác song phương Việt Nam – Lào
Vào sáng ngày 12/1/2023, Bộ trưởng Lê Thành Long đã tham gia Kỳ họp lần thứ 45 Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác song phương Việt Nam – Lào do Thủ tướng Chính phủ hai nước đồng chủ trì. Báo cáo tại kỳ họp, Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư hai nước đều đánh giá cao kết quả hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa hai nước với các điểm nhấn như đã nói ở trên. Về phương hướng hợp tác năm 2023 dự kiến sẽ tập trung vào các vấn đề sau:
Thứ nhất, hai Bên sớm hoàn tất thủ tục phê chuẩn Hiệp định tương trợ tư pháp về dân sự vừa được ký kết và phối hợp thực hiện hiệu quả sau khi được phê chuẩn;
Thứ hai, hai Bên chủ động, tích cực phối hợp triển khai hiệu quả, chất lượng Chương trình hợp tác năm 2023 giữa hai Bộ Tư pháp; tăng cường chia sẻ kinh nghiệm xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thi hành pháp luật trong các lĩnh vực mà hai Bên cùng quan tâm;
Thứ ba, tăng cường hợp tác hơn nữa trong đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ pháp luật và tư pháp;
Thứ tư, tiếp tục đẩy mạnh hợp tác pháp luật và tư pháp giữa các địa phương của hai nước; phối hợp triển khai có hiệu quả Kết luận Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam – Lào mở rộng lần thứ 5.
Có thể nói rằng hoạt động của Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long tại Lào trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Lào của Thủ tướng Chính phủ đã đạt được các kết quả rất cụ thể cũng như xác định được ưu tiên hợp tác giữa hai Bộ Tư pháp trong năm 2023, qua đó tiếp tục làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác pháp luật và tư pháp, góp phần tích cực vào củng cố Quan hệ Hữu nghị vĩ đại, Đoàn kết đặc biệt Việt – Lào “mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững”.
Vụ Hợp tác quốc tế đưa tin từ Thủ đô Viên Chăn