I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang vtv.vn có bài Bộ trưởng Giao thông đối thoại trực tuyến. Bài báo phản ánh: Chiều 12/1, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Đinh La Thăng đã đối thoại trực tuyến với người dân cả nước thông qua Cổng thông tin điện tử chính phủ. Đây là cuộc đối thoại thứ tư của các Bộ trưởng trong dịp đầu năm mới 2012.
Cuộc đối thoại trực tuyến chỉ kéo dài gần 2 giờ đồng hồ, tuy nhiên những ý kiến từ phía người dân gửi đến Bộ trưởng Đinh La Thăng đã lên đến hàng nghìn câu hỏi. Rõ ràng vấn đề giao thông đã là câu chuyện nóng, liên quan từng người dân.
Đề án thu phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân và phí ô tô vào trung tâm thành phố giờ cao điểm là vấn đề đầu tiên được đề cập trong cuộc đối thoại. Bộ trưởng Đinh La Thăng đã khẳng định tính pháp lý của đề án là đầy đủ, đây không phải là sáng kiến mới và ngược quy trình. Bộ GTVT phải thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao và thực hiện Nghị quyết của Quốc hội. Số tiền thu được sẽ dùng chủ yếu để phục vụ lại nhân dân, bằng nhiều dự án giao thông thiết thực nhất và đặc biệt trong tình hình vốn đầu tư của ngành chưa theo đáp ứng được nhu cầu.
Ông Đinh La Thăng: Thu phí phương tiện cá nhân là một phần dùng để đầu tư hạ tầng, cùng với nhiều nguồn vốn khác, Bộ sẽ tập trung vào việc phát triển hạ tầng giao thông như việc mở rộng quốc lộ 1A với 4 làn xe.
Bộ trưởng Đinh La Thăng cũng cho rằng, việc thu phí này đã có tính toán rất kỹ, không cào bằng, tính đến thực tế của giao thông, mức thu nhập của người dân, nhu cầu đi lại và kinh nghiệm các nước… Việc thu phí lưu hành phương tiện cá nhân, Quốc hội đã nhất trí thông qua về việc thu phí đó, còn cách thu thế nào thì phải trình đề án cụ thể.
Trả lời câu hỏi về trách nhiệm của Bộ GTVT trong giảm ùn tắc và kiềm chế giao thông, Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định: Bộ giữ vai trò phối hợp với các bộ ngành và chỉ quản lý giao thông trên phương diện cơ quan quản lý nhà nước, tức là hoàn thiện các văn bản pháp luật. Còn việc giảm ùn tắc là trách nhiệm cuả địa phương và xử lý vi phạm chủ yếu là ngành Công an. Bộ trưởng cũng cho rằng, vấn đề này đã được triển khai từ năm 2002 với nhiều văn bản pháp quy, tuy nhiên kết quả lại không được nhiều.
Ông Đinh La Thăng: Đúng là chúng ta nói nhiều quá, ví dụ như trong Luật đã có quy định về đất dành cho giao thông ở đô thị, đầu tư phát triển vận tải công cộng, hạ tầng, việc nhập khẩu và sản xuất phương tiện cá nhân như thế nào thì hiện nay Bộ GTVT đang cùng các bộ ngành thực hiện giải pháp đó.
Về đổi giờ làm việc tại Hà Nội, Bộ trưởng khẳng định đây chỉ là một trong nhiều giải pháp tổng thể nhằm giảm ùn tắc giao thông và dự kiến sẽ thực hiện từ 1/2/2012. Cũng trong cuộc đối thoại trực tuyến, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã trả lời nhiều câu hỏi liên quan đến tình hình vấn đề minh bạch trong đấu thầu, thu hút đầu tư, trật tự giao thông và phục vụ phương tiện giao thông cho nhân dân đi lại trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới.
2. Báo Người lao động có bài Thủ tướng ủng hộ VPF. Bài báo đưa tin: Lãnh đạo VPF đã kiến nghị những vấn đề trong bản hợp đồng bản quyền truyền hình giữa VFF và AVG lên Thủ tướng Chính phủ và quan điểm VPF nêu ra được Thủ tướng ủng hộ.
Sau cuộc làm việc với lãnh đạo Tổng cục TDTT chiều 11-1, HĐQT Công ty Cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) đã quyết định gửi kiến nghị vấn đề bản quyền truyền hình bóng đá lên Thủ tướng Chính phủ vào hôm qua (12-1). Bản kiến nghị của VPF gửi tới Thủ tướng sáng 12-1 vẫn nhắc lại quan điểm xung quanh hợp đồng 20 năm mà VFF đã ký là vi phạm Luật TDTT cũng như Luật Báo chí. Vì thế, VPF kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành cùng vào cuộc để kiểm tra tính pháp lý của bản hợp đồng này. Trước đó, VPF đã đề nghị ba bộ Tư pháp, Thông tin - Truyền thông và VH-TT-DL cùng vào cuộc.
Kiến nghị của VPF nêu rõ: “Trong thời gian chờ các cơ quan quản lý Nhà nước xem xét và kết luận, VPF kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép VTV, các đài truyền hình địa phương và VTC được đưa tin, tường thuật…”.
Ngay sau khi nhận được văn bản này, Văn phòng Chính phủ lập tức đã có công văn gửi Bộ VH-TT-DL truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Theo đó, Thủ tướng giao “Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL chỉ đạo việc thanh tra hợp đồng bản quyền truyền hình giải bóng đá quốc gia, báo cáo Thủ tướng Chính phủ”. Thủ tướng nhấn mạnh: “Bộ VH-TT-DL chỉ đạo giải quyết các vướng mắc để bảo đảm các giải bóng đá quốc gia được truyền hình trực tiếp, liên tục, rộng rãi cả nước, đáp ứng nhu cầu của nhân dân”.
Như vậy, trái với mong muốn của VFF và Tập đoàn An Viên (AVG) là giữ “quyền độc quyền phát sóng cũng như phân phối”, trong thời gian chờ thanh tra, các đài hoàn toàn được tự do vào sân phát sóng Super League. Điều này giúp VPF thừa thắng xông lên. Gửi kiến nghị lên Thủ tướng, các ông bầu của VPF cho thấy họ sẽ làm tới cùng để giành lại bản quyền truyền hình các giải bóng đá quốc nội đã bị VFF bán đứt với giá rẻ.
Chắc chắn, sau chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ VH-TT-DL cũng sẽ phải có chỉ đạo để “chỉnh” lại hướng dẫn trước đó về việc tuyệt đối tôn trọng hợp đồng bản quyền giữa VFF và AVG. Ông Tô Văn Động, người phát ngôn Bộ VH-TT-DL, nói: “Do mới nhận được chỉ đạo của Thủ tướng nên lãnh đạo bộ chưa xử lý. Tuy nhiên, vấn đề trên sẽ được giao cho đoàn thanh tra để có thể có kết luận trong thời gian sớm nhất”.
3. Báo Sài Gòn giải phóng Online đưa tin: Hôm 12-1, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Trưởng ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương đã làm việc với Ban Thường vụ Liên đoàn Luật sư (LĐLS) Việt Nam.
Báo cáo với Chủ tịch nước, luật sư Lê Thúc Anh, Chủ tịch LĐLS, cho biết sau hơn 2 năm thành lập và đi vào hoạt động, LĐLS đã bước đầu thực hiện tốt vai trò là ngôi nhà chung tập hợp, đoàn kết giới luật sư Việt Nam; thực hiện tốt công tác tự quản của tổ chức xã hội nghề nghiệp. Bên cạnh việc chủ động tham gia vào công tác xây dựng và tuyên truyền pháp luật, LĐLS còn tiếp tục tham gia rà soát thủ tục hành chính theo đề án 30 của Chính phủ, thành lập Ban nghiên cứu pháp lý về biển Đông và hải đảo nhằm chuẩn bị cơ sở pháp lý sẵn sàng bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước… Năm 2011, các đoàn luật sư trong cả nước đã tham gia bào chữa hơn 17.500 vụ án hình sự, qua đó bảo vệ quyền, lợi ích của công dân, bảo vệ công lý, góp phần vào công cuộc cải cách tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao những đóng góp của giới luật sư Việt Nam trong việc tham gia xây dựng pháp luật, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà nước và công dân, góp phần vào thành tựu chung của đất nước. Tuy nhiên, Chủ tịch nước cũng chỉ rõ một số tồn tại như sự gắn kết giữa liên đoàn và các đoàn luật sư còn chưa chặt chẽ; một số luật sư còn vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức, nặng về cá nhân mà thiếu tinh thần xây dựng chung...
Trong quá trình cải cách tư pháp, vai trò của luật sư cần được chú trọng, phát huy, nhất là trong việc tham gia bào chữa tại các phiên tòa; góp phần hạn chế tối đa oan sai, bảo vệ quyền, lợi ích của công dân cũng như sự nghiêm minh của pháp luật. Trong xu thế hội nhập, việc mở rộng giao lưu, hợp tác với LĐLS các nước nhằm rút ngắn khoảng cách về trình độ của luật sư Việt Nam với các nước trong khu vực và quốc tế là một yêu cầu bức thiết.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Giáo dục Việt Nam có bài Chấp hành viên bị tố “ỉm” gần 6m2 đất của đương sự. Bài báo phản ánh: Sự việc có thật như bịa nêu trên xảy ra tại Chi cục THA quận Hoàng Mai
Mặc dù, trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng như các văn bản của cơ quan Thi hành án (THA) đều xác định mảnh đất bị kê biên THA có diện tích 54m2, nhưng đến khi đem gia bán đấu giá, cơ quan THA lại “hô biến” gần 6m2 đất để mảnh đất trên còn hơn 48m2 gây thiệt hại cho người phải THA. Sự việc có thật như bịa nêu trên xảy ra tại Chi cục THA quận Hoàng Mai
Trong đơn phản ánh, chị Đỗ Thị Chi (tức Thơm) trú tại số 3, ngách 118, ngõ 467, đường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai, Hà Nội cho rằng Chi cục Thi hành án (THA) quận Hoàng Mai đã có những quyết định gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế cho gia đình chị. Qua tìm hiểu và xác minh của PV, phản ánh chị Thơm là có cơ sở.
Sự việc bắt đầu từ năm 2009, khi gia đình chị Thơm có nhu cầu bán 54m2 đất trong khuôn viên 230m2 đất đã được cấp sổ đỏ tại tổ 16, phường Lĩnh Nam, quận Hoàng mai. Người có nhu cầu mua là anh Nguyễn Văn Dân, trú tại số 16, ngách 3, Lê Trọng Tấn, quận Thanh Xuân. Sau khi có những thỏa thuận ban đầu, anh Dân chuyển trước cho chị Chi 485 triệu đồng. Sau đó, vì những lý do khác nhau, việc mua bán không được tiến hành. TAND quận Hoàng Mai đã tuyên gia đình chị Chi phải trả cho anh Nguyễn Văn Dân số tiền gốc là 485 triệu đồng và còn phải “bồi thường thiệt hại” cho anh Dân 117 triệu đồng. Vì chưa có điều kiện thanh toán tiền cho anh Dân nên Chi cục THA quận Hoàng Mai tiến hành kê biên tài sản của gia đình chị Chi là thửa đất có diện tích 54m2 nêu trên. Ngày 17/8/2010, Chấp hành viên Nguyễn Văn Giàng đã ra quyết định cưỡng chế kê biên số 05/QĐCC-THA với nội dung “diện tích 54m2 đất trong khuôn viên 230m2 đất đã được UBND quận Hoàng Mai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất..”. Thực tế là vậy, chẳng hiểu vì lý do gì đến khi ra thông báo THA, chấp hành viên Giàng lại “đánh tụt” diện tích đất nhà chị Chi từ 54m2 xuống còn 48,216m2?!.
Ngày 21/4/2011 chị Chi có mặt tại tại giữa nhà số 10 và 12, ngách 9, ngõ 296, đường Lĩnh Nam để chứng kiến bàn giao quyền sử dụng diện tích 48,216 m2 đất trong khuôn viên 230 m2 đất đã được cấp sổ đỏ của gia đình chị Chi cho người trúng đấu giá.
Tiếp xúc với chúng tôi, chị Chi cho hay chị không thể tin, giữa thanh thiên bạch nhật mà Chi cục THA quận Hoàng mai bất chấp pháp luật, quyền lợi của người bị THA đã “hóa phép” 54 m2 xuống chỉ còn 48,216 m2
Việc gần 6 m2 đất “bỗng dưng biến mất” của chị Chi nếu quy đổi ra tiền sẽ là con số hàng trăm triệu đồng và không hiểu số tiền đó sẽ chảy vào túi ai!?
Theo nhận xét của những hộ dân hàng xóm gia đình chị Chi thì mức giá mà THA quận Hoàng Mai ủy quyền bán đấu giá thành công chỉ bẳng một nửa trị bất động sản thực tế tại khu vực này. Trên hết, dư luận đang chờ đợi câu trả lời từ phía Chi cục THA quận Hoàng Mai về gần 6 m2 đất bay đi đâu mất. Đề nghị cơ quan chức năng sớm vào cuộc để làm sáng tỏ điều bất thường của Chi cục THA quận Hoàng Mai.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Bà Rịa- Vũng Tàu: Dừng đóng dấu công chứng trên giấy đỏ. Bài báo phản ánh: Ngày 11-1, ông Trần Minh Sanh, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, đã chủ trì cuộc họp với Sở Tư pháp, Sở TN&MT, các huyện, thị xã và thành phố để phân tích những vướng mắc khi thực hiện Công văn số 676 ngày 28-11-2011 của hai sở về việc đóng dấu công chứng trên giấy đỏ.
Các thành viên cho rằng công văn trên về mục đích là tốt nhưng về hình thức, nội dung thì chưa đúng với các quy định hiện hành. Ông Trần Minh Sanh chỉ đạo hai sở dừng ngay việc thực hiện ghi chú thông tin chuyển nhượng trên trang 4 của giấy đỏ. Ngoài việc tham khảo cách làm của các tỉnh, thành trong khu vực, hai sở phải có văn bản báo cáo vụ việc với Bộ Tư pháp và Bộ TN&MT trước ngày 20-1.
Như Pháp Luật TP.HCM ngày 5 và 6-1 đã thông tin, nhằm ngăn chặn tình trạng một thửa đất, căn nhà bán cho nhiều người, liên sở Tư pháp và TN&MT tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã ban hành công văn số 676 yêu cầu các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh sau khi công chứng hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho nhà, đất đều phải xác nhận, đóng dấu vào trang 4 của giấy chứng nhận. Tuy nhiên, cách làm này không phù hợp với Thông tư 20/2010 của Bộ TN&MT.
Báo cũng có bài Khi nào đình chỉ vụ án vì hết thời hiệu khởi kiện? Bài báo phản ánh: Xuất phát từ nguyên tắc “dân sự cốt ở hai bên”, BLTTDS sửa đổi, bổ sung năm 2011 đã bỏ quy định tòa án trả lại đơn khởi kiện với lý do hết thời hiệu khởi kiện (Điều 168).
Theo các nhà làm luật, việc này là cần thiết để đảm bảo nguyên tắc tự định đoạt giữa các đương sự, đảm bảo quyền khởi kiện của công dân. Mặt khác, nó cũng phù hợp với quy định của BLDS về việc bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện (bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ đối với người khởi kiện; bên có nghĩa vụ đã thực hiện xong một phần nghĩa vụ đối với người khởi kiện; các bên đã tự hòa giải với nhau).
Như vậy, dù tranh chấp đã hết thời hiệu khởi kiện, tòa án vẫn phải thụ lý đơn khởi kiện, sau đó xem xét vụ việc có thể bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện theo quy định của BLDS hay không.
Vấn đề là BLTTDS sửa đổi, bổ sung năm 2011 cũng có quy định tòa đình chỉ giải quyết vụ án với lý do hết thời hiệu khởi kiện (Điều 192). Cho đến nay, chưa có hướng dẫn rằng tới thời điểm nào sau khi thụ lý vụ kiện thì thẩm phán ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.
Giả sử sau khi thụ lý, thẩm phán không triệu tập bị đơn lên làm việc mà lại ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án ngay thì không có “cơ hội” để bị đơn thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện, cũng như các đương sự không thể tự hòa giải được với nhau để bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện.
Để quy định mới đi vào thực tiễn, thiết nghĩ Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao cần hướng dẫn thời điểm ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án trong trường hợp này. Tôi đề xuất nên quy định chỉ sau khi thẩm phán đã triệu tập xong phiên hòa giải, nếu bị đơn vắng mặt hoặc không bắt đầu thời hiệu khởi kiện lại được thì thẩm phán mới ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.