Trong ngày 05/8/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Thông tấn xã Việt Nam phản ánh: Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), hiện nay phụ tải cực đại của hệ thống điện Việt Nam chủ yếu rơi vào giờ cao điểm, ước đạt 12.000-12.500 MW/ngày, trong khi công suất khả dụng của hệ thống vào những ngày đầu tháng 8 này chỉ có 11.000 MW. Vì vậy, công suất phát của hệ thống không đáp ứng được nhu cầu phụ tải khiến hệ thống điện thiếu khoảng 1.000-1.500 MW trong các giờ cao điểm.
EVN cho biết sở dĩ tình hình cung cấp điện trên địa bàn cả nước vẫn còn khó khăn chủ yếu do một số nguồn điện mới đưa vào vận hành chưa ổn định.
Ngày 2-4/8, cả hai tổ máy của Nhà máy Cà Mau 1 có công suất 750 MW đã ngừng phát điện và đến trưa 4/8 mới đi vào vận hành. Cũng theo thông báo của Nhà máy Cà Mau 1, từ ngày 13-23/8 nhà máy sẽ ngừng lần lượt các tổ máy để sửa chữa, trong đó, từ ngày 18-19/8 ngừng toàn bộ nhà máy.
Nhà máy Cà Mau 2 hiện đang được chạy thí nghiệm chu trình đơn 1 hoặc 2 tổ máy (tuỳ theo từng ngày) với công suất phát chỉ đến 150 MW. Tổ máy 1 Nhà máy điện Nhơn Trạch đang vận hành chu trình đơn công suất 150 MW; tổ máy 2 cũng đang trong thời gian chạy thí nghiệm hiệu chỉnh.Bên cạnh đó, Nhà máy Uông Bí mở rộng (công suất 300 MW) do Lilama làm tổng thầu bị sự cố máy biến thế từ 18/5 cũng chưa rõ thời gian đưa vào vận hành trở lại.
Mặt khác, một tổ máy của Nhà máy Phú Mỹ 2.2 công suất 360MW cũng vừa ngừng hoạt động để khám nghiệm sửa chữa.
2. Báo Hà Nội mới phản ánh: Sau nhiều lần dự thảo, mới đây UBND TP Hà Nội đã chính thức Quyết định ban hành Quy chế cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn TP Hà Nội. Quy chế này được kỳ vọng là “cây gậy” pháp lý quan trọng giúp Hà Nội đẩy nhanh quá trình cải tạo các khu chung cư cũ vốn đang diễn ra “ì ạch”, nâng cao điều kiện sống cho nhân dân, chỉnh trang bộ mặt đô thị. Đó là Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 48/2008/QĐ-UBND, ngày 28/7/2008 do Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Khôi ký.
Quy chế quy định một số cơ chế, chính sách khung mang tính nguyên tắc áp dụng đối với các tổ chức kinh tế, kể cả doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại VN theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư (gọi chung là nhà đầu tư) tham gia đầu tư cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn TP Hà Nội; trách nhiệm của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, đang quản lý, sở hữu, sử dụng hợp pháp nhà, đất, tài sản gắn liền với đất thuộc các khu tập thể, chung cư bị hư hỏng, xuống cấp nằm trong quy hoạch, kế hoạch cải tạo xây dựng lại của TP.
Theo Quy chế, phương án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư phải kết hợp hài hòa lợi ích của Nhà nước, lợi ích chính đáng của tổ chức, công dân có liên quan và lợi ích của nhà đầu tư, trong đó Nhà nước lấy lợi chính của đa số cộng đồng dân cư với các mục tiêu xã hội làm chủ đạo.
Quy chế cũng nêu rõ việc cải tạo, xây dựng nhà các chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp được tiến hành theo phương thức xã hội hóa. UBND TP khuyến khích và hỗ trợ kinh phí cho công tác lập quy hoạch, chuẩn bị đầu tư và đầu tư một số hạng mục công trình hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật thiết yếu của toàn khu; việc hỗ trợ được xác định cho từng dự án cụ thể và được thể hiện ngay trong hồ sơ mời thầu.
3. Báo Lao động phản ánh: Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn T.Ư, đến đầu giờ chiều ngày 4.8, áp thấp nhiệt đới đã đi vào vùng biển phía đông bắc khu vực bắc biển Đông với sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 7 (50-61km/h) và giật trên cấp 7. Sau thời gian này, áp thấp nhiệt đới di chuyển theo hướng giữa tây và tây tây bắc với tốc độ khoảng 10-15km/h và có khả năng mạnh lên thành bão.
Do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, vùng biển phía đông khu vực bắc biển Đông có gió xoáy mạnh cấp 7 và giật trên cấp 7. Ngoài ra, do ảnh hưởng kết hợp với gió mùa tây nam hoạt động mạnh nên khu vực giữa và nam biển Đông có gió mạnh cấp 6-7, giật trên cấp 7 khiến biển động mạnh.
3. Báo Vietnamnet phản ánh: Khu vực nông nghiệp, nông thôn Việt Nam chiếm hơn 70% dân số và hơn 72% lực lượng lao động nhưng chỉ chiếm 17% tổng dư nợ cho vay nền kinh tế của hệ thống tổ chức tín dụng. Kinh tế thị trường phát triển, nông nghiệp, nông thôn và người nông dân càng khó có cơ hội tiếp cận với các nguồn tài chính - tín dụng.
Theo các số liệu chưa đầy đủ thì trong 5 năm (2003-2007), Việt Nam đầu tư cho phát triển nông nghiệp (NN) chỉ đạt 113 nghìn tỷ đồng, chiếm 8,7% vốn đầu tư Nhà nước và mới chỉ đáp ứng 17% nhu cầu của khu vực NN. Bảo hộ NN mới chỉ ở mức 4% (260 triệu USD) trong khi cam kết với WTO là 10% (650 triệu USD) so với giá trị sản lượng nông nghiệp.
Đầu tư cho khuyến nông chỉ là 0,13% GDP (trong khi các nước khác tỷ lệ này là 4%). Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào NN, nông thôn mới chiếm 3% tổng nguồn FDI… Là khu vực sinh lời thấp, chi phí cao, nhiều rủi ro khách quan (thiên tai, dịch bệnh, khả năng trả nợ của khách hàng thấp…) nên luồng vốn đầu tư, đặc biệt là vốn thương mại không đổ vào nhiều.
Khu vực nông nghiệp, nông thôn Việt Nam chiếm hơn 70% dân số và hơn 72% lực lượng lao động nhưng chỉ chiếm 17% tổng dư nợ cho vay nền kinh tế của hệ thống tổ chức tín dụng. Kinh tế thị trường phát triển, nông nghiệp, nông thôn và người nông dân càng khó có cơ hội tiếp cận với các nguồn tài chính - tín dụng.
Có dư luận cho rằng, một số tổ chức, trong đó có định chế tài chính đã đưa ra những số liệu đầu tư cho nông nghiệp lớn hơn số thực tế để lấy thành tích. Về vấn đề này, ông Trần Đình Định, nguyên Phó Tổng Giám đốc NHNo&PTNT Việt Nam, nói: “Để có thể đạt được mục tiêu tổng quát và các chỉ tiêu cụ thể CNH-HĐH nông nghiệp - nông thôn đến năm 2010 và 2020 (không phải là ảo tưởng) thì điều quan trọng nhất là xác định rõ tổng nguồn vốn đầu tư, phân ra từng loại nhu cầu, chia theo thời gian. Nếu không xác định rõ nhu cầu vốn thì không thể lo được nguồn vốn và không có vốn đáp ứng thì “tam nông” chỉ là chính sách không khả thi”.
Giải bài toán về vốn cho thị trường tài chính nông thôn trong bối cảnh Việt Nam gia nhập WTO là một vấn đề hết sức khó khăn. Nền kinh tế còn nhiều bất ổn với giá dầu và giá lương thực. Việt Nam, cũng như các nước đang phát triển trên thế giới, phải đối phó với vấn đề thiếu vốn nói chung, đặc biệt thiếu vốn cho lĩnh vực phát triển nông nghiệp và nông thôn. Đặt ra mục tiêu tăng trưởng cao thường dựa vào khu vực sản xuất công nghiệp - thương mại và dịch vụ, khu vực nông nghiệp ít nhận được sự quan tâm. Vì vậy, bài toán vốn cho nông nghiệp và nông thôn đang đặt ra cho Chính phủ, các tổ chức tài chính những vấn đề cần có giải pháp tạo nguồn và sử dụng vốn có hiệu quả để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong sản xuất NN, kinh tế nông thôn và nâng cao đời sống nhân dân.
4. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Hiện tại, khu vực Hà Nội (cũ) có gần 700 tên đường, tên phố. TP Hà Đông và TP Sơn Tây có hơn 300 tên đường, tên phố. Trong đó có khoảng 70% tên đường, tên phố trùng nhau.
Chiều 4/8 ngay sau khi được bổ nhiệm chức Giám đốc Sở VH-TT và DL TP Hà Nội, ông Phạm Quang Long cũng cho rằng, theo nguyên tắc thì trên một địa bàn hành chính không thể có sự giống nhau về tên của hai tuyến đường, tuyến phố.
Tuy nhiên, việc đổi tên đường, tên phố sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy, phiền toái cho người dân và gây tốn kém cho các cơ quan quản lý như hàng loạt địa chỉ, hộ khẩu, biển hiệu, số nhà… sẽ phải thay đổi, đính chính lại cho hợp lý. Hiện tại, Hội đồng đặt tên đường, tên phố của TP Hà Nội đã đưa ra được phương án có thể chấp nhận được. Song theo đúng quy trình, quyết định cuối cùng còn phải chờ trình phương án lên xin ý kiến thẩm tra của Ban Văn hóa xã hội- HĐND TP Hà Nội và cuối cùng là trình ra tại kỳ họp của HĐND TP Hà Nội để biểu quyết.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo điện tử VTC có bài Hà Nội lo cán bộ nghỉ việc vì đường xa. Bài báo phản ánh: Sáng 4/8, tức là trước thời hạn hoàn thành việc chuyển trụ Sở 1 tuần song tại các trụ sở các cơ quan, tiến độ di chuyển, sắp xếp chỗ làm vẫn hết sức ì ạch. Tại trụ sở làm việc mới của Sở Tư pháp - nơi ngày ngày tiếp nhận hàng trăm người dân đến giao dịch, cũng trong tình trạng chật chội, quá tải.
Nơi làm việc mới Sở là trụ sở UBND tỉnh Hà Tây (cũ) nhưng một số phòng ban tại đây chưa hoàn tất việc di chuyển nên lãnh đạo Sở Tư pháp vẫn phải tạm thời làm việc tại trụ sở cũ ở số 6 Dã Tượng, Q.Hoàn Kiếm. Cũng do việc di chuyển chưa xong xuôi nên Sở chỉ mới bố trí được một phòng tiếp dân rộng khoảng 25m2, dẫn tới quá tải, người dân muốn kê khai giấy tờ cũng không chen nổi mà viết.
Một vấn đề mà hầu hết các lãnh đạo Sở băn khoăn là nơi làm việc mới quá xa trong khi đồng lương ít ỏi không đủ trang trải chi phí sinh hoạt, đi lại... sẽ khiến nhiều công chức bỏ việc.
Theo ông Đào Duy Tâm, Sở NN&PTNT có 61 biên chế thì có tới 96% cán bộ đến được trụ sở làm việc phải di chuyển hàng chục km. Cá biệt có chị em từ Sóc Sơn đến cơ quan phải mất tới ... 40km. "Nếu di chuyển bẳng xe buýt 1 chặng thì không có vấn đề gì, đằng này có anh chị em phải mất đến 3,4 chặng mới có thể đến chỗ làm. Nếu đi xe máy thì với đồng lương 1-1,5 triệu thì chỉ đủ chi trả cho tiền xăng", ông Tâm lo lắng. Theo cảnh báo của lãnh đạo một Sở thì với tình trạng trên, rất có thể khoảng 3 - 5 tháng nữa, sẽ có nhiều công chức nghỉ việc vì đi làm quá xa.
"Thành phố nên xem xét, sớm tạo điều kiện cho cán bộ công chức như hỗ trợ tiền đi lại để họ yên tâm toàn tâm toàn ý với công việc", vị lãnh đạo này khuyến nghị.
Cũng vấn đề này báo Tiền phong phản ánh: Cùng với Sở GTVT, Sở Tư pháp (mới) sáp nhập coi là “may mắn” khi được bố trí chỗ làm việc trong khu hành chính liên cơ rộng rãi, khang trang của trụ sở UBND Hà Tây (cũ), thế nhưng đến nay các phòng ban của Sở này vẫn ngổn ngang việc di chuyển. Do việc di chuyển chưa xong nên Sở chỉ mới bố trí tạm phòng “một cửa” tiếp nhận hồ sơ của người dân rộng khoảng 12m2.
Với lượng giao dịch đông nên phòng “một cửa” luôn chật kín, bức bí. Nhiều người dân đến giao dịch muốn kê khai cũng không có chỗ viết hoặc kê khai buộc phải viết ở ngoài hành lang. Người dân thì nườm nượp ra vào bộ phận “một cửa”, trong khi đó một lối các xe chở bàn ghế, tủ tài liệu Sở Tư pháp di chuyển đến, lối khác dành cho xe chở đồ đạc, gói ghém máy móc của đơn vị cũ ra đi. Cũng vì chỗ làm việc chưa bàn giao xong nên lãnh đạo Sở này vẫn phải tạm thời tá túc tại trụ sở cũ ở số 6 phố Dã Tượng. Hàng ngày các lãnh đạo Sở phải di chuyển như “con thoi” giữa Hà Nội, Hà Đông.
Phó Giám đốc Sở Phạm Xuân Phương cho hay: “Tài liệu, máy móc đã đóng hộp, sẵn sàng lên đường nhưng chưa có phòng làm việc để chuyển đến. Họ bàn giao được phòng nào thì Sở chuyển đến phòng đấy. Hiện cả tòa nhà 4 tầng của Hội đồng UBND tỉnh Hà Tây (cũ) mới bàn giao lại cho Sở tầng 4 và một phòng ở tầng dưới để làm chỗ tiếp dân. Hôm nay, 4/8, họ bàn giao tiếp thêm hai phòng họp ở tầng 1 để Sở đưa bộ phận hành chính tư pháp vào đấy thôi, chứ các phòng chả biết khi nào họ sẽ bàn giao nốt” - Ông Phương cho biết.
Phó Giám đốc Sở Tư pháp (mới), ông Phạm Xuân Phương cho rằng, nơi làm việc mới với quãng đường cách xa hàng chục cây số đang là một thách thức, lo lắng lớn đối với những nhiều công chức làm công ăn lương. “Tôi là người trực tiếp ký tiền lương cho anh em hàng tháng, có người làm hợp đồng lương chỉ tháng trên 1 triệu đồng trong khi giá cả nhiều thứ tăng nên anh em cũng rất tâm tư với chỗ làm mới. Sở sẽ báo cáo với thành phố để có hỗ trợ thêm phụ cấp đi lại ngoài lương, hoặc đề nghị thành phố hỗ trợ phương tiện đi lại bằng xe buýt, xe ô tô cho cán bộ công chức”- Ông Phương nói.
2. Báo điện tử Gia đình xã hội phản ánh: Theo tin từ Bộ Tư pháp, trong phiên họp thường kỳ tháng 7/2008 (dự kiến từ ngày 4-5/8), Chính phủ sẽ cho ý kiến về dự án Luật Bồi thường Nhà nước.
Trao đổi với PV Báo GĐ&XH, PGS.TS Dương Đăng Huệ - Tổ trưởng Tổ Biên tập, Vụ trưởng Vụ pháp luật Dân sự & kinh tế (Bộ Tư pháp) cho biết: Dự thảo luật lần này có nhiều điểm mới trên cơ sở đánh giá thực trạng pháp luật hiện hành, thực tiễn thi hành pháp luật và kinh nghiệm của một số nước.
Đó là, nhất thể hoá pháp luật về bồi thường Nhà nước vì trước đây có một số văn bản điều chỉnh nên rất tản mạn. Xác định rõ việc bồi thường thiệt hại do công chức gây ra là trách nhiệm của Nhà nước nói chung chứ không phải là từng cơ quan cụ thể. Quy định rõ hành vi mà Nhà nước phải bồi thường trong từng lĩnh vực cụ thể. Xác định Nhà nước phải bồi thường thiệt hại không chỉ do oan mà còn cả do sai gây ra trong tố tụng hình sự. Áp dụng chế độ bồi thường thiệt hại do tổn thất về tinh thần trong lĩnh vực tố tụng hình sự và lĩnh vực quản lý hành chính Nhà nước và thi hành án.
Trên đây là điểm báo lần 2 ngày 05/8/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ.