I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: Tại hội nghị tổng kết ngành giao thông ngày 7/1, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết, phí lưu hành phương tiện là một trong những giải pháp đột phá nhằm giảm phương tiện cá nhân, tăng thu cho ngân sách để xây dựng hạ tầng theo đúng nghị quyết của Đảng, Quốc hội. Tuy nhiên, sau khi đề xuất này được đưa ra, báo chí đã đăng tải ý kiến của một số đại biểu Quốc hội cho rằng cần xem xét lại vấn đề này. “Các giải pháp này đã được thông qua tại Quốc hội, vậy nhưng khi Bộ đề xuất thì cứ như là vấn đề từ “trên trời rơi xuống”. Các đại biểu cũng cần có trách nhiệm, đây là chủ trương của Đảng, của Quốc hội”, Bộ trưởng Thăng bức xúc. Ông yêu cầu Ủy ban An toàn giao thông quốc gia báo cáo Thường vụ Quốc hội về việc đại biểu Quốc hội không tán đồng với đề án thu phí lưu hành. “Nếu không có giải pháp đột phá thì không thể cải thiện được tình hình giao thông. Anh có ôtô thì phải đóng góp cho hạ tầng, nhà nước không thể bỏ tiền ra làm hạ tầng giao thông cho người đi ôtô, trong khi có nhiều người khác phải đi bộ”, Bộ trưởng bày tỏ.
Trao đổi với VnExpress, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết, cơ sở đưa ra mức phí lưu hành là từ kinh nghiệm nhiều nước trên thế giới. Với mức phí là 20 triệu đồng mỗi năm cho xe loại bình thường, xe càng nhiều tiền với dung tích xi lanh lớn thì ảnh hưởng tới môi trường nhiều hơn, tất nhiên phải thu phí cao hơn. Và mức phí cho ôtô cao nhất là 50 triệu là phù hợp với tình hình đời sống hiện nay. Không đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cho rằng trước khi đề xuất loại phí lưu hành phương tiện, Bộ Giao thông Vận tải cần thăm dò ý kiến người dân, nhà chuyên gia, nhà khoa học, những người chịu tác động của quyết định. "Không lo ngại người dân phản đối nộp phí, quan trọng là lập luận đúng, có cơ sở để người dân đồng tình. Bởi nếu đưa ra người dân không thuận thì dân sẽ trốn tránh không mua phí, mà cơ quan chức năng không thể kiểm soát được hết chủ phương tiện, nhất là xe máy", ông Thanh bày tỏ.
Lãnh đạo Hiệp hội Vận tải ôtô cũng cho rằng, Bộ Giao thông Vận tải phải thận trọng nghiên cứu bởi phí bảo trì đường bộ đã tính trên đầu xe, giờ lại thêm phí lưu hành thì sẽ thành "phí chồng lên nhau". Ngoài ra, nếu bộ máy thu phí cồng kềnh thì tiền thu vào ngân sách nhà nước thì ít mà thu vào bộ máy hoạt động thì nhiều.
2. Báo điện tử Dân trí có bài Bộ trưởng Tài nguyên - Môi trường: Kết quả chấm điểm bộ "có nhiều vấn đề". Bài báo phản ánh:
Thưa Bộ trưởng, ngày 28/12 vừa qua, theo kết quả “chấm điểm” các Bộ ngành Chính phủ được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố, Bộ TNMT chỉ đạt điểm điểm số thấp nhất. Là người đứng đầu ngành, ông có suy nghĩ gì?
Việc lấy ý kiến của các đối tượng nước ngoài, tôi thấy đó là cần thiết và là một kênh để xem xét. Song để phản ánh về kết quả, tôi thấy có rất nhiều vấn đề. Ý kiến của các doanh nghiệp, chúng tôi rất tôn trọng. Nhưng ngược lại, những doanh nghiệp được hỏi liệu mức độ họ hiểu về vấn đề như thế nào? Tôi lấy ví dụ, chẳng hạn như về các văn bản pháp luật, được Bộ xây dựng và xử lý ra làm sao… Trên thực tế, có rất nhiều điều phức tạp, không hề đơn giản. Chẳng hạn như quan hệ giữa Bộ và doanh nghiệp trong vấn đề đất đai, khoáng sản, môi trường…tất cả đều tạo ra những tác động. Với chức năng quản lý nhà nước, rõ ràng, Bộ thực hiện các nhiệm vụ theo đúng luật định. Do đó, chúng tôi cũng mong muốn có những đánh giá từ phía doanh nghiệp thật khách quan.
Tất nhiên, ý tôi cũng không phải nói là kết quả vừa rồi không khách quan. Nhưng sau khi VCCI lấy kiến của các doanh nghiệp thì cũng nên có sự trao đổi giữa hai bên. VCCI có thể nêu các vấn đề với Bộ và Bộ sẽ có những phản hồi trở lại, để làm thế nào có được sự đồng thuận hơn. Tôi cho rằng, đó mới chỉ là ý kiến một phía, còn về phía Bộ, chúng tôi cũng thấy không thoải mái lắm. Dư luận hẳn sẽ cho rằng “Bộ Tài nguyên chắc là yếu kém lắm”, nhưng thực tế không phải như vậy.
Ý kiến phản ánh bên VCCI đã đưa ra như thế, vậy phía Bộ TNMT có xem lại mức độ chính xác của thông tin không, thưa Bộ trưởng?
Có chứ, tôi đã giao cho đồng chí Thứ Trưởng Trần Hồng Hà cùng với Vụ Pháp chế của Bộ để làm việc với VCCI.
Vậy, thưa Bộ trưởng, nếu tồn tại những mặt hạn chế như phía VCCI đã nêu thì Bộ dự kiến có hướng rà soát điều chỉnh gì không?
Có. Việc đó chúng tôi sẽ nghiêm túc xem xét. Nếu đúng hạn chế có như thế thì mình phải sửa, tập trung rà soát và sửa đổi. Mục tiêu cuối cùng là quản lý nhà nước phải tốt hơn, cũng là tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động theo đúng khuôn khổ pháp luật.
3. Báo Người lao động phản ánh: Hội nghị triển khai công tác kiểm sát năm 2012 do VKSND Tối cao tổ chức đã khai mạc ngày 8-1 tại Hà Nội. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã đến dự.
Báo cáo tổng kết cùng tham luận của các đại biểu tại hội nghị đã nêu rõ: Thực hiện nhiệm vụ cải cách tư pháp, VKSND Tối cao đã xây dựng chương trình kế hoạch hành động, triển khai tổng kết việc thi hành Hiến pháp 1992, tập trung nghiên cứu, xây dựng các đề án “Mô hình tố tụng hình sự Việt Nam”, “Nghiên cứu chuyển viện kiểm sát thành viện công tố”… bảo đảm thực hiện đúng tiến độ, quán triệt các quan điểm của Đảng về cải cách tư pháp.
Theo TTXVN, thay mặt Đảng và Nhà nước, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang biểu dương những thành tích ngành kiểm sát đã đạt được trong những năm qua. Để ngành kiểm sát thực hiện tốt các chức năng, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, Chủ tịch nước đề nghị ngành kiểm sát cần tập trung làm tốt công tác thực hành quyền công tố trong giai đoạn điều tra, bảo đảm việc khởi tố, áp dụng các biện pháp ngăn chặn, việc điều tra, xử lý của cơ quan điều tra có căn cứ, đúng pháp luật… Khẩn trương nghiên cứu, xây dựng đề án đổi mới hệ thống tổ chức VKSND bảo đảm phù hợp với hệ thống tổ chức của tòa án, đồng thời để thực hiện tốt yêu cầu tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra…
4. Báo bee.net.vn phản ánh: Thông tin từ Bộ Y tế ngày 7/1 cho hay, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã có thông báo tại cuộc họp giao ban bộ mới đây, về việc xử lý kỷ luật ông Cao Minh Quang, thứ trưởng Bộ Y tế. Theo bà Tiến, Ủy ban Kiểm tra trung ương đã có kết luận xác minh tố cáo ông Quang là có cơ sở, giao tổ chức Đảng có liên quan họp đề xuất hình thức kỷ luật. Vì vậy chi bộ, Đảng bộ ông Quang đang sinh hoạt (Cục Quản lý dược, Bộ Y tế) sẽ họp và đề xuất hướng xử lý để cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Cũng tại cuộc họp này, bà Tiến thông báo Thanh tra Chính phủ sau 45 ngày làm việc tại Cục Quản lý dược đã có kết luận, bước đầu cho thấy các tố cáo của nhóm bảy doanh nghiệp dược phía Nam với ông Trương Quốc Cường, cục trưởng Cục Quản lý dược, là không có cơ sở, chưa phát hiện sai phạm của ông Cường.
5. Báo Giáo dục Việt Nam có bài Bộ Công an: Nổ ở Thái Nguyên là vụ khủng bố nghiêm trọng. Bài báo phản ánh: Trao đổi với phóng viên báo Giáo dục Việt Nam, một lãnh đạo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (C45 – Bộ Công an) cho biết: “Chúng tôi đánh giá đây là một vụ khủng bố nghiêm trọng”. “Cả Bộ công an trong đó có lãnh đạo bộ, lãnh đạo cục và công an tỉnh đang tập trung phối hợp với địa phương khẩn trương điều tra, làm rõ”, vị lãnh đạo này cho biết thêm.
Trước đó, một vụ nổ lớn xảy ra vào khoảng 2h20 rạng sáng ngày 7/1, được xác định trước căn nhà số 191 đường Lương Ngọc Quyến (TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên). Được biết căn hộ số 191 này là nhà của Đại tá Nguyễn Như Tuấn, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Công an tỉnh Thái Nguyên.
6. Báo Lao động phản ánh: Chiều nay 7.1, Cơ quan CSĐT – Công an quận Ba Đình, Hà Nội phối hợp với các lực lượng chức năng tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của bà Trần Thị Tuyết Minh (SN 1964 hộ khẩu ở Nhật Tảo, Đông Ngạc, Từ Liêm, HN), người bị tố cáo có hành vi bạo hành dã man người giúp việc. Cũng trong chiều nay, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Ba Đình đã ra quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can với Trần Thị Tuyết Minh để điều tra về 2 hành vi: cố ý gây thương tích và hành hạ người khác.
Trước đó, bà Phạm Thị Phương (SN 1953, ở huyện Ứng Hoà, Hà Nội) người giúp việc cho gia đình Trần Thị Tuyết Minh tố cáo bị chủ nhà xối nước nóng vào chỗ kín gây bỏng nặng. Ngoài ra còn bị bắt dọn bỉm, ép nhai cả bát ớt cay. Hiện bà Phương đang phải điều trị tại bệnh viện đa khoa Ứng Hòa.
7. Báo điện tử Vietnamnet phản ánh: Chủ tịch UBND huyện đảo Hoàng Sa Đặng Công Ngữ xác nhận với P.V VietNamNet tin này vào sáng ngày 8-1, trước một ngày cuốn Kỷ yếu Hoàng Sa được chính thức phát hành trên toàn quốc. Kỷ yếu Hoàng Sa dày 200 trang, gồm các phần: Hoàng Sa là của Việt Nam, Công tác quản lý nhà nước đối với huyện Hoàng Sa, Hoàng Sa và những nhân chứng lịch sử, Cảm nghĩ của người Đà Nẵng về Hoàng Sa.
Các tư liệu lịch sử, bằng chứng chứng minh chủ quyền Việt Nam với Hoàng Sa là bất biến và không thể chối cãi. Trong đó tư liệu của 24 nhân chứng từng đến sống và làm việc tại quần đảo Hoàng Sa trong những thập niên 50-70 của thế kỷ XX cùng cảm nhận của họ về vùng đảo, những ngày tháng sống, làm việc tại đây. Đây là cuốn kỷ yếu quy mô nhất về Hoàng Sa lần đầu tiên được in ấn và phát hành rộng rãi nhằm giới thiệu cho người đọc về vị trí địa lý, quá trình xác lập chủ quyền, nhằm nâng cao nhận thức, ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước. Chủ tịch UBND huyện đảo Hoàng Sa Đặng Công Ngữ khẳng định, sáng ngày 9-1 lễ ra mắt cuốn kỷ yếu sẽ được chính thức tổ chức và phát hành ra mắt tại Bảo tàng Đà Nẵng. Đáng quan tâm là hàng triệu người dân Việt Nam, trong đó chủ yếu là các bạn trẻ háo hức chờ đợi ngày ra mắt và phát hành cuốn kỷ yếu mang tính lịch sử về chủ quyền quần đảo Hoàng Sa-một phần mấu thịt của Tổ quốc.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo An ninh Thủ đô có bài Luật Vẫn ở… trên trời. Bài báo phản ánh: Chỉ còn 1 tuần nữa là đến Tết Nguyên đán Nhâm Thìn, đây là dịp tiêu thụ thực phẩm tăng mạnh, do đó tình trạng vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) luôn có xu hướng tái diễn và diễn biến phức tạp ở tất cả các địa phương.
Thực tế cho thấy hầu hết các siêu thị đều áp dụng phổ biến biện pháp kiểm định chất lượng nguồn hàng thực phẩm là kiểm tra trên giấy, tức dựa vào những cam kết về việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) của các nhà cung cấp. Bên cạnh đó mỗi hệ thống bán lẻ cũng có những phương án kiểm soát theo cách riêng. Ông Ngô Văn Hải, Phó Giám đốc kinh doanh hệ thống siêu thị Citimart cũng xác nhận: Với hàng chục nghìn sản phẩm đang kinh doanh, trong đó có vài nghìn sản phẩm thực phẩm mà cần kiểm tra kiểm định mỗi ngày là điều rất khó thực hiện. Chính vì vậy cách thức kiểm tra chất lượng sản phẩm chính thức và phổ biến hiện nay của các hệ thống siêu thị cũng vẫn là thông qua các văn bản quy định trách nhiệm của bên cung cấp hàng hóa với nhà bán lẻ là siêu thị theo pháp luật. Cùng với đó là việc kiểm tra ngẫu nhiên: Trong một vài tháng lấy một số mẫu thực phẩm bất kỳ mang đi kiểm định và thường thì kết quả cho thấy những nghi ngờ từ phía cơ quan chức năng với chất lượng sản phẩm là có cơ sở. Lý giải về phương pháp kiểm tra này, ông Hải cho biết vì thực tế chi phí cho kiểm định khá cao, nếu áp dụng kiểm tra tất cả thì sẽ gây khó khăn cho đơn vị kinh doanh. Có thể thấy hình thức kiểm tra này chứa nhiều rủi ro, nó đi sau người tiêu dùng và chính vì vậy yếu tố an toàn cho người tiêu dùng vẫn chưa được chú trọng đúng mức.
Hàng trong siêu thị còn phải đặt dấu hỏi về đảm bảo chất lượng VSATTP nhưng không phải người tiêu dùng nào cũng sắm hàng Tết tại siêu thị. Chợ mới chính là nơi cung cấp hàng hóa chính cho người dân. Và có đến đây mới thấy ma trận hàng hóa như thế nào. Không giống như siêu thị, nguồn hàng hóa tại chợ thường không có hóa đơn chứng từ, nguồn gốc xuất xứ mà chỉ là mua bán trao tay.
Câu chuyện về thiếu VSATTP đã được nói đi nói lại nhiều lần nhưng thiệt thòi luôn đứng về phía người tiêu dùng khiến cho người ta càng lo lắng nhiều hơn. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được Quốc hội thông qua và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-7-2011. Việc xây dựng và ban hành Luật là cần thiết trước xu hướng các vụ vi phạm quyền lợi người tiêu dùng ngày càng gia tăng cả về số lượng và mức độ, nhưng có vẻ như luật vẫn nằm trên giấy mà chưa được thực thi trong đời sống. Người tiêu dùng vẫn bị lừa, hàng giả, hàng nhái, thực phẩm không an toàn hoặc chứa chất phụ gia, tẩm ướp chất độc hại vẫn tràn lan. Hàng loạt vụ “thực phẩm bẩn” đã bị phát hiện, hàng loạt vụ ngộ độc đã xảy ra nhưng chưa thấy vụ nào nhà sản xuất đứng ra nhận trách nhiệm bồi thường cho người tiêu dùng.
Đại biểu Quốc hội Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) trong phiên thảo luận về luật này đã cho rằng, luật yêu cầu người tiêu dùng phải thông thái, nhưng thực tế thì tiến sĩ cũng bị lừa nữa là người dân. Bánh chưng, mứt tết, chai rượu, ai kiểm tra được mà biết, mở ra nếm, bóc ra ăn thử à? Nghĩa là không thể đòi hỏi người tiêu dùng phải thông thái như Tôn Ngộ Không, nhưng cũng không thể để người dân gặp gì cũng mua, không ai có trách nhiệm. Nhà nước phải có hệ thống văn bản, cũng như bộ máy, thậm chí chính quyền cơ sở đủ mạnh để bảo vệ người tiêu dùng, không thể để chính quyền cơ sở dung túng, bao che cho gian thương làm ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Muốn thi hành Luật có hiệu quả thì cần phải có tổ chức, bộ máy có đủ quyền hạn, chức năng và sâu sát với quần chúng nhân dân, chứ không thể ở “trên trời” được, vì việc tiêu dùng là việc hàng ngày của mọi người dân.
Luật Bảo vệ người tiêu dùng là hành lang pháp lý quan trọng không những để bảo vệ người tiêu dùng mà còn bảo vệ thương hiệu, sản phẩm của doanh nghiệp tới tay người tiêu dùng. Nhưng việc thực hiện đến đâu, các cơ quan Nhà nước có thực sự mạnh tay, xử lý nghiêm minh với các đối tượng vi phạm quyền lợi người tiêu dùng hay không thì vẫn đang là câu hỏi?
2. Báo Hà Nội mới có bài Nếu luật không vào cuộc sống. Bài báo phản ánh: Sự kiện hàng đầu trong số 10 sự kiện về vấn đề bản quyền tác giả Việt Nam 2011 được Cục Bản quyền tác giả công bố mới đây là Nghị định số 85/2011/NĐ-CP (NĐ 85), có hiệu lực từ tháng 11-2011. Nói ngắn gọn, NĐ 85 sửa đổi, bổ sung 13 điều (về nội dung) của NĐ 100 - ban hành tháng 9-2006, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Dân sự, Luật Sở hữu trí tuệ. Nghị định này sẽ góp phần khắc phục tình trạng vi phạm bản quyền, vốn phổ biến ở hầu khắp các lĩnh vực văn học nghệ thuật (VHNT) ở Việt Nam, như thế nào? Đó là câu hỏi lớn nhất, cũng là cái đích trông đợi mỗi khi có một văn bản pháp luật được ban hành liên quan đến câu chuyện phức tạp này.
Ở NĐ 85, bên cạnh những định nghĩa mới được làm sáng tỏ, khá nhiều nội dung dễ gây tranh chấp đã được quy định cụ thể, rõ nét hơn. Chẳng hạn, bài giảng, bài nói và bài phát biểu được định hình dưới dạng bản ghi âm, ghi hình cũng được hưởng quyền tác giả. Rồi tác phẩm văn học nghệ thuật dân gian được xác định rõ với tên từng loại hình. Cứ thế mà chiếu sang luật để khi sử dụng các tác phẩm này phải nhớ dẫn chiếu xuất xứ của loại hình và bảo đảm giữ gìn các giá trị đích thực của tác phẩm. Quyền sao chép của tác giả cũng được bảo hộ chặt chẽ hơn, như khoản 2 điều 23 về "Quyền tài sản" khẳng định thêm việc tạo ra bản sao dưới hình thức điện tử của tác giả. Bên cạnh đó là phía sử dụng chương trình phát sóng, theo NĐ mới này sẽ phải thận trọng hơn vì nghĩa vụ với chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan không còn chung chung nữa. Nếu sửa đổi, cắt xén, bổ sung chương trình phát sóng của tổ chức khác để tái phát sóng, hoặc truyền trên mạng viễn thông, thông tin điện tử hay bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác thì phải có sự thỏa thuận với chủ sở hữu chương trình phát sóng.
Đặc biệt, tới đây, theo nội dung NĐ này, Bộ VH,TT&DL sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành biểu giá, phương thức thanh toán nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất. Đây chính là "tay vịn" để giải quyết một số tình huống tranh chấp (nếu có) giữa các đơn vị trong vấn đề bản quyền tác giả. Nghĩa là có khá nhiều thay đổi liên quan trực tiếp đến bản thân tác giả cũng như những người khai thác sử dụng tác phẩm VHNT. Tuy nhiên, đôi khi chính những người trong cuộc cũng chưa quan tâm lắm tới quyền lợi và nghĩa vụ sát sườn của mình. Chưa kể, việc chuyển tải chính xác, rõ ràng một thông điệp từ văn bản pháp luật tới cộng đồng nói chung và nhất là những người làm VHNT nói riêng không phải là việc đơn giản. Đọc, so sánh những văn bản pháp luật là việc rất đau đầu, với các văn nghệ sĩ, việc ấy hoàn toàn chẳng thú vị. Vậy ai sẽ giúp các văn nghệ sĩ, các hội viên Hội VHNT TƯ và địa phương nắm rõ những thay đổi này? Có lẽ, trước hết, không ai khác, phải là các hội VHNT chuyên ngành. Nếu không, luật có sửa đổi, nghị định có hướng dẫn mà những nội dung mới không đến được với người liên quan thì vi phạm bản quyền sẽ vẫn còn nhiều cơ hội tái diễn.