I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Nông nghiệp Việt Nam có bài Thắng kiện dân sự như thua. Thủ tục thi hành án vốn phức tạp mà tài sản thi hành án thường gắn với đất nên thi hành án như vô vọng.
1. Ông Nguyễn Văn Thành ở phường Xuân Khánh (Ninh Kiều, Cần Thơ) nom già hơn tuổi 48 với ôm hồ sơ khiếu nại lên Tổng cục Thi hành án dân sự. Bản án có hiệu lực từ năm 2011, buộc bà Trần Thị Khánh Lan ở phường Hưng Lợi (Ninh Kiều) trả cho ông gần 2,8 tỷ đồng, và ông cũng đã mất một vòng khiếu nại lên Tổng cục. Do tài sản thi hành án của bà Lan là đám đất ở vào quy hoạch khu công nghiệp. Quy hoạch đã lâu nhưng “treo”. Đầu năm 2014, Cục Thi hành án TP Cần Thơ thấy đám đất của bà Lan còn trống nên ra quyết định cưỡng chế kê biên. Xem lại thì đám đất dính quy hoạch nên không thực hiện được. Nhùng nhằng mãi, ông Thành khiếu nại Tổng cục Thi hành án dân sự. Tổng cục chỉ đạo Cục Thi hành án dân sự Cần Thơ: xác minh đám đất của bà Lan được bồi thường bao nhiêu tiền để phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền lấy trả cho ông Thành. Đến đây, xuất hiện hợp đồng bà Lan đã bán đám đất cho ông Nguyễn Văn Ngọc ở TP.HCM, từ năm 2008. Phòng TN&MT địa phương khẳng định, đám đất còn đứng tên bà Lan. Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự Cần Thơ, ông Trần Quốc Lộc, giải thích đất quy hoạch khu công nghiệp, nhà đầu tư được phép tự thỏa thuận với người dân và mua bán không cần sang tên. Theo ông Lộc, ông Ngọc là giám đốc doanh nghiệp, chủ đầu tư nên bây giờ “không thể xử lý tài sản này để thi hành án cho ông Thành”. Nhưng ông Thành phản ứng, cho rằng trong hợp đồng mua đất ông Ngọc đứng tư cách cá nhân, “bây giờ gắn vào chủ đầu tư là bóp méo sự thật”, nên ông Thành lại làm đơn khiếu nại lên Tổng cục.
2. Ông chấp hành viên thi hành án dân sự quận Ninh Kiều (Cần Thơ) Nguyễn Hữu Trung giơ xấp quyết định cưỡng chế thi hành án dày cộp, than thở: “Không biết bao nhiêu mà đếm”. Quyết định ban hành trong chục năm qua để thực hiện bản án dân sự có hiệu lực cuối năm 2004, buộc bà Mã Kim Đào trả cho Cty Xây dựng Cần Thơ hơn 438 triệu đồng. Hồi đó, bà Đào là chủ DNTN Hoàng Minh thuê Cty Xây dựng Cần Thơ làm một cái nhà để bày hàng bán, nhưng không có tiền trả. Cty Xây dựng Cần Thơ kiện ra tòa, mới rõ bà Đào “tay không kinh doanh”: đất thuê của trung tâm hội chợ, hàng ký gửi bán hưởng hoa hồng, nhà xây nợ tiền. Ban đầu tính cưỡng chế kê biên đất và hàng hóa đều không thực hiện được. Thi hành án dân sự chỉ còn có thể cưỡng chế phát mãi chính cái nhà do Cty Xây dựng Cần Thơ bỏ tiền xây nên, nhưng rao bán nhiều lần không có người mua. Bên thắng kiện phải ôm món nợ “thắng kiện như thua” hơn chục năm nay.
3. Ở TP Long Xuyên (An Giang), cả thi hành án và người thắng kiện đang phải đánh vật với “đại gia nợ nần”. Bản án có hiệu lực cuối năm 2011, Chi cục Thi hành án dân sự TP Long Xuyên ra quyết định cưỡng chế kê biên tài sản và đã công khai bán đấu giá 5 lần nhưng chưa có kết quả. Một khu đất vàng giữa TP Long Xuyên được giao cho Cty TNHH Đầu tư và Dịch vụ Kinh doanh nhà đất Long Xuyên (Cty Long Xuyên) xây dựng trung tâm thương mại. Theo thiết kế, hơn một nửa xây khối cao tầng, còn lại xây mấy dãy 3 tầng. Cty CP Đầu tư và Tư vấn thiết kế Xây dựng 91 (Cty 91) được thuê thi công nhưng làm được mấy dãy nhà 3 tầng thì bị nợ nên kiện ra tòa. Kê biên tài sản, lộ ra Cty Long Xuyên là “chúa chổm”. Bà chấp hành viên Trần Thị Thanh Hường cho biết, qua đấu giá nhiều lần chưa thành nên phải hạ giá đến nay phần đất trống của Cty Long Xuyên chỉ còn giá khởi điểm hơn 105 tỷ đồng “không đủ trả nợ ngân hàng”. Cty 91 chỉ còn biết nhìn vào mấy dãy nhà do chính mình xây dựng mà Cty Long Xuyên đang cho thuê bán hàng. Giám đốc Cty 91 Lê Trọng Khoa ngán ngẩm: “Mấy dãy nhà cho thuê mỗi tháng khoảng 300 triệu đồng, chúng tôi đang đề nghị thi hành án cưỡng chế lấy tiền thuê trả dần cho chúng tôi, nếu được thì cũng chưa biết bao giờ mới hết nợ”....
2. Báo Điện tử Chính phủ có bài Khắc phục “lỗ hổng” về vô hiệu giao dịch dân sự. Bài báo đưa tin: Dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi) lần này có những thay đổi lớn, trong đó đáng chú ý là quy định về “giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức”. Đây được coi là lỗ hổng của pháp luật dân sự, gây bức xúc cho nhân dân.
Bộ luật Dân sự vốn được xem là bộ luật gốc, là cơ sở của luật chuyên ngành, điều chỉnh các quan hệ dân sự trong đời sống hằng ngày nên nhận được sự quan tâm rất lớn từ mọi tầng lớp nhân dân, cơ quan, tổ chức và chuyên gia trong lĩnh vực tư pháp.
Qua gần 10 năm thi hành Bộ luật Dân sự 2005, từ thực tế xét xử, giải quyết các yêu cầu về giao dịch dân sự vô hiệu thì trường hợp vô hiệu do vi phạm điều kiện về hình thức giao dịch chiếm tỷ lệ rất cao, đồng thời được coi là lỗ hổng của pháp luật dân sự, gây bức xúc cho nhân dân.
Kế thừa quy định tại Bộ luật Dân sự 1995 về giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức, tại Điều 134 Bộ luật Dân sự 2005 có quy định: “Trong trường hợp pháp luật quy định hình thức là điều kiện có hiệu lực của giao dịch mà các bên không tuân theo thì yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền khác quyết định buộc các bên thực hiện quy định về hình thức của giao dịch trong một thời hạn; quá thời hạn đó mà không thực hiện thì giao dịch vô hiệu”.
Mặc dù không quy định cứng là giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức sẽ bị vô hiệu như Bộ luật Dân sự 1995, theo Bộ luật Dân sự 2005 thì giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức chỉ bị tuyên bố vô hiệu khi một trong hai bên có yêu cầu đến Tòa án trong thời hạn 2 năm kể từ ngày thực hiện giao dịch. Tuy nhiên, quy định về việc Tòa án ấn định cho hai bên một thời gian nhất định (thông thường là 1 tháng) để thực hiện đúng quy định về hình thức của giao dịch không có ý nghĩa.
Thực tế, do hai bên phát sinh tranh chấp, không thể dung hòa về quyền lợi, nghĩa vụ nên mới đưa ra Tòa án để yêu cầu giải quyết. Vì đã có mâu thuẫn về quyền lợi nên việc Tòa án ấn định thời hạn để hai bên cùng nhau thực hiện việc công chứng, chứng thực giao dịch theo đúng quy định là không khả thi.
Đây chính là “lỗ hổng” mà không ít trường hợp bên bán/chuyển nhượng tài sản (chủ yếu) lợi dụng để vi phạm nghĩa vụ - từ chối bán tài sản (khi tài sản tăng giá) hoặc bên mua/nhận chuyển nhượng từ chối mua tài sản (khi giá trị tài sản bị giảm sút) một cách hợp pháp.
Như vậy, vô hình chung với quy định tại Điều 134 Bộ luật Dân sự 2005, pháp luật lại bảo vệ cho bên vi phạm nghĩa vụ, thiếu trung thực và thiện chí trong giao dịch dân sự, không đảm bảo được tính công bằng của pháp luật.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Thanh niên Online có bài Đình chỉ hoạt động công ty in sách có hình diễn viên Công Lý. Bài báo phản ánh: Cục Xuất bản, in và phát hành (Bộ TT-TT) vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH in bao bì Mỹ Quyên (85/922C Lê Đức Thọ, P.6, Q.Gò Vấp, TP.HCM) liên quan đến vụ in sách luật có hình diễn viên Công Lý.
Theo quyết định nêu trên, Công ty TNHH in bao bì Mỹ Quyên bị phạt 140 triệu đồng và đình chỉ hoạt động 9 tháng do vi phạm: in 2 tựa sách Bộ luật Dân sự và văn bản hướng dẫn thi hành 2014 và Bộ luật Hình sự và văn bản hướng dẫn thi hành 2014 của NXB Lao động - Xã hội không có giấy phép hoạt động in, quy định tại điểm b khoản 8 điều 24 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP ngày 12.11.2013.
Trước đó vào tháng 11.2014, Cục Xuất bản, in và phát hành cũng đã có quyết định xử phạt hành chính tổng cộng 252 triệu đồng đối với NXB Lao động - Xã hội do những sai phạm khi xuất bản 2 tựa sách nêu trên, trong đó cuốn Bộ luật Dân sự và văn bản hướng dẫn thi hành 2014 có hình diễn viên Công Lý cởi trần mặc “quần nhỏ” gây phản cảm trên trang bìa.
2. Báo Lao động đưa tin Vụ “Sau vinh danh là... đuổi việc” ở Bình Phước: UBND tỉnh chỉ đạo thu hồi quyết định sa thải dược sĩ Oanh. Bài báo phản ánh: Trả lời báo chí mới đây, ông Nguyễn Huy Phong - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước (BP) - cho biết: UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Y tế tỉnh BP rà soát lại các vấn đề liên quan đến dược sĩ (DS) Trần Thị Kiều Oanh tố cáo tiêu cực tại Phòng Giám định y khoa (GĐYK) tỉnh BP; đồng thời, thu hồi quyết định sa thải chưa đúng quy định pháp luật đối với DS Oanh.
Đối với nội dung dược sĩ Oanh yêu cầu xử lý kỷ luật ông Đoàn Đức Loát - Trưởng phòng GĐYK tỉnh BP - UBND tỉnh đã xem xét và giao cho Đảng ủy khối cơ quan dân chính Đảng thực hiện khách quan kiểm điểm các sai phạm của ông Loát... Các nội dung trên, UBND tỉnh Bình Phước đã chỉ đạo phải giải quyết dứt điểm trong tuần này.
3. Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online có bài Cách chức, khiển trách một loạt cán bộ hàng không. Bài báo đưa tin: Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) đã ban hành hàng loạt quyết định cách chức, khiển trách một số cán bộ, nhân viên hàng không do liên quan đến hai sự cố máy bay trực thăng suýt đụng máy bay dân sự và sự cố mất điện tại Trung tâm Kiểm soát không lưu Hồ Chí Minh trong năm 2014.
4. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin NHNN khuyến cáo người dân không kinh doanh vàng trên tài khoản. Bài báo đưa tin: Mọi tổ chức, cá nhân thành lập sàn giao dịch vàng hay kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước và nước ngoài khi chưa được phép đều vi phạm quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Đây là khẳng định của ông Nguyễn Ngọc Cảnh, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối-NHNN trước một số vấn đề về kinh doanh sàn vàng vừa qua.
Theo đại diện NHNN, Khoản 9 Điều 4 Nghị định 24/2012/NĐ-CP quy định rõ: “Các hoạt động kinh doanh vàng khác, trừ hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng, hoạt động mua, bán vàng nguyên liệu trong nước của DN sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ và DN kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ và các hoạt động quy định tại Khoản 6, 7, 8 Điều này, là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh. Tổ chức, cá nhân chỉ được phép thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép và được NHNN cấp giấy phép”.
Do đó, căn cứ Nghị định 24, hoạt động kinh doanh sàn giao dịch vàng, kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước và nước ngoài đều là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh.
Đến nay, Thủ tướng Chính phủ chưa cho phép và NHNN cũng chưa cấp giấy phép cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào được thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác (gồm cả sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản).
Như vậy, mọi tổ chức, cá nhân thành lập sàn giao dịch vàng hay kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước và nước ngoài khi chưa được phép đều vi phạm quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.
5. Báo Điện tử Một Thế giới có bài Hà Tĩnh vẫn đang ‘vận động’ dỡ miếu thờ trong Formosa. Bài báo phản ánh: Từ lúc tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo dừng triển khai xây dựng vào tháng 10 năm ngoái, đến nay là giữa tháng 1.2015, miếu thờ trong Formosa Hà Tĩnh (Khu kinh tế Vũng Áng, Kỳ Anh) vẫn chưa bị tháo dỡ.
Đại diện Formosa còn hỏi: ‘Luật Việt Nam có điều nào cấm công ty xây miếu thờ ông Địa nhỉ?’. Còn chính quyền Hà Tĩnh thì nói vẫn đang ‘vận động’ tự tháo dỡ.
Báo Giao thông ngày 15.1 dẫn lời ông Chu Xuân Phàm, Trưởng đại diện Formosa tại Hà Nội khi được hỏi sao chưa tự tháo dỡ miếu thờ, rằng: ‘Luật Việt Nam có điều nào cấm công ty xây miếu thờ ông Địa nhỉ? Cái này luật không cấm đúng không? Nhưng vì cái này là tình cảm và chỉ đạo của địa phương nên công ty chúng tôi tạm dừng (xây dựng) theo yêu cầu của chính quyền địa phương’.
Chính quyền Hà Tĩnh thì cho biết vẫn đang ‘vận động’ Formosa tự tháo dỡ miếu thờ dù việc đã xảy ra 2 năm.
6. Báo Điện tử Chính phủ có bài Giá dầu xuống mức thấp nhất trong 6 năm. Bài báo phản ánh: Giá dầu thô tại thị trường Mỹ trong ngày 13/1 tiếp tục đà lao dốc xuống mức thấp nhất trong vòng 6 năm qua. Giá dầu Brent trong ngày có lúc đã giảm sâu xuống ngang bằng giá dầu thô của Mỹ.
Các chuyên gia phân tích thị trường cho biết giá dầu thô tiếp tục giảm trong ngày 13/1 là do Các tiểu vương quốc Arab thống nhất, một thành viên lớn trong Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC), một lần nữa lên tiếng bảo vệ quyết định của nhóm này không cắt giảm sản lượng khai thác hàng ngày của OPEC. Quy mô kho dầu chiến lược của Mỹ có hạn cũng khiến các nhà đầu tư lo ngại Mỹ sẽ tiếp tục giảm kim ngạch nhập khẩu dầu. Trữ lượng dầu dự trữ chiến lược của Mỹ tính đến ngày 9/1 là 384,1 triệu thùng.
7. Báo Nhân dân điện tử đưa tin:
- Tại Viêng Chăn, Lào diễn ra lễ ký kết hợp đồng tài trợ tín dụng cho Dự án tổ hợp khách sạn năm sao và văn phòng giữa Công ty đầu tư phát triển Viêng Chăn và hai ngân hàng tài trợ vốn là Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và LaoVietBank.
- Hãng Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) thông báo sẽ chuyển sang khai thác tại sân bay Hi-thơ-râu (Luân Đôn, Anh) kể từ ngày 31-3 tới, thay vì sân bay Gát-uých mà hãng này khai thác hiện nay.
- Cam-pu-chia khánh thành cầu Nếch Le-ung dài 2.215m, là cây cầu dài nhất nước này bắc qua sông Mê Công, được xây dựng bằng vốn viện trợ của Nhật Bản. Cây cầu là một phần của tuyến đường cao tốc ASEAN kết nối tỉnh Can-đan và tỉnh Prây Viêng, giáp Việt Nam.
- Tại Trung Quốc, ít nhất tám người chết và nhiều người bị thương trong một vụ hỏa hoạn do cháy xe đạp điện tại khu để xe của một tòa nhà ở TP Thái Châu, tỉnh Chiết Giang, miền đông nước này.
- Bộ trưởng Quốc phòng Xin-ga-po Ưng Eng Hen cho biết, một tàu hải quân Xin-ga-po đã xác định được vị trí phần thân của chiếc máy bay QZ8501 rơi ở biển Gia-va.
- Mạng lưới An Kê-đa trên bán đảo A-rập (AQAP) đặt cơ sở ở Y-ê-men thừa nhận đã tiến hành vụ tiến công nhằm vào tòa soạn báo Charlie Hebdovà một siêu thị của người Do Thái ở thủ đô Pa-ri, Pháp, làm 17 người chết.
- Nhật Bảnvà Mỹ nối lại các cuộc đàm phán song phương về những vấn đề liên quan việc mở cửa thị trường nông sản và ô-tô trong khuôn khổ đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
- Tổng thống I-ta-li-aG.Napô-li-ta-nô đã ký đơn từ chức sau chưa đầy hai năm nhận nhiệm kỳ tổng thống thứ hai. Thủ tướng M.Ren-di cam kết tổng thống mới sẽ được bầu trước ngày 1-2 tới.
- Bộ Phát triển kinh tế Nga dự báo tỷ lệ lạm phát của nước này có thể lên tới 15 đến 17%/năm vào khoảng tháng 3 hoặc tháng 4 tới do giá dầu thế giới lao dốc, khiến đồng rúp mất giá nghiêm trọng.
- Trong khuôn khổ chuyến thăm hai ngày tới An-giê-ri-a, Tổng thống Vê-nê-xu-ê-la N.Mađu-rô cho biết hai nước đang phối hợp chặt chẽ nhằm tìm kiếm giải pháp cho vấn đề giá dầu lao dốc trong những tháng gần đây.
- Lầu năm góc thông báo, Tướng lính thủy đánh bộ V.Xtiuốt sẽ đảm nhiệm cương vị Giám đốc Cơ quan tình báo quân đội Mỹ (DIA) vào cuối tháng này. Đây là lần đầu trong lịch sử, một người Mỹ gốc Phi nắm giữ chức vụ người đứng đầu DIA.
- Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma đề xuất dự luật mới nhằm thúc đẩy hoạt động chia sẻ thông tin về các mối đe dọa trên không gian mạng giữa khu vực tư nhân với chính phủ, một phần của cuộc chiến chống tội phạm mạng.
- QH Ha-i-ti đã giải tán sau khi giới chức lập pháp nước này không đạt được thỏa thuận kéo dài nhiệm kỳ của các thành viên QH nhằm ngăn chặn một cuộc khủng hoảng chính trị tại quốc gia Ca-ri-bê này.
- Phong trào Hồi giáo Ha-mát tuyên bố đã thông qua một quyết định chính trị nhằm rút khỏi Chính phủ đoàn kết dân tộc Pa-le-xtin.
- Ủy banKinh tế-Xã hội của LHQ phụ trách châu Á-Thái Bình Dương (UNESCAP) nhận định, kinh tế khu vực này có thể đạt mức tăng trưởng 5,8% trong năm 2015, tăng nhẹ so mức 5,4% của năm 2014 nhờ lạm phát và giá dầu mỏ giảm.