Trong buổi sáng ngày 17/5/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết đến nay, giai đoạn hai của Đề án 30 về đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) đã được thực hiện thành công. Qua thống kê, hầu hết các tỉnh thành, bộ, ngành đều có tỉ lệ cắt giảm TTHC vượt chỉ tiêu 30%. Theo đó, chi phí tuân thủ TTHC được cắt giảm mỗi năm ước trên 30.000 tỉ đồng.
Hiện nay, Tổ công tác chuyên trách cải cách TTHC của Thủ tướng đang trình Chính phủ xem xét, ban hành nghị quyết về đơn giản hóa 259 TTHC ưu tiên thuộc phạm vi, chức năng quản lý của các bộ, ngành trung ương. “Khi kết thúc Đề án 30 (ngày 31-12-2010), chúng tôi sẽ kiến nghị thành lập cơ quan kiểm soát TTHC với mục tiêu không để phát sinh thêm TTHC không cần thiết nhằm tạo môi trường đầu tư, làm ăn và sinh sống tốt nhất cho nhân dân” - Bộ trưởng Nguyễn Xuân Phúc cho hay.
2. Báo Lao động phản ánh: Theo bảng xếp hạng các đại học Châu Á 2010 do Tổ chức Khảo sát chất lượng quốc tế thực hiện, trong 200 đại học hàng đầu Châu Á, không có trường của Việt Nam. Kết quả này không có gì ngạc nhiên, bởi vì chúng ta còn kém xa so với các quốc gia khác trong đào tạo đại học.Cũng không có tên trong top 200, cùng với Việt Nam có Lào và Campuchia, chúng ta đang ở trong nhóm các nước tụt hậu về giáo dục như vậy, đứng thấp hơn Thái Lan, Indonesia, Philippines, nếu so với Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore thì là một khoảng cách quá xa.
Đã có nhiều ý kiến quyết tâm xây dựng đại học Việt Nam, để có trường lọt vào danh sách 200 trường đại học hàng đầu thế giới vào năm 2020. Thậm chí có trường mạnh dạn đặt ra cho mình mục tiêu như vậy, và hy vọng sẽ đạt được trong 10 năm tới. Ước mơ và hy vọng là quyền của mỗi người, nên chúng ta có quyền mơ ước, cũng có quyền đặt ra mục tiêu để phấn đấu và hành động. Nhưng đối với giấc mơ “top 200”, trong 10 năm nữa liệu nó có thể trở thành hiện thực hay quá viển vông? Sau khi thể hiện quyền mơ ước thì hãy nhìn lại mình để xem chúng ta có gì? Có ba tiêu chí căn bản để phát triển một trường đại học là cơ sở vật chất, lực lượng giảng viên và chương trình đào tạo. Có thể đi vay tiền để xây dựng một trường đại học đạt tiêu chuẩn quốc tế, chuyện đó không khó. Nhưng hai tiêu chí còn lại quả thực không phải dễ dàng.
Chúng ta tham khảo chương trình đào tạo của các trường đại học của các quốc gia phát triển để áp dụng cho mình, nhưng liệu chúng ta có mạnh dạn bỏ đi những kiến thức lạc hậu, không còn phù hợp với thực tế trong chương trình của mình. Thế giới thay đổi từng ngày, có nhiều cái mới thay thế để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của con người; nhưng nếu cứ khư khư ôm lấy cái cũ, cho đó là giá trị duy nhất thì làm sao đào tạo ra những con người có khả năng tư duy đột phá, có óc sáng tạo để làm ra sản phẩm mới? Tiêu chí thứ ba cũng là việc khó vô cùng, đó là lấy đâu ra những người thầy giỏi để giảng dạy, đào tạo được đội ngũ trí thức có chất lượng cao tương đương các trường đại học hàng đầu thế giới. Đất nước có không ít giáo sư và tiến sĩ “giấy”, tình trạng bằng thật, học giả tràn lan mà nói đến chuyện có trường đại học đứng vào danh sách hàng đầu thế giới thì quả là thử thách.
Xây một ngôi trường dù to lớn đến mấy cũng chỉ mất vài năm, nhưng xây dựng một đội ngũ giảng viên đại học có tầm vóc quốc tế thì không phải chỉ vài năm là làm được. Lẽ dĩ nhiên, không có những người thầy hàng đầu thế giới thì không thể có trường đại học hàng đầu thế giới.
3. Báo Sài Gòn giải phóng có bài Đằng sau việc cuộc thi hoa hậu thế giới chuyển về Tiền Giang bất thành: Bán rẻ, buông lỏng quản lý tài sản công. Bài báo phản ánh: Liên quan đến việc cổ phần hóa Công ty cổ phần Du lịch Tiền Giang (CTCPDLTG), chúng tôi còn phát hiện dấu hiệu buông lỏng quản lý nhà nước của các cơ quan chức năng tỉnh đối với khối lượng công sản đồ sộ mà đơn vị này được thuê.
Trong những ngày thông tin về việc cổ phần hóa của CTCPDLTG, chúng tôi đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Bất ngờ đầu tiên là việc buông lỏng quản lý nhà nước về đất đai. Ngày 10-5 chúng tôi có đề nghị UBND tỉnh Tiền Giang trả lời về diện tích đất đai đã cho công ty này thuê. Ngày 13-5, nội dung cung cấp từ ông Nguyễn Văn Chiến, Chánh văn phòng UBND tỉnh Tiền Giang như sau: Diện tích đất UBND tỉnh cho công ty thuê là 13 cơ sở nhà hàng, khách sạn, khu lưu trú, khu du lịch, khu vui chơi với tổng diện tích 79.708,51m². Tuy nhiên, nguồn tài liệu chúng tôi có được mà CTCPDLTG đóng thuế lại con số khác: Tổng diện tích CTCPDLTG đóng tiền thuê đất vào năm 2009 là 59.180,10m². Như vậy, hai con số này vênh nhau, nếu căn cứ số liệu từ UBND tỉnh thì hơn 20.000m² đất “bốc hơi” đi đâu? Chưa hết, theo nguồn tin từ CTCPDLTG, trong 16 hợp đồng ký thuê đất giữa công ty với tỉnh Tiền Giang có đến 15 hợp đồng hết hạn vào năm 2007. Việc tái ký hợp đồng thuê đất không thực hiện, nhưng tiền thuê đất vẫn nộp vào những năm sau đó!!!
Trong khi đó, theo hợp đồng ký kết thuê đất một số mặt bằng vào năm 1997 hoặc năm 2001 lại ghi rất rõ: “Trong trường hợp bị phân chia, sáp nhập hoặc chuyển nhượng tài sản, hợp đồng cho tổ chức, cá nhân khác, tạo nên pháp nhân mới thì chủ đầu tư mới phải làm lại thủ tục thuê đất”. Thế nhưng, cho đến bây giờ CTCPDLTG đã “lột xác” biến thành 100% tư nhân nhưng hợp đồng thuê đất lại không hề thay đổi! Vậy việc đóng tiền thuê đất dựa trên cơ sở nào, theo lãnh đạo CTDLTG lý giải với báo chí thì: “Cứ hàng năm thuế thông báo bao nhiêu thì nộp bấy nhiêu”! Cũng theo ông Nguyễn Văn Chiến, tổng số tiền bán cổ phần tại CTDLTG cho người lao động, cho nhà đầu tư khác là 17.054.193.000 đồng, nhưng ông cũng cho biết “chưa trừ đi các chi phí có liên quan đến việc bán đấu giá”. Quả thật, rẻ đến bất ngờ (!). Từng là con chim “đầu đàn” về du lịch nói riêng và kinh tế nói chung của tỉnh Tiền Giang, thế nhưng kết quả xác định giá trị, lợi thế kinh doanh của doanh nghiệp để cổ phần hóa, được UBND tỉnh công bố ngày 9-11-2004 chỉ là 220 triệu đồng (làm tròn số)!
Nhưng có lẽ bèo bọt đến không ngờ là giá thuê đất. Nói trắng ra, khi cổ phần hóa công ty này, nếu không nhắm đến đất đai - mặc dù là thuê - thì không ai mua phần xác trên mặt đất làm gì! Thế nhưng, các mặt bằng được cho thuê với giá rẻ mạt. Nhà hàng Trung Lương nằm ở cửa ngõ thành phố Mỹ Tho, một điểm dừng chân thường xuyên của các công ty du lịch, ai từng ghé qua đây đều biết giá cả “đắt đỏ” của hàng đồ ăn thức uống và nhà hàng này cũng thường xuyên chìm trong “biển người”. Theo số liệu chúng tôi có được, diện tích của nhà hàng là 3.338,8m², thế nhưng giá cho thuê nguyên năm 2009 chỉ là 65,3 triệu đồng! Hoặc nhà hàng Cù Lao Thới Sơn, một địa chỉ du lịch khá nổi tiếng nhưng giá thuê cũng chỉ ở mức xấp xỉ 5,5 triệu đồng/năm với diện tích trên 11.183,5m². Còn nhà hàng Quê Hương tọa lạc ngay trung tâm thành phố có diện tích 509,6m² nhưng có giá thuê gần 12,5 triệu đồng/năm. Chưa hết tổng số tiền thu được từ cho thuê đất của CTCPDLTG trong năm 2009 với toàn bộ diện tích gần 60.000m² nhưng chỉ vào khoảng 267,9 triệu đồng, rẻ đến không tưởng tượng nổi!
Mặc dù tiền thuê đất được tính với giá rất rẻ so với thị trường, nhưng CTCPDLTG lại còn được ưu đãi quá đáng: Ngày 26-6-2006, CTCPDLTG có công văn gửi UBND tỉnh Tiền Giang về việc xin miễn tiền thuê mặt nước tại Khu du lịch Biển Tân Thành và chỉ 11 ngày sau đó, UBND tỉnh Tiền Giang đã có văn bản chấp thuận cho CTCPDLTG được miễn số tiền thuê mặt nước hơn 52 triệu đồng/năm! Rõ ràng, tài sản công đã thất thoát không nhỏ với sự “ưu đãi” bất thường dành cho CTCPDLTG, trách nhiệm này thuộc về ai?
Báo cũng phản ánh: Ngày 16-5, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân đi thị sát khu căn hộ mẫu 20m² của Công ty TNHH Địa ốc Đất Lành tại quận 12, TPHCM. Tại đây, Bộ trưởng đã đặt vấn đề liên quan đến nhu cầu thật của loại hình căn hộ siêu nhỏ này. Theo ông, người độc thân, người già ở riêng… chỉ là hạn hữu, chính vì thế mới có quy định căn hộ tối thiểu 45m² trở lên.“Quan trọng là làm sao để quản lý được căn hộ siêu nhỏ này chỉ một người ở, trong khi hiện nay chưa có chế tài” - Bộ trưởng nói. Mặc dù có diện tích nhỏ như một căn phòng nhưng căn hộ siêu nhỏ khác với căn phòng vì nó là căn hộ chung cư khép kín, do đó khó đảm bảo được an ninh chung.
Công ty Đất Lành khẳng định, căn hộ 20m² là nhu cầu có thật trên thị trường nên cần được quan tâm. Đại diện Hiệp hội Bất động sản TPHCM và Công ty Đất Lành kiến nghị Bộ trưởng cho thí điểm làm một số căn hộ 20m² tại dự án Thái An 3 và 4, nếu thành công sẽ nhân rộng mô hình này ra toàn TP.
Kết thúc buổi khảo sát, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Quân cho rằng hiệp hội nên kiến nghị với UBND TPHCM và phải lấy ý kiến dư luận, vì việc cho phép thí điểm là dựa trên pháp lý và thực tiễn cuộc sống. Bộ trưởng cũng lưu ý, nếu cho xây dựng căn hộ siêu nhỏ thì phải có giải pháp đồng bộ trên toàn TP cả về quy hoạch, chỉ tiêu xây dựng, tỷ lệ phần trăm bố trí căn hộ cho phù hợp. Ngoài ra, cũng phải có quy định chế tài để quản lý đối với các loại căn hộ này nhằm tránh việc nhà diện tích nhỏ nhưng quá nhiều người ở, không đảm bảo an ninh và điều kiện sống.
4. Báo điện tử Vietnamnet phản ánh: Người nghèo, nhất là các trường hợp mắc bệnh mãn tính đang khổ sở vì từ ngày 1-1-2010 phải cùng chi trả 5%-20% viện phí mới được khám chữa bệnh. Trước vướng mắc này, các cơ quan quản lý đã có chủ trương huy động nguồn kinh phí từ quỹ khám chữa bệnh cho người nghèo (Quỹ 139) để hỗ trợ. Tuy nhiên, chính sách này vẫn đang ách tắc và không biết đến bao giờ mới được tháo gỡ.
Tại Khoa Thận nhân tạo - Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội - anh Bùi Anh Q. (49 tuổi, ở Cao Bằng) đã có 11 năm gắn cuộc sống với máy chạy thận. Tại căn nhà khoảng 10 m2 ở “xóm thận” trước cổng Bệnh viện Bạch Mai, vợ anh một mình gánh vác cuộc sống của cả gia đình. Hiện anh Q. bị biến chứng phải ngồi xe lăn. Cuộc sống của gia đình anh gần như tuyệt vọng khi mỗi tháng phải cùng chi trả 1,5 triệu đồng chạy thận. Cũng tại “xóm thận” này, chị Nguyễn Thị Th. (48 tuổi, ở Phúc Thọ, Hà Nội) mắc bệnh đa nang thận bẩm sinh cộng với căn bệnh hen suyễn suốt ngày hành hạ. Chị Th. phải chạy thận gần một năm nay. Chị không có người thân, mỗi tuần 3 lần chị vào viện chạy thận, thời gian còn lại làm thuê sống qua ngày. Mỗi tháng chị đồng chi trả 400.000 đồng. Với sức khỏe và điều kiện của chị hiện tại thì đó là một số tiền quá lớn và quá sức.
Theo thống kê, hiện cả nước có 15 triệu người nghèo được cấp thẻ BHYT, chưa kể chừng đó người cận nghèo được hỗ trợ 50% chi phí mua BHYT. Bác sĩ Nguyễn Cao Luận, Trưởng Khoa Thận nhân tạo - Bệnh viện Bạch Mai, cho biết khoa có hơn 500 bệnh nhân thì có đến hơn 300 người nghèo. Nếu vì thiếu tiền phải nghỉ chạy thận những bệnh nhân kia sẽ không sống nổi.
Bà Tống Thị Song Hương, Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) cho biết cuối tháng 1-2010, các cơ quan quản lý đã tính đến giải pháp sửa đổi Quyết định 139 theo hướng đây sẽ là nguồn tài chính hỗ trợ người nghèo không có khả năng cùng chi trả 5% chi phí khám chữa bệnh. Bộ Y tế đã giao Vụ Kế hoạch Tài chính làm đầu mối tham mưu chỉnh sửa Quyết định 139 cho phù hợp với tình hình mới để trình Chính phủ. Tuy nhiên, việc sửa đổi quy định này gặp vướng mắc khi Luật Khám chữa bệnh sẽ được thông qua tới đây quy định các địa phương được phép thành lập quỹ hỗ trợ khám chữa bệnh để hỗ trợ chi phí cho các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn. Vì thế, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo nghị định hướng dẫn các địa phương trong việc xây dựng nguồn quỹ hỗ trợ khám chữa bệnh theo quy định của Luật Khám chữa bệnh.
Về Quỹ 139, bà Hương cho biết qua khảo sát mục đích sử dụng và tồn quỹ của các địa phương thì kinh phí của nguồn quỹ này tại nhiều địa phương hầu như không còn. “Trong thời gian chờ đợi các quy định cụ thể để hỗ trợ cho nhóm đối tượng khó khăn trong việc cùng chi trả, các địa phương còn Quỹ 139 cần có trách nhiệm dùng quỹ chi trả cho người nghèo”- bà Hương nhấn mạnh. Trong khi đó, nói về việc sử dụng Quỹ 139, một lãnh đạo bệnh viện cho rằng hiện vẫn chưa có con số thống kê chính xác có bao nhiêu tỉnh có Quỹ 139 còn hoạt động. Nay lại kêu gọi các địa phương lấy tiền từ quỹ này để hỗ trợ cho người nghèo là chuyện rất khó hiểu. Ngay cả việc Bộ Y tế chủ trương nếu bệnh nhân không đủ khả năng thanh toán 5% hay 20% vẫn phải khám chữa bệnh bình thường, nhưng theo quy định, nếu bệnh nhân không cùng chi trả, BHYT sẽ không thanh toán 95% còn lại. Rõ ràng vấn đề này rất khó thực hiện!
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Thông tấn xã Việt Nam có bài Trao đổi kinh nghiệm về xây dựng luật với Hoa Kỳ. Bài báo phản ánh: Bộ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam Hà Hùng Cường dẫn đầu đoàn công tác của Bộ Tư pháp thăm và làm việc tại Hoa Kỳ từ ngày 8-15/5, theo lời mời của Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Michael W.Michalak.
Trong chuyến thăm này, đoàn đã tìm hiểu, khảo sát kinh nghiệm trong lĩnh vực hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật và pháp điển, quy phạm pháp luật phục vụ việc xây dựng Pháp lệnh hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật và Pháp lệnh pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật.
Trong thời gian ở Hoa Kỳ, đoàn đã có các cuộc làm việc với các cơ quan hữu quan của Hoa Kỳ ở cấp liên bang, trong đó có Ủy ban Tư pháp thuộc Hạ viện, Ủy ban Tư pháp thuộc Thượng viện, Bộ Tư pháp, Tòa án Tối cao, Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Cục Lưu trữ Liên bang, Cơ quan Đăng ký Liên bang phụ trách việc pháp điển các văn bản pháp luật do các cơ quan hành pháp liên bang ban hành và Văn phòng Rà soát Luật thuộc Hạ viện chịu trách nhiệm chính việc chuẩn bị dự thảo pháp điển các luật của Quốc hội. Đoàn cũng có các buổi làm việc với Văn phòng Pháp luật Hành chính của bang California phụ trách việc pháp điển các văn bản pháp luật được các cơ quan hành pháp ban hành ở cấp bang và Công ty luật Baker & McKenzie với tư cách là người sử dụng và hưởng lợi kết quả của công tác pháp điển văn bản pháp luật.
Tại các buổi làm việc, đoàn đã được giới thiệu về lịch sử, thể chế pháp luật và thực tiễn hiện hành của Hoa Kỳ ở cả cấp liên bang và cấp bang về công tác pháp điển và hợp nhất văn bản pháp luật, cũng như vai trò và đóng góp của công tác pháp điển văn bản pháp luật vào sự phát triển kinh tế-xã hội nói chung. Theo đó, hệ thống pháp luật của Hoa Kỳ dù rất đồ sộ, phức tạp song đã trở nên minh bạch hơn, dễ tiếp cận, thống nhất, dễ áp dụng, tạo thuận lợi cho phát triển. Bên cạnh đó, đại diện các cơ quan Hoa Kỳ còn chia sẻ với đoàn những kinh nghiệm trong việc tiếp cận, xây dựng thành công và duy trì Bộ pháp điển các văn bản hành pháp liên bang; cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong công tác pháp điển; kỹ thuật xây dựng các bộ pháp điển, đảm bảo các điều kiện về pháp lý, vật chất và nhân sự cho công tác này và ngay cả những mặt chưa được trong việc pháp điển các đạo luật của Quốc hội.
Ngoài ra, Bộ trưởng Hà Hùng Cường và đoàn công tác cũng đã trao đổi với lãnh đạo Bộ Tư pháp và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về một số vấn đề tư pháp và pháp luật khác được hai bên quan tâm.
Báo cũng phản ánh: ngày11/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011; việc điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháplệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII và năm 2010.
Đánh giá về tình hình thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2009 và tình hình triển khai thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2010, các ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với nhiều nhận định trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật. Theo ủy ban này, có thể thấy, việc một số dự án không được trình đúng tiến độ, không bảo đảm chất lượng có cả nguyên nhân là sự nể nang, thiếu kiên quyết của các cơ quan có trách nhiệm trong việc xem xét, quyết định đưa dự án vào chương trình cũng như tổ chức triển khai thực hiện chương trình. Có một số dự án đã được đưa vào chương trình nhưng chưa xem xét một cách toàn diện cả về nội dung, phạm vi điều chỉnh, khả năng, điều kiện thực tế và đặc thù của lĩnh vực cần điều chỉnh.
Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và các cơ quan tổ chức hữu quan còn thiếu chặt chẽ. Không ít ban soạn thảo có cơ cấu, thành phần cồng kềnh song hoạt động còn hình thức, có phiên họp vắng nhiều thành viên; có trường hợp người đứng đầu cơ quan soạn thảo chưa đề cao tinh thần trách nhiệm. Các ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đây là những vấn đề cần xem xét, rút kinh nghiệm nghiêm túc. Theo tờ trình, trong năm 2009, Chính phủ đề nghị lùi thời hạn trình tám dự án luật thuộc Chương trình chính thức (chiếm tỷ lệ 22,2%).
Chương trình năm 2010 mới bắt đầu thực hiện nhưng cũng đã phải điều chỉnh. Điều chỉnh mới nhất là rút dự án Luật Đầu tư công khỏi Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2010 và lùi thời hạn trình dự án Luật Thủ đô vào kỳ họp thứ 8 của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XII. Lý do là Luật Thủ đô là một dự án luật lớn, điều chỉnh nhiều lĩnh vực kinh tế-xã hội, văn hóa, giáo dục, quản lý đô thị của Thủ đô... với nhiều quy định về cơ chế đặc thù khác với quy định của pháp luật hiện hành, cần thêm thời gian để đảm bảo chất lượng của dự án.
Trưởng Ban Dân nguyện Trần Thế Vượng cho rằng việc chương trình có điều chỉnh nhiều chứng tỏ sự chuẩn bị chưa thực sự chu đáo; công tác đánh giá tình hình, nhu cầu cần thiết xây dựng luật chưa đầy đủ. Nhiều dự án được đề nghị đưa vào chương trình với lý do cấp thiết, không thể trì hoãn nhưng sau đó lại được yêu cầu rút ra do chuẩn bị chưa tốt. Cùng quan điểm với ông Trần Thế Vượng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cũng băn khoăn khi một số dự án luật liên quan đến ổn định xã hội, là mối quan tâm của dư luận và đại biểu Quốc hội như đầu tư công, đất đai, bảo hiểm tiền gửi... nhưng bị lùi thời hạn trình nhiều lần mà chưa rõ nguyên nhân.
Góp ý vào việc chuẩn bị dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011, Trưởng Ban dân nguyện Trần Thế Vượng đồng tình với báo cáo thẩm tra về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số vấn đề về tổ chức và hoạt động của Quốc hội nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, kiện toàn tổ chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Quốc hội khóa XIII.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Thu Ba tán thành với nhận định của Ủy ban Pháp luật như việc chuẩn bị chương trình vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Nội dung tờ trình còn sơ sài, chưa đánh giá đúng mức các ưu điểm cũng như tồn tại, hạn chế trong việc lập và triển khai thực hiện chương trình. Thuyết minh một số dự án dự kiến đưa vào chương trình còn đơn giản, chưa thuyết phục; nhiều dự án có báo cáo đánh giá tác động sơ bộ quá ngắn gọn, chỉ nêu phương án, không đánh giá được ưu điểm, nhược điểm.
Bà Lê Thị Thu Ba đề nghị cần nghiên cứu để chính sách được ban hành vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn đồng thời đáp ứng yêu cầu đồng bộ giữa các chính sách. Theo kiến nghị của Ủy ban Pháp luật, Chương trình xây dựng luật pháp lệnh năm 2011 gồm 24 dự án luật, hai dự thảo nghị quyết trong chương trình chính thức; 17 dự án luật, một dự thảo nghị quyết trong chương trình chuẩn bị.
Ủy ban Pháp luật cũng kiến nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo, dành thời gian thỏa đáng cho công tác xây dựng pháp luật; lãnh đạo các bộ, cơ quan được giao chủ trì soạn thảo cần nâng cao trách nhiệm, thực hiện nghiêm các quy định. Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo, cơ quan, tổ chức trình dự án trong quá trình thẩm tra, nghiên cứu; thể hiện rõ chính kiến, đề xuất phương án xử lý đối với từng vấn đề phức tạp, còn có ý kiến khác nhau. Việc điều chỉnh chương trình chỉ được thực hiện khi thật cần thiết và việc điều chỉnh phải tuân thủ quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng và Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đều nhấn mạnh tới việc cần nghiêm túc phân tích nguyên nhân để rút kinh nghiệm trong việc xây dựng, dự kiến, thiết kế Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh sao cho thiết thực, phù hợp; kiên quyết không nể nang; chọn lọc thật kỹ, chắc chắn, xác định đúng được vấn đề ưu tiên. Để chương trình thực sự khả thi, cần rà soát thật kỹ, đảm bảo các dự án phải đáp ứng được hai yêu cầu là thực sự cần thiết và được chuẩn bị tốt
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 15-5, hội thi “Thăng Long-Hà Nội ngàn năm văn hiến” do Sở Tư pháp TP.HCM tổ chức đã khép lại với giải nhất thuộc về Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản, giải nhì thuộc về cơ quan Sở Tư pháp TP.HCM, giải ba gồm Phòng Công chứng số 6 và Phòng Tư pháp quận 1.
Hội thi là dịp để cán bộ, nhân viên ngành tư pháp TP ôn lại lịch sử, địa lý, văn hóa vùng đất Thăng Long, qua đó xây dựng tình yêu quê hương và tri ân các bậc tiền nhân đã có công khai phá, xây dựng vùng đất này. Các đội tham gia phải vượt qua vòng thi sơ kết, bán kết và chung kết với các hình thức trả lời câu hỏi, thi thuyết trình…
Báo cũng phản ánh: Ngày 14-5, lãnh đạo Bộ Tư pháp và Liên đoàn Luật sư Việt Nam đã cho ý kiến về một số vấn đề ở dự thảo thông tư hướng dẫn về tập sự hành nghề luật sư. Ông Nguyễn Văn Thảo, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, không đồng tình với dự thảo “chi nhánh của tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam, chi nhánh của công ty luật nước ngoài tại Việt Nam chỉ được nhận người tập sự theo sự phân công của tổ chức hành nghề luật sư hoặc công ty luật nước ngoài tại Việt Nam thành lập chi nhánh”. Theo ông, quy định này mâu thuẫn với điểm d khoản 1 Điều 73 Luật Luật sư. Luật quy định chi nhánh, công ty luật nước ngoài có quyền “nhận người tập sự hành nghề luật sư Việt Nam vào tập sự hành nghề luật sư”.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đức Chính “gút” chi nhánh vẫn được phép nhận người tập sự hành nghề luật sư nếu được ủy quyền hoặc phân quyền trong quyết định thành lập chi nhánh.
Dự thảo nói trên đã cho phép người tập sự hành nghề luật sư được thay đổi nơi tập sự. Tuy nhiên, thời gian tập sự tại mỗi tổ chức hành nghề luật sư ít nhất là ba tháng. Ông Thảo đề nghị cân nhắc lại thời gian này vì phải tính đến trường hợp tập sự chưa đầy ba tháng mà tổ chức hành nghề luật sư giải thể… Ông Chính cho rằng cần nâng thời gian này lên sáu tháng, trừ trường hợp bất khả kháng thì khoảng thời gian tối thiểu tập sự tại một tổ chức hành nghề cho phép là một tháng. Ông Thảo cũng cho rằng trong quá trình tập sự, người tập sự hành nghề luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần phải ký kết hợp đồng lao động để bảo đảm quyền lợi của người tập sự. Tuy nhiên, đại diện Vụ Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp) cho rằng thông tư chỉ nên quy định cơ chế “mềm” cho phép các bên tự thỏa thuận. Dự thảo mới nhất này vẫn giữ quy định người tập sự được tham gia nghiên cứu hồ sơ vụ việc; chuẩn bị luận cứ hoặc văn bản tư vấn; được đại diện ngoài tố tụng và thực hiện các dịch vụ pháp lý cho khách hàng theo sự phân công của luật sư hướng dẫn, khi được khách hàng đồng ý; được tham dự phiên tòa và các buổi tư vấn cùng luật sư hướng dẫn…
Được biết, dự thảo trên được xây dựng ngay từ năm 2007 nhưng thời điểm đó chưa thành lập được tổ chức luật sư toàn quốc nên chưa thể ban hành.