Sau khi kiểm tra tính hợp pháp của Thông tư liên tịch số 09/2009/TTLT-BYT-BTC ngày 14/8/2009 của liên Bộ Y tế và Tài chính hướng dẫn thực hiện bảo hiểm y tế, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) đã có công văn số 50/KTrVB (ngày 12/4/2010) khẳng định, “quy định tại khoản 3 Điều 8 Thông tư 09 vừa gây phiền hà cho người dân, vừa chưa phù hợp với quy định của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT)”.
Được BHYT phải “lụy” giấy chứng nhận!!!
Theo Luật BHYT, người tham gia BHYT được quỹ BHYT thanh toán chi phí khám, chữa bệnh khi xảy ra các trường hợp luật định, trừ quy định tại điều 23 Luật BHYT. Như vậy, các trường hợp tham gia BHYT không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 23 đều đương nhiên được hưởng BHYT do quỹ BHYT chi trả. Người tham gia BHYT chỉ bị tước quyền được chi trả BHYT trong trường hợp do hành vi vi phạm pháp luật của người đó gây ra.
Nhưng khoản 3 Điều 8 Thông tư 09 đã phản ánh chưa đúng tinh thần và nội dung của Luật BHYT khi đưa việc xác định có vi phạm pháp luật về giao thông của người tham gia BHYT phải được đưa ra chứng minh để tước quyền được hưởng BHYT của người đó. Chỉ trường hợp không chứng minh được người đó có hành vi vi phạm pháp luật về giao thông thì bảo hiểm mới thanh toán BHYT theo quy định của Luật. Trách nhiệm chứng minh này thuộc về cơ quan có thẩm quyền, trong đó có cơ quan BHYT, nhằm tước bỏ quyền được hưởng BHYT của người tham gia BHYT.
Mặc khác, theo quy định tại Thông tư 09, để được thanh toán BHYT, cần phải có giấy xác nhận không vi phạm pháp luật về giao thông của cơ quan có thẩm quyền. Tuy nhiên, Thông tư lại không làm rõ “cơ quan có thẩm quyền” xác nhận là cơ quan nào, ai là người đưa ra giấy xác nhận không vi phạm pháp luật về giao thông cho cơ quan BHYT. Cách quy định này tại điểm b khoản 3 Điều 8 Thông tư 09 dẫn đến sự hiểu nhầm là trách nhiệm này thuộc về “người bệnh”, gây phiền hà, bế tắc cho người được hưởng BHYT.
Hiện nay, có nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan có thẩm quyền xác nhận là cơ quan Cảnh sát giao thông. Tuy nhiên, qua nghiên cứu các quy định liên quan đến việc điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục KTVBQPPL nhận thấy, chưa có quy định cụ thể nào về việc cấp giấy xác nhận không vi phạm luật giao thông cho người bị tai nạn giao thông.
Vì thế, nếu người bị tai nạn giao thông có đến xin giấy xác nhận thì cảnh sát giao thông cũng không có cơ sở để cấp loại giấy này. Trên thực tế, cảnh sát giao thông chỉ có thể cung cấp cho các bên đương sự biên bản kết luận nguyên nhân gây ra vụ tai nạn giao thông. Như vậy, việc đưa ra quy định trên là chưa cụ thể, rõ ràng và thậm chí sẽ khiến người được hưởng BHYT đi vào “ngõ cụt”.
Không có lỗi cũng miễn được thanh toán BHYT
Trong nhiều trường hợp xảy ra tai nạn giao thông nhưng các cơ quan có thẩm quyền không có mặt kịp thời tại hiện trường (ở những nơi xa xôi, hẻo lánh...), sau tai nạn đối tượng bỏ trốn, người bị hại không có người làm chứng hay người bị ảnh hưởng đến khả năng nhận thức... thì cơ quan có thẩm quyền sẽ không thể kết luận nguyên nhân gây ra tai nạn.
Áp dụng khoản 3 Điều 8 Thông tư 09 thì sẽ có nhiều trường hợp người bị tai nạn giao thông không được hỗ trợ hoặc thanh toán BHYT, ngay cả khi họ không có lỗi. Điều này chưa phù hợp với quy định tại khoản 12 điều 23 Luật BHYT.
BHYT là phương thức để cộng đồng chia sẻ rủi ro, bù đắp một phần tổn thất đối với những người không may gặp nạn. Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm thì các cơ quan liên quan cần tạo điều kiện thuận lợi, thủ tục đơn gản nhất cho người dân, chứ không thể tạo thêm những điều kiện phiền hà như khoản 3 điều 8 Thông tư 09
Do đó, Cục KTVBQPPL đã đề nghị Bộ Y tế và Tài chính tiến hành tự kiểm tra, xử lý Thông tư 09 để đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất của VBQPPL trong hệ thống pháp luật./.
Huy Anh
| Khoản 3 Điều 8 Thông tư liên tịch số 09/2009/TTLT-BYT-BTC: “a)Trường hợp đã xác định được là không vi phạm pháp luật thì quỹ BHYT thanh toán theo quy định; b) Trường hợp chưa xác định được là có vi phạm pháp luật về giao thông hay không thì người bị tai nạn giao thông tự thanh toán các chi phí điều trị với cơ sở y tế. Khi có xác nhận không vi phạm pháp luật về giao thông của cơ quan có thẩm quyền thì người bệnh mang chứng từ đến Bảo hiểm xã hội để thanh toán theo quy định. Thủ tục thanh toán và thời hạn thanh toán thực hiện theo quy định tại Điều 19 Thông tư này”. Khoản 12 Điều 23 Luật BHYT: “Các trường hợp không được hưởng BHYT... khi khám bệnh, chữa bệnh tổn thương về thể chất, tinh thần do hành vi vi phạm pháp luật của người đó gây ra”. |