I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Quân đội nhân dân online có bài: Cấp thí điểm Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính. Bài báo phản ánh: Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt “Đề án thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến”.
Phạm vi đề án dự kiến lựa chọn áp dụng thí điểm phương thức cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia, sở tư pháp 5 thành phố trực thuộc Trung ương gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ; áp dụng thí điểm phương thức cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính tại sở tư pháp các tỉnh: Lạng Sơn, Nghệ An, Kiên Giang, Bạc Liêu, Tiền Giang và Bình Dương. Ngoài những sở tư pháp nêu trên, căn cứ tình hình, điều kiện thực tế tại địa phương, các sở tư pháp khác đề xuất, báo cáo UBND tỉnh và Bộ Tư pháp để thực hiện thí điểm phương thức cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến tại địa phương mình.
Đề án được thực hiện trong 3 năm (2015-2017).
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia theo dõi.
2. Báo điện tử Chính phủ có bài: Quy định thù lao luật sư tham gia tố tụng. Bài báo phản ánh: Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp vừa ban hành Thông tư liên tịch hướng dẫn về thù lao và thanh toán chi phí cho luật sư trong trường hợp luật sư tham gia tố tụng theo yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng.
Theo đó, mức thù lao chi trả cho 1 ngày làm việc của luật sư tham gia tố tụng trong vụ án do cơ quan tiến hành tố tụng yêu cầu là 0,4 lần mức lương cơ sở do Chính phủ quy định. Ngày làm việc của luật sư được tính trên cơ sở 8 giờ làm việc.
Thời gian làm việc của luật sư được tính bao gồm thời gian gặp người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, được xác định bằng thời gian thực tế luật sư gặp người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử tại nhà tạm giữ, trại tạm giam, trại giam của cơ quan tiến hành tố tụng theo lịch cho phép; thời gian thu thập tài liệu, đồ vật, tình tiết liên quan đến việc bào chữa; Thời gian nghiên cứu hồ sơ và chuẩn bị tài liệu tại cơ quan tiến hành tố tụng; Thời gian tham gia phiên tòa...
Trường hợp luật sư gặp người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử theo lịch cho phép gặp người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử tại nhà tạm giữ, trại tạm giam, trại giam hoặc thời gian tham gia phiên tòa vào ngoài giờ hành chính, ngày nghỉ, ngày lễ thì thời gian làm việc được tính mức theo nguyên tắc chi trả tiền lương làm việc vào ban đêm, làm thêm giờ đối với cán bộ, công chức, viên chức.
Cụ thể, mức 150% áp dụng đối với giờ làm thêm vào ngày thường, mức 200% áp dụng đối với giờ làm thêm vào ngày nghỉ hàng tuần, mức 300% áp dụng đối với giờ làm thêm vào ngày lễ hoặc ngày nghỉ bù nếu ngày nghỉ lễ trùng vào ngày nghỉ hàng tuần.
Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 1/2/2015.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp theo dõi.
3. Báo Pháp luật Việt Nam điện tử có bài: Thừa phát lại: Hiệu quả từ việc chủ động phối hợp. Bài báo phản ánh: Thời gian qua, các văn phòng thừa phát lại ở TP.HCM và một số Tòa án, cơ quan thi hành án dân sự đã chủ động phối hợp, thống nhất với nhau về biểu mẫu tống đạt, về tính hợp lệ của văn bản tống đạt.
Tuy nhiên, khó khăn mà Văn phòng TPL gặp phải khi tống đạt là thư ký nghiệp vụ không thể tự mình thực hiện việc tống đạt, mà phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ của UBND, Công an phường, xã. Nguyên nhân này xuất phát từ việc một số cơ quan liên quan đòi hỏi trong văn bản tống đạt trực tiếp cho đương sự còn phải có cả con dấu của UBND phường hoặc một số UBND phường chỉ xác nhận vào văn bản tống đạt khi có dấu xác nhận của Trưởng Văn phòng TPL trước, một số UBND phường khác thì chỉ xác nhận vào văn bản niêm yết tại phường còn các văn bản niêm yết khác thì không xác nhận.
Theo quy định, hầu hết các biên bản tống đạt đều phải được UBND xác nhận dẫn đến tình trạng dồn gánh nặng sang cho cán bộ tư pháp. Trong khi đó, pháp luật giao quá nhiều việc cho cán bộ tư pháp, nhưng biên chế chỉ từ 1 đến 2 người. Vì vậy, cán bộ tư pháp không làm hết việc, công tác tống đạt bị ứ đọng như một “nút thắt cổ chai”, dẫn đến tình trạng tống đạt trễ hạn.
Thông thường, một biên bản tống đạt nếu phải tống đạt thông qua người thứ ba cần có khoảng 5 chữ ký và 2 con dấu, trường hợp cần niêm yết phải có 6 chữ ký và 2 con dấu, nếu phải xác minh nơi cư trú của đương sự trước khi niêm yết phải có đến 8 chữ ký và 3 con dấu mới được xem là hoàn thành để trả lại cho Tòa án và THADS.
Trước đây, hoạt động lập vi bằng của văn phòng TPL được thực hiện theo Nghị định 61 không gặp khó do TPL được quyền chủ động thực hiện.Tuy nhiên, khi quy định này được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 135/2013/NĐ-CP ngày 18/10/2013, đã có nhiều nội dung thay đổi liên quan đến hoạt động lập vi bằng.
Đáng nói là phạm vi thẩm quyền lập vi bằng bị thu hẹp hơn so với Nghị định 61, tức là bổ sung quy định TPL không được lập vi bằng “các trường hợp thuộc thẩm quyền công chứng của tổ chức hành nghề công chứng hoặc thuộc thẩm quyền chứng thực của UBND các cấp” và thêm quy định Sở Tư pháp có quyền từ chối đăng ký vi bằng của TPL.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Tổng cục Thi hành án dân sự theo dõi.
4. Báo Thanh niên online có bài: Luật sư bào chữa vụ nạn nhân tử vong do nhục hình bị đề nghị rút 'thẻ'. Bài báo phản ánh: Ngày 12.1, Liên đoàn luật sư Việt Nam cho biết đã thành lập Tổ công tác vào làm việc với một số cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên để xác minh một số vấn đề liên quan đến luật sư Võ An Đôn, người đã bào chữa cho nạn nhân trong vụ 5 công an dùng nhục hình.
Tổ Công tác của Liên đoàn luật sư Việt Nam do Luật sư Phan Trung Hoài, Chủ nhiệm Ủy ban bảo vệ quyền lợi luật sư làm tổ trưởng. Tổ còn có 2 thành viên là luật sư Nguyễn Hương Quê, Ủy viên Hội đồng luật sư toàn quốc, Chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh Phú Yên và Luật sư Phạm Đức Hùng, Ủy viên Hội đồng luật sư toàn quốc.
Quyết định thành lập tổ công tác nêu rõ, Tổ công tác có nhiệm vụ đến Phú Yên làm việc với lãnh đạo các cơ quan: Ban Nội chính; Sở Tư pháp; Công an, Viện KSND và TAND thành phố Tuy Hòa để tìm hiểu các vấn đề có liên quan đến luật sư Võ An Đôn.
Trước đó, ngày 7.1.2015, Liên đoàn luật sư Việt Nam nhận được công văn của Đoàn luật sư Phú Yên báo cáo về việc các cơ quan tiến hành tố tụng của TP.Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên kiến nghị xem xét xử lý vi phạm đối với luật sư Võ An Đôn, cụ thể là kiến nghị rút chứng chỉ hành nghề luật sư đối với ông Đôn.
Ông Đôn là người bảo vệ quyền lợi cho gia đình Ngô Thanh Kiều, nạn nhân bị 5 sĩ quan Công an TP.Tuy Hòa dùng nhục hình dẫn đến tử vong.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp kiểm tra thông tin.
5. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Án oan sai ngày càng gia tăng và phức tạp. Bài báo phản ánh: Theo đánh giá của Đoàn Luật sư TP Hà Nội, oan sai chủ yếu xuất phát từ giai đoạn điều tra.
Như Pháp Luật TP.HCM đã thông tin, mới đây Đoàn Luật sư (LS) TP Hà Nội đã có văn bản gửi Liên đoàn LS Việt Nam để cung cấp thông tin cho Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về tình hình oan sai và bồi thường thiệt hại cho người bị oan. Trong văn bản, Đoàn LS TP Hà Nội đã thống kê 47 vụ án có dấu hiệu oan sai mà LS của đoàn từng trợ giúp pháp lý từ 1-10-2011 đến 30-9-2014.
LS Lê Đức Bính (Phó Chủ nhiệm Đoàn LS TP Hà Nội) cho biết: “47 vụ án có dấu hiệu oan sai mà Đoàn LS TP Hà Nội thống kê chỉ mang tính ước lệ, chưa đầy đủ. Nếu thật đầy đủ thì chắc chắn các vụ án có dấu hiệu hoặc về bản chất là oan sai sẽ nhiều hơn! Việc nắm các vụ án có dấu hiệu oan sai chủ yếu là qua các báo cáo cụ thể của các tổ chức hành nghề LS và các LS thành viên. Phản ánh án oan sai từ các thành viên của đoàn, từ khách hàng, công luận cho thấy tình hình oan sai ngày càng gia tăng và phức tạp hơn”.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp, Cục Bồi thường nhà nước theo dõi.
6. Báo Pháp luật Việt Nam có bài: Kịch bản phim Kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp và những điều chưa biết. Bài báo phản ánh: Theo Kế hoạch tổ chức Kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp, Tổ xây dựng Kịch bản Phim tài liệu về ngành Tư pháp của Văn phòng Bộ đã tích cực, khẩn trương bắt tay vào việc lựa chọn, sưu tầm tài liệu, tư liệu và khởi thảo những bản dự thảo kịch bản đầu tiên.
Những tìm tòi, bao suy tư và trăn trở qua những trang sử hào hùng và cả những năm tháng thăng trầm của Bộ Tư pháp trong lịch sử đất nước được chất chứa qua mỗi trang dự thảo ấy.
Trở về những ngày đầu thành lập, những bước đi chập chững của Bộ Tư pháp trong chính quyền cách mạng non trẻ, một câu hỏi thường được đặt ra là trụ sở đầu tiên của Bộ ở đâu? Tra cứu từng trang tư liệu Ngành, lật giở từng dòng hồi ký của hai Bộ trưởng Vũ Trọng Khánh và Vũ Đình Hòe mà vẫn không thể tìm được câu trả lời thật xác thực.
Thật may mắn, qua quá trình nghiên cứu tổng hợp những nguồn tư liệu khác, TS. Nguyễn Đức Giao, một thành viên của Tổ cho rằng: Sau khi Bộ Tư pháp được thành lập trong Chính phủ lâm thời, trụ sở Bộ đóng ở 43 Phan Chu Trinh (43 phố Rollandes - Tòa án cai trị cũ).
Căn cứ của nhận định nêu trên là bản Thông cáo của Chính phủ về việc lấy ý kiến vào bản Dự thảo Hiến pháp năm 1946 được công bố trên Báo Cứu quốc ngày 10 tháng 11 năm 1945 với nội dung: “Muốn cho tất cả nhân dân Việt Nam dự vào việc lập Hiến pháp này để mọi người được đọc kỹ càng và được tự do bàn bạc phê bình. Ai muốn hỏi điều gì hay muốn đề nghị sửa đổi điều gì trong bản Dự án Hiến pháp thì cứ viết giấy gửi đến Bộ Tư pháp ở số 43 phố Phan Chu Trinh, Hà Nội (tức là 43, phố Rollandes, Tòa án cai trị cũ”.
Có một thực tế trong lịch sử xây dựng và phát triển của Ngành là năm 1958, theo đề nghị của Hội đồng Chính phủ, Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa I đã quyết định thành lập Tòa án Tối cao và Viện Công tố Trung ương, coi như là những cơ quan trực thuộc Hội đồng Chính phủ và độc lập với Bộ Tư pháp (Tìm hiểu Hiến pháp nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, Nhà xuất bản Sự thật, năm 1976, tr.287).
Đã có một số tài liệu nghiên cứu lịch sử Ngành cố gắng lý giải về việc “giải thể” Bộ Tư pháp trong giai đoạn 1960-1972 và mãi đến năm 1981 mới được thành lập lại (Viện Khoa học pháp lý: 50 năm Ngành Tư pháp Việt Nam (Đề tài cấp Bộ), năm 2002, tr.30-32). Đây cũng là một nội dung còn “để trống” trong bộ phim tài liệu kỷ niệm 60 năm của Ngành.
Tổ xây dựng kịch bản thấy rằng cần phải có thái độ trách nhiệm, thẳng thắn và cần thể hiện trung thực sự kiện lịch sử này. Vì vậy, Tổ xây dựng đề xuất thể hiện lời bình về giai đoạn lịch sử này của Ngành như sau: “Sau khi kháng chiến thành công, đất nước bước vào giai đoạn cách mạng mới, xây dựng CNXH ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Trong điều kiện, hoàn cảnh mới, Bộ Tư pháp không còn được quy định trong thành phần của Chính phủ, công tác tư pháp được giao cho nhiều cơ quan khác thực hiện…”.
Để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện bộ phim trong thời gian tới, đề nghị các tổ chức, đơn vị, cá nhân trong và ngoài Ngành tiếp tục phối hợp chặt chẽ và cung cấp cho Văn phòng Bộ những tư liệu, tài liệu về quá trình xây dựng và phát triển của Ngành Tư pháp.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Đất Việt có bài: Nhà thầu TQ ngừng thi công: Hoàn thành hồ sơ khởi kiện! Bài báo phản ánh: Chủ đầu tư dự án thuỷ điện Thượng Kon Tum đã hoàn thành hồ sơ khởi kiện nhà thầu Trung Quốc ra trung tâm trọng tài quốc tế.
Liên danh Viện Hoa Đông Tập đoàn thủy điện Trung Quốc và Công ty TNHH Cục Đường sắt Trung Quốc số 18 đã trúng Gói thầu (TKT-4.2.1) Thiết kế và xây dựng tuyến năng lượng đoạn 2 dự án thủy điện Thượng Kon Tum vào tháng 10/2010 với giá 1.614 tỉ đồng, rẻ hơn một nửa so với giá nhà thầu khác đưa ra. Tuy nhiên, sau khi trúng thầu, nhà thầu liên tục yêu sách, viện đủ lý do để đòi thêm hơn 800 tỉ đồng, chây ì, chậm tiến độ, sau đó rút máy móc, nhân công về nước.
Luật sư Trần Thu Nam, trọng tài viên của Trung tâm trọng tài quốc tế Thái Bình Dương cho biết, do vụ việc có yếu tố nước ngoài nên các cơ quan tố tụng ở Việt Nam khi thụ lý gặp khó khăn trong việc tống đạt các quyết định.
"Khó khăn ở đây chính là vấn đề triệu tập, thông báo, ra phán quyết, nếu họ không hợp tác cũng rất khó thi hành án. Phía Việt Nam sẽ phải thông qua các cơ quan hợp tác quốc tế trong vấn đề tư pháp, hỗ trợ tư pháp quốc tế, nhờ đến các cơ quan ngoại giao của Việt Nam để tống đạt các quyết định đến cơ quan mẹ của nhà thầu ở Trung Quốc. Nếu nguyên đơn nhờ trung tâm trọng tài quốc tế phân xử thì càng khó khăn hơn", ông Nam nói.
Một khó khăn khác được luật sư Trần Thu Nam chỉ ra, đó là việc lựa chọn pháp luật giải quyết tranh chấp.
"Cái này rất phức tạp. Phải xem trong thoả thuận hay hợp đồng quy định áp dụng pháp luật của nước nào. Thường thì các vụ việc khi có yếu tố nước ngoài không bao giờ các bên lựa chọn pháp luật của một trong hai bên để giải quyết tranh chấp mà lựa chọn pháp luật của nước thứ ba nhằm đảm bảo công bằng".
Theo ông Nam, phán quyết của trung tâm trọng tài quốc tế có hiệu lực thi hành án ở tất cả các nước tham gia ký Công ước New York 1958. Để đảm bảo bản án được thi hành, mỗi trung tâm trọng tài quốc tế có quy tắc tố tụng riêng và những hợp tác quốc tế riêng.
2. Báo Giáo dục việt Nam có bài: Hội nghị Trung ương 10 xác định 12 nhiệm vụ, giải pháp quan trọng. Bài báo phản ánh: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thông báo nhiều kết quả quan trọng, trong đó có đề án quy hoạch và phát triển báo chí đến năm 2025.
Chiều nay (12/1), Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI đã kết thúc kỳ họp thứ 10, thống nhất nhiều nội dung quan trọng.
- Đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng.
Về mục tiêu nhiệm kỳ 2016-2021, Trung ương xác định cần đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, xây dựng nền tảng vững chắc để sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
- Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng
Trung ương thống nhất ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tình trạng "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực và phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ.
- Không bổ sung Điều lệ Đảng
Trung ương đã thảo luận Báo cáo tổng kết việc thi hành Điều lệ Đảng khóa XI và đề xuất bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng (nếu có). Trung ương nhận định: Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam do Đại hội XI của Đảng thông qua đã đáp ứng cơ bản yêu cầu, nhiệm vụ của công tác xây dựng Đảng; là cơ sở quan trọng tạo nên sự thống nhất ý chí, hành động, giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng; một số nội dung bổ sung, sửa đổi đã phát huy tác dụng, đáp ứng được yêu cầu của công tác xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay, phù hợp với quan điểm, nội dung quan trọng của Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011).
- Tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ công chức, viên chức
Việc tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức hiện nay là yêu cầu rất cần thiết, có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan, tổ chức, tạo điều kiện để tiếp tục thực hiện cải cách chế độ tiền lương, cải cách chế độ công vụ, công chức và cải cách nền hành chính theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.
- Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025
Trung ương nhận định bên cạnh những mặt đạt được thì báo chí cũng còn những hạn chế, bất cập, khuyết điểm như: Cơ cấu, quy mô chưa hợp lý; khuynh hướng xa rời tôn chỉ, mục đích, thông tin giật gân, câu khách, thông tin không chuẩn xác chưa được khắc phục; năng lực cán bộ của nhiều cơ quan chỉ đạo, quản lý, chủ quản và cơ quan báo chí chưa đáp ứng yêu cầu; đội ngũ làm báo còn những bất cập; vai trò, tinh thần trách nhiệm của nhiều cơ quan chủ quản còn mờ nhạt; hoạt động kinh tế của nhiều cơ quan báo chí khó khăn.
- Lấy phiếu tín nhiệm với Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư
Trung ương đã tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư; giới thiệu bổ sung quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhiệm kỳ 2016-2021 và các nhiệm kỳ tiếp theo; bầu bổ sung 8 Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XI; thảo luận Báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2014, và một số vấn đề quan trọng khác.