Trong buổi sáng ngày 13/5/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Thanh niên phản ánh: Theo Hội đồng Kinh doanh Mỹ - ASEAN, từ ngày 13 - 15.5, đại diện 16 tập đoàn lớn của Mỹ do ông Matthew P.Daley - Chủ tịch hội đồng và ông Stuart Dean - Chủ tịch General Electric Đông Nam Á, Chủ tịch Ủy ban kinh doanh Mỹ - ASEAN dẫn đầu sẽ đến Hà Nội để tìm hiểu cơ hội kinh doanh, đầu tư.
Tham gia đoàn có hơn 30 quan chức cấp cao từ 16 tập đoàn lớn: Abbott Laboratories, AES, AIG, Caterpillar, Chevron, Citi, Conoco Phillips, Exxon Mobil, Ford, General Electric, Guardian Industries, JHPIEGO, Monsanto, Pratt & Whitney, Time Warner và UPS. Đoàn sẽ gặp Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các nhà lãnh đạo của Chính phủ VN nhằm thảo luận các cơ hội đầu tư, kinh doanh trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, cơ sở hạ tầng, năng lượng, giao thông, hàng không, dịch vụ tài chính ngân hàng, dịch vụ y tế, chuyển phát nhanh, phát triển nguồn nhân lực...
Báo cũng phản ánh: Hôm qua 12.5, trong ngày khai mạc phiên họp thứ 20 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) khóa XII, hội nghị đã nghe và thảo luận về Tờ trình về việc miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân (TNCN) của Chính phủ.
Theo Tờ trình của Chính phủ, đối với các đối tượng đã được tạm giãn nộp thuế thu nhập cá nhân trong 6 tháng đầu năm 2009 sẽ thực hiện miễn toàn bộ số thuế đã giãn. Từ 1.7.2009, thực hiện miễn thuế TNCN đến hết năm 2010 đối với cá nhân có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn (bao gồm cả chuyển nhượng chứng khoán, từ bản quyền, nhượng quyền thương mại).
Ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội cho biết, đa số ý kiến trong ủy ban này tán thành với phương án tiếp tục miễn thuế TNCN đối với thu nhập từ đầu tư và chuyển nhượng vốn để khuyến khích thị trường tài chính phát triển. Tuy nhiên, về đề nghị tiếp tục thực hiện miễn, giảm đối với thu nhập từ bản quyền, nhượng quyền thương mại, thu nhập từ kinh doanh, tiền công, tiền lương, thì đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính, ngân sách lại không tán đồng. Các ý kiến này lập luận, theo quy định của Luật Thuế TNCN thì chỉ có những người có thu nhập cao so với mặt bằng thu nhập chung của người dân mới phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Do đó, giảm thuế TNCN sẽ chỉ có lợi cho một bộ phận người có thu nhập cao. Mục đích trong Tờ trình của Chính phủ là giải quyết khó khăn cho người có thu nhập thấp, trong khi đó lại thực hiện giảm thuế cho người có thu nhập cao là không hợp lý.
Có ý kiến trong Ủy ban Tài chính, ngân sách cho rằng số thu từ thuế TNCN không nhiều so với tổng chi kích cầu của Chính phủ. Để khuyến khích các hộ kinh doanh giải quyết việc làm, thu nhập cho người lao động, kích cầu tiêu dùng, ý kiến này đề nghị miễn thuế TNCN cho mọi đối tượng (trừ đối tượng không cư trú) đến hết năm 2009 và thực thi đầy đủ các quy định của Luật thuế TNCN từ ngày 1.1.2010.
2. Báo Lao động phản ánh: Đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô VN (VAMA) vừa có văn bản gửi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành, đề nghị hoãn thi hành thuế tiêu thụ đặc biệt mới (áp dụng từ ngày 1.4.2009) cùng trong khoảng thời gian tổng sản lượng bán hàng tháng tư của VAMA vừa được công bố, theo đó giảm gần 47% so với tháng ba.
Thị trường ôtô VN phát triển đỉnh điểm vào năm 2008 với lượng xe tiêu thụ khoảng 140.000 chiếc, nhưng chừng ấy là quá nhỏ bé để nói đến việc hình thành ngành công nghiệp (CN) ôtô VN - cần đến dung lượng thị trường cả triệu chiếc/năm. Và với chính sách thuế hết thắt lại mở, hết mở lại thắt như hiện nay, còn lâu thị trường mới đạt được dung lượng cần thiết dù nhu cầu về ôtô trong xã hội luôn tăng. Không thể bước lại vết xe đổ của tư duy bảo hộ sâu đầy sai lầm trong những năm qua, nhưng các chính sách - trong đó có chính sách thuế - phải được xây dựng phù hợp với chiến lược hướng đến ngành CN ôtô lấy dung lượng thị trường làm tâm điểm.
Trong kiến nghị của mình, VAMA cho rằng hiện không dòng ôtô nào tại VN đủ dung lượng để phát triển ngành CN phụ kiện thúc đẩy nội địa hoá để giảm giá thành. Vì thế, điều cần làm là tập trung hỗ trợ đối với những dòng xe được tiêu thụ khá trên thị trường để làm đòn bẩy phát triển ngành CN phụ kiện. Thế nhưng lại quá nghịch lý, loại xe 7 chỗ được tiêu thụ mạnh nhất lâu nay lại đang phải hứng chịu mức tăng thuế TTĐB nặng nề nhất từ ngày 1.4.2009.
Một vấn đề nữa cần được thẳng thắn, đó là các nhà làm chính sách thuế ôtô lâu nay cứ ngại sợ dư luận khi bị cáo buộc "tiếp tay" cho tình trạng ùn tắc giao thông. Dư luận vốn dĩ đã không công bằng, vì "thủ phạm" trực tiếp gây ùn tắc giao thông đâu chỉ có ôtô. Nguyên nhân sâu xa, đó là sự ùn tắc về tư duy và năng lực xây dựng, điều hành, quản lý hệ thống giao thông của chính quyền. Sự e sợ của các nhà làm chính sách thuế dường như lo cho sự an toàn của chính mình để tránh điều tiếng dư luận hơn là dám bản lĩnh chịu trách nhiệm, nhằm phát triển một ngành CN xương sống của đất nước. Vậy thì còn lâu VN mới có được một ngành CN ôtô.
3. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Sau 4 tháng triển khai, ngày 12-5, Tổng cục Du lịch đã tổ chức sơ kết tình hình triển khai chiến dịch khuyến mại “Ấn tượng Việt Nam” tại Hà Nội. Tính đến nay, đã có 118 khách sạn (từ 1-5 sao), 85 doanh nghiệp lữ hành, 14 cửa hàng mua sắm, Vietnam Airlines và 2 doanh nghiệp vận chuyển đăng ký tham gia chiến dịch khuyến mại. Nhiều doanh nghiệp lữ hành đã đẩy mạnh khai thác thị trường, cung cấp các tour khuyến mại theo đúng cam kết. Hơn 300 tour khuyến mại đã được công bố, trong đó nhiều tour cho khách quốc tế và khách nội địa đã có biểu giá cụ thể và mức khuyến mại cụ thể.
Doanh số và số lượng khách của những doanh nghiệp lữ hành tăng lên đáng kể. Do giảm giá tour từ 30%-40% nên số lượng khách đi tour nội địa tăng khoảng 35%-50% so với cùng kỳ năm trước. Thị trường du lịch nội địa luôn sôi động, đặc biệt từ tháng 3 đến nay bất chấp những khó khăn kinh tế do tác động của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu gây ra. Với thị trường khách quốc tế, tình hình không được sáng sủa bằng song tại một số địa phương do có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị du lịch và chính quyền nên cũng thu được một số kết quả đáng khích lệ.
4. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 12-5, Bộ Y tế đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình dịch cúm A/H1N1 và dịch tiêu chảy cấp. Theo Bộ Y tế, trong ngày 11-5, có thêm 4 trường hợp nghi ngờ nhiễm cúm A/H1N1 được phát hiện tại các cửa khẩu quốc tế (sân bay Nội Bài: 1, sân bay Tân Sơn Nhất: 2, Mộc Bài: 1).
Tính từ ngày 25-4-2009 đến 12-5, Bộ Y tế đã ghi nhận 35 trường hợp nghi ngờ cúm A/H1N1, đã tổ chức cách ly và xét nghiệm kịp thời, kết quả đều âm tính với cúm A/H1N1. Bộ Y tế nhận định, trên thế giới hàng ngày tiếp tục xác nhận thêm các nước mới có trường hợp mắc bệnh cúm A/H1N1, số trường hợp dương tính với cúm A/H1N1 có xu hướng tăng nhanh trong thời gian tới do sự giao lưu qua lại giữa các quốc gia. Đặc biệt, một số nước khác ngoài Mexico và Mỹ đã bắt đầu ghi nhận bệnh nhân tại cộng đồng. Do đó, nguy cơ dịch xâm nhập vào Việt Nam trong thời gian tới là rất lớn.
5. Báo điện tử Vneconomy phản ánh: Thảo luận báo cáo của Chính phủ về triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2009, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển đặt câu hỏi: không biết Quốc hội có nên bàn về chỉ tiêu tăng trưởng GDP hàng năm không, GDP và CPI có được coi là chỉ tiêu pháp lệnh hay là chỉ tiêu để Chính phủ báo cáo Quốc hội?
"Năm 2008 đề nghị giảm từ 8,5 còn 7%, tổ chức thực hiện chỉ đạt 6,18%. Năm nay khả năng điều chỉnh chỉ còn 5% thôi, có khi thực hiện còn còn không đạt 5%, vậy thì nên thế nào? Phải chăng Quốc hội nên đánh giá chất lượng điều hành của Chính phủ so với năm trước chứ không phải qua chỉ tiêu", ông Hiển nói. Tính pháp lý của các chỉ tiêu đến đâu là băn khoăn của không ít đại biểu và không phải đến bây giờ mới được nói tới.
Trả lời phỏng vấn VnEconomy đầu năm nay, đại biểu Quốc hội Đặng Như Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng chỉ tiêu chỉ mang tính định hướng. Ông nói: “Tôi nghĩ có nhiều đại biểu nhận thấy một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội đặt ra chưa thật hợp lí, nhưng Quốc hội không biểu quyết từng chỉ tiêu mà biểu quyết theo khoản hoặc điều, nên các chỉ tiêu gộp chung trong điều, khoản thường được thông qua. Tuy nhiên, vấn đề chính là các chỉ tiêu được thông qua chưa phải là quy định nghiêm ngặt của pháp luật, kết quả thực hiện chưa gắn với xử lí cơ quan chức năng có trách nhiệm”. Ngay tại thời điểm đó, ông đã cho rằng chỉ tiêu tạo việc làm cho 1,7 triệu người lao động năm 2009 là không có cơ sở cả về lí thuyết và thực tiễn. Và dự báo mới nhất của Chính phủ trong cả năm có thể giải quyết việc làm mới khoảng 1,52 - 1,57 triệu lao động.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Văn Thuận thì Quốc hội luôn đứng bên cạnh Chính phủ, cùng nêu cao tinh thần trách nhiệm, song Chính phủ cần phải làm rõ để thuyết phục Quốc hội những vấn đề đã đề xuất. Về con số tăng trưởng GDP 5%, ông Thuận cho rằng tăng trưởng vốn là chủ yếu, cần tăng trưởng lại "bơm" tiếp vốn vào, thì thử hỏi sẽ giải thích thế nào khi sự cải thiện của đời sống không tương xứng với tăng trưởng kinh tế.
Vấn đề khiến đại biểu Thuận quan ngại là vì sao hệ số đầu tư tăng trưởng (ICOR) năm sau cứ cao hơn năm trước, ngay cả khi chưa có khủng hoảng kinh tế thì ICOR vẫn cao.Theo báo cáo của Chính phủ thì năm 2008 hệ số ICOR tăng lên đến 6,66 là cao hơn so với năm trước (năm 2007 là 5,2). Theo ông việc này hầu như không có nguyên nhân khách quan, mà chỉ có nguyên nhân chủ quan.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài “Hướng dẫn về thuế TNCN: Ba công văn của Bộ Tài chính bị tuýt còi”. Bài báo phản ánh: Chiều 12-5, Bộ Tư pháp đã có cuộc họp liên quan đến ba công văn 16181, 762 và 1845 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Theo Bộ Tư pháp, nội dung cũng như hình thức ba công văn này chưa hợp lệ.
Tại cuộc họp, bà Hoa khẳng định về hình thức văn bản, Công văn 16181 và Công văn 762 là công văn hành chính, có tính chất hướng dẫn nội bộ cơ quan thuế nhưng nội dung hướng dẫn lại mang tính quy phạm pháp luật. Trong đó, hướng dẫn việc xử lý các trường hợp chuyển nhượng bất động sản trước khi Luật Thuế TNCN có hiệu lực (trước ngày 1-1-2009). Cục Kiểm tra văn bản cho rằng nội dung của những công văn trên phải được thể hiện bằng thông tư mới đúng. Ngoài ra, bà Hoa cũng cho biết về nội dung các công văn trên còn có một số vấn đề cần phải xem xét để đảm bảo tính hợp pháp. Về chuyển nhượng bất động sản, theo Luật Thuế TNCN và Nghị định 100 hướng dẫn thi hành thì luật này có hiệu lực từ ngày 1-1-2009, thời điểm tính thuế TNCN là thời điểm có phát sinh thu nhập. Các văn bản này không quy định việc tính thuế thu nhập đối với các trường hợp chuyển nhượng bất động sản phát sinh trước ngày luật có hiệu lực. Do đó, Công văn 16181 hướng dẫn “đối với cá nhân chuyển nhượng quyền sử dụng đất, công trình gắn liền với đất đã có hợp đồng chuyển nhượng trước ngày 31-12-2008 nhưng từ 1-1-2009 chưa nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất và chưa hoàn thành thủ tục chuyển nhượng thì thực hiện kê khai nộp thuế TNCN” là không có cơ sở.
Điều 22 Nghị định 100 nêu rõ thuế suất đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là 25% trên thu nhập tính thuế. Trường hợp không xác định được giá vốn và các chi phí liên quan làm cơ sở xác định thu nhập tính thuế thì áp dụng thuế suất 2% trên giá chuyển nhượng. Trong khi đó, hai công văn của Bộ Tài chính đều hướng dẫn áp dụng thuế suất 2% tính trên giá chuyển nhượng và mức thuế suất 25% được áp dụng khi áp dụng thuế suất 2% có mức thuế phải nộp cao hơn. Cục Kiểm tra văn bản cho rằng hướng dẫn này trái với luật và Nghị định 100. Hơn nữa, nếu chọn mức thuế 25% mà phải có đơn đề nghị với cơ quan thuế thì sẽ dễ phát sinh thủ tục, làm khó người nộp thuế.
Đại diện Bộ Tài chính, bà Ngô Thị Nhung, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, đã tiếp thu những ý kiến của Bộ Tư Pháp. “Thực tế khi ban hành hai công văn trên, quan điểm của Bộ Tài chính là hướng dẫn thế nào để có lợi cho dân nhất mà thôi” - bà Nhung nói.
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng nhấn mạnh cả ba công văn nói trên đều vi phạm hình thức văn bản cũng như nội dung thể hiện. Theo ông Tụng, Bộ Tài chính nên hướng dẫn lại những nội dung nêu trong ba công văn nói trên cho đúng quy định. Chậm nhất là ngày 20-5, Bộ Tài chính phải có văn bản phản hồi về hướng xử lý ba văn bản này cho Bộ Tư pháp.
Báo cũng có bài “Xây nhà trái phép: Phạt theo mức cũ hay mức mới?”. Bài báo phản ánh: Mức phạt trên quy định tại Nghị định 23 năm 2009 có hiệu lực từ ngày 1-5, thay thế Nghị định 126 năm 2004 về phạt hành chính trong hoạt động xây dựng. Qua hơn 10 ngày thực hiện Nghị định 23, nhiều quận, huyện tại TP.HCM cho biết đang lúng túng khi xử lý các vi phạm trong xây dựng xảy ra trước ngày 1-5 mà cơ quan chức năng chưa ra quyết định xử phạt. Nghị định 23 không ghi rõ về trường hợp này. Nếu áp dụng luật cũ thì mức phạt rất nhẹ, còn nếu áp dụng luật mới thì người dân sẽ phải “gồng mình” để nộp phạt cả triệu đồng, thậm chí cả chục triệu đồng cho một căn nhà xây sai phép hoặc không phép.
Theo dự thảo thông tư hướng dẫn Nghị định 23 mà Bộ Xây dựng vừa gửi cho các địa phương để lấy ý kiến, Bộ Xây dựng đề xuất tất cả trường hợp vi phạm nếu còn thời hiệu xử phạt hành chính thì xử theo mức cao nhất cho từng hành vi vi phạm theo Nghị định 23. Điều này khiến các quận, huyện tại TP.HCM hết sức băn khoăn. Hướng giải quyết này không chỉ rối về mặt luật mà còn thiếu công bằng, gây thiệt thòi cho người bị phạt sau. Mặt khác, Nghị định 23 lại không hướng dẫn về các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ khi quyết định mức phạt. Do đó, người dân có thể bị phạt theo mức cao nhất (10 triệu đồng đối với hành vi xây dựng sai phép, 15 triệu đồng với xây dựng không phép) thay vì áp dụng mức trung bình cho vi phạm lần đầu mà không có tình tiết tăng nặng như trong Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính.
Để né tình trạng dân bị tăng tiền phạt “oan”, một số nơi như quận Bình Thạnh trong mấy ngày cuối tháng 4 đã tất bật làm việc để kịp thời ra quyết định xử phạt cho các trường hợp vi phạm trước 1-5. “Quận đã giải quyết hết rồi để tránh trình trạng vi phạm trước ngày Nghị định 23 có hiệu lực lại bị phạt theo mức mới thì người bị phạt thiệt thòi quá” - ông Ngô Mạnh Chung, Chánh thanh tra xây dựng quận Bình Thạnh nói.
Ông Ngô Anh Phát, Chánh thanh tra xây dựng quận 4, thắc mắc: “Quận tôi thì chưa phát sinh trường hợp nào. Nhưng giả sử có các trường hợp vi phạm trong năm 2008, vẫn còn thời hiệu xử phạt mà thanh tra xây dựng không phát hiện ra, bây giờ mới biết thì không lẽ phạt theo Nghị định 23?”. Tại quận 12 cũng đang bối rối về chuyện này. Theo ông Lê Tấn Tài, Chánh thanh tra xây dựng quận 12, nguyên tắc pháp luật thì không hồi tố bất lợi cho người dân nhưng nếu quyết định xử phạt lấy căn cứ pháp lý là Nghị định 126 thì liệu có ổn không vì nghị định này đã hết hiệu lực.
Tại cuộc họp giao ban của Sở Xây dựng TP.HCM với thanh tra xây dựng 24 quận, huyện cùng ông Phạm Gia Yên, Chánh thanh tra xây dựng của Bộ Xây dựng ngày 5-5, vướng mắc trên đã được nêu ra. Ông Yên khẳng định: “Phạt theo nghị định nào thì căn cứ vào thời điểm phát hiện ra hành vi vi phạm đó, thời điểm này thể hiện trong biên bản vi phạm do thanh tra xây dựng lập. Nếu trong biên bản vi phạm nêu rằng hành vi này xảy ra trước Nghị định 23 thì áp theo Nghị định 126, còn nếu không chứng minh được thì phạt theo nghị định mới”. Ông Yên lưu ý thông tư hướng dẫn Nghị định 23 chưa ban hành nên các quận, huyện không phải áp dụng theo.
Tuy nhiên, giải đáp của ông Yên không phải là văn bản chính thức thì các quận, huyện cũng khó thực hiện. “Bộ Xây dựng phải có thông tư hướng dẫn thống nhất thì chúng tôi mới yên tâm áp dụng” - ông Lâm Quang Thơ, Chánh thanh tra xây dựng quận Tân Phú, cho biết. Đại diện Bộ Xây dựng khẳng định bộ này sẽ ban hành văn bản hướng dẫn để các địa phương hiểu đúng một nghĩa và thực hiện đồng bộ về vấn đề trên.
Báo cũng cho biết: Thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Sở Tư pháp tỉnh Bến Tre và Sở Tư pháp TP.HCM đã phối hợp tổ chức trao căn nhà tình thương cho gia đình thương binh Huỳnh Văn Bé tại ấp 2, xã Định Trung, huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre đúng vào dịp kỷ niệm 55 năm ngày chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và 119 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19.5.1890 – 19.5.2009).
Tại lễ bàn giao, bà Trịnh Thị Thanh Bình, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bến Tre, đánh giá cao những đóng góp tích cực của Hội Cựu chiến binh Sở Tư pháp TP.HCM và Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản TP trong thời gian qua. Những đơn vị này đã vận động được nhiều nhà hảo tâm cùng cán bộ, công chức tài trợ kinh phí giúp nhân dân các vùng căn cứ kháng chiến trên quê hương Đồng Khởi xóa cầu khỉ, làm đường giao thông, xây dựng nhiều nhà tình nghĩa, nhà tình thương tặng các gia đình thuộc diện chính sách còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
2. Báo Đất Việt có bài Làm sao huỷ hợp đồng đã công chứng?. Bài báo phản ánh: Để hủy hợp đồng đã công chứng cần phải có sự thỏa thuận bằng văn bản giữa các bên đã tham gia hợp đồng, tuy nhiên việc này không phải muốn là được.
Theo điều 44 Luật công chứng việc sửa đổi, bổ sung, hợp đồng giao dịch đã được công chứng sẽ được hủy bỏ khi có sự thảo thuận bằng văn bản của các bên đã tham gia hợp đồng. Tuy nhiên, hiện nay một số phòng công chứng đã từ chối thực hiện trách nhiệm hủy hợp đồng công chứng, đẩy vụ việc sang tòa án. Còn tòa án thì từ chối thụ lý với lý do không thuộc thẩm quyền xét xử theo qui định của Bộ Luật tố tụng dân sự. Cách từ chối máy móc của những đơn vị này khiến các bên đương sự chỉ biết “khóc ròng”.
Mới đây TAND thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đăk Lăk, trả lại đơn khởi kiện của hai công ty đồng ký đơn (một công ty ở ĐakLak còn công ty kia ở Bình Dương), yêu cầu hủy bỏ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền đất mà họ đã tiến hành công chứng trước đó, vì lý do không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa.
Theo đơn vị này, các điều 26, 30 Bộ luật Tố tụng dân sự không quy định yêu cầu hủy hợp đồng (không có tranh chấp) là loại việc thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án. Ngoài ra theo Luật Công chứng, tòa án chỉ có quyền tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu khi có căn cứ cho rằng việc công chứng có vi phạm pháp luật.
Trước đó, cuối năm 2007, do thấy bất hợp lý trong việc chuyển nhượng đất đai nói trên nên hai công ty này đã bàn bạc, thống nhất làm đơn yêu cầu Phòng công chứng số 1 tỉnh Đăk Lăk hủy hợp đồng. Tuy nhiên cơ quan công chứng từ chối với lý do không thuộc thẩm quyền của công chứng viên. Để giải quyết vụ việc một cách “êm thấm”, hai công ty lại “bắt tay” nhau yêu cầu Phòng công chứng số 1 Dăk Lăk sửa đổi hợp đồng công chứng về phần giá trị tài sản chuyển nhượng. Nhưng một lần nữa họ lại bị công chứng viên từ chối vì lý do hợp đồng đã công chứng không sai, không thiếu, không vi phạm pháp luật nên không thể hủy bỏ, bổ sung hay sửa đổi gì. Theo lý giải của đơn vị này thì Luật công chứng không có điều khoản nào quy định công chứng viên phải tham gia hội đồng định giá đối với tài sản tham gia giao dịch. Giá trị tài sản là do hai bên tự thỏa thuận, công chứng viên chỉ công chứng sự thỏa thuận ấy.
Hủy không được, sửa cũng không cho, đơn vị công chứng lại hướng dẫn các bên đương sự yêu cầu tòa án giải quyết, nhưng tòa trả đơn với lý do không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa. Theo một thẩm phán TAND TP HCM, việc trả lại đơn yêu cầu hủy hợp đồng công chứng của TAND thành phố Buôn Mê Thuột là đúng luật bởi trong trường hợp này thẩm quyền giải quyết việc hủy hợp đồng đã công chứng thuộc đơn vị công chứng theo luật công chứng chứ không ai khác.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 13/5/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ.