I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo điện tử Chính phủ đưa tin: Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Chương trình hành động phòng, chống tội phạm mua bán người giai đoạn 2011-2015 với mục tiêu tạo sự chuyển biến cơ bản về nhận thức và hành động trong toàn xã hội về phòng, chống tội phạm mua bán người nhằm giảm các nguy cơ, tội phạm liên quan đến mua bán người và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về.
Chương trình được thực hiện trên phạm vi cả nước, ưu tiên nguồn lực tập trung tại các tuyến, địa bàn trọng điểm, các thành phố lớn, các tỉnh giáp biên giới.
Bộ Thông tin và Truyền thông là cơ quan chủ trì thực hiện Đề án "Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng, chống tội phạm mua bán người trong toàn xã hội". Mục tiêu của Đề án này là đến năm 2015, 100% các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống tội phạm mua bán người được chuyển thành tài liệu tuyên truyền tới xã, phường, thị trấn; hàng năm, tỷ lệ số vụ người dân trình báo về các trường hợp có dấu hiệu tội phạm mua bán người tăng ít nhất 10% so với năm trước...
Đề án "Nâng cao hiệu quả đấu tranh chống tội phạm mua bán người" sẽ do Bộ Công an chủ trì với các chỉ tiêu đặt ra như: 100% các tuyến, địa bàn trọng điểm về mua bán người được áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn; hàng năm, tỷ lệ phát hiện, điều tra, truy tố các vụ án mua bán người tăng ít nhất 2%... Đặc biệt, sẽ mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm mua bán người, trọng tâm trên các tuyến biên giới.
"Tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về" là Đề án do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì với chỉ tiêu 100% các trường hợp sau khi xác định là nạn nhân được hỗ trợ chế độ theo quy định; 100% nạn nhân có nhu cầu được cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí của nhà nước; đến năm 2015, các tỉnh, thành phố trọng điểm đảm bảo cơ sở vật chất cho việc tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân theo quy định của pháp luật.
Bộ Công an sẽ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện Đề án "Xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và theo dõi thi hành pháp luật về phòng, chống mua bán người". Theo đó, đến năm 2012 phải hoàn thành hệ thống hóa các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người; rà soát, kiến nghị đề xuất sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Bên cạnh đó, Bộ Công an cũng sẽ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện Đề án "Tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống mua bán người"; trong đó, sẽ xây dựng, củng cố và phát huy hiệu quả cơ chế phối hợp trong phòng, chống mua bán người với các nước, các tổ chức quốc tế; trao đổi thông tin, giải quyết vụ việc mua bán người, giải cứu và hồi hương nạn nhân, chia sẻ kinh nghiệm và đào tạo nâng cao năng lực phòng, chống tội phạm mua bán người.
Tổng kinh phí chi có mục tiêu thực hiện Chương trình từ nguồn ngân sách trung ương là 270 tỷ đồng. Ngoài ra, ngân sách nhà nước đảm bảo trong dự toán chi thường xuyên hàng năm của các Bộ, ngành và được huy động từ nguồn ngân sách địa phương, viện trợ quốc tế và huy động nguồn hợp pháp khác.
2. Báo Sài Gòn tiếp thị đưa tin: Sáng nay (19.8) đại hội Toàn cầu lần thứ 8 và kỷ niệm 30 năm thành lập UNESCO (tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hoá của Liên hiệp quốc) đã khai mạc tại trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình.
3. Báo Đất Việt có bài Ông Đào Ngọc Dung giữ chức Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương. Bài báo đưa tin: Theo Quyết định số 224 - QĐNS/TW, Bộ Chính trị điều động, phân công ông Đào Ngọc Dung, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Yên Bái thôi tham gia Ban Chấp hành Tỉnh ủy Yên Bái để tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương nhiệm kỳ 2011-2015.
4. Báo Dân Việt có bài 6 con bạc bị cắt tai, chặt tay. Bài báo phản ánh: Mới đây, tại kỳ họp HĐND tỉnh Bình Dương khóa VIII, nhiều cử tri các địa phương trong tỉnh bức xúc yêu cầu Công an tỉnh Bình Dương làm rõ đường dây dụ dỗ con em họ sang Campuchia đánh bạc và đòi tiền chuộc người bằng hình thức chặt tay, cắt tai quá ghê rợn.
Thiếu tướng Võ Thành Đức - Giám đốc Công an Bình Dương đã giải trình làm rõ thêm về nguyên căn những thanh thiếu niên dính vào con đường cờ bạc ở Campuchia phần lớn đều bị dụ dỗ từ lớp người thua bạc đi trước, sau đó về đưa người sang để kiếm tiền trả nợ. Điều đáng lo ngại là hiện nay có một số đối tượng dụ dỗ trẻ em chưa thành niên sang Campuchia chơi, nhưng sau đó đưa vào sới bạc, khi hết tiền sẽ cho mượn và thế thân ở lại. Có trường hợp ở lại bị đánh đập, cắt tai, chặt ngón tay gửi về gia đình gây sức ép buộc người thân bán nhà, bán đất, bán cao su để mang tiền sang chuộc con.
Thiếu tướng Võ Thành Đức cho biết, đã có ít nhất 6 trường hợp sang campuchia đánh bạc bị cắt tai, chặt ngón tay gửi về gây sức ép với gia đình, người thân đòi tiền chuộc. Thế nhưng, đường dây cò mồi, dụ dỗ người sang Campuchia đánh bạc vẫn còn diễn ra.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Quy hoạch Khu Ba Đình: Không chuyển trụ sở Bộ Tư pháp. Bài báo đưa tin: Theo ý kiến của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải về việc điều chỉnh Quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Chính trị Ba Đình, việc điều chỉnh này phải đáp ứng yêu cầu xây dựng một khu vực có không gian, cảnh quan kiến trúc xứng tầm là Trung tâm Chính trị quốc gia, mật độ sử dụng phù hợp, không dồn nén quá nhiều các công trình xây dựng. Quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Chính trị Ba Đình cũng phải đáp ứng yêu cầu hạ tầng đồng bộ, dịch vụ phục vụ đầy đủ. Theo đó, Bộ Xây dựng phải chủ trì phối hợp với các cơ quan nghiên cứu tính toán quy mô, mật độ xây dựng công trình của các khối cơ quan, trụ sở bảo đảm yêu cầu bảo tồn cảnh quan kiến trúc Khu trung tâm. Không di chuyển trụ sở Bộ Tư pháp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đồng thời, nghiên cứu phương án bố trí sử dụng khu đất trụ sở hiện tại của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn một cách hợp lý.
Việc quy hoạch khu vực cơ quan Văn phòng Chủ tịch nước và Văn phòng Chính phủ thống nhất hài hòa với vườn hoa Bách Thảo, bố trí đầy đủ các khu chức năng đáp ứng yêu cầu làm việc, lễ tân, tiếp khách của Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ. Việc di dời các hộ dân trong Khu trung tâm Chính trị cần được nghiên cứu kỹ việc phân kỳ đầu tư và thời gian hợp lý.
Về hệ thống giao thông, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng phải xác định rõ tính khả thi của việc mở rộng các tuyến giao thông điều tiết vòng ngoài và nghiên cứu phương án xây dựng đường ngầm kết nối với khu 18 Hoàng Diệu sang Trung tâm văn hóa lịch sử Hoàng Thành.
2. Báo cũng có bài Tháo gỡ hệ lụy trong công tác chứng thực. Bài báo phản ánh: Theo Điều 5 Nghị định (NĐ) số 79/2007/NĐ-CP ngày 18/5/2007 của Chính phủ, việc chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản bằng tiếng nước ngoài, chứng thực chữ ký của người dịch trong các giấy tờ, văn bản từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt hoặc từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài, chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản bằng tiếng nước ngoài thuộc thẩm quyền của Phòng Tư pháp cấp huyện; Còn đối với các bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt, chữ ký trong các giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt thì thuộc thẩm quyền chứng thực của UBND cấp xã. Tóm lại là có “dính” nước ngoài thì do Phòng Tư pháp giải quyết, còn văn bản, chữ ký thuần Việt thì cấp xã làm.
Các quy định tại NĐ 79 rất có giá trị thực tiễn và đã đi vào cuộc sống. Tuy nhiên, đối với quy định về thẩm quyền chứng thực như vừa nêu tại Điều 5 lại phát sinh một hệ lụy là khi công dân có nhu cầu đồng thời chứng thực cả bản sao, chữ ký bằng tiếng Việt và tiếng nước ngoài thì phải đến 2 cấp thẩm quyền khác nhau để được giải quyết, gây phiền hà cho người dân.
Từ thực tiễn này có thể xem xét việc sửa đổi Điều 5 NĐ 79 theo hướng Phòng Tư pháp cấp huyện có thêm thẩm quyền được chứng thực bản sao từ bản chính giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt và chứng thực chữ ký trong giấy tờ văn bản bằng tiếng Việt để người dân có thể lựa chọn chứng thực hoặc tại cấp xã hoặc Phòng tư pháp cấp huyện.
Tại Thông tư số 03/2008 của Bộ Tư pháp hướng dẫn thi hành NĐ 79 quy định cho phép Phòng Tư pháp cấp huyện chứng thực cả hai loại giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt và tiếng nước ngoài; tuy nhiên chỉ giới hạn đối với trường hợp một tập hồ sơ, tài liệu mà trong đó vừa có giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt vừa có giấy tờ, văn bản bằng tiếng nước ngoài. Việc sửa đổi này vừa tạo thuận tiện cho người dân, đồng thời cũng làm giảm bớt tình trạng quá tải công việc cho cán bộ tư pháp cấp xã như hiện nay.
Về thời hạn lưu trữ văn bản chứng thực chữ ký, theo Khoản 2 Điều 21 NĐ 79 đối với việc chứng thực bản sao từ bản chính thì cơ quan chứng thực phải lưu một bản sao để làm căn cứ đối chiếu khi cần thiết và thời hạn lưu trữ tối thiểu là 2 năm. Tuy nhiên, đối với văn bản chứng thực chữ ký thì lại không có quy định về thời hạn lưu trữ.
Thực tế cho thấy nhiều xã, phường, quận, huyện ở các khu vực trung tâm hoặc nơi tập trung các cơ quan, doanh nghiệp người dân đến yêu cầu chứng thực nhiều, trong đó bao gồm cả văn bản chứng thực chữ ký, dẫn đến tình trạng số lượng hồ sơ lưu ngày càng tăng, kho quá tải, trong khi đó cấp có thẩm quyền không thể thực hiện việc tiêu hủy do e ngại về thời hạn lưu trữ. Để khắc phục tình trạng này, nên có quy định về thời hạn lưu trữ đối với văn bản chứng thực chữ ký, tốt nhất là trong thời hạn 2 năm như đối với các bản sao từ bản chính.
3. Báo Người lao động có bài Nhiều vụ giả mạo giấy tờ khi công chứng. Bài báo phản ánh: Sáng 18-8, thông tin với đoàn giám sát của Ban Pháp chế HĐND TPHCM về thực hiện các hoạt động công chứng theo Luật Công chứng, ông Nguyễn Quang Thắng, Trưởng Phòng công chứng số 1, cho biết trong quá trình thực hiện đã phát sinh nhiều vướng mắc, Sở Tư pháp TPHCM đã nhiều lần kiến nghị lên các bộ, ngành liên quan nhưng vẫn chưa được tháo gỡ.
Ngoài ra, theo đại diện Phòng Công chứng số 1, hiện nay tình trạng giả mạo giấy tờ, giả mạo người yêu cầu công chứng xảy ra khá nhiều và rất tinh vi, gây khó khăn cho công chứng viên. Có nhiều trường hợp công chứng viên phát hiện đã báo cho công an địa phương nhưng việc xử lý rất chậm.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Cần Thơ: Công chứng viên bị tước thẻ vẫn hành nghề. Bài báo đưa tin: Chiều 18-8, ông Huỳnh Quốc Lâm, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Cần Thơ, cho biết: Sở này đang có công văn xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Tư pháp và các vụ chuyên môn về hàng trăm hồ sơ mà ông Lương Chấn Thành, trưởng văn phòng công chứng Việt Chương (TP Cần Thơ), công chứng sau thời điểm bị tước thẻ, từ đó mới có căn cứ để xử lý.
Cuối tháng 11-2010, ông Thành bị Thanh tra Bộ Tư pháp xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tư pháp với hình thức phạt tiền kèm hình phạt bổ sung là tước quyền sử dụng thẻ công chứng viên không thời hạn. Nguyên do, ông Thành thực hiện công chứng trong trường hợp nội dung của hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật. Tuy sau đó ông có ngưng hoạt động một thời gian nhưng rồi lại tiếp tục hoạt động cho đến cuối tháng 7-2011 mới ngưng hẳn.
5. Báo cand.com có bài Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao vào cuộc về vụ thi hành án tại 194 Phố Huế (Hà Nội). Bài báo đưa tin: Ngày 17/8, theo tin từ cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao, sau khi có dư luận về dấu hiệu ra quyết định trái pháp luật của Thi hành án dân sự (THADS) quận Hai Bà Trưng, Hà Nội trong việc tổ chức cưỡng chế thu hồi nhà 194 Phố Huế, cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao đã quyết định vào cuộc để điều tra.
6. Trang web Zing.vn có bài Nguyên cán bộ thi hành án và đồng bọn đi lừa đảo. Bài báo phản ánh: Chiều 18/8, công an tỉnh Quảng Ngãi cho biết, đã tống đạt quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với 2 đối tượng là: Lương Đình Thiên (39 tuổi) ở thôn 2, xã Nghĩa Dũng, T.P Quảng Ngãi (còn gọi là Thương) và Võ Lam Giang (43 tuổi), ngụ tổ 1, thị trấn Đức Phổ, huyện Đức Phổ, nguyên cán bộ Thi hành án huyện, về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản và làm giả tài liệu của cơ quan nhà nước.
Theo thông tin sơ bộ từ cơ quan điều tra, thì vào ngày 23/6, Giang tự xưng là Nguyễn Minh, ở phường Trần Hưng Đạo, T.P Quảng Ngãi và Thiên, mang sổ đỏ giả đến nhà ông Nguyễn Xuân Vũ, ở đường Hai Bà Trưng, T.P Quảng Ngãi, để thế chấp với tổng số tiền trên 500 triệu đồng. Sau đó đến ngày 8/8, tên Giang tiếp tục đến nhà ông Vũ để nhận tiếp 50 triệu đồng, thì bị lực lượng Công an Quảng Ngãi bắt quả tang. Tại cơ quan điều tra, Giang khai nhận trước đó đã sử dụng sổ đỏ giả, để lừa bán cho vợ chồng ông Phan Ngọc Hiền, ở đường Quang Trung, T.P Quảng Ngãi, với số tiền 600 triệu đồng.
Được biết trước năm 1999, Giang từ quân đội chuyển công tác sang cơ quan Thi hành án huyện Đức Phổ. Tuy nhiên trong quá trình làm việc tại đây, Giang đã nhiều vi phạm nên bị kiểm điểm và kỷ luật. Vì vậy đến năm 2006, Võ Lam Giang bị buộc thôi việc và đuổi ra khỏi ngành.
7. Báo Lao động có bài Vụ Cty TNHH thương mại Tự Do (TPHCM) cố tình trốn đóng BHXH: Người “được” thi hành án gánh hậu quả! Bài báo phản ánh: Đã gần 2 năm qua, BHXH Q.Bình Thạnh và BHXH TPHCM dùng mọi biện pháp nhằm thu hồi quyền lợi BHXH, BHYT cho NLĐ tại Cty TNHH TM Tự Do, nhưng đến nay vẫn “lực bất tòng tâm”, trong khi chủ Cty này vẫn... chẳng việc gì!
Cơ quan BHXH Q.Bình Thạnh đành khởi kiện Cty Tự Do ra tòa, hầu mong sau đó cơ quan THA sẽ xác minh tài sản để cưỡng chế THA. Thế nhưng, sau khi bản án phúc thẩm (số 528/2011/LĐ-PT ngày 10.5.2011) phát sinh hiệu lực, cơ quan THA... “bảo” cơ quan BHXH rằng, theo quy định của Luật Thi hành án, BHXH là “người được THA” cứ xác minh tài sản đi, nếu phát hiện tài sản gì có giá trị thì báo cơ quan THA biết để kê biên phát mại. Nghe vậy, ngày 10.6.2011, BHXH Q.Bình Thạnh và BHXH TPHCM đã chủ động liên hệ với Cty này để xác minh tài sản. Trưởng phòng Kiểm tra BHXH TPHCM Nguyễn Trọng Nam kể: “Bà Lương Thị Ngọc Bích - Chủ tịch HĐQT của Cty Tự Do - tiếp đoàn kiểm tra và cho biết, toàn bộ sổ sách giấy tờ liên quan đến tài sản Cty kế toán trưởng nắm giữ, nhưng rất tiếc kế toán trưởng... “đi vắng” nên không có gì cung cấp”. Trước tình hình trên, đoàn kiểm tra gia hạn 2 tuần (tức đến ngày 24.6) sẽ trở lại để làm thủ tục xác minh tài sản. Đúng hẹn, đoàn trở lại Cty thì bà Bích cũng... “đi vắng”, chỉ có một nhân viên kế toán (không được ủy quyền) tiếp đoàn, nên việc xác minh tài sản tiếp tục không thực hiện được”.
Theo đề xuất của Trưởng phòng Hỗ trợ pháp lý Sở Tư pháp TPHCM Nguyễn Văn Bảy: “Việc xác minh tài sản nên giao Văn phòng thừa phát lại Q.Bình Thạnh đảm nhiệm thí điểm”. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Trọng Nam, cái khó nhất là sử dụng nguồn kinh phí nào để thuê Văn phòng thừa phát lại, bởi BHXH là đơn vị sự nghiệp, chi phí phải “đúng nguồn”, nếu không sẽ bị xuất toán. Ý kiến khác cho rằng: TPHCM đang thí điểm phối hợp giữa BHXH và thuế. Vì vậy, BHXH Q.Bình Thạnh cần liên hệ với Chi cục Thuế Q.Bình Thạnh lấy số liệu làm căn cứ xác minh điều kiện thi hành án. Thế nhưng “gợi ý” trên cũng bất ổn, bởi giữa việc kinh doanh chịu thuế với việc sở hữu tài sản để có thể dùng bán phát mại THA là 2 việc khác nhau!
Tóm lại, hiện BHXH Q.Bình Thạnh và TPHCM đang bí, nguyên nhân chỉ vì Luật Thi hành án đã đẩy trách nhiệm xác minh tài sản cho “người được THA” (trong khi “người được THA” với “người bị THA” bình đẳng trước pháp luật), còn THA là cơ quan quyền lực nhà nước, được các tổ chức, DN và công dân đóng thuế “nuôi dưỡng”, có thể huy động các ngành, các cấp vào cuộc để THA thì lại không thực hiện chức năng của mình, rốt cuộc “người được THA” phải gánh hậu quả!