Thẩm định dự thảo Nghị quyết của UBTVQH về giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015Căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2020), Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của Chính phủ quy định một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (được sửa đổi, bổ sung một số điều bởi Nghị định số 154/2020/NĐ-CP); thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ và theo đề nghị của Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, ngày 28/9/2021, Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật đã tổ chức Hội đồng thẩm định dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 (dự thảo Nghị quyết). Cuộc họp do ông Võ Văn Tuyển - Phó Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp chủ trì với sự tham gia của đại diện Vụ Pháp chế một số bộ, ngành: Tòa án nhân dân tối cao; Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Bộ Công an; Bộ Quốc phòng; Bộ Ngoại giao; Bộ Công Thương; Bộ Khoa học và Công nghệ và một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp (Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế; Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật; Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật…).Trình bày tại cuộc họp, đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo bà Lê Thị Vân Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính cho biết, ngày 12/11/2018, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 72/2018/QH14 về việc phê chuẩn Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương cùng các văn kiện có liên quan (Hiệp định CPTPP); Hiệp định chính thức có hiệu lực đối với Việt Nam kể từ ngày 14/01/2019. Để bảo đảm thực hiện các cam kết tại Hiệp định, Nghị quyết số 72/2018/QH14 giao Chính phủ, các cơ quan theo thẩm quyền trong thời hạn 03 năm kể từ ngày Hiệp định có hiệu lực tiến hành rà soát và sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) (BLHS năm 2015) đối với 05 nội dung, gồm: (1) xuất khẩu hàng hóa giả mạo nhãn hiệu trong phạm vi hành vi phân phối; (2) nhập khẩu và xuất khẩu hàng hóa sao lậu quyền tác giả và quyền liên quan trong phạm vi hành vi phân phối; (3) tem nhãn, bao bì giả mạo; (4) bí mật thương mại; và (5) trách nhiệm hình sự của pháp nhân. Thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện việc rà soát và xây dựng Báo cáo số 234/BC-BTP ngày 02/11/2020 về Kết quả rà soát các quy định của BLHS năm 2015 và pháp luật có liên quan với các quy định của Hiệp định CPTPP về xử lý các hành vi vi phạm trình Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở Báo cáo, hiện nay, đối với yêu cầu hình sự hóa hành vi vi phạm bí mật thương mại theo yêu cầu tại khoản 2 Điều 18.78 Hiệp định CPTPP vẫn còn có quan điểm khác nhau giữa các Bộ, ngành về cách hiểu và vận dụng quy định tại một số điều luật của BLHS năm 2015 để xử lý trách nhiệm hình sự. Do đó, cần ban ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích một số điều của BLHS năm 2015.>
Tại cuộc họp, đại diện các Cơ quan/Đơn vị tham dự đều nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị quyết nhằm bảo đảm thực hiện đầy đủ, có hiệu quả và đúng lộ trình các cam kết của Chính phủ Việt Nam trong Hiệp định CPTPP. Tuy nhiên, để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, đại biểu tham dự có một số ý kiến đề nghị đơn vị chủ trì soạn thảo nghiên cứu, cân nhắc như: (1) Rà soát kỹ yêu cầu của Hiệp định CPTPP để bảo đảm phạm vi giải thích của dự thảo Nghị quyết đáp ứng 2 yêu cầu: (i) bảo đảm thực hiện cam kết của Việt Nam khi gia nhập Hiệp định CPTPP; (ii) bảo đảm thuận lợi, khả thi cho việc thi hành các quy định nêu trên của Bộ luật hình sự; không mở rộng cũng không thu hẹp phạm vi các quy định của BLHS; (2) Đối với nội dung giải thích khoản 1 Điều 289 của BLHS trong dự thảo Nghị quyết, cần bám sát quy định của khoản 1 Điều 289 của BLHS, không giải thích theo hướng mở rộng hoặc thu hẹp quy định này; (3) Đối với nội dung giải thích khoản 1 Điều 342 của BLHS, làm rõ bí mật kinh doanh của “người khác”, “người khác” ở đây cần được xác định rõ là đối tượng nào?; (4) Về dự thảo Tờ trình, cần nêu rõ lý do vì sao chỉ lựa chọn giải thích 02 điều của BLHS năm 2015 là khoản 1 Điều 289 và khoản 2 Điều 342, việc giải thích 2 điều, khoản này là đã đủ để thực hiện yêu cầu của Hiệp định CPTPP hay chưa?; (5) Hoàn thiện dự thảo Tờ trình theo đúng mẫu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn; … Cũng tại cuộc họp, đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo (Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Bộ Tư pháp) đã có ý kiến tiếp thu, giải trình ý kiến thành viên Hội đồng thẩm định.>
Trên cở sở kết quả cuộc họp, Bộ Tư pháp nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015, đồng thời, đề nghị đơn vị chủ trì soạn thảo nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, Tờ trình; giải trình đầy đủ ý kiến thẩm định, ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và hoàn thiện hồ sơ theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.Đoàn Thị Trang, Vụ VĐCXDPL
Thẩm định dự thảo Nghị quyết của UBTVQH về giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015
30/09/2021
Căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2020), Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của Chính phủ quy định một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (được sửa đổi, bổ sung một số điều bởi Nghị định số 154/2020/NĐ-CP); thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ và theo đề nghị của Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, ngày 28/9/2021, Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật đã tổ chức Hội đồng thẩm định dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 (dự thảo Nghị quyết). Cuộc họp do ông Võ Văn Tuyển - Phó Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp chủ trì với sự tham gia của đại diện Vụ Pháp chế một số bộ, ngành: Tòa án nhân dân tối cao; Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Bộ Công an; Bộ Quốc phòng; Bộ Ngoại giao; Bộ Công Thương; Bộ Khoa học và Công nghệ và một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp (Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế; Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật; Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật…).
Trình bày tại cuộc họp, đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo bà Lê Thị Vân Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính cho biết, ngày 12/11/2018, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 72/2018/QH14 về việc phê chuẩn Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương cùng các văn kiện có liên quan (Hiệp định CPTPP); Hiệp định chính thức có hiệu lực đối với Việt Nam kể từ ngày 14/01/2019. Để bảo đảm thực hiện các cam kết tại Hiệp định, Nghị quyết số 72/2018/QH14 giao Chính phủ, các cơ quan theo thẩm quyền trong thời hạn 03 năm kể từ ngày Hiệp định có hiệu lực tiến hành rà soát và sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) (BLHS năm 2015) đối với 05 nội dung, gồm: (1) xuất khẩu hàng hóa giả mạo nhãn hiệu trong phạm vi hành vi phân phối; (2) nhập khẩu và xuất khẩu hàng hóa sao lậu quyền tác giả và quyền liên quan trong phạm vi hành vi phân phối; (3) tem nhãn, bao bì giả mạo; (4) bí mật thương mại; và (5) trách nhiệm hình sự của pháp nhân. Thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện việc rà soát và xây dựng Báo cáo số 234/BC-BTP ngày 02/11/2020 về Kết quả rà soát các quy định của BLHS năm 2015 và pháp luật có liên quan với các quy định của Hiệp định CPTPP về xử lý các hành vi vi phạm trình Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở Báo cáo, hiện nay, đối với yêu cầu hình sự hóa hành vi vi phạm bí mật thương mại theo yêu cầu tại khoản 2 Điều 18.78 Hiệp định CPTPP vẫn còn có quan điểm khác nhau giữa các Bộ, ngành về cách hiểu và vận dụng quy định tại một số điều luật của BLHS năm 2015 để xử lý trách nhiệm hình sự. Do đó, cần ban ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích một số điều của BLHS năm 2015.
 |
 |
Tại cuộc họp, đại diện các Cơ quan/Đơn vị tham dự đều nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị quyết nhằm bảo đảm thực hiện đầy đủ, có hiệu quả và đúng lộ trình các cam kết của Chính phủ Việt Nam trong Hiệp định CPTPP. Tuy nhiên, để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, đại biểu tham dự có một số ý kiến đề nghị đơn vị chủ trì soạn thảo nghiên cứu, cân nhắc như: (1) Rà soát kỹ yêu cầu của Hiệp định CPTPP để bảo đảm phạm vi giải thích của dự thảo Nghị quyết đáp ứng 2 yêu cầu:
(i) bảo đảm thực hiện cam kết của Việt Nam khi gia nhập Hiệp định CPTPP; (ii) bảo đảm thuận lợi, khả thi cho việc thi hành các quy định nêu trên của Bộ luật hình sự; không mở rộng cũng không thu hẹp phạm vi các quy định của BLHS; (2) Đối với nội dung giải thích khoản 1 Điều 289 của BLHS trong dự thảo Nghị quyết, cần bám sát quy định của khoản 1 Điều 289 của BLHS, không giải thích theo hướng mở rộng hoặc thu hẹp quy định này; (3) Đối với nội dung giải thích khoản 1 Điều 342 của BLHS, làm rõ bí mật kinh doanh của “người khác”, “người khác” ở đây cần được xác định rõ là đối tượng nào?; (4) Về dự thảo Tờ trình, cần nêu rõ lý do vì sao chỉ lựa chọn giải thích 02 điều của BLHS năm 2015 là khoản 1 Điều 289 và khoản 2 Điều 342, việc giải thích 2 điều, khoản này là đã đủ để thực hiện yêu cầu của Hiệp định CPTPP hay chưa?; (5) Hoàn thiện dự thảo Tờ trình theo đúng mẫu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn; … Cũng tại cuộc họp, đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo (Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Bộ Tư pháp) đã có ý kiến tiếp thu, giải trình ý kiến thành viên Hội đồng thẩm định.
Trên cở sở kết quả cuộc họp, Bộ Tư pháp nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giải thích một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015, đồng thời, đề nghị đơn vị chủ trì soạn thảo nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, Tờ trình; giải trình đầy đủ ý kiến thẩm định, ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và hoàn thiện hồ sơ theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Đoàn Thị Trang, Vụ VĐCXDPL