Trong buổi sáng ngày 26/02/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Tuổi trẻ có bài: “Chín đoàn kiểm tra về chống lãng phí trong chi tiêu ngân sách”. Theo báo, ông Bùi Văn Thể (người phát ngôn của Ủy ban Kiểm tra trung ương) cho biết ủy ban này vừa quyết định thành lập chín đoàn kiểm tra, do các thành viên của Ủy ban Kiểm tra trung ương làm trưởng đoàn, để tiến hành kiểm tra việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong chi tiêu, mua sắm tài sản và sử dụng ngân sách nhà nước.
Đoàn kiểm tra này cũng kiểm tra việc tổ chức các đoàn đi công tác nước ngoài; tiếp nhận, quản lý, phân bổ nguồn tiền ủng hộ khắc phục thiên tai, người nghèo và các hoạt động từ thiện. Đối tượng kiểm tra dự kiến là một số bộ, ngành trung ương và địa phương.
Thời hạn kiểm tra đến hết quý 3-2009, sau đó kết quả kiểm tra sẽ được báo cáo Ban Bí thư.
2. Báo Thanh niên có bài: “Phiên họp thứ 18 của UBTVQH: Sẽ chất vấn đến tận cùng vấn đề”. Theo báo, trong phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) hôm qua 25.2, khi cho ý kiến về việc chuẩn bị tiến hành chất vấn tại phiên họp thứ 18 của UBTVQH (tháng 3.2009), Phó chủ tịch Quốc hội (QH) Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh: trong chất vấn sẽ đi đến tận cùng của vấn đề được nêu ra.
Theo Phó chủ tịch QH Nguyễn Đức Kiên, trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 18 của UBTVQH là cơ hội để cho các bộ trưởng chưa có điều kiện đăng đàn tại diễn đàn QH xuất hiện. Ông Kiên đề xuất, tại phiên họp lần thứ 18 của UBTVQH nên lựa chọn ra ba khối để chất vấn. Theo đó, dự kiến khối kinh tế Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Võ Hồng Phúc trả lời; khối văn hóa - thông tin chọn Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch hoặc Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông. Riêng khối tư pháp, Phó chủ tịch Nguyễn Đức Kiên đề nghị nên mời Bộ Công an trả lời về việc chấp hành các quy định của pháp luật về điều tra.
Trong khi đó, Ban Công tác đại biểu của UBTVQH đề nghị các bộ trưởng, trưởng ngành trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 18, gồm: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Võ Hồng Phúc, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Hồ Nghĩa Dũng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Văn Tuấn, Chánh án TAND Tối cao Trương Hòa Bình.
Ban Công tác đại biểu cũng kiến nghị, mỗi bộ trưởng sẽ tập trung trả lời 3 - 4 nhóm vấn đề. Bộ Kế hoạch - Đầu tư sẽ tập trung trả lời vào ba nhóm: hướng đơn giản hóa các thủ tục đầu tư, nhất là đầu tư xây dựng cơ bản; tổ chức phân bổ vốn đầu tư cho các địa phương; giải pháp kích cầu nền kinh tế. Bộ trưởng Bộ Nội vụ sẽ tập trung làm rõ tình trạng cán bộ công chức nhà nước bỏ việc ra ngoài làm cho các thành phần kinh tế khác, sinh viên tốt nghiệp đại học loại giỏi trong nước, sinh viên đi học ở nước ngoài về không xin vào làm ở các cơ quan nhà nước; cải cách hành chính tốc độ chậm, nguyên nhân; lộ trình chế độ cải cách tiền lương và các chính sách xã hội trong năm 2009 sẽ thực hiện đến đâu. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải trả lời các vấn đề như tiến độ triển khai các công trình giao thông trọng điểm; quản lý giá cước vận tải và hoạt động của các phương tiện giao thông công cộng; quản lý các phương tiện giao thông đường thủy...
Ủy viên UBTVQH Trần Thế Vượng lại không tán đồng với đề xuất của Ban Công tác đại biểu, với lý do: “Việc tổ chức thực hiện phân bổ vốn đầu tư cho các địa phương, tiến độ các công trình giao thông, quản lý giá cước vận tải... thì gọi gì là chất vấn. Chất vấn là phải xem anh tổ chức thực hiện có gì sai không? Các thủ tục hành chính có gây phiền hà, thiệt hại không? Bộ trưởng có biết không?”. Ông Vượng cho rằng, cách nêu vấn đề như trên không phải là chất vấn mà chỉ là báo cáo tình hình.
Cuối buổi họp, dù chưa "chốt" danh sách các thành viên Chính phủ trả lời chất vấn, nhưng ý kiến phát biểu của các ủy viên UBTVQH đều thống nhất tại phiên họp thứ 18 của UBTVQH sẽ dành một ngày để thực hiện việc chất vấn.
Theo lịch trình, hôm nay 26.2, UBTVQH sẽ nghe và cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở (mở rộng đối tượng Việt kiều được sở hữu nhà ở tại Việt Nam).
3. Báo Nhân dân có bài: “Hội nghị tổng kết công tác tuyên giáo toàn quốc năm 2008, triển khai công tác tuyên giáo năm 2009”. Theo báo, sáng 25-2, tại TP Ðà Nẵng, đã khai mạc Hội nghị tổng kết công tác tuyên giáo năm 2008 và triển khai nhiệm vụ năm 2009. Ðồng chí Tô Huy Rứa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Ðảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư chủ trì hội nghị.
Dự hội nghị, có nhiều đồng chí Ủy viên T.Ư Ðảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan báo chí T.Ư, lãnh đạo và Trưởng Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy, Ðảng ủy trực thuộc T.Ư. Ðồng chí Nguyễn Bắc Son, Ủy viên T.Ư Ðảng, Phó trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư đọc lời khai mạc hội nghị. Ðồng chí Nguyễn Bá Thanh, Ủy viên T.Ư Ðảng, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HÐND thành phố Ðà Nẵng dự và phát biểu ý kiến chào mừng.
Báo cáo tổng kết hoạt động công tác tuyên giáo của Ban Tuyên giáo T.Ư, do đồng chí Phùng Hữu Phú, Ủy viên T.Ư Ðảng, Phó trưởng Ban Thường trực trình bày, nêu rõ: Năm 2008, trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế-tài chính đến nền kinh tế-xã hội nước ta... Ðược sự chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Tuyên giáo T.Ư và ban tuyên giáo các cấp đã có nhiều nỗ lực hoàn thành công tác, nổi bật là trong việc phối hợp các bộ, ban, ngành và địa phương tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp về chủ trương, quan điểm, chính sách của Ðảng về lĩnh vực tuyên giáo; các giải pháp xử lý những vấn đề mới nảy sinh về công tác tư tưởng. Năm 2008, một chuyển biến mới của toàn ngành là vừa thực hiện tốt vai trò tham mưu (xây dựng nghị quyết, chỉ thị... tuyên truyền) vừa cố gắng thực hiện nhiệm vụ hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quyết định của Ðảng, do vậy hiệu quả công tác của ngành được nâng lên rõ rệt; tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo các cấp được kiện toàn. Năm 2008, cũng là năm, tuyên giáo cả nước tập trung đẩy mạnh Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Ðến nay cuộc vận động đã có bước chuyển biến mạnh, đi vào chiều sâu; đi vào những vấn đề cụ thể và cấp thiết... Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tuyên giáo cũng còn những hạn chế, yếu kém. Báo cáo đã chỉ rõ những nguyên nhân, nêu giải pháp khắc phục, đồng thời đề ra phương hướng, nhiệm vụ của công tác tuyên giáo năm 2009, tuyên giáo cả nước nỗ lực cao hơn; tăng cường công tác dự báo, kịp thời đề xuất giải pháp để công tác tuyên giáo trực tiếp phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; trước mắt thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2009.
Hội nghị đã kiến nghị, đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm vấn đề liên quan đến cơ chế, chính sách, quy định cụ thể trong hoạt động của ngành nhằm tạo thêm điều kiện thuận lợi để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và vị thế của công tác tuyên giáo đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới...
Các đại biểu tập trung thảo luận đánh giá tình hình công tác tuyên giáo năm 2008 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2009. Ngày 26-2, Hội nghị tiếp tục làm việc.
4. Báo Vietnamnet phản ánh: từ 20h30 đến 21h30 ngày 28/3, Hà Nội sẽ đồng loạt tắt đèn chiếu sáng, trang trí tại các địa điểm nổi tiếng cùng một số khu vực công cộng nhằm hưởng ứng chiến dịch Giờ Trái đất năm 2009.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Sài gòn giải phóng có bài: “Miễn, giảm thi hành án dân sự: Cần mở rộng đối tượng”. Theo báo, Nghị quyết số 24/2008/QH12 của Quốc hội ngày 14-11-2008 về việc thi hành Luật Thi hành án (THA) dân sự nêu rõ: “Đối với việc thi hành các khoản thu cho ngân sách nhà nước có giá trị không quá 500.000 đồng, mà thời gian tổ chức THA đã quá 5 năm tính đến thời điểm Luật THA dân sự có hiệu lực thi hành - ngày 1-7-2009 - nhưng người phải THA không có điều kiện THA thì cơ quan THA dân sự đang tổ chức việc thi hành bản án phối hợp với viện kiểm sát cùng cấp lập danh sách đề nghị tòa án cấp huyện nơi cơ quan THA dân sự có trụ sở ra quyết định miễn thi hành đối với khoản nghĩa vụ đó”.
Các khoản “nợ khó đòi” thuộc dạng này rất nhiều, chẳng hạn như án phí, tiền phạt, tiền thu lợi bất chính, tiền tịch thu sung công… Trước đây, TAND Tối cao, VKSND Tối cao, Bộ Tư pháp, Bộ Công an và Bộ Tài chính đã có Thông tư liên tịch số 02/2005/TTLT/TANDTC-VKSNDTC-BTP-BCA-BTC ngày 16-6-2005 hướng dẫn về việc miễn, giảm THA, nhưng phạm vi áp dụng chỉ đối với tiền phạt, án phí, đồng thời điều kiện để được miễn, giảm khá gắt gao; do vậy nghị quyết trên của Quốc hội được đánh giá là phù hợp và cần thiết, góp phần làm giảm lượng án vốn tồn từ năm này sang năm khác và giảm chi phí phát sinh từ việc xác minh điều kiện THA.
Thế nhưng, do mức tiền được miễn THA không quá 500.000 đồng nên chỉ một phần nhỏ lượng án tồn được giải quyết. Ngành THA dân sự TP còn rất nhiều trường hợp bản án tuyên số tiền nộp tiền phạt rất lớn (từ vài trăm triệu đồng đến hàng ngàn tỷ đồng...) thì vẫn bị “treo”.
Trong khi đó, nếu áp dụng theo Thông tư liên tịch 02/2005/TTLT/TANDTC-VKSNDTC-BTP-BCA-BTC thì mức tiền được miễn, giảm cao hơn – từ 20 triệu đồng trở xuống trong trường hợp xét miễn, trên 20 triệu đồng trở lên trong trường hợp xét giảm.
Tuy nhiên, thủ tục lập hồ sơ đề nghị xét miễn, giảm THA lại rườm rà: người phải THA làm đơn xin miễn, có xác nhận của chính quyền địa phương; sau đó, khi cơ quan THA tiến hành xác minh thì kết quả xác minh cũng phải được chính quyền địa phương xác nhận, trong khi nội dung không có gì khác nhau. Chính vì thủ tục nhiêu khê như vậy nên có những trường hợp dù cơ quan THA đã làm đơn sẵn và thuyết phục người phải THA ký vào đơn nhưng họ vẫn không ký!
Nghị quyết 24/2008/QH12 được ban hành là một bước đột phá trong việc mạnh dạn loại trừ các khoản thu. Tuy nhiên, cần phải có thêm quy định mở rộng đối tượng được hưởng chế độ miễn, giảm; rút ngắn thời hạn xét hồ sơ kể từ ngày ra Quyết định THA lần đầu… thì việc giải quyết án tồn trong THA dân sự mới thực sự được khai thông.
2. Báo Người lao động phản ánh: Chiều ngày 25/02/2009, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thị Thu Hà đã ký văn bản chỉ đạo Ban Quản lý khu Nam TP phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Y tế, Sở Tư pháp kiểm tra tính pháp lý, thủ tục đầu tư và giấy phép khởi công của dự án khu y tế quốc tế công nghệ cao Hải Thượng y viện (huyện Bình Chánh). TP yêu cầu các đơn vị này phải báo cáo kết quả kiểm tra và đề xuất hướng xử lý sai phạm của dự án trong vòng 7 ngày.
Ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Thu Hà xuất phát từ báo cáo của Sở Y tế gởi UBND TP sau khi phát hiện dự án trên được tổ chức khởi công ngày 21-2 tại khu đất nằm ở giao lộ Nguyễn Văn Linh-Quốc lộ 1A, quận 7, nhưng không được các sở chức năng hay biết. Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng xác nhận không cấp phép đầu tư cho dự án này
3. Báo Lao động có bài: “Tăng cường biện pháp tư pháp”. Theo báo, sáng ngày 25/02/2009, Phó Giám đốc Sở LĐTBXH TPHCM Nguyễn Văn Xê và Phó Chủ tịch LĐLĐ TPHCM Trương Lâm Danh đồng chủ trì cùng với đại diện các sở, ngành liên quan, làm việc với ngài Chang Keun Sop - Lãnh sự phụ trách lao động của Lãnh sự quán Hàn Quốc (HQ) tại TPHCM, để bàn biện pháp phối hợp xử lý các DN HQ nợ lương, nợ BHXH, bỏ trốn...
Tuy nhiên, "mấu chốt" ở đây là cơ quan điều tra chưa từng khởi tố hình sự bất cứ chủ DN bỏ trốn nào, nên các giải pháp đều bế tắc. Ngài Chang Keun Sop đề nghị có một buổi làm việc khác, gần nhất, có mặt cả ngài Lãnh sự cảnh sát của HQ cùng Cơ quan điều tra - CA TPHCM, Sở Tư pháp, Thi hành án, VKS... để bàn kỹ, nhằm tăng cường các biện pháp tư pháp, giải quyết tận gốc nội dung này.
Bài báo cũng phản ánh công tác chứng thực như sau: 11 giờ kém 15 ngày 16.2, tôi đến UBND phường Trung Liệt (quận Đống Đa) xin chứng thực văn bằng. Anh cán bộ chứng thực yêu cầu tôi sáng hôm sau ra làm vì hôm nay... hết giờ!
Lúc ấy ở phòng chứng thực không một bóng người và cũng còn đến 45 phút nữa mới hết giờ làm việc buổi sáng. Theo hẹn, đúng 9h30 ngày 17.2, tôi lại đến phường Trung Liệt làm thủ tục chứng thực, thì một anh cán bộ khác lại hẹn tiếp đến... sáng mai.
Hỏi "vì sao mới 9h30 đã không làm nữa" thì anh cán bộ hôm trước tiếp tôi chưng ra một danh sách người làm chứng thực (khoảng 20 người) và buông một câu: "Anh chờ được thì chờ!". Lúc đó, ở phòng chứng thực cũng chỉ có 5-7 người! Không chịu được cảnh vô trách nhiệm với dân như vậy, tôi bỏ về.
Thế nhưng, hơn 15 giờ cùng ngày, tôi đến UBND phường Đồng Nhân (quận Hai Bà Trưng) làm thủ tục chứng thực thì nhận được thái độ khác hẳn. Cả 3 cô cán bộ hành chính đều niềm nở và thủ tục chỉ diễn ra đúng... 2 phút (mặc dù lúc đó cũng có 4-5 người đến chứng thực). Không chỉ ở phường Đồng Nhân mà tại phường Đống Mác và một số phường của quận Hai Bà Trưng, khi tôi đến làm thủ tục chứng thực thủ tục cũng hết sức đơn giản, nhanh gọn.
Cùng một công việc, thế mà một phường thì... hành dân đến 2 ngày vẫn chưa xong, một phường thì chỉ cần 2 phút để giải quyết! Không hiểu ông Chủ tịch UBND phường Trung Liệt và cao hơn là Chủ tịch UBND quận Đống Đa có biết những nhân viên tắc trách của mình như vậy không?
4. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Văn phòng HĐND - UBND TP.HCM đã họp báo ra mắt trang thông tin điện tử công báo TP.HCM đang hoạt động tại địa chỉ http://www.congbao.hochiminhcity.gov.vn/ nhằm cung cấp văn bản quy phạm pháp luật cho mọi đối tượng.
Văn bản được đăng trên trang điện tử này gồm nghị quyết của HĐND TP, quyết định, chỉ thị của UBND TP và các quận, huyện; văn bản hướng dẫn do các cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP ban hành…
Dữ liệu hiện có của trang web này hiện có hơn 4.500 văn bản pháp luật do HĐND và UBND TP ban hành từ năm 1976 đến cuối năm 2008 (trong đó có gần 1.600 văn bản còn hiệu lực, hơn 2.000 văn bản hết hiệu lực và hơn 800 văn bản đang được đề nghị công bố hết hiệu lực hoặc bãi bỏ). Thời gian cập nhật văn bản là hai ngày làm việc kể từ ngày Trung tâm công báo nhận được văn bản.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 26/02/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ./.