Trong buổi sáng ngày 04/6/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Nhân dân phản ánh: Ngày 3-6, tại Ủy ban Biên giới quốc gia, trong khuôn khổ hợp tác triển khai Dự án La-xơ-rai III, Ðại sứ Ô-xtrây-li-a tại Việt Nam A-lát-xtơ Cốt đã trao cho đồng chí Nguyễn Hồng Thao, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia Bộ Ngoại giao bản xác nhận việc chuyển số tiền 238.000 đô-la Ô-xtrây-li-a do phía Ô-xtrây-li-a tài trợ cho dự án tăng cường nhận thức pháp luật tại các vùng biên giới nước CHXHCN Việt Nam.
Theo thỏa thuận giữa hai bên, số tiền tài trợ nói trên sẽ được sử dụng để thực hiện chương trình tập huấn công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật tại các địa phương có đường biên giới trên đất liền và trên biển. Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Ðại sứ A.Cốt cho biết, dự án này sẽ hoạt động trong hai năm và là sáng kiến chung của Bộ Nhập cư và Quốc tịch Ô-xtrây-li-a và Ủy ban Biên giới quốc gia Bộ Ngoại giao Việt Nam. Mục tiêu của dự án nhằm nâng cao nhận thức về luật pháp và các nghĩa vụ quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực kiểm soát biên giới cho các lực lượng chức năng và người dân ở các tỉnh biên giới xa xôi.
Ðồng chí Nguyễn Hồng Thao đã hoan nghênh và đánh giá cao sự đóng góp, ủng hộ của Bộ Nhập cư và Quốc tịch Ô-xtrây-li-a dành cho dự án và tin tưởng rằng thông qua quá trình thực hiện các hoạt động của dự án, mối quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Ô-xtrây-li-a ngày càng phát triển.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Hôm nay 4-6, Festival Biển và hải đảo Việt Nam năm 2010 sẽ được khai mạc tại xã Bảo Ninh (TP Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình), với nhiều hoạt động như mít tinh về ngày Môi trường thế giới, hội chợ xúc tiến thương mại biển, hội thi vẽ tranh trên cát, thả chim bồ câu vì hòa bình, trồng cây…
Cũng trong khuôn khổ Tuần lễ Biển và hải đảo Việt Nam năm 2010, hôm qua 3-6, tại TP Đồng Hới đã diễn ra hội thảo quốc tế về đa dạng sinh học. Đại diện hơn 20 quốc gia và các tổ chức bảo tồn hàng đầu thế giới đến dự. Báo cáo của các nhà khoa học cho thấy LHQ ý thức rõ thế giới đang bước vào giai đoạn tuyệt chủng thứ sáu của Trái đất với mức độ biến mất vô cùng lớn của các loài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và hạnh phúc của con người. Các nhà khoa học ước tính, cứ 20 phút có một loài biến mất vĩnh viễn. Riêng vấn nạn chặt phá rừng, mỗi năm làm thế giới mất 2.000 - 5.000 tỷ USD.
Tại hội thảo, các nhà khoa học Việt Nam và nhà quản lý các địa phương cam kết sẽ áp dụng mạnh mẽ Luật Đa dạng sinh học- được Quốc hội thông qua năm 2008. Nhiều nhà khoa học đề nghị bảo toàn và phát triển bền vững nguồn tài nguyên đa dạng sinh học quý giá ở nước ta. Nâng cao hiểu biết trong cộng đồng về giá trị của đa dạng sinh học với việc phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường. Củng cố việc quản lý các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên. Bảo tồn và sử dụng các vùng hoang dã một cách khôn ngoan...
Báo cũng phản ánh: Lực lượng lao động tăng mạnh mỗi năm nhưng nhân lực trình độ cao còn thiếu, thị trường lao động chưa đáp ứng được nhu cầu… Đây là những vấn đề được đặt ra tại hội thảo “Cơ cấu dân số vàng - cơ hội và thách thức” do Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tổ chức ngày 3-6.
Theo đánh giá của cơ quan chức năng, hiện Việt Nam đang ở thời kỳ đầu của cơ cấu dân số vàng, với khoảng 66% dân số trong độ tuổi lao động và mỗi năm có thêm 1,5 triệu người mới bước vào độ tuổi lao động. Đây là nguồn lực dồi dào về trí tuệ và sức lao động để tạo ra của cải vật chất đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội. Dự báo của Liên hiệp quốc, cơ cấu dân số vàng ở Việt Nam sẽ kéo dài khoảng 27 năm, từ năm 2008 và kết thúc vào 2035.
3. Báo Lao động có bài Giúp dân đòi quyền lợi từ Vedan VN: Những động thái khó hiểu của UBND tỉnh Đồng Nai. Bài báo phản ánh: Mới đây, trong bối cảnh tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và TPHCM đang quyết liệt đòi Vedan VN hỗ trợ bồi thường mỗi tỉnh hàng chục tỉ đồng thì nhiều ý kiến từ Đồng Nai lại chỉ muốn nhận hỗ trợ... 15 tỉ đồng. Hội Nông dân liên tục kiến nghị bởi thời hiệu khởi kiện Vedan VN sắp hết, nhưng UBND tỉnh này vẫn có những động thái khiến dư luận ngạc nhiên. Tỉnh BRVT quyết liệt đòi Vedan VN phải bồi thường hơn 53 tỉ đồng cho nông dân chứ chưa chịu nhận hỗ trợ. TPHCM mới đây cũng yêu cầu Vedan VN phải bồi thường hơn 45,7 tỉ đồng.
Trong bối cảnh “nước sôi lửa bỏng” đó, tìm hiểu của PV, vừa qua, Hội Nông dân (HND) Đồng Nai lại có cuộc họp với đại diện HND 2 huyện Long Thành và Nhơn Trạch cùng 4 xã (Phước Thái, Long Phước, Long Thọ, Phước An). Các ý kiến đều cho rằng, nông dân Đồng Nai khó mà đủ điều kiện để kiện Vedan VN; nên thống nhất thương thảo để yêu cầu Vedan VN hỗ trợ. Nhiều người cho rằng, có thể chấp nhận số tiền cả bồi thường lẫn hỗ trợ của Vedan VN là 15 tỉ đồng, theo chính đề xuất của đại diện Cty này ngày 19.3.2010. Sau đó, HND Đồng Nai xin ý kiến Tỉnh Uỷ. Theo giải đáp của một lãnh đạo HND, Tỉnh ủy chỉ đạo phải họp để hỏi ý kiến nông dân nhận hay không. Mà muốn họp cả ngàn dân không phải đơn giản. Sắp tới, HND sẽ có văn bản kiến nghị Tỉnh ủy chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp họp dân.
Điều oái oăm, sự nỗ lực của HND lại chưa “ăn nhịp” với Sở TNMT. Bởi con số 15 tỉ đồng mới xuất hiện trên là căn cứ theo xác định cũ của Sở TNMT về việc có hơn 5.000 hộ dân Đồng Nai bị thiệt hại và đòi Vedan VN hỗ trợ bồi thường hơn 1.000 tỉ đồng (báo cáo số 461 ngày 19.10.2009). Còn theo cơ sở mới, phải dựa vào văn bản 26 ngày 14.4.2010 của Viện Môi trường và Tài nguyên về xác định phạm vi, mức độ và bản đồ phân vùng ô nhiễm một cách khoa học để yêu cầu các địa phương làm căn cứ yêu cầu Vedan VN bồi thường hại cho dân. Theo ông Hoàng Văn Thống (Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường - Sở TNMT), ngày 8.6 tới đây, Sở mới giao bản đồ vùng ô nhiễm để các địa phương xác định thiệt hại, mới có con số chính thức làm cơ sở để yêu cầu Vedan VN hỗ trợ, bồi thường. Tại sao các ban, ngành Đồng Nai lại “trật phách”? Theo lời than của một đại diện HND Đồng Nai thì hội đã tham gia ngay từ đầu vụ đòi Vedan VN bồi thường thiệt hại cho dân nhưng sau đó thì như bị “bỏ rơi”. Tháng 9.2009, hội có văn bản đề nghị Tỉnh ủy chỉ đạo UBND tỉnh lập ban chỉ đạo để việc xử lý thu về một mối, thống nhất. Nhưng đến giờ này, vẫn chưa thấy cơ quan là đầu mối. Tháng 3.2010, khi thấy Vedan VN chỉ muốn hỗ trợ 15 tỉ đồng, HND đã xin ý kiến chỉ đạo của Tỉnh ủy. Ít ngày sau, ông Lê Hồng Phương (Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy) ký văn bản 6335, yêu cầu UBND tỉnh có ý kiến.
Nhưng tháng 5.2010, phản hồi với HND vẫn “bặt vô âm tín” nên hội lại tiếp tục làm văn bản số 54 báo cáo Tỉnh ủy, nội dung chỉ còn ít tháng nữa, thời hiệu nông dân khởi kiện Vedan VN sẽ hết, mong sớm có chỉ đạo. Ngày 27.5, Tỉnh ủy lại phải có văn bản ra hạn, trước ngày hôm nay (4.6) UBND tỉnh phải có ý kiến trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Báo cũng có bài Ba thanh niên bị kết án oan sẽ được bồi thường. Bài báo phản ánh: Báo Lao Động đã có nhiều bài viết phản ánh việc các anh Nguyễn Đình Tình, Nguyễn Đình Lợi và Nguyễn Đình Kiên - ở Hoài Đức, TP.Hà Nội - được Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao (VKSNDTC) kháng nghị, đề nghị Hội đồng Thẩm phán Toà án Nhân dân Tối cao (TANDTC) xét xử giám đốc thẩm, tuyên không phạm tội hiếp dâm và cướp tài sản. Trước phiên toà giám đốc thẩm, Lao Động đã có cuộc trao đổi với thạc sĩ Phạm Thanh Bình (Cty luật Hồng Hà, Hà Nội) về một số nội dung xung quanh việc bồi thường cho những người bị kết án oan, trong trường hợp Hội đồng Thẩm phán TANDTC ra phán quyết minh oan cho họ.
Thưa luật sư, nếu được toà án tuyên bố vô tội thì những thanh niên này có được bồi thường thiệt hại do bị kết án tù oan không?
- Theo quy định tại khoản 2, Điều 26 Luật Bồi thường nhà nước (có hiệu lực từ 1.1.2010) thì một trong các trường hợp được Nhà nước bồi thường thiệt hại là việc: “Người bị tạm giam, người đã chấp hành xong hoặc đang chấp hành hình phạt tù có thời hạn, tù chung thân, người đã bị kết án tử hình, người đã thi hành án tử hình mà có bản án, quyết định của cơ quan có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự xác định người đó không thực hiện hành vi phạm tội...”. Như vậy, nếu Nguyễn Đình Tình, Nguyễn Đình Lợi và Nguyễn Đình Kiên được Hội đồng Thẩm phán TANDTC xét xử giám đốc thẩm, tuyên không phạm tội hiếp dâm và cướp tài sản thì họ sẽ được Nhà nước bồi thường thiệt hại.
Nếu họ được bồi thường thì được bồi thường những khoản nào?
- Tùy từng trường hợp cụ thể, người bị kết án oan sẽ được Nhà nước bồi thường về các thiệt hại sau đây: Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm; thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút, thiệt hại do tổn thất về tinh thần; thiệt hại về vật chất do người bị thiệt hại chết; thiệt hại về vật chất do bị tổn hại về sức khoẻ...
Vậy cơ quan nào có trách nhiệm bồi thường?
Toà Phúc thẩm - TANDTC tại Hà Nội là toà án ra bản án cuối cùng kết án Nguyễn Đình Tình, Nguyễn Đình Lợi và Nguyễn Đình Kiên về tội hiếp dâm và cướp tài sản. Nếu Hội đồng Thẩm phán - TANDTC xét xử Giám đốc thẩm, chấp nhận kháng nghị của Viên trưởng VKSNDTC thì sẽ xảy ra một trong hai khả năng: a- Hội đồng Thẩm phán TANDTC tuyên các bị cáo không có tội vì không thực hiện hành vi phạm tội, thì họ sẽ được bồi thường ngay; b- Hội đồng Thẩm phán - TANDTC tuyên huỷ bản án phúc thẩm để điều tra hoặc xét xử lại, mà sau đó họ vẫn được đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án hoặc được tuyên là không có tội, thì việc Bồi thường chỉ được thực hiện sau khi có một trong các quyết định tố tụng nói trên. Như vậy, dù được bồi thường ngay hay phải chờ đến khi có quyết định đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án hoặc được tuyên là không có tội thì theo Luật bồi thường nhà nước, Toà Phúc thẩm - TANDTC tại Hà Nội vẫn là cơ quan có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho Nguyễn Đình Tình, Nguyễn Đình Lợi và Nguyễn Đình Kiên.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Người lao động phản ánh: Qua thanh tra tại 15 phòng, văn phòng công chứng trên địa bàn TP Hà Nội, thanh tra Bộ Tư pháp đã phát hiện rất nhiều sai phạm trong công tác công chứng các hợp đồng giao dịch tài sản. Ông Hoàng Quốc Hùng, Phó Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp, cho biết vào hôm qua, 3-6.
Theo ông Hùng, các lỗi vi phạm tập trung vào việc thực hiện công chứng không đúng trình tự, thủ tục; nhiều nội dung công chứng trái luật... Đáng chú ý, tỉ lệ sai phạm tại các phòng công chứng Nhà nước nhiều hơn văn phòng công chứng tư. Tất cả những hợp đồng vi phạm đều đã bị thanh tra Bộ Tư pháp “tuýt còi”, yêu cầu hủy hoặc ngừng thực hiện. Sắp tới, thanh tra sẽ kiến nghị Bộ Tư pháp sớm hoàn thiện những văn bản quy phạm pháp luật để quản lý chặt hơn hoạt động của các phòng, văn phòng công chứng.
2. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam có bài Kinh nghiệm lập pháp và thực thi pháp luật về phòng, chống buôn bán người. Bài báo phản ánh: Đó là chủ đề cuộc hội thảo khu vực do Bộ Tư pháp tổ chức từ ngày 3- 4/6, tại Hà Nội. Dự hội thảo có ông Hoàng Thế Liên, Thứ trưởng thường trực Bộ Tư pháp và ông Dương Ngọc Ngưu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cùng nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế trong lĩnh vực này.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng thường trực Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên nhấn mạnh, ở Việt Nam trong những năm gần đây, tình hình buôn bán người mà nạn nhân chủ yếu là phụ nữ, trẻ em diễn biến ngày càng phức tạp, nghiêm trọng và có xu hướng gia tăng không chỉ trong khuôn khổ các địa phương mà còn mang tính chất xuyên quốc gia. Vì vậy, hội thảo sẽ là diễn đàn để các nước trong khu vực Châu Á có thể chia sẻ, tìm hiểu thông tin về các chuẩn mực quốc tế và kinh nghiệm của một số nước trong việc xây dựng và thực thi có hiệu quả pháp luật về phòng chống buôn bán người.
Ông Albert Moskowitz, Chuyên gia Dự án phòng chống buôn bán người khu vực Châu Á cho biết, để tạo được sự tác động và hiệu quả thực sự trong tư pháp hình sự đối với buôn bán người, không chỉ cần một bộ Luật toàn diện về buôn bán người, mà còn cần các văn bản pháp luật liên quan như rửa tiền, tịch thu tài sản, cản trở công lý, tham nhũng… Bên cạnh đó, thực thi pháp luật cũng là vấn đề cần được giải quyết. Trên thực tế, lực lượng chuyên trách phải chứng tỏ được việc hoạt động cho hiệu quả trong lĩnh vực của mình với sự hỗ trợ của các cán bộ trên tuyến đầu lành nghề và các thẩm phán, công tố viên được đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực này. Một vấn đề quan trọng nữa là hỗ trợ nạn nhân sao cho hiệu quả. Ông Albert Moskowitz nhấn mạnh đây là việc làm nhân đạo. Các nạn nhân cần được hỗ trợ các nhu cầu thiết yếu; hỗ trợ y tế; hỗ trợ tâm lý, học văn hóa, học nghề… và trợ giúp pháp lý.
Hội thảo đã được nghe giới thiệu khái quát về pháp luật của Việt Nam về phòng, chống buôn bán người và các chuẩn mực quốc tế về khái niệm “buôn bán người” cũng như các kinh nghiệm của Thái Lan trong lập pháp và thực thi pháp luật về phòng, chống buôn bán người…
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh online có bài Nỗi khổ của bác sĩ pháp y. Bài báo phản ánh: … Có chuyện thật như... bịa là bác sĩ pháp y phải có phụ mổ (như y tá trong bệnh viện) giúp việc, nhưng Quyết định 160 "quên" mất họ và "quên" luôn những người khác tham gia trực tiếp hay theo sát việc bác sĩ pháp y tử thi như cán bộ kỹ thuật hình sự, điều tra viên, kiểm sát viên..., vì thế ngày 5/3/1998 Chính phủ ban hành Quyết định 57/1998/QĐ-TTg bổ sung cho Quyết định 160, từ đó những cán bộ nói trên mới được hưởng khoản phụ cấp ít ỏi này.
Ngày 1/1/2005, Quốc hội ban hành Pháp lệnh giám định tư pháp thay thế cho Nghị định 117-HĐBT, Pháp lệnh có hẳn một chương V quy định về phí giám định tư pháp, trong đó có bồi dưỡng giám định. Tại khoản 3, Điều 6, Nghị định 67/2005 ngày 19-5-2005 của Chính phủ hướng dẫn thi hành pháp lệnh giám định tư pháp quy định: "Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp quy định cụ thể về phụ cấp, mức bồi dưỡng áp dụng cho từng lĩnh vực giám định tư pháp theo đề nghị của Bộ, Cơ quan thuộc Chính phủ quản lý về lĩnh vực giám định tư pháp". Cuối năm 2007, có cuộc họp giữa Bộ Tư pháp và các bộ, ngành có liên quan bàn về việc thay đổi mức bồi dưỡng giám định tư pháp cho phù hợp với giá cả hiện hành. Vị đại diện Bộ Tài chính phát biểu rằng: Từ khi phát hành đồng tiền hiện hành (1985 hoặc 1986) đến nay mức trượt giá chỉ... khoảng 63%. Theo đó thì một ca khai quật tử thi nếu thay mới sẽ khoảng 240.000 đồng? Nhưng cũng mới chỉ dừng ở giai đoạn "bàn". Mãi cho đến cuối năm 2008, Bộ Tư pháp vẫn loay hoay chấp bút giúp Chính phủ xây dựng văn bản về mức bồi dưỡng giám định. Đầu năm 2009, lại có cuộc họp nữa nhưng mức bồi dưỡng mà Bộ Tư pháp dự kiến là 60.000-80.000 đồng/ngày công giám định và 400.000 - 1.200.000 đồng/vụ đã trở lên quá "xưa" so với mặt bằng tiền - giá. Các đại biểu dự họp đều thống nhất khẳng định rằng ít nhất phải nâng mức bồi dưỡng cho giám định viên tư pháp lên 1.000.000 - 3.000.000 đồng/vụ việc/người.
Đã hơn 10 năm chịu thiệt thòi do hưởng chế độ bồi dưỡng giám định quá thấp so với mặt bằng giá không ngừng tăng vùn vụt nên từ khi pháp lệnh giám định tư pháp ban hành, nhiều cơ quan, tổ chức giám định và giám định viên hỏi thì được trả lời: Sau khi Chính phủ ban hành quyết định mới thay thế Quyết định 160/TTg và Quyết định 57/1998/QĐ-TTg, Bộ Nội vụ sẽ chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Tư pháp ban hành thông tư liên tịch thay thế Thông tư 355TT/LB. Trong khi Chính phủ chưa ban hành quyết định mới thì chế độ bồi dưỡng giám định vẫn thực hiện theo Thông tư 355TT/LB và Quyết định 160/TTg. Chờ đợi lâu quá, có nguy cơ BSPY bỏ việc nên tỉnh Bình Định đột phá, phụ cấp cho bác sĩ pháp y thường trực 2.000.000 đồng/tháng; kỹ thuật viên phụ mổ tử thi, bác sĩ pháp y tâm thần 1.000.000 đồng/tháng; bác sĩ pháp y tâm thần không thường trực, kỹ thuật viên và y công làm công việc pháp y tâm thần 500.000 đồng/tháng; mỗi bác sĩ pháp y thường trực còn được cấp một điện thoại di động và 200.000 đồng cước phí/tháng...
Phải thêm một, hai cuộc họp cấp bộ, ngành sau đó, Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng ký Quyết định 74/2009/QĐ-TTg về chế độ bồi dưỡng giám định tư pháp mới, có hiệu lực từ ngày 1/7/2009. Vậy là sau 4 năm 7 tháng tính từ ngày ban hành pháp lệnh giám định mới có văn bản của Nhà nước quy định mức bồi dưỡng giám định. Tuy nhiên, đâu có dễ thực hiện ngay bởi còn phải dài cổ chờ, vì căn bệnh thâm căn cố đế của ta là ban hành Văn bản quy định (kể cả luật) nhưng không cụ thể, chi tiết nên phải chờ văn bản hướng dẫn. Bộ Tư pháp lại chấp bút rồi lại họp... và lại thấy rằng, hướng dẫn thực hiện Quyết định 74/QĐ-TTg rối rắm nên không áp dụng được. Thế là hàng ngàn giám định viên thuộc nhiều lĩnh vực giám định cả nước lại ngao ngán mong chờ.
Cũng cần phải nói rõ là giám định viên tư pháp có nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng công bằng mà nói thì giám định viên pháp y là những người chịu nhiều gian khổ cực nhọc nhất vì toàn đi mổ ở hiện trường núi cao, rừng sâu, bờ sông, bãi sú, bất kể đêm hôm, mưa nắng; phải đi bộ đường dài; thường xuyên tiếp xúc với tử thi với đủ các loại bệnh trên đời từ HIV/AIDS đến lao, giang mai, lậu... rất nguy hiểm.
Nghề pháp y lại phải học nhiều, biết nhiều nhưng thu nhập thì thấp. Bác sĩ pháp y với đồng lương "ổn định" khi mà giá cả cứ liên tục leo thang thì tiền bồi dưỡng giám định lại luôn chậm. Nghị định trước đây và nay là pháp lệnh giám định tư pháp đều ghi rõ giám định viên được hưởng bồi dưỡng giám định và bao giờ cũng ghi "có hiệu lực kể từ ngày ký", nhưng từ khi có những văn bản này đến khi ban hành chế độ bồi dưỡng giám định chậm nhiều năm và từ khi có văn bản bồi dưỡng giám định đến khi thực hiện được lại chậm nhiều tháng nữa. Chờ đợi dài như thế chỉ có giám định viên là chịu thiệt thòi vì số tiền đó là nhiều tháng, nhiều năm cộng lại và cuối cùng cũng chẳng được "truy lĩnh" và cũng chẳng ai chịu trách nhiệm. Một hiện tượng nữa là, chế độ bồi dưỡng giám định đã rất thấp, lại được duy trì trong nhiều năm, thậm chí hơn cả chục năm trong khi giá cả liên tục leo thang, chẳng hạn bồi dưỡng theo Quyết định 160 từ năm 1996 cho đến tận bây giờ.
Ngoài chuyện bồi dưỡng giám định đang nóng bỏng hiện nay thì từ lâu bác sĩ pháp y không được hưởng chế độ độc hại môi trường, dù có văn bản của Nhà nước; không được hưởng chế độ thường xuyên tiếp xúc với người nhiễm HIV/AIDS mà họ ở diện có nguy cơ lây nhiễm cao nhất, nhưng cảnh sát quản lý trại giam của Lực lượng Công an lại được hưởng; bác sĩ pháp y Công an và Quân đội còn không được hưởng phụ cấp nghề đặc biệt (bằng 50% lương cơ bản) do thường xuyên tiếp xúc với tử thi, vì Bộ Tài chính "lý luận" rằng, đã hưởng 25% phụ cấp đặc biệt rồi, nhưng nên nhớ là tất cả bộ đội và công an đều được hưởng mức phụ cấp 25%, thế thì tại sao không cho những người làm nghề đặc thù trong Quân đội và Công an hưởng mức phụ cấp cao hơn 25%, bởi như vậy rõ là họ bị thiệt thòi? Chế độ nghỉ mát độc hại hàng năm cũng không được thực hiện đầy đủ.
Nghị quyết 08/NQ-TƯ của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp đã đặt vấn đề rất quan trọng về giám định tư pháp, trong đó có việc thành lập Viện Pháp y quốc gia, đủ thấy sự cần thiết của môn giám định này. Tuy nhiên, xưa nay ở ta việc tuyển bác sĩ làm nghề pháp y là vô cùng khó khăn. Vì thế không có cách nào khác là phải kích cầu bằng thực chất, không thể hô hào chung chung kiểu: "Đây và vấn đề rất quan trọng, Đảng, Quốc hội, Nhà nước rất quan tâm..." còn quyền lợi - cái mà họ cần để tái sản xuất sức lao động thì được chăng hay chớ.
3. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Sở Tư pháp TP.HCM cho biết vừa quyết định xử phạt 10 triệu đồng đối với công chứng viên Trần Quốc Phòng, trưởng Văn phòng công chứng Gia Định.
Ông Nguyễn Quốc Cường, công chứng viên của Văn phòng công chứng Gia Định, bị xử phạt hành chính 9 triệu đồng. Sở Tư pháp còn kiến nghị Bộ Tư pháp tạm dừng vô thời hạn việc cấp thẻ công chứng viên cho ông Phòng (cho đến khi có ý kiến của Sở Tư pháp). Hai công chứng viên này được xác định đã có nhiều vi phạm trong hoạt động công chứng hợp đồng, giao dịch. Công chứng viên Trần Quốc Phòng là người đã ký xác nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Nguyễn Văn Nhơn (ngụ huyện Hóc Môn) với bà Võ Thị Lệ Thủy vào ngày 8-7-2009 trong khi ông Nhơn đã chết năm 2006 (Tuổi Trẻ đã phản ánh vụ việc trong bài “Người chết... ký giấy bán đất” trên số báo ra ngày 7-10-2009). Theo kết luận thanh tra của Sở Tư pháp, công chứng viên Trần Quốc Phòng đã có sai phạm là không kiểm tra đầy đủ giấy tờ tùy thân của người chuyển nhượng nên không phát hiện người đến ký giấy tờ không phải ông Nguyễn Văn Nhơn. Ngoài bộ hồ sơ trên, theo kết quả thanh tra của Sở Tư pháp đối với 607 hồ sơ (trên tổng số hơn 5.600 hồ sơ của Văn phòng công chứng Gia Định đã chứng trong vòng một năm), có 150 bộ hồ sơ có sai phạm. Trong đó ông Phòng ký 99 bộ, 51 bộ do công chứng viên Nguyễn Quốc Cường ký.