Chiều 30/6, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu đã chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá.
Không được phép chuyển nhượng biển số trúng đấu giá
Thực tế xã hội trong nhiều năm qua cho thấy rất nhiều người có nhu cầu sở hữu những biển số xe theo sở thích, thường gọi là “biển số đẹp” tùy theo quan niệm của từng người. Chính vì xuất phát từ nhu cầu của người dân, Đại tá Đỗ Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông cho biết Bộ Công an đã hai lần phối hợp với Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép đấu giá và thu lệ phí cấp biển số tự chọn (năm 1993 và năm 2008). Nhưng do báo chí và dư luận xã hội còn nhiều ý kiến trái chiều nên Chính phủ đã yêu cầu ngừng triển khai việc thu lệ phí cấp biển số tự chọn và đấu giá biển số.
Hiện nay, theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017, biển số xe được coi là tài sản, là cơ sở pháp lý quan trọng làm tiền đề cho việc nghiên cứu, thực hiện công tác cấp biển số xe thông qua đấu giá. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả việc cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá phải giải quyết sửa đổi đồng bộ một số vấn đề quy định tại các Luật chuyên ngành gồm: Luật Quản lý tài sản công; Luật Giao thông đường bộ; Luật Đấu giá tài sản; Luật Ngân sách nhà nước. Do đó, để sớm triển khai thực hiện, căn cứ khoản 2 Điều 15 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), Chính phủ đề nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết quy định thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá.
Theo dự thảo Nghị quyết, biển số ô tô đưa ra đấu giá là biển số nền màu trắng, chữ và số màu đen trong kho biển số chưa được đăng ký mà cơ quan Công an dự kiến cấp mới theo từng tháng, quý, 6 tháng hoặc 1 năm; các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân có nhu cầu đấu giá có thể tùy chọn bất kỳ biển số nào trong kho số đấu giá để tham gia đấu giá.
Cơ quan Công an sẽ đăng công khai kho số đấu giá tại nơi đăng ký trên Trang thông tin đấu giá trực tuyến và trên trang thông tin điện tử Cục Cảnh sát giao thông để người dân biết. Trường hợp các biển số qua kỳ đấu giá không thành thì hệ thống sẽ tự động chuyển về kho số không đấu giá để cấp theo hình thức ngẫu nhiên trên hệ thống đăng ký, quản lý xe cho người dân.
Đại tá Bình nhấn mạnh, quan điểm của Bộ Công an là không có biển số xấu, biển số đẹp mà chỉ có biển số theo nhu cầu, giá của biển số sẽ do thị trường định giá. Và trước mắt, không đưa ra đấu giá đối với biển số cấp cho xe mua sắm từ ngân sách Nhà nước, xe của Quân đội sử dụng vào mục đích quốc phòng, xe của doanh nghiệp Quân đội làm kinh tế, xe của tổ chức doanh nghiệp nước ngoài, cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế và người nước ngoài làm việc trong cơ quan, tổ chức đó hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.
Cũng theo dự thảo Nghị quyết, người trúng đấu giá được sử dụng biển số trúng đấu giá, khi chuyển nhượng xe, người trúng đấu giá được quyền giữ lại biển số để đăng ký cho xe khác thuộc sở hữu được chuyển nhượng (bán, cho tặng, thừa kế) biển số trúng đấu giá theo xe nhưng người được chuyển nhượng xe có gắn biển số trúng đấu giá không được quyền giữ lại biển số trúng đấu giá để đăng ký cho xe khác.
Về nghĩa vụ, người trúng đấu giá không được phép chuyển nhượng biển số trúng đấu giá (trừ trường hợp chuyển nhượng biển số trúng đấu giá theo xe).
Giá khởi điểm của biển số đưa ra đấu giá được dự thảo Nghị quyết quy định theo vùng. Cụ thể, vùng 1 (gồm: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh) 40.000.000 đồng; vùng 2 (gồm các địa phương còn lại): 20.000.000 đồng. Theo Đại tá Bình, mức giá khởi điểm này chiếm khoảng 3-4% giá trị của xe.
Dự thảo Nghị quyết còn nêu rõ, trường hợp bán cho người duy nhất khi đáp ứng đủ các điều kiện sau: khi hết thời hạn đăng ký tham gia mà chỉ có 1 người đăng ký tham gia đấu giá, 1 người tham gia cuộc đấu giá, 1 người trả giá ít nhất bằng giá khởi điểm khi đấu giá lần đầu. Số tiền thu được từ đấu giá biển số sau khi trừ các khoản chi phí tổ chức đấu giá theo quy định, sẽ phân chia nguồn thu theo tỷ lệ 70% nộp vào ngân sách Trung ương, 30% phân bổ cho ngân sách địa phương.
Cân nhắc mở rộng đấu giá với biển số nền vàng
Tại cuộc họp, Phó Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật cho rằng, thí điểm nên cần cân nhắc phạm vi, có thể chỉ ở một số tỉnh, thành rồi tổng kết, đánh giá, sau đó mới có thể triển khai diện rộng, đặc biệt là cơ chế quản lý biển số, cũng như quyền sử dụng của người trúng đấu giá biển số sau khi đã trúng đấu giá và đăng ký đi kèm với xe hay chúng ta lựa chọn hình thức chuyển nhượng quyền sử dụng biển số. Tán thành việc chỉ thí điểm đối với ô tô, ông Đức đề nghị mở rộng đối với biển số vàng và mở rộng hơn cho người trúng đấu giá được quyền chuyển nhượng quyền sử dụng biển số và thực hiện thủ tục đăng ký lại đối với phương tiện.
Đại diện Bộ Tài chính đề nghị cần thuyết minh kỹ các nội dung xin ý kiến Quốc hội. Chẳng hạn như vướng mắc về giá, chúng ta cho rằng biển số là tài sản đặc biệt, nếu áp dụng 4 phương pháp của Luật Giá thì không phù hợp để xác định giá khởi điểm nên cần đưa ra Quốc hội. Hay theo quy định của Luật Đấu giá tài sản, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, việc bán tài sản cho người duy nhất là đã phải bán đấu giá 1 lần không thành và phải làm quy trình lại từ đầu nên nếu bán biển số cho người duy nhất cũng phải đưa ra Quốc hội. Hoặc phân phối nguồn thu, theo Luật Ngân sách nhà nước, nguồn thu từ việc đấu giá này sẽ thuộc về Bộ Công an nhưng thực tế cần điều phối cho địa phương để triển khai công tác quản lý, cần thiết điều tiết 30% cho địa phương nên phải trình xin ý kiến Quốc hội… Đồng tình với việc thí điểm nhưng vị đại diện này cho rằng nên gói gọn với biển số nền trắng vì biển số nền vàng còn liên quan đến nhiều vấn đề khác.
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu cho rằng Hội đồng nhất trí cao với sự cần thiết xây dựng văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh vấn đề này cũng như cơ bản nhất trí về phạm vi, đối tượng áp dụng của dự thảo Nghị quyết, trong đó tại giai đoạn thí điểm chỉ thí điểm đấu giá với biển số nền trắng, chữ và số màu đen, áp dụng với xe ô tô trên toàn quốc. Tuy nhiên, do có ý kiến của thành viên Hội đồng về đấu giá biển số vàng, xe mô tô nên Thứ trưởng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo giải trình rõ hơn tại sao giai đoạn này chưa mở rộng áp dụng với biển số vàng cho ô tô, biển trắng cho mô tô, dần dần tính đến lộ trình mở rộng như thế nào.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp cũng nêu rõ một số băn khoăn của thành viên Hội đồng về giá khởi điểm, quyền của người trúng đấu giá có những quyền không cần thiết đưa vào Nghị quyết, xác định người có tài sản bán đấu giá…, từ đó đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, làm rõ thêm các nội dung trên. Ngoài ra, liên quan đến giá khởi điểm cần tiếp tục nghiên cứu thêm vì đây có thể là nội dung được tranh luận nhiều tại Quốc hội, thậm chí việc xác định giá khởi điểm có thể gây cứng nhắc trong thực tiễn triển khai hay việc chỉ đấu giá một lần đối với biển số được nhiều người quan tâm cũng cần hết sức cân nhắc rồi tỷ lệ phân bổ nguồn thu cho địa phương là căn cứ vào đâu…/.
Hà Uyên