I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Đề nghị giảm thời hạn tước giấy phép lái xe. Bài báo phản ánh: Sáng 16-9, Hội đồng thẩm định (gồm đại diện các Bộ: Tư pháp, GTVT, Công an) họp để cho ý kiến về Tờ trình sửa đổi, bổ sung Nghị định số 171/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.
Bộ GTVT đề nghị sửa Nghị định 171 theo trình tự rút gọn, tập trung vào việc xử phạt xe chở quá tải trọng. Nhưng thực tế dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 171 còn sửa nhiều quy định khác như bổ sung, tăng mức xử phạt đối với hành vi tự ý lắp thêm/tháo bớt ghế, giường nằm trên xe khách, chở quá số khách quy định…
Hội đồng thẩm định cho rằng nếu chỉnh sửa theo quy trình rút gọn thì chỉ nên tập trung vào nội dung xử phạt tải trọng xe. Còn nếu sửa theo trình tự thông thường thì phải sửa đổi, bổ sung chế tài xử phạt đối với những vấn đề nóng như xe khách giường nằm, đội mũ bảo hiểm (MBH) khi đi mô tô, xe máy.
Ông Đặng Thanh Sơn, Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật (Bộ Tư pháp), cho hay khi xây dựng Nghị định 171, Cục đã có hai công văn đề nghị Bộ GTVT chỉnh sửa quy định xử phạt đội MBH sao cho minh bạch, rõ ràng. Tuy nhiên, cuối cùng ban soạn thảo vẫn không tiếp thu.
Ông Đỗ Văn Cương, Vụ Pháp chế Bộ Công an, thì cho rằng cần nghiên cứu sửa chế tài liên quan đến xe khách giường nằm. Tuy nhiên, đại diện Bộ GTVT cho hay việc xử lý xe giường nằm đang được xây dựng ở một văn bản khác nên không đưa vào dự thảo lần này.
Trước nhiều ý kiến khác nhau, hội đồng thẩm định đề nghị Bộ GTVT cần sớm báo cáo để Thủ tướng xem xét quyết định có sửa Nghị định 171 theo trình tự rút gọn hay không.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật theo dõi.
2. Báo Công an online có bài: Cấp giấy phép hoạt động cho 2 tổ chức con nuôi nước ngoài. Bài báo phản ánh: Ngày 16/9, Bộ Tư pháp đã chính thức trao giấy phép cho hai tổ chức của Hoa Kỳ là Dillon International và Holt International Children’s Services để tiến hành chương trình con nuôi nước ngoài đối với trẻ em có nhu cầu đặc biệt, trẻ từ năm tuổi trở lên và nhóm trẻ em là anh chị em ruột (gọi tắt là Chương trình Con nuôi Đặc biệt).
Việc cho nhận con nuôi nước ngoài giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã tạm dừng từ năm 2008. Từ đó tới nay, Việt Nam đã tăng cường cam kết cải thiện hệ thống cho nhận con nuôi. Chính phủ Việt Nam đã triển khai hàng loạt các bước nhằm cải tiến việc thực thi Công ước, đặc biệt là đối với nhóm trẻ em có nhu cầu đặc biệt, trẻ lớn tuổi và nhóm trẻ em là anh chị em ruột.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Con nuôi theo dõi.
3. Báo Đại đoàn kết có bài: Thừa phát lại gặp “khó”. Bài báo phản ánh: Thừa phát lại (TPL) được xem là công cụ hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình trong thực hiện các giao dịch dân sự và trong các quá trình tố tụng tư pháp. Tuy nhiên, sau hơn nửa năm (từ tháng 2-2014), việc triển khai thực hiện thí điểm chế định TPL ở Hà Nội vẫn còn nhiều hạn chế.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, một trong những việc TPL được làm là thực hiện việc tống đạt các văn bản giấy tờ. Theo Trưởng VPTPL Ba Đình Nguyễn Văn Lạng, đây một mặt là hoạt động dịch vụ, giúp Tòa án và các cơ quan thi hành án dân sự giảm bớt khó khăn trong công việc, mặt khác tăng cường mối quan hệ phối hợp, gắn kết hơn trong công tác. Tuy nhiên, trên thực tế công việc này ở mức độ nào đó vẫn chưa được các cấp quản lý quan tâm đúng mức. Theo đó, đối với Tòa án, mặc dù VPTPL Ba Đình đã có sự trao đổi, thống nhất hợp đồng và phương thức hợp tác với TAND quận Ba Đình, nhưng do chỉ đạo chung của TAND TP còn phải chờ vì chưa có hướng dẫn cụ thể của TAND Tối cao nên đến nay vẫn chưa triển khai được, trong khi thời gian thí điểm chỉ còn khoảng một năm nữa.
Riêng đối với các cơ quan thi hành án dân sự (THADS), nhìn chung các đơn vị vẫn còn dè dặt, chưa mặn mà vì chậm nhận được tiền do Cục THADS TP phân bổ, đã thế số tiền được phân bổ lại rất hạn chế. Bên cạnh đó, "việc phân biệt chi phí tống đạt giữa các đơn vị ngoại thành với các đơn vị nội thành cũng gây cho các VP TPL nhiều khó khăn vì trên thực tế số lượng văn bản cần tống đạt của các đơn vị ngoại thành không hề kém so với các đơn vị nội thành mà lại là đơn vị ngoài địa bàn VPTPL có trụ sở” - ông Lạng cho biết.
Lý giải về việc TAND TP Hà Nội và các VPTPL chưa có sự phối hợp, ông Tạ Quốc Hùng, Phó Chánh án TAND TP Hà Nội cho rằng, TPL hoặc Thư ký TPL không trực tiếp xây dựng hồ sơ vụ án, cũng không được đọc hồ sơ vụ án nên việc tống đạt các văn bản tố tụng có thể gặp nhiều trở ngại trong việc tống đạt văn bản hoặc việc tống đạt gặp nhiều khó khăn hơn, có thể dẫn đến việc giải quyết vụ án bị kéo dài. Mặt khác, pháp luật hiện hành cũng chưa quy định Thẩm phán xét xử hay TPL sẽ chịu trách nhiệm trong trường hợp bản án bị hủy do TPL không thực hiện việc tống đạt hoặc tống đạt các văn bản tố tụng không đúng quy định của pháp luật tố tụng, hoặc chậm trễ trong việc tống đạt. Trong khi đó trên thực tế đã có rất nhiều bản án, quyết định của Tòa án bị hủy theo trình tự phúc thẩm, giám đốc thẩm hoặc tái thẩm do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, trong đó có các vi phạm liên quan đến tính hợp lệ của việc tống đạt các văn bản tố tụng. Theo ông Tạ Quốc Hùng, "những băn khoăn này đã dẫn đến sự e ngại từ phía Thẩm phán và Thư ký Tòa án trong quá trình thực hiện xây dựng hồ sơ vụ án. Đồng thời cũng là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc triển khai thực hiện thí điểm chế định TPL chậm trễ, kém hiệu quả”.
Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Quang Tiến, Cục trưởng Cục THADS Hà Nội cho hay, một trong những tồn tại trong công tác THADS của Hà Nội hiện nay là tình trạng án tồn còn rất lớn, trong đó có rất nhiều vụ án có giá trị phải thi hành lớn. Trong khi số lượng việc thi hành án và tiền THADS thụ lý mới ngày càng tăng. "Hoạt động TPL do vậy không những không gây xáo trộn các hoạt động của các cơ quan THADS mà bước đầu còn hỗ trợ tích cực cho các hoạt động Tư pháp được nhanh hơn, hiệu quả hơn, góp phần giảm tải công việc của các cơ quan THADS. Thực tế hiện nay đã có những vụ việc người dân xin chuyển việc thi hành án do Chi cục THADS đang thi hành sang VPTPL thi hành”- ông Lê Quang Tiến cho biết.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Tổng Cục thi hành án dân sự theo dõi.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Vietnam.net có bài: Biển Đông trong cuộc gặp 2 Phó Thủ tướng Việt-Trung. Bài báo phản ánh: Cuộc gặp song phương giữa Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng TQ Trương Cao Lệ bên lề hội chợ ASEAN - TQ và hội nghị thượng đỉnh đầu tư thương mại ASEAN - TQ lần thứ 11 tại Nam Ninh, Quảng Tây (15-16/9) là tiếp xúc lãnh đạo cấp cao hai nước tiếp theo sau các vụ việc căng thẳng trong quan hệ hai nước thời gian qua.
Thông điệp lớn mà Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định, đó là Đảng, Chính phủ và nhân dân VN hết sức coi trọng việc phát triển quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống với Đảng, Nhà nước và nhân dân TQ, phía VN sẵn sàng cùng phía TQ thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển thực chất và sâu rộng hơn nữa trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế - thương mại, đầu tư.…
Căng thẳng trên Biển Đông giữa hai nước được đề cập thẳng thắn trong cuộc gặp này và vấn đề Biển Đông cũng được Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh dẫn trong bài phát biểu tại lễ khai mạc hội chợ ASEAN-TQ và hội nghị Thượng đỉnh Đầu tư - Thương mại lần thứ 11.
2. Báo Người lao động có bài: Kê khai tài sản: Dư luận rất băn khoăn! Bài báo phản ánh: Muốn chống tham nhũng thì phải kê khai tài sản của quan chức. Nhưng kê khai mà không thông qua quần chúng nơi họ cư ngụ thì cũng như không, bởi không có gì qua được tai mắt nhân dân.
Rất nhiều bạn đọc nghi ngờ con số 944.425/952.178 người kê khai tài sản, đạt 99,2% , trong đó chỉ có 1 người bị phát hiện khai không trung thực và bị kỷ luật cảnh cáo do Thanh tra Chính phủ vừa công bố.
Không phủ nhận thời gian qua, các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, doanh nghiệp tích cực thực hiện Nghị định 71/CP của Chính phủ ban hành ngày 17-7-2013 về minh bạch tài sản, thu nhập và Thông tư số 08 ngày 31-10-2013 của Thanh Tra Chính phủ hướng dẫn thi hành các quy định về minh bạch tài sản, thu nhập. Dù vậy, không phải không có lý do khi từ ý kiến chủ quan của mình, đông đảo bạn đọc hoài nghi con số kê khai và xử lý vi phạm như nói trên. Phát biểu trên Báo Người Lao Động số ra ngày 17-9, ông Nguyễn Đình Quyền, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, nhận xét: “Việc minh bạch tài sản, đặc biệt là kê khai và công khai bản kê khai đó ở cơ quan làm việc, còn hình thức và gần như không tác dụng gì nhiều trong việc kiểm soát tài sản của người có chức vụ, quyền hạn”.
Trong những năm qua, Đảng và nhà nước, các cấp ngành từ Trung ương đến địa phương, cơ quan, doanh nghiệp ra sức thực hiện công tác phòng chống tham nhũng. Việc kê khai tài sản, thu nhập được xem là biện pháp cần thiết, là vũ khí cho mặt trận này. Vấn đề là cần có những thay đổi và cách làm trong kê khai tài sản, phải bóc tách cho được các khối tài sản, thu nhập trước và sau kê khai để quản lý và xử lý mạnh tay, không cả nể.