I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Hà Nội mới có bài: Xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, từng bước hiện đại. Bài báo phản ánh: Ngày 15-1, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cùng đại diện các bộ, ban, ngành, đoàn thể đã dự hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2015 tại điểm cầu Hà Nội.
Năm 2014, trong các lĩnh vực công tác của ngành, việc xã hội hóa hoạt động bổ trợ tư pháp tiếp tục được quan tâm, đẩy mạnh. Tính đến nay, cả nước có trên 3.400 tổ chức hành nghề với trên 9.300 luật sư (tăng 1.200 luật sư so với thời điểm cuối năm 2013), bảo đảm đúng định hướng phát triển luật sư đến năm 2020. Bên cạnh đó, việc thí điểm thực hiện chế định thừa phát lại, kiểm soát thủ tục hành chính đạt nhiều kết quả khả quan. Các bộ, ngành, địa phương đã tích cực rà soát trên 100.000 văn bản quy phạm pháp luật, bước đầu kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới 282 văn bản, hoàn thành việc đơn giản hóa thêm 358 thủ tục hành chính đã được Chính phủ phê duyệt, đạt 92,8%. Riêng công tác triển khai thi hành Hiến pháp còn thiếu đồng bộ, một số hoạt động chưa bảo đảm yêu cầu về tiến độ, chất lượng. Tình trạng nợ đọng văn bản có giảm, nhưng mục tiêu văn bản chi tiết có hiệu lực cùng với luật còn thách thức; hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật chưa cao, chậm đi vào cuộc sống...
Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng yêu cầu ngành tư pháp trong năm 2015 tiếp tục thực hiện tốt vai trò đầu mối trong việc triển khai thi hành Hiến pháp. Quá trình thực hiện cần kiện toàn tổ chức bộ máy, biên chế cơ quan tư pháp, pháp chế các ngành, các cấp, tiếp tục tăng cường đào tạo cán bộ, đôn đốc, giám sát việc xây dựng, ban hành văn bản. Đặc biệt, ngành cần nâng cao chất lượng công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra văn bản pháp luật, xứng đáng là "người gác cổng" trong công tác xây dựng pháp luật của Chính phủ.
Chủ tịch Quốc hội cũng đặc biệt lưu ý: Năm 2015 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015, đồng thời là năm tiến hành đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Trong bối cảnh đó, ngành tư pháp cần tiếp tục nỗ lực xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, từng bước hiện đại, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.
2. Báo VTC News có bài: Đề xuất cho tù nhân được kết hôn. Bài báo phản ánh: Đại diện Sở Tư pháp Gia Lai đề xuất các cơ quan chức năng cần cho người đang thi hành án tù giam được kết hôn trong Hội nghị triển khai công tác tư pháp năm 2015.
Ông Trần Minh Mẫn - Giám đốc Sở Tư pháp Long An phản ánh, Long An là tỉnh có đường biên giới với Campuchia khá dài. Thời gian qua, có rất nhiều trường hợp người Việt Nam sinh sống ở Campuchia trở về Long An sinh sống, trong đó có rất nhiều trẻ em. Tuy nhiên, số người này không có giấy tờ tùy thân, chưa được nhập tịch. Mới đây, để các trẻ em có điều kiện học hành, tỉnh Long An đã gửi thông tin của 30 trường hợp ra Bộ Tư pháp để xin ý kiến giải quyết. Tuy nhiên, tới thời điểm này, phía Long An vẫn chưa nhận được phản hồi của Bộ Tư pháp.
Trong khi đó, đại diện Sở Tư pháp tỉnh Gia Lai cho rằng, những người đang thi hành án tù giam vẫn có quyền kết hôn. Tuy nhiên, ở Việt Nam lại chưa có tiền lệ này. Trên cơ sở đó, đại diện Sở Tư pháp Gia Lai đề xuất, các cơ quan chức năng cần xem xét cho những người đang lĩnh án tù giam được kết hôn để đảm bảo tính nhân văn, quyền con người.
Trả lời phản ánh của đại diện Sở Tư pháp Long An, ông Nguyễn Công Khanh - Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực cho biết, việc xác định hộ tịch cho trường hợp những người gốc Việt Nam này là rất khó. Bởi những người này đã sinh sống quá lâu ở Campuchia và đặc biệt là họ không có bất cứ giấy tờ tùy thân nào. Hiện nay, chưa có quy định cụ thể để xác định hộ tịch cho những trường hợp như vậy.
Về đề xuất của đại diện Sở Tư pháp Gia Lai, ông Khanh xác nhận, luật pháp Việt Nam hiện hành không có quy định cấm việc người đang lĩnh án tù giam và cả người bị kết án tử hình được kết hôn. Tuy nhiên, chưa có quy định cho phép trích xuất người đang lĩnh án tù giam ra ngoài để làm thủ tục đăng ký kết hôn.
Trong khi đó, trả lời thắc mắc của một số đại biểu ngành Tư pháp các tỉnh về việc tại sao không có quy định miễn nhiệm chức danh Giám định viên pháp y, bà Đỗ Hoàng Yến - Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp cho biết, điều này xuất phát từ thực tế nhân lực trong lĩnh vực giám định pháp y đang rất thiếu.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp và Cục Hộ tịch, quố tịch, chứng thực theo dõi.
3. Báo Dân Việt có bài: Hy hữu: 7 năm "bỏ quên" án phạt tù. Bài báo phản ánh: Cán bộ phụ trách văn thư không giao bản án phúc thẩm cho cán bộ phụ trách thi hành án nên Chánh án TAND thị xã Thủ Dầu Một (Bình Dương) không ra quyết định thi hành án phạt tù đối với Nguyễn Trường Giang... Việc làm tắc trách này đã dẫn đến việc 7 năm bỏ quên một bản án hình sự, để tội phạm nhởn nhơ ngoài xã hội.
Ngày 14.1, Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Tối cao cho biết, Nguyễn Trường Giang (25 tuổi, trú tại xã Vĩnh Hòa, huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương) bị Tòa án nhân dân (TAND) thị xã Thủ Dầu Một (nay là thành phố Thủ Dầu Một) tuyên phạt 30 tháng tù giam về tội "cố ý gây thương tích", theo bản án sơ thẩm ngày 30.1.2008. Sau đó, bị cáo kháng cáo.
Trong phiên xét xử phúc thẩm tuyên giữ nguyên bản án sơ thẩm đã tuyên. Nhưng đến nay, TAND thành phố Thủ Dầu Một chưa ra quyết định thi hành án phạt tù đối với Nguyễn Trường Giang vì lý do hết thời hiệu thi hành án? Hành vi nêu trên có dấu hiệu tội "không thi hành án", do vậy Vụ Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự - Viện KSND Tối cao đã có công văn gửi đến Cơ quan điều tra.
Viện KSND Tối cao đề nghị xem xét xử lý theo quy định của pháp luật; để hiểu rõ thêm lý do vì sao đến nay để hết thời hạn ra quyết định thi hành án phạt tù. Theo Viện KSND tỉnh Bình Dương, qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra vụ án hình sự Nguyễn Trường Giang cho thấy: Sau khi nhận được bản án phúc thẩm này, cán bộ phụ trách văn thư không giao bản án phúc thẩm cho cán bộ phụ trách thi hành án nên Chánh án TAND thị xã Thủ Dầu Một không ra quyết định thi hành án phạt tù đối với Nguyễn Trường Giang...
Việc làm tắc trách của số cán bộ TAND thị xã Thủ Dầu Một trước đây đã dẫn đến việc 7 năm bỏ quên một bản án hình sự để tội phạm nhởn nhơ ngoài xã hội. Vậy trách nhiệm thuộc về ai? Hiện Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao đang vào cuộc để làm rõ trách nhiệm cá nhân.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Vụ Pháp luật hình sự - hành chính theo dõi.
4. Báo Người lao động có bài: Luật sư Đôn “gặp khó vì dấn thân”. Bài báo phản ánh: Các thành viên Ủy ban Bảo vệ quyền lợi luật sư đánh giá cao về đạo đức nghề nghiệp của luật sư Võ An Đôn khi tự nguyện bảo vệ cho gia đình bị hại trong vụ dùng nhục hình dẫn đến chết người ở Phú Yên.
Ngày 14-1, đoàn công tác của Liên đoàn Luật sư Việt Nam do luật sư Phan Trung Hoài, Chủ nhiệm Ủy ban Bảo vệ quyền lợi luật sư, làm trưởng đoàn đã làm việc với các cơ quan chức năng tại Phú Yên về việc 3 cơ quan tố tụng TP Tuy Hòa đề nghị thu hồi chứng chỉ hành nghề của luật sư Võ An Đôn.
Theo luật sư Hoài, cần đánh giá khách quan về kết quả phiên tòa ở giai đoạn tham gia tố tụng cấp sơ thẩm. Một số kiến nghị của luật sư Đôn đã được cơ quan có trách nhiệm xem xét và đi đến khởi tố ông Lê Đức Hoàn, nguyên Phó Công an TP Tuy Hòa.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp kiểm tra thông tin, báo cáo Lãnh đạo Bộ.
5. Báo Vnexpress có bài: TP HCM thương lượng bồi thường vụ 'dấu vân tay oan nghiệt'. Bài báo phản ánh: Đại diện ban bồi thường của VKSND thành phố đã chấp nhận một phần yêu cầu của ông Nhàn - người bị truy tố oan 13 năm trước, là bồi thường 225 triệu đồng tiền thiệt hại về tinh thần và khôi phục danh dự cho bị hại.
Ngày 15/1, VKSND TP HCM đã có buổi làm việc với ông Trương Bá Nhàn, người bị truy tố oan về tội Giết người và Cướp tài sản hơn 13 năm trước, để thương lượng về việc bồi thường và khôi phục danh dự cho người bị thiệt hại. Trước đó, ông Nhàn đã có đơn yêu cầu VKSND TP HCM bồi thường số tiền hơn 947 triệu đồng và khôi phục danh dự bằng cách xin lỗi công khai tại nơi cư trú và đăng báo cải chính.
Theo nội dung vụ án, 13 năm trước ông Nhàn bị cáo buộc thực hiện hành vi phạm tội giết bà Hoàng Thị Kim A (ngụ quận Tân Bình, TP HCM) để cướp tài sản. Quá trình khám nghiệm hiện trường, Công an TP HCM thu được dấu vân tay bên trong hộc tủ bằng gỗ ở phòng ngủ nạn nhân với dấu tay ngón "nhẫn phải" trên bản mẫu so sánh mang tên Trương Bá Nhàn là ngón tay của cùng một người. Đến đầu tháng 1/2002, ông Nhàn bị bắt giam. Hôm xảy ra vụ án, ông có chứng cứ ngoại phạm và có sự xác nhận của các nhân chứng, tuy nhiên cơ quan điều tra không chấp nhận. VKSND TP HCM sau đó ra cáo trạng truy tố ông Nhàn về tội Giết người và Cướp tài sản với mức hình phạt tử hình. Hồ sơ vụ án sau đó được chuyển sang TAND TP HCM để xét xử. Nhận thấy vụ án có nhiều tình tiết mâu thuẫn, chưa được làm rõ, toà đã trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung.
Đến ngày 8/6/2006, với lý do đã hết thời hạn điều tra, chưa đủ chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM đình chỉ điều tra bị can với ông Nhàn. Ông Nhàn sau đó đã gửi đơn đến VKSND TP HCM yêu cầu được xin lỗi công khai tại nơi cư trú, đăng cải chính trên báo và bồi thường hơn 947 triệu đồng gồm các khoản về tổn thất tinh thần, sức khỏe, mất thu nhập... trong gần 4 năm bị bắt giam. Đến nay, vụ việc mới được đưa ra giải quyết.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bồi thường nhà nước theo dõi.
6. Báo Pháp luật Việt Nam điện tử có bài: Nhục hình “kiểu mới” trong vụ án nữ “đại gia” bị cắt cổ? Bài báo phản ánh: Như PLVN đã phản ánh, Trần Khắc Sinh bị khép tội giết người, cướp tài sản, sau đó bắt đi điều trị tâm thần rồi cho trắng án trở về. Tuy nhiên, nghi phạm kêu oan và tố cảnh sát đã dùng nhục hình ép nhận tội.
Anh Trần Khắc Sinh (sinh ngày 10/08/1994, ngụ xã Lộc Giang, huyện Đức Huệ, Long An) trình bày, khoảng 19h cùng ngày xảy ra vụ án (7/2/2012), Công an huyện Trảng Bàng triệu tập anh đến điều tra suốt 3 ngày liền. Thời điểm đó Sinh mới 17 tuổi nhưng cơ quan chức năng tạm giữ Sinh mà không thông báo cho gia đình. Sau 3 ngày bị tạm giữ, Sinh được thả về dự đám tang nạn nhân là bà cô ruột của mình.
“Cán bộ đưa em vào phòng xét cung, bảo em ngồi vào ghế rồi bỏ đi đâu đó hơn 10 phút chưa quay lại. Buồn quá em đứng lên nhìn ra cửa sổ thì cán bộ xông vào nói “tao bảo mày ngồi sao mày đứng” và đánh em một bạt tai”, Sinh kể. Sau đó, Sinh được chuyển lên Trại B4 Công an tỉnh Tây Ninh. Theo lời Sinh, tại đây, công an đã dùng nhục hình, ép cung, buộc Sinh phải nhận tội.
Do bị dùng nhục hình, Sinh đã nhận tội. Đến ngày 28/2/2012, Công an tỉnh Tây Ninh truy tố Sinh về tội giết người, cướp tài sản. Vừa nhận tội, Sinh bị điều tra viên buộc phải ký vào bản hỏi cung đã viết từ trước.
Trong bản hỏi cung có sẵn của cơ quan điều tra đưa cho, Sinh khai nạn nhân đeo nhẫn tay phải. Nhưng sau đó công an xem hình bà Lệ trước khi chết mới tá hỏa là nhẫn đeo tay trái.
Về vấn đề này, văn phòng đề xuất Vụ Pháp luật hình sự - hành chính theo dõi.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Dân trí có bài: Chính phủ đặt mục tiêu đẩy lùi sự xuống cấp đạo đức xã hội. Bài báo phản ánh: Chính phủ thống nhất Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 33 năm 2014 của Trung ương Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam với mục tiêu đến 2020 ngăn chặn sự xuống chấp đạo đức và 2030 đẩy lùi sự xuống cấp đạo đức xã hội.
Mục tiêu cụ thể đến năm 2020, từng bước đưa vào cuộc sống các chuẩn mực giá trị văn hóa và con người Việt Nam; củng cố ý thức tuân thủ pháp luật, đề cao đạo đức, lương tâm, trách nhiệm của mỗi người với bản thân, gia đình, cộng đồng, xã hội và đất nước; ngăn chặn sự xuống cấp về đạo đức xã hội; từng bước xây dựng thị trường văn hóa, phát triển một số ngành công nghiệp văn hóa có lợi thế cạnh tranh, tạo lập vị thế của văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế; xây dựng môi trường văn hóa phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước và hội nhập quốc tế; hoàn thiện hệ thống khung pháp lý; cải cách thể chế phù hợp với yêu cầu xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Đến năm 2030, hoàn thiện và phổ biến các chuẩn mực giá trị văn hóa và con người Việt Nam, đồng thời tạo dựng những giá trị mới phù hợp để con người Việt Nam có nhân cách, đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thể chất, tâm hồn, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, kỹ năng hội nhập phù hợp với sự phát triển của đất nước; đẩy lùi sự xuống cấp về đạo đức xã hội; phát triển đồng bộ thị trường văn hóa và các ngành công nghiệp văn hóa; phát huy sức mạnh của văn hóa Việt Nam trong hội nhập khu vực và thế giới; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh góp phần thúc đẩy con người Việt Nam hoàn thiện nhân cách...
2. Báo Vietnam.net có bài: Bằng Tiến sĩ 9 triệu và chuyện bổng lộc nhà nước. Bài báo phản ánh: Giá như hệ thống chức sắc trong các cơ quan công quyền không có bổng lộc, giá như các vị trí trong cơ quan công quyền không phổ cập đến bằng cấp, TS nọ, GS kia thì người ta chẳng phải chạy vạy học hàm học vị đến vậy.
Phòng cảnh sát hình sự, công an TP.HCM xác nhận vừa bắt giữ 13 đối tượng trong đường dây sản xuất bằng giả với quy mô lớn. Ngoài sản xuất bằng cao đẳng, đại học giả, nhóm này còn sản xuất bằng thạc sĩ, tiến sĩ giả để bán cho khách ở khắp các tỉnh thành Bắc – Trung – Nam với giá chỉ 9 triệu đồng/bằng.
3. Báo Pháp luật Việt Nam điện tử có bài: Hà Nội: Vỡ đường ống nước sông Đà, 70.000 hộ dân mất nước. Bài báo phản ánh: Kể từ khi khai thác sử dụng, đây đã là lần thứ 10 đường ống dẫn nước sạch Sông Đà bị vỡ.
Khoảng 8h15 sáng nay (15/1), đường ống dẫn nước sạch từ Nhà máy nước Sông Đà - Hòa Bình về Hà Nội của công ty đã gặp sự cố bục vỡ tại Km21+300 trên Đại lộ Thăng Long, thuộc địa phận xã Ngọc Liệp, huyện Quốc Oai (Hà Nội).
Đây là lần thứ 10 đường ống nước Sông Đà gặp sự cố (kể từ tháng 12.2012 đến nay), gây ảnh hưởng đến sinh hoạt của 70.000 hộ dân Thủ đô Hà Nội. Sự cố gần đây nhất là vào ngày 12.7.2014, tại vị trí tại Km15 trên Đại lộ Thăng Long thuộc địa phận huyện Hoài Đức./.