Trong buổi sáng ngày 03/6/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang web bee.net.vn phản ánh: Ông Trần Đình Bá vừa gửi thư tới Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng trình bày về sáng kiến và dự án mở rộng, điện khí hoá đường sắt để làm dự án đối chứng so sánh lựa chọn phương án hiện đại hoá đường sắt Việt Nam mà Chính phủ vừa trình lên QH. Trong thư gửi Chủ tịch Quốc hội ông Bá viết: "3000 km đường sắt (ĐS) khổ 1000mm đang rệu rã xuống cấp. Vụ lật tàu thảm khốc như vụ tàu E1 tại Lăng Cô (TT-Huế) và gần đây là liên tiếp nhiều vụ lật tàu nghiêm trọng đe dọa đến tính mạng nhân dân và tài sản Nhà nước. Nếu không nhanh chóng mở rộng để hiện đại ĐS nước ta sẽ trở thành kho “bảo tàng ĐS cổ“ của thế giới và làm cho tình hình giao thông ngày càng nghiêm trọng".
Ông Bá cũng cho biết hiện ông đã nghiên cứu thành công việc “Mở rộng và hiện đại Đường sắt VN bằng tà vẹt ba ray“ và đã hoàn thành xong Dự án khả thi: "Mở rộng và điện khí hoá đường sắt Việt Nam". Công trình nghiên cứu đã được Bộ GTVT và UBATGTQG tặng giải thưởng Quốc gia năm 2008 về Hiến kế cho bài toán giao thông và an toàn giao thông. Theo dự án này, sẽ mở rộng toàn bộ 3000 km ĐS nước ta từ khổ lạc hậu 1.000mm sang khổ 1.435mm tiêu chuẩn quốc tế và điện khí hóa tốc độ 150- 200 km/h cho cả tàu hàng và tàu khách với chi phí 4.5 tỷ USD. Việc mở rộng khổ kỹ thuật ĐS rất đơn giản và tiết kiệm, không ảnh hưởng đến độ thông thủy của cầu hầm. Việc làm này dễ dàng gấp 10 lần khôi phục tuyến ĐS Xuyên Việt 1975 -1976 và đơn giản hơn việc thi công đường dây 500 KVA nên sẽ hoàn thành chỉ trong vòng 3 năm mà thôi.
Về chính trị: Việt Nam sẽ là nước có 100% ĐS tiến tiến khổ 1.435mm điện khí hóa, trở thành cường quốc ĐS của ASEAN và vượt qua nhiều quốc gia có ĐS lạc hậu khổ hẹp khác. Cũng với lợi ích đó sẽ giúp Việt Nam trở thành cường quốc ĐS của ASEAN có 100% chiều dài ĐS khổ tiên tiến 1.435mm và điện khí hóa. Việt Nam sẽ vượt qua nhiều nước có ĐS khổ hẹp khác. Về kinh tế: Tiết kiệm vốn đầu tư 52 tỷ USD so với làm 1570 km ĐSCT, chỉ 12 đến 15 năm là hoàn vốn đầu tư, huy động được vốn nhàn rỗi của nhân dân, không mang nợ nước ngoài. Về văn hóa xã hội: Giảm ùn tắc giao thông cho đô thị và nông thôn, giảm thiểu TNGT, thỏa mãn mọi nhu cầu đi lại của xã hội và đảm bảo phúc lợi ĐS giá rẻ cho toàn dân, tạo nên văn minh đường sắt. Về QP - AN: Tăng sức cơ động của các binh đoàn chủ lực và phương tiện thiết bị trong phòng thủ bảo vệ Tổ Quốc và an ninh quốc gia. Về Đối ngoại: Có Đường sắt hiện đại để kết nối vào mạng quốc tế 1.435mm. Tăng cường kinh tế giao thương đối ngoại. Về tác động môi trường: Không ngốn thêm đất nông nghiệp và rừng, đảm bảo an ninh lương thực, bảo vệ môi trường sinh thái.
Ông Bá cho biết, cần có ít nhất 2 phương án, để cho các đại biểu QH có thêm phương án để làm đối chứng so sánh, lựa chọn và tự tin trước khi bấm nút quyết định tương lai của ĐSVN và đề nghị Chủ tịch cho phép được có mặt trình bày với Quốc hội phương án đối chứng này. Ông Bá cho biết bản dự án chi tiết đã được gửi tới chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Trần Đình Đàn vào ngày 20/05.
2. Báo Người lao động phản ánh: Ngày 2-6, luật sư Hoàng Như Vĩnh, người được tổng giám đốc Công ty Cổ phần hữu hạn Vedan VN ủy quyền hợp pháp, cho biết Vedan VN đã đồng ý tăng mức hỗ trợ thiệt hại cho nông dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) thêm 7,6 tỉ đồng.
Theo kết quả cuộc họp giữa Tổng cục Môi trường và Ban Chỉ đạo Thống kê thiệt hại tỉnh BR-VT cùng Vedan VN ngày 18-5, số tiền tỉnh BR-VT đòi Vedan VN bồi thường là 53,6 tỉ đồng nhưng Vedan VN chỉ đồng ý bồi thường 2,4 tỉ đồng. Do muốn kết thúc nhanh việc bồi thường cho người dân nên Vedan VN tăng thêm 7,6 tỉ đồng, nâng tổng số tiền bồi thường cho tỉnh này lên 10 tỉ đồng.
3. Báo Quân đội nhân dân phản ánh: Để phân luồng giao thông phục vụ việc sửa chữa cầu Đuống (Hà Nội), theo đề nghị của Bộ Giao thông vận tải, ngày 2-6, Thủ tướng Chính phủ đã chính thức giao cho Bộ Quốc phòng phối hợp với Bộ Giao thông vận tải và UBND thành phố Hà Nội tổ chức thực hiện nhiệm vụ bắc cầu phao qua sông Đuống.
Chủ động trước nhiệm vụ quan trọng này, Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ tư lệnh Công binh phối hợp với Sở Giao thông vận tải Hà Nội tổ chức khảo sát xác định vị trí bắc cầu phao và các công việc cần triển khai để bảo đảm cho việc phân luồng giao thông phục vụ việc sửa chữa cầu Đuống. Thông tin từ Bộ tư lệnh Công binh cho biết, công việc trên đã được Đoàn Công binh H49 và Sở Giao thông vận tải Hà Nội hoàn thành vào ngày 1-6. Theo đó, hai bên đã thống nhất chọn vị trí bắc cầu phao nằm ở phía hạ lưu sông Đuống (cách cầu Đuống khoảng 900m). Đầu bờ Bắc của cầu phao thuộc thị trấn Yên Viên (huyện Gia Lâm). Đầu bờ Nam của cầu phao thuộc địa phận phường Giang Biên (quận Long Biên). Cầu phao được bắc qua sông Đuống lần này có tổng chiều dài khoảng 250 mét, chiều rộng là 8 mét, đủ cho 2 làn xe qua lại. Để đáp ứng với yêu cầu, Đoàn Công binh H49 sẽ phải sử dụng khoảng 40 đốt cầu.
Quán triệt tư tưởng chỉ đạo nhanh chóng, an toàn và hiệu quả, Đoàn Công binh H49 đang gấp rút tiến hành các khâu, các bước chuẩn bị để ra quân bắc cầu đúng kế hoạch. Theo dự kiến, ngày 10-6, Đoàn Công binh H49 sẽ hoàn thành việc bắc cầu phao qua sông Đuống. Ngay sau đó, UBND thành phố Hà Nội sẽ có phương án phân luồng giao thông mới qua địa bàn để Tổng công ty Đường sắt Việt Nam triển khai dự án sửa chữa cầu Đuống đúng tiến độ.
4. Báo Nhân dân phản ánh: Ngân hàng thế giới hôm nay 2-6 cho biết, Nhóm các nhà tài trợ cho Việt Nam (CG) sẽ tổ chức Hội nghị giữa kỳ vào ngày 9 và 10-6 tại thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang. Hội nghị lần này sẽ tập trung đánh giá Tình hình kinh tế vĩ mô và các ưu tiên chính sách cho năm 2010; Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội quốc gia 2011-2020 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2011-2015; Đối phó với thách thức biến đổi khí hậu và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2011-2015, với trọng tâm Cải cách kinh tế, Tăng trưởng cho mọi người và Phát triển nguồn nhân lực. Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam, một hoạt động gắn với Hội nghị CG, sẽ tập trung vào các chủ đề: Cảm nhận môi trường đầu tư trong nước; Cơ sở hạ tầng; Phát triển nguồn nhân lực và Cải cách hành chính/pháp quy và cải cách Thuế.
Nhóm Tư vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam bao gồm các đại diện của Chính phủ Việt Nam và các nhà tài trợ song phương và đa phương cho Việt Nam. Chủ tọa hội nghị CG là ông Võ Hồng Phúc, Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư và bà Victoiria Kwakwa, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam. Tại Hội nghị CG năm ngoái, các nước nhà tài trợ đã cam kết hơn 8 tỷ USD hỗ trợ Việt Nam giảm nghèo và chương trình phát triển.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Sở Tư pháp đề nghị “treo thẻ” một công chứng viên. Bài báo phản ánh: Thanh tra Sở Tư pháp TP.HCM phát hiện Văn phòng Công chứng Gia Định (quận 1) sai phạm, thiếu sót cả trăm hồ sơ mà văn phòng này công chứng. Sở Tư pháp TP.HCM vừa kiến nghị lên Bộ Tư pháp tạm dừng không thời hạn việc cấp thẻ công chứng viên cho ông Trần Quốc Ph. (Trưởng Văn phòng Công chứng Gia Định) vì ông Ph. có nhiều sai phạm, thiếu sót trong công chứng.
Một trong những vi phạm nghiêm trọng của công chứng viên Ph. là không kiểm tra giấy tờ tùy thân của hai bên mua-bán. Tháng 7-2009, công chứng viên Ph. chứng hợp đồng mua bán đất giữa ông Nguyễn Văn Nh. (xã Xuân Thới Sơn, Hóc Môn) và bà Võ Thị Lệ Th. (phường Tân Phong, quận 7). Khi đến văn phòng công chứng, bên bán xuất trình bản phôtô hộ khẩu, tờ khai báo mất và đề nghị cấp lại chứng minh nhân dân của ông Nguyễn Văn Nh. mà không có giấy tờ nào khác thay thế. Với các giấy tờ về hộ tịch chưa đầy đủ như thế nhưng công chứng viên Ph. vẫn ký công chứng. Sau đó, con trai của ông Nh. đã làm đơn tố giác là cha mình đã mất từ năm 2006, không hiểu sao lại đi công chứng được.
Trong đơn, con trai ông Nh. kể rõ: Sau khi cha mất, ông đưa giấy đỏ cho một “cò” đất nhờ khai di sản thừa kế, sau một thời gian “cò” đất nói đã làm mất giấy tờ, ông đang làm thủ tục cấp lại phó bản thì có người tới nhà ông báo rằng mảnh đất đã được bán cho bà Th. Trong rất nhiều hợp đồng công chứng sai phạm do công chứng viên Ph. thực hiện có liên quan đến bà Th. (người mua đất) với người đã mất nêu trên. Tháng 6-2009, bà Th. cho vợ chồng ông Lâm Văn Ph. vay tiền với điều kiện vợ chồng ông Ph. phải giao giấy tờ nhà cho bà Th. và làm hợp đồng ủy quyền cho bà Th. được quyền mua bán, sang nhượng căn nhà trên. Một tuần sau, vợ chồng ông Ph. làm văn bản đơn phương đình chỉ hợp đồng ủy quyền với bà Th. và công chứng viên Ph. vẫn chứng. Văn bản đơn phương đình chỉ hợp đồng ủy quyền trên không phù hợp với quy định của Bộ luật Dân sự. Do đó, bà Th. vẫn dùng giấy tờ nhà của vợ chồng ông Ph. để bán cho người khác (hợp đồng bán nhà do một văn phòng công chứng khác ký). Hiện vợ chồng ông Ph. đã kiện bà Th. ra tòa. Không chỉ có trưởng văn phòng sai mà công chứng viên Nguyễn Quốc C. của văn phòng cũng “bậy”: Công chứng việc khai nhận di sản thừa kế nhà nhưng không có giấy tờ sở hữu nhà, công chứng khi đối tượng hợp đồng chưa rõ…
Từ các sai phạm trên, Sở Tư pháp đã phạt công chứng viên Ph. 10 triệu đồng và công chứng viên C. 9 triệu đồng. Riêng đối với công chứng viên Ph., Sở Tư pháp đề xuất hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng thẻ công chứng viên không thời hạn theo Nghị định 60/2009 của Chính phủ. Tuy nhiên, hiện các công chứng viên tư chưa ai được cấp thẻ nên không thể áp dụng hình thức xử phạt bổ sung này. Vì thế, Sở Tư pháp đã kiến nghị Bộ Tư pháp tạm dừng không thời hạn việc cấp thẻ cho ông Ph. đến khi nào có ý kiến của Sở Tư pháp về việc Văn phòng Công chứng Gia Định đã chấn chỉnh, khắc phục những sai phạm, thiếu sót… Hiện Bộ Tư pháp chưa trả lời kiến nghị này và Văn phòng Công chứng Gia Định vẫn hoạt động bình thường.
Trưởng Văn phòng Công chứng Gia Định phân trần: “Tôi rất tiếc vì đã có sơ sót, sai phạm trong quá trình thực hiện công chứng, tuy nhiên tôi khẳng định không hề cố ý hoặc dính dáng đến yếu tố vụ lợi trong bất kỳ một vụ việc nào. Nhiều lúc người ta dắt cả chồng giả đến văn phòng công chứng để lừa thì công chứng viên khó phát hiện nổi. Ngày 19-5, chính Văn phòng Công chứng Gia Định đã báo cho Công an quận 3 bắt bà Võ Thị Lệ Th. khi bà này đến chứng hợp đồng. Sau đó bà này vẫn tự do vì công an xác định các vụ việc trên là quan hệ dân sự”…
2. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài Thi hành án dân sư quận Gò Vấp chưa làm hết trách nhiệm. Bài báo phản ánh: Theo đơn khiếu nại của bà Trần Thị Tâm, (51 tuổi) cư trú tại số 12/224 Lê Đức Thọ, phường 15, quận Gò Vấp, TP. Hồ Chí Minh (12/224 LĐT), thì Cơ quan thi hành án dân sự (T.H.A.D.S) quận Gò Vấp (nay là Chi cục T.H.A.D.S quận Gò Vấp) đã ra quyết định thi hành án đối với bản án số 1370/DSPT ngày 22-8-2003 của TAND Tp. HCM; bản án số 491/DSPT ngày 18.05.2003 và bản án số 397/DSST ngày 21-12-2004 của toà án nhân dân quận Gò Vấp, bằng việc kê biên tài sản và giao lại cho người được thi hành án căn nhà duy nhất thuộc quyền sở hữu sử dụng của bà và gia đình. Qua hồ sơ mà mà chúng tôi thu thập được, quá trình thi hành bản án dân sự của T.HA.D.S Gò Vấp đã bộc lộ nhiều điểm chưa phù hợp với các quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
Trong quyết định số 1436/THA ngày 26-9-2008 của thi hành án Gò Vấp về việc cưỡng chế giao nhà thì quyết định: trục xuất toàn bộ người và đồ vật ra khỏi nhà số 12/224 Lê Đức Thọ, phường 15, quận Gò Vấp, Tp. Hồ Chí Minh để giao cho người được thi hành án. Căn nhà này chủ sở hữu sử dụng là của bà Trần Thị Bảy, không thuộc quyền sở hữu, sử dụng của người phải thi hành án là bà Trần Thị Tâm. Cho đến ngày 29-9-2008 Chấp hành viên Phạm Hữu Nhân (trưởng T.H.A) ra tiếp quyết định số 1437/THA về giao tài sản cho người được thi hành án có sửa chữa nội dung sau thành “12/224B” có đóng dấu treo trên chỗ đã sửa chữa viết tay”. Như vậy, nhà số 12/224 Lê Đức Thọ, phường 15, Gò Vấp (nhà bị kê biên) và nhà số 12/224B Lê Đức Thọ, phường 15, Gò Vấp (bị giao cho người được T.H.A) có sự khác nhau về số nhà, lẫn chủ sở hữu sử dụng. Do những thiếu sót nói trên, liệu việc T.H.A có gì bất thường và thiếu cẩn trọng trong việc giải quyết thi hành án (?). Hay nói cách khác, cưỡng chế một đằng kê biên một nẻo.
Trong quá trình kê biên trục xuất, T.H.A.D.S Gò Vấp ngoài việc cưỡng chế kê biên căn nhà mà bà Tâm đang sinh sống, T.H.A còn làm luôn công việc mà lẽ ra thuộc thẩm quyền của UBND quận Gò Vấp. Đó là việc lấn chiếm hông nhà bên cạnh bằng việc trổ cửa (theo T.H.A.D.S Gò Vấp) thì hội đồng cưỡng chế yêu cầu …tự nguyện tháo dỡ (!) do không tự nguyện nên hội đồng quyết định tháo dỡ cửa cuốn và máy bơm ra khỏi căn nhà 12/224 LĐT. Trong các quyết định không thấy có một nội dung nào về việc cho tháo dỡ những công trình hay thiết bị nằm ngoài đối tượng T.H.A . Thiết nghĩ, đây là công việc của cơ quan quản lý hành chính nhà nước tại địa phương, khi có căn cứ xác định trong trường hợp có sự lấn chiếm hoặc xây dựng trái phép thì phải tiến hành lập biên bản ghi nhận sau đó có những biện pháp xử lý hành chính thích hợp. Hoặc cơ quan T.H.A kiến nghị với cơ quan nhà nước tại địa phương có biện pháp xử lý. Về nguyên tắc, THA chỉ thi hành những bản án, quyết định của toà án chứ không thể lấn sân sang lĩnh vực khác.
Trong quá trình kê biên, cưỡng chế THA, đối với những vụ án phức tạp, có sự khiếu nại, bức xúc của người phải thi hành án thì THA phải mời đại diện VKS tham gia kiểm sát việc tuân thủ pháp luật trong quá trình thi hành án. Ở đây, trong khi thực hiện không thấy VKS tham gia giám sát (mà chỉ ghi chung chung trong biên bản ngày 17-10-2008 là Đại diện VKS quận - để trống tên KSV) và ý kiến của cơ quan này đối với việc cưỡng chế. Điều 10, PLTHADS 2004 quy định: “Kiểm sát việc thi hành án. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật về thi hành án của đương sự”.
Trong thông báo số 1317/THA của Thi hành án quận Gò Vấp ngày 28.7.2008 cho rằng: “do bà (Tâm) không thi hành tài sản bà là 12/224 Lê Đức Thọ, phường 15, quận Gò Vấp, đã được kê biên, phát mãi..” tuy nhiên, trong bản án, thậm chí ngay quyết định thi hành dân sự số 201/THA-YC ngày 19-06-2006 của Trưởng thi hành án Gò Vấp quyết định: “Buộc bà Trần Thị Tâm có trách nhiệm trả cho bà Lê Ngọc Bích số tiền…tổng cộng là 358.467.330 đồng. Như vậy, do bà Tâm không thi hành án trả lại tiền theo quyết định hay là do bà không thi hành án giao nhà số 12/224 Lê Đức Thọ (?). Cũng trong thông báo nêu rõ tài sản là căn nhà số 12/224 Lê Đức Thọ, phường 15, quận Gò Vấp, Tp. Hồ Chí Minh. Một trong những người được thi hành án đồng ý nhận với giá như đã định lần sau cùng là 900 triệu đồng. Đồng thời còn “cấm” người nhận thông báo là: “trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày niêm yết thông báo này bà Tâm không đến thi hành án dân sự Gò Vấp để giải quyết dứt điểm các khoản tiền cho người được thi hành (không còn mệnh đề nào sau -PV)”. Chính sự “không được đến” này cũng đã hạn chế quyền khiếu nại, tố cáo của người phải thi hành án khi họ có quyền khiếu nại theo luật trong thời hạn mà pháp luật về thi hành án quy định là 90 ngày (điều 59, PLTHADS 2004 cũ). Như vậy, có thể nói về nội dung văn bản của thông báo 1317/THA không rõ ràng về ngữ nghĩa, mà đã không rõ ràng trong việc ban hành văn bản thì có thể sẽ gây sự hiểu nhầm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người phải thi hành án.
Nhà và đất thì người được thi hành án sang tên đăng ký quyền sở hữu, sử dụng. Người phải thi hành án thì đang tìm nơi ở mới để mưu sinh. Tiền do bên nhận nhà cấn trừ nợ không biết còn hay hết (?). Liệu T.H.A.D.S Gò Vấp đã làm hết trách nhiệm hay chưa? Do đó, Viện Kiểm Sát cùng cấp, Cục thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh, Tổng Cục Thi Hành Án dân sự cần kiểm tra giám sát lại việc thi hành án, nhằm đảm bảo cho quyền lợi của các đương sự trong quá trình thi hành án.
3. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Bộ Tư pháp vừa có công văn gửi báo Tuổi Trẻ sau bài báo “Lãng phí sao y” (Tuổi Trẻ ngày 8-5) phản ánh tình trạng các cơ quan, tổ chức khi tiếp nhận hồ sơ luôn đòi hỏi bản sao phải có chứng thực một cách máy móc. Theo đó, Bộ Tư pháp cho biết tại khoản 2 điều 6 của nghị định số 79/2007/NĐ-CP ngày 18-5-2007 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký đã quy định: “Cơ quan, tổ chức tiếp nhận bản sao không có chứng thực có quyền yêu cầu xuất trình bản chính để đối chiếu. Người đối chiếu phải ký xác nhận vào bản sao và chịu trách nhiệm về tính chính xác của bản sao so với bản chính”.
Bộ Tư pháp khẳng định theo quy định này, Nhà nước khuyến khích cơ quan, tổ chức khi tiếp nhận hồ sơ tự mình đối chiếu tính chính xác của bản sao (có thể là bản chụp, bản in, bản đánh máy, bản viết tay...) so với bản chính mà không nhất thiết phải yêu cầu người dân nộp bản sao có chứng thực.
4. Trang web bee.net.vn có bài Dự thảo nghề luật sư: "Nếu ban hành ngay, tôi trả thẻ". Bài báo phản ánh: Một luật sư đã khẳng định như vậy khi nói về "Dự thảo quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam". Bản dự thảo này đã được chỉnh sửa tới 4 lần với nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết. Tuy nhiên...
Ngay từ tên gọi Chương I của bản dự thảo Quy tắc đã được PGS.TS.LS Phạm Hồng Hải, phó chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam góp ý nên để tên chương là Các quy tắc chung chứ không nên lấy tên là Nghĩa vụ cơ bản. "Nếu đặt tên Chương I là Nghĩa vụ cơ bản thì những nghĩa vụ ở các chương khác chẳng lẽ lại không cơ bản?" - ông Hải nêu vấn đề. Còn quy tắc 5 về Thực hiện trợ giúp pháp lý, ông Hải cho rằng, nên bổ sung là Thực hiện trợ giúp pháp lý miễn phí cho các đối tượng chính sách thì sẽ cụ thể và rõ ràng hơn. LS Hồ Trọng Dũng, trưởng Văn phòng Luật sư Hồ Quang băn khoăn về việc có cần thiết phải đưa đối tượng người tập sự vào điều chỉnh trong Quy tắc này hay không? Vì pháp luật quy định tại Điều 14, Luật Luật sư: "Người hành nghề luật sư được giúp luật sư hướng dẫn trong hoạt động nghề nghiệp, không được nhận và thực hiện dịch vụ pháp lý cho khách hàng".
Trên thực tế, nhiều người tập sự vẫn trực tiếp thực hiện các dịch vụ tư vấn thành lập doanh nghiệp cho khách hàng, nếu luật sư hướng dẫn cho phép họ thực hiện một số công việc cụ thể thì họ cũng sẽ phải tuân thủ Quy tắc trên. Về Quy tắc 3, bảo vệ tốt nhất lợi ích của khách hàng, theo ông Dũng nên bỏ cụm từ "lợi ích chính đáng" thay bằng "quyền và lợi ích hợp pháp" để xác định rõ ranh giới thực hiện quyền của luật sư là bảo vệ tốt nhất các quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng, còn các quyền và lợi ích không hợp pháp của khách hàng thì luật sư không thể thực hiện.
PGS.TS.LS Phạm Hồng Hải cho rằng, nên bỏ quy tắc 4 về Tiêu chuẩn dịch vụ pháp lý vì tại quy tắc 3 về Bảo vệ tốt nhất lợi ích của khách hàng đã bao gồm nội dung đó. Cung cấp dịch vụ pháp lý đạt tiêu chuẩn chất lượng cho khách hàng là một phần của việc bảo vệ lợi ích của khách hàng, do đó, nếu giữ nguyên nội dung này tại quy tắc 4 sẽ dẫn tới sự trùng lặp. Còn theo LS Nguyễn Thị Liên, trưởng Văn phòng Luật sư Tây Hồ, quy tắc 17.4: "Khi giải quyết một vụ việc phức tạp, luật sư có thể trao đổi trong việc đánh giá chứng cứ với đồng nghiệp hoặc tổ chức hành nghề luật sư, tổ chức xã hội nghề nghiệp luật sư bằng hình thức tọa đàm nghề nghiệp, giúp luật sư tham khảo ý kiến khi xây dựng phương án bào chữa, bảo vệ quyền lợi của khách hàng" hoàn toàn mâu thuẫn với quy tắc 13 về Bí mật thông tin và Điều 25 Luật Luật sư. Do đó, nên bỏ quy tắc 17.4, LS Liên khẳng định.
LS Nguyễn Văn Tú, phó trưởng Văn phòng Luật sư Khánh Hưng tỏ ra khá bức xúc với một số quy định trong bản dự thảo: "Nếu quy tắc này được ban hành tôi đến phải trả thẻ luật sư, không làm nữa, vì làm thì kiểu gì cũng đụng!". Tại quy tắc 10.1.2, trao cả một "gánh nặng" cho luật sư khi yêu cầu luật sư phải tự xác minh người đại diện cho khách hàng có "mưu cầu lợi ích bất chính hay không". Còn tại quy tắc 10.1.7 thì luật sư có lẽ phải "sinh hoạt chung" với khách hàng mới có thể thấy được "sự khác biệt rõ ràng về quan điểm và tính cách của khách hàng" để từ chối họ. "Mà thậm chí ngay cả sau khi đã "sinh hoạt chung" cũng chưa chắc đã thấy được ấy chứ", LS Tú "kêu trời".
Đến quy tắc 17.3, "khi nhận vụ việc, nếu biết đã có đồng nghiệp nhận vụ việc này từ trước, luật sư cần trao đổi với khách hàng và đồng nghiệp đó để tạo sự đồng thuận trong thực hiện vụ việc; Nếu khách hàng từ chối đồng nghiệp, luật sư có trách nhiệm yêu cầu khách hàng phải thanh toán thù lao theo thoả thuận cho đồng nghiệp trước khi luật sư đảm nhận vụ việc đó" - thì LS Tú phản ứng: Đây thực sự là một quy tắc "làm khó" luật sư vì trong khi luật sư cũ và thân chủ đang mâu thuẫn, luật sư mới lại phải là người đứng ra để "thống nhất" giữa hai bên. Đồng thời lại biến luật sư thành kẻ "đòi nợ thuê", "đòi" thân chủ phải trả thù lao cho luật sư cũ thì mới được nhận vụ việc, điều này thật hết sức phi lý.
5. Báo Thanh niên phản ánh: Trong dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011 vừa trình sáng nay, 2.6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) đề nghị QH cho phép tổng kết thi hành các quy định của các luật về tổ chức bộ máy nhà nước và các quy định của Hiến pháp năm 1992 ngay trong năm 2010. Đồng thời bổ sung vào Chương trình chuẩn bị năm 2011 dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992 nhằm tạo cơ sở cho việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp sau khi có chủ trương của BCH Trung ương.
Theo đề xuất của Ủy ban Thường vụ QH, chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011 sẽ gồm 22 dự án luật, 2 dự thảo nghị quyết thuộc Chương trình chính thức (thông qua 12 dự án luật, 2 dự thảo nghị quyết, cho ý kiến 10 dự án luật); 12 dự án luật, 1 dự thảo nghị quyết thuộc Chương trình chuẩn bị. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới và làm căn cứ cho việc sửa đổi, bổ sung các luật về tổ chức bộ máy nhà nước, Ủy ban Thường vụ QH đề nghị QH cho phép tiến hành việc tổng kết thi hành các quy định của các luật về tổ chức bộ máy nhà nước và các quy định của Hiến pháp năm 1992 ngay trong năm 2010; bổ sung vào Chương trình chuẩn bị năm 2011 dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992 nhằm tạo cơ sở cho việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 sau khi có chủ trương của BCH Trung ương và việc sửa đổi, bổ sung các luật về tổ chức bộ máy nhà nước.
Riêng với dự án Luật Công an nhân dân (sửa đổi), theo Tờ trình thì Chính phủ đề nghị bổ sung vào Chương trình nhiệm kỳ khóa XII Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân và thông qua vào năm 2011, Ủy ban Thường vụ QH tán thành sửa đổi nhưng đề nghị đưa vào Chương trình chuẩn bị của năm. Theo đánh giá của Ủy ban Thường vụ QH, việc chuẩn bị một số dự án luật, pháp lệnh cho năm 2011 của các cơ quan chịu trách nhiệm soạn thảo còn rất chậm, không đáp ứng yêu cầu về tiến độ và chất lượng. Ngoài nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ yếu thuộc về chủ quan, cụ thể là vẫn còn sự nể nang, thiếu kiên quyết của các cơ quan có trách nhiệm trong việc xem xét, quyết định đưa dự án vào chương trình cũng như trong tổ chức triển khai thực hiện chương trình. “Thực trạng này cho thấy tình trạng không tuân thủ pháp luật và kỷ luật công vụ của một số cơ quan nhà nước, trách nhiệm của người đứng đầu một số cơ quan soạn thảo chưa cao, cần xem xét, rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc”, ủy ban này đề nghị.
Từ thực tế trên, theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ QH đề nghị QH cho điều chỉnh tiến độ chuẩn bị một số dự án trong chương trình này. Cụ thể là chưa trình dự án Luật Biển Việt Nam, Luật Đầu tư công, Luật Tiếp cận thông tin, Bộ luật Lao động (sửa đổi), Luật Công đoàn (sửa đổi) trong năm 2010; chuyển dự án Luật Thủ đô từ Chương trình thông qua tại kỳ họp thứ 7 sang Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 và thông qua tại kỳ họp thứ 9; chuyển dự án Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam sang Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII. Đồng thời, đề nghị bổ sung vào Chương trình thông qua tại kỳ họp thứ 8, QH khóa XII dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu QH và Luật Bầu cử đại biểu HĐND nhằm phục vụ việc tổ chức bầu cử QH và HĐND các cấp trong cùng một ngày vào nửa đầu năm 2011. Riêng với Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) và Luật Chứng khoán (sửa đổi), dự kiến trước đây trình QH cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 và thông qua tại kỳ họp thứ 9 thì nay xem xét lại chỉ có một số nội dung cần sửa đổi, bổ sung nên Ủy ban Thường vụ QH đề nghị không sửa luật mà sửa đổi một số điều, thông qua tại kỳ họp thứ 8.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 03/6/2010, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ./.