I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Thanh niên có bài Cần lấy ý kiến người dân về đề xuất thu phí lưu hành xe. Bài báo phản ánh: Trao đổi với Thanh Niên, một số thành viên các ủy ban của Quốc hội (QH) cho rằng nên lấy ý kiến người dân về đề xuất thu phí lưu hành xe trước khi quyết định áp dụng hay không. Theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Mai Xuân Hùng, trước nhiều quan điểm trái chiều về đề xuất thu phí lưu hành phương tiện tại nội đô 4 TP lớn trực thuộc T.Ư mà Bộ GTVT vừa trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (TVQH) quyết định, “chúng tôi sẽ có buổi làm việc với Bộ GTVT về vấn đề này”.
Ông Hùng cho biết đến thời điểm này, Chính phủ vẫn chưa trình Ủy ban TVQH với các phương án cụ thể nên chưa thể nói tán thành hay không tán thành, tuy nhiên, về các vấn đề dư luận đặt ra như phải làm rõ đến thời điểm này, các phương tiện giao thông cá nhân phải “cõng” trên mình bao nhiêu loại thuế, phí; tính khả thi của việc thu phí lưu hành ra sao…, ông Hùng cho biết “cái đó chúng tôi cũng đang đặt vấn đề ra. Chắc chắn nếu Chính phủ trình sang Ủy ban TVQH thì chúng tôi sẽ tham gia phản biện để trình Ủy ban TVQH một phương án tốt nhất”. Về quan điểm cá nhân, ông Hùng cho biết điều ông quan tâm trước hết ở đề xuất của Bộ GTVT về việc thu phí lưu hành phương tiện là lợi ích đem lại cho người dân là cái gì, lợi ích cho xã hội là gì để trên cơ sở đó đưa ra các phương án rồi chọn mẫu chính xác.
Trao đổi với Thanh Niên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Nguyễn Văn Phúc cho biết ông chưa rõ các phương án cụ thể mà Bộ GTVT trình Chính phủ ra sao, nhưng qua thông tin phản ánh trên báo chí về đề xuất thu phí lưu hành phương tiện ở nội đô, rồi mức phí thu giờ cao điểm…, thì thấy băn khoăn về tính khả thi của đề xuất này. “Đưa ra mức phí nào cũng phải tính đến tính khả thi và sức chịu đựng của người dân. Trước đây ta cũng tổ chức thu phí xe máy qua cầu, sau đó phải bỏ đi vì chi phí bỏ ra nuôi bộ máy đi thu phí xe máy thực tế rất lớn", ông Phúc dẫn chứng.
Còn Phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của QH, ông Đỗ Mạnh Hùng thì cho rằng, chống ùn tắc là vấn đề rất khó, đòi hỏi đồng bộ nhiều giải pháp. “Nếu có phương án về phí thì đồng thời phải có các phương án khác để người dân không thấy nhà nước chỉ dồn cái khó cho dân mà cũng đang hết sức nỗ lực cùng người dân tháo gỡ và có giải pháp khả thi để giải quyết vấn đề này”. Cũng theo ông Hùng, “nếu nói đây là tiến bộ xã hội thì ít người tán thành, và nếu nói công bằng xã hội thì phải tính thêm, vì mức thu cào bằng đối với các đối tượng với các mức đề xuất từ 20 triệu lên 50 triệu là không hợp lý, vì cũng mua ô tô nhưng mỗi người một mục đích sử dụng, có người sử dụng xe thường xuyên nhưng cũng có nhiều trường hợp chỉ đi cùng gia đình vào dịp cuối tuần”. “Mỗi chính sách đưa ra đều phải đánh giá tác động nhiều mặt, nhất là đối tượng có ảnh hưởng bởi những chính sách đó, cho nên phương án này cần phải tính toán kỹ hơn và có lẽ cần phải lấy ý kiến người dân về vấn đề này”, ông Hùng nhấn mạnh.
2. Báo Đất Việt phản ánh: Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 12.2011, ngày 4.1, Chính phủ đã nghe, thảo luận về Dự thảo Báo cáo kiểm điểm sự chỉ đạo, điều hành, tình hình thực hiện Quy chế làm việc năm 2011 (Dự thảo) và Chương trình công tác năm 2012 của Chính phủ (Chương trình); báo cáo công tác cải cách hành chính năm 2011; công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và đấu tranh phòng, chống tham nhũng năm 2011...
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, trong năm 2011, Chính phủ, các thành viên Chính phủ đã nghiêm túc quán triệt chủ trương, nghị quyết của Đảng; gắn công tác chỉ đạo, điều hành với thực tiễn, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình, từ đó kịp thời xác định, điều chỉnh, đề ra chủ trương, giải pháp phù hợp cho sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Chính phủ đã thẳng thắn nhìn vào những khó khăn, thách thức, thấy rõ được những lợi thế trong quá trình phát triển, quán triệt tốt quan điểm về sự ổn định và phát triển, thực hiện phương châm tăng trưởng và phát triển đi liền với tiến bộ và công bằng xã hội, khẳng định quan điểm trong bối cảnh càng khó khăn, càng phải quan tâm tốt hơn tới chăm lo cho an sinh xã hội.
Thủ tướng nhắc nhở các thành viên Chính phủ, cần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng thực thực trạng, sớm triển khai kiểm điểm công tác chỉ đạo, điều hành của bộ, ngành mình quản lý, chỉ rõ những ưu khuyết điểm, từ đó ra sức khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác chỉ đạo, điều hành, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đề ra trong năm 2012.
Báo cũng phản ánh: Tại hội nghị tổng kết thi hành Hiến pháp năm 1992 do HĐND, UBND TP.Hà Nội tổ chức ngày 4.1, nhiều ý kiến cho rằng, Hà Nội cần có nhiều cơ chế, chính sách đặc thù xứng đáng với vị trí, tầm vóc của Thủ Đô. Cụ thể, cần có cơ chế đặc thù về quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng, không xây dựng mới trong nội thành các cơ sở sản xuất công nghiệp, trường học, bệnh viện. Cho phép thu phí, lệ phí cao hơn mức trần quy định chung, để hạn chế các phương tiện vào nội đô, góp phần giải quyết vấn nạn ách tắc giao thông và giảm ô nhiễm, tiếng ồn... Cần có cơ chế, chính sách đặc thù về tài chính, vốn và huy động vốn; về quản lý dân cư; cơ chế đặc về an ninh và trật tự an toàn xã hội; cơ chế đặc thù về tổ chức, bộ máy của chính quyền Thủ đô.
Tuy nhiên, Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị lưu ý, để bảo đảm sự quản lý nhà nước thống nhất, các cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô phải do các cơ quan nhà nước Trung ương ban hành, đảm bảo hợp lý và không phá vỡ tính thống nhất của hệ thống pháp luật và nguyên tắc quản lý nhà nước.
3. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: trước tình trạng gần đây đã xảy ra nhiều vụ cháy, nổ ô tô và xe gắn máy chưa xác định nguyên nhân, ngày 4-1, thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã có công văn yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc kiểm tra, theo dõi chất lượng xăng dầu trong thời gian qua.
Vừa qua, Viện Khoa học hình sự Bộ Công an đã cơ bản xác định và phân loại nguyên nhân dẫn đến các sự cố nói trên. Tuy nhiên, đáng lưu ý còn đến 72% số vụ việc chưa xác định được nguyên nhân. Thống kê của cơ quan chức năng, trong năm 2011, cả nước đã xảy ra 89 vụ cháy xe, trong đó có 50 vụ cháy ô tô, 39 vụ cháy xe máy, trong đó riêng địa bàn Hà Nội xảy ra 42 vụ cháy ô tô và xe máy.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo điện tử Vnexpress có bài Bầu Kiên 'tố' hợp đồng của AVG và VFF không đúng luật. Bài báo phản ánh: Ngày 4/1 cuộc chiến bản quyền Super League tiếp tục nóng khi VFF, VPF, AVG đều có công văn phản bác nhau. Thậm chí, bầu Kiên đã đề nghị 3 bộ vào cuộc xem xét tính hợp pháp của hợp đồng bản quyền truyền hình hiện nay. Trong ngày 4/1 đã có ba công văn được phát đi lần lượt từ các đơn vị VFF, VPF và AVG. Sau khi VFF chủ động gửi công văn tới VPF khẳng định chủ quyền của bản quyền truyền hình, đến chiều VPF đã gửi công văn lên ba bộ Tư pháp, Văn hóa Thể thao, Thông tin Truyền thông đề nghị xem xét lại tính hợp pháp của hợp đồng giữa AVG và VFF. Buổi tối, tới lượt AVG thông báo gửi công văn đề nghị Bộ Văn hóa Thể thao kiểm tra lại hợp đồng này. Trong công văn gửi tới ba Bộ, VPF đưa ra hai điểm mà công ty này cho là VFF và AVG đã vi phạm luật khi ký hợp đồng bản quyền truyền hình: VPF cho rằng khoản 2 Điều 53 Luật thể thao và Điều 12 Nghị định 112, quy định quyền sở hữu bản quyền truyền hình các giải đấu bóng đá chuyên nghiệp thuộc về VFF và các CLB bóng đá chuyên nghiệp. Nhưng thực tế khi ký hợp đồng nói trên VFF chưa có được sự đồng ý của người có thẩm quyền của các CLB bóng đá chuyên nghiệp về việc ủy quyền cho VFF đại diện các CLB đàm phán, ký kết Hợp đồng chuyển nhượng bản quyền truyền hình các giải thi đấu bóng đá chuyên nghiệp.
Theo VPF, khi ký hợp đồng với VFF vào ngày 08/12/2010 AVG chỉ là doanh nghiệp được phép truyền dẫn, phát sóng các chương trình truyền hình chứ không phải là một đài truyền hình. AVG không có quyền hoạt động báo chí, không được sản xuất tác phẩm báo chí (ở đây là các trận đấu). "Mặc dù công ty VPF luôn mong muốn thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của VFF, nhưng công ty VPF nhận thấy nếu thực hiện Hợp đồng nói trên sẽ không phù hợp với các quy định của pháp luật", công văn của VPF ghi.
Cùng ngày 4/1, Liên đoàn bóng đá Việt Nam VFF cũng đã có công văn gửi tới VPF và các cơ quan liên quan, tiếp tục khẳng định mình là chủ sở hữu duy nhất giải bóng đá vô địch quốc gia và các giải bóng đá chuyên nghiệp tại Việt Nam, đồng thời dẫn chứng ra một loạt các điều khoản trong Luật thể thao để làm rõ quan điểm của tổ chức này. VFF khẳng định việc VFF chuyển quyền quản lý, tổ chức và điều hành theo Nghị quyết 426 có ý nghĩa là việc ủy quyền cho thành viên của VFF (ở đây là VPF) tổ chức thực hiện, quản lý tiêu chuẩn kỹ thuật của giải cũng như quyền lợi nhà tài trợ giải theo chỉ đạo và quyết định của VFF cũng như thông lệ của FIFA. VFF cho rằng VPF không thừa nhận quyền sở hữu các giải đấu bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam của tổ chức này như vừa qua là việc cố tình không hiểu các quy định tối thiểu cần thiết của pháp luật thể thao và Điều lệ của Liên đoàn cũng như không tôn trọng Liên đoàn bóng đá Việt Nam. Thường trực BCH VFF đề nghị Hội đồng quản trị VPF nghiêm túc rút kinh nghiệm về những phát biểu mang tính cá nhân của Lãnh đạo VPF trên các phương tiện thông tin đại chúng đối với VFF trong thời gian qua. VFF yêu cầu trong khi chờ đợi để hoàn thành các thủ tục để VPF nhận ủy quyền đầy đủ của VFF điều hành, quản lý và tổ chức thực hiện theo sự chỉ đạo thống nhất của VFF đối với các giải bóng đá chuyên nghiệp, VPF phải thực hiện theo đúng chỉ đạo, hướng dẫn của VFF, nhất là trong các trường hợp có vướng mắc phát sinh.
Tới đêm 4/1, AVG đã gửi thông cáo báo chí thông báo việc gửi công văn lên Bộ Văn hóa Thể thao đề nghị kiểm tra lại hợp đồng bản quyền truyền hình đã ký với VFF. Ông Hoàng Xuân Bắc, Phó Giám đốc AVG cho biết, văn bản của VFF đã thể hiện rõ sự hiểu biết và thái độ tôn trọng pháp luật, cũng như tôn trọng bản hợp đồng đã ký giữa VFF và AVG. Tuy vậy, VFF cần có những hành động quyết liệt và mạnh mẽ hơn nữa để công chúng có thể hiểu rõ về bản chất sự việc, tránh bị những kẻ lợi dụng bóp méo sự thật và định hướng sai dư luận. AVG còn có một số kiến nghị, trong đó có việc cam kết bỏ chi phí thuê chuyên gia nước ngoài tư vấn cho việc xây dựng các kế hoạch và đề xuất các giải pháp cho Bộ Văn hóa Thể thao, VFF nâng cao chất lượng bóng đá Việt Nam.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Giấy đỏ cũng bị đóng dấu công chứng. Bài báo phản ánh: Hơn một tháng nay, các phòng công chứng, văn phòng công chứng tại Bà Rịa-Vũng Tàu đều đồng loạt thực hiện Công văn số 676 ngày 28-11-2011 của liên sở Tư pháp và TN&MT khi công chứng các hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho nhà, đất. Theo đó, sau khi công chứng xong, các công chứng viên (CCV) phải xác nhận thông tin chuyển nhượng vào trang 4 của giấy chứng nhận nhà, đất và đóng dấu đỏ của cơ quan công chứng.
Cuối tháng 7-2011, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất (VPĐKQSDĐ) huyện Long Điền tiếp nhận hồ sơ chuyển nhượng đất giữa vợ chồng ông T. với bà M. Trước đó hai tháng, hai bên đã được một văn phòng công chứng hợp đồng chuyển nhượng đất. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra, VPĐKQSDĐ phát hiện cũng với thửa đất đó, vợ chồng ông T. đã đến một văn phòng công chứng khác để làm hợp đồng bán cho người khác. Chưa dừng lại ở đó, vụ việc còn khiến bà M. và VPĐKQSDĐ bất ngờ khi biết vào tháng 8-2010, đất đó đã được một văn phòng công chứng khác nữa công chứng bán cho cá nhân khác. Tính ra, chỉ với một thửa đất nhưng chuyển nhượng tới vài lần trong khi người mua và tổ chức hành nghề công chứng đều không kiểm tra được.
Ở Bà Rịa-Vũng Tàu, những trường hợp tương tự như trên không phải là hiếm gặp. Một số vụ án hình sự lớn liên quan đến đất đai cũng xuất phát từ kẽ hở pháp luật này. Từ thực tế đó, liên sở Tư pháp và TN&MT tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã ra Văn bản số 676 yêu cầu các tổ chức hành nghề công chứng phải thực hiện việc xác nhận như trên. Ngoài ra, các cơ quan quản lý đất đai không được từ chối khi nhận hồ sơ đăng bộ mà có phần ghi chú của CCV.
Lúc đầu, hướng dẫn trên đã không được thực hiện suôn sẻ do một số huyện, thị xã ở Bà Rịa-Vũng Tàu không đồng tình. Thậm chí, có Phòng TN&MT huyện nọ đã ra văn bản chỉ đạo VPĐKQSDĐ của huyện mình không được thực hiện Công văn số 676. “Nhiều trường hợp được chúng tôi xác nhận như chỉ đạo của hai sở đã bị VPĐKQSDĐ từ chối. Phía người dân cũng không biết đường nào lần. Tới nay các VPĐKQSDĐ mới chịu tiếp nhận trở lại” - trưởng một văn phòng công chứng kể. Hầu hết các huyện phản đối đều có chung lý lẽ: Hiện chưa có quy định nào cho phép các tổ chức hành nghề công chứng ghi thông tin thay đổi vào giấy chứng nhận nhà, đất. Theo Thông tư 17/2009 của Bộ TN&MT, chỉ có cơ quan TN&MT và VPĐKQSDĐ mới được làm việc này mà thôi. Ngoài ra, nếu ghi nhiều quá, trang 4 giấy chứng nhận có thể không còn chỗ trống. Bấy giờ, người dân mất thêm thời gian và ngân sách Nhà nước thì tốn hao do phải cấp đổi giấy mới.
3. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Có nên bỏ quy định thẩm định tính khả thi của văn bản?. Bài báo phản ánh: Thẩm định văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) chỉ là một nhiệm vụ trong số rất nhiều trọng trách mà Chính phủ giao cho Bộ Tư pháp. Tuy nhiên, đây là một công việc phức tạp và còn không ít tồn tại.
Công tác thẩm định VBQPPL hiện được quy định trong 3 văn bản là Luật Ban hành VBQPPL năm 2008, Nghị định số 24/2009/NĐ-CP ngày 5/3/2009 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Ban hành VBQPPL và Quyết định số 1048/QĐ-BTP ngày 8/4/2010 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp về thẩm định dự án, dự thảo VBQPPL. Triển khai các văn bản này, đặc biệt là qua việc áp dụng cơ chế Hội đồng thẩm định và cuộc họp tư vấn thẩm định theo Quyết định số 1048/QĐ-BTP, công tác thẩm định đã có nhiều chuyển biến rõ rệt, góp phần nâng cao chất lượng của các văn bản do các cơ quan Nhà nước ban hành.
Tuy nhiên, các quy định trên vẫn còn đây đó những bất cập như chưa khẳng định rõ giá trị pháp lý của văn bản thẩm định; chưa có chế tài trách nhiệm cụ thể đối với các cơ quan/đơn vị chủ trì soạn thảo trong trường hợp chậm nộp hoặc nộp thiếu hồ sơ; đặc biệt là, một số nội dung cần thẩm định thiếu thực tế, khó đáp ứng (chẳng hạn, tính khả thi của văn bản). Không những thế, theo quy định hiện hành, nội dung cần thẩm định được áp dụng đồng nhất đối với tất cả các loại dự thảo VBQPPL, không phân biệt đó là dự thảo luật, pháp lệnh hay thông tư. Đấy là chưa kể thời gian, nhân lực tập trung cho công tác thẩm định VBQPPL chưa tương xứng với khối lượng và tính chất phức tạp của công tác này, nhất là số công chức có kiến thức pháp luật sâu, am hiểu về nhiều lĩnh vực khác nhau còn rất hạn chế - như lời thừa nhận của một vị lãnh đạo Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật.
Vì vậy, đã có chuyên gia kiến nghị rằng cần khẩn trương nghiên cứu sửa đổi, hợp nhất hai Luật Ban hành VBQPPL, trong đó nghiên cứu những nội dung cần thẩm định để bổ sung các nội dung mà Bộ Tư pháp cần tập trung thẩm định như chính sách pháp luật, sự phù hợp với Hiến pháp, quyền con người, tác động đến thẩm quyền xét xử của tòa án, ảnh hưởng đến cam kết quốc tế của Việt Nam; đồng thời, bỏ những nội dung thiếu thực tế như thẩm định tính khả thi của văn bản mà chúng tôi vừa đề cập ở trên. Ngoài ra, cần khẳng định giá trị pháp lý của văn bản thẩm định và quy trách nhiệm cụ thể đối với những cơ quan/đơn vị không tuân thủ đúng yêu cầu về thời hạn nộp, số lượng hồ sơ phải nộp cho cơ quan/đơn vị chủ trì thẩm định. Bên cạnh đó, mặc dù cơ chế Hội đồng thẩm định và cuộc họp tư vấn thẩm định đã phát huy hiệu quả nhất định nhưng để thực sự chuyên môn hóa công tác thẩm định thì nên chăng nên nghiên cứu thành lập Hội đồng tư vấn thẩm định VBQPPL thuộc Bộ Tư pháp.