I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Thi hành án “bắt giò” án của tòa. Bài báo phản ánh: Cơ quan thi hành án cho rằng án tuyên sai, không khách quan và đề nghị VKSND và TAND Tối cao kháng nghị giám đốc thẩm nhưng tòa trả lời không có cơ sở kháng nghị.
Bà Nguyễn Thị Lý (ngụ ấp Yên Ngựa, xã Định Thành, huyện Dầu Tiếng, Bình Dương) sống cạnh người hàng xóm là bà Phạm Thị Kim Hoa. Cho rằng bà Lý đã lấn chiếm ranh đất sang nhà mình nên bà Hoa khởi kiện.
Tháng 7-2011, TAND huyện Dầu Tiếng xử sơ thẩm tuyên buộc bà Lý phải trả cho bà Hoa tổng cộng 58 m2 đất đã lấn chiếm. Bà Lý kháng cáo. Hai tháng sau, TAND tỉnh Bình Dương xử phúc thẩm đã tuyên y án sơ thẩm.
Sau đó, trong quá trình thi hành án (THA), cơ quan THA huyện Dầu Tiếng đã gặp vướng mắc vì cho rằng bản án của tòa có nhiều sai sót nên khó có thể thi hành.
Cụ thể, Chi cục THA huyện Dầu Tiếng cho rằng bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã vi phạm việc xem xét chứng cứ, bỏ sót những chứng cứ quan trọng, thu thập chứng cứ chưa đầy đủ và việc lấy lời khai của nhân chứng chưa khách quan.
Theo THA huyện, thứ nhất, hai cấp tòa đã không xem xét rõ vì sao phần diện tích đất bà Hoa trước đây chỉ có 250 m2 nhưng khi đo đạc thực tế hiện nay phần diện tích này đã tăng lên 422 m2. Trong khi đó, phần diện tích đất thực tế của bà Lý (người bị cho là lấn chiếm của bà Hoa) bị thiếu so với diện tích được công nhận trên giấy đỏ.
Thứ hai, tòa đã không xác định các chủ đất trước đây (người đã bán đất cho bà Hoa) làm nhân chứng để hỏi cho kỹ. Ngược lại, quá trình xét xử, tòa chỉ dựa trên sơ đồ tổng thể để làm căn cứ khiến diện tích bị sai lệch, không thể THA.
Thứ ba, phần diện tích 58 m2 đất tòa buộc bà Lý có trách nhiệm trả lại cho bà Hoa thì tòa không xác định rõ tứ cận mỗi cạnh là bao nhiêu...
Ngoài ra, bản án có tuyên buộc việc di dời cây trồng nhưng nếu quá trình di dời làm cây chết thì trách nhiệm thuộc về cơ quan nào.
Về thủ tục tố tụng, tòa xác định địa chỉ thửa đất trong bản án sai so với thực tế. Sổ đỏ của bà Hoa ghi địa chỉ đất của bà ở ấp Suối Sâu, xã Định Thành nhưng thực tế phần đất tranh chấp lại tọa lạc ở ấp Yên Ngựa, xã Định Thành. Tòa đã không cẩn trọng đề nghị cơ quan chức năng điều chỉnh cho phù hợp trước khi xét xử.
Phát hiện những sai sót nêu trên nên từ tháng 9-2012 đến tháng 5-2013, Chi cục THA huyện Dầu Tiếng đã bốn lần có văn bản kiến nghị VKSND Tối cao và TAND Tối cao đề nghị xem xét kháng nghị giám đốc thẩm hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm. Trong các bản kiến nghị của mình, THA đều vạch ra những sai sót của bản án như đã nêu trên. Trong đó với cách tuyên án như đã nói, THA không biết sẽ phải cắt chỗ nào trong phần đất của bà Lý để trả cho bà Hoa.
Đến tháng 9-2013, THA huyện nhận được thông báo của Tòa Dân sự TAND Tối cao cho rằng không có cơ sở để kháng nghị giám đốc thẩm vụ án. Theo tòa này, phần đất tranh chấp có diện tích nằm trong thửa 73 có kèm tứ cận và các số đo từng cạnh theo sơ đồ trích đo thửa đất tranh chấp của Phòng TN&MT huyện Dầu Tiếng vào tháng 4-2011. Việc điều chỉnh lại địa chỉ sai trên giấy chủ quyền thuộc thẩm quyền của Phòng TN&MT. Riêng các gốc cây đã cưa trên phần đất phải giao do không được cung cấp biên bản nên chưa có ý kiến. Với những lý do trên, Tòa Dân sự cho rằng không có căn cứ để xem xét lại bản án theo thủ tục giám đốc thẩm.
Sau công văn hồi đáp này, THA huyện không còn cách nào khác nên phải THA. Tuy nhiên, THA vẫn chưa biết phải làm sao bởi đương sự và dư luận luôn phản ứng.
Trao đổi với phóng viên, một lãnh đạo Chi cục THA Dân sự huyện Dầu Tiếng cho biết: THA vẫn phải tiếp tục vận động gia đình bà Lý hợp tác để thi hành theo bản án đã tuyên (có hiệu lực pháp luật) dù biết rằng người phải THA cùng các ban ngành, đoàn thể lẫn chính quyền địa phương chưa đồng thuận.
Còn bà Lý thì than thở: “Việc xử án chỉ dựa vào sơ đồ trích đo thửa đất tranh chấp của Phòng TN&MT vẽ đã gây thiệt hại đến quyền lợi hợp pháp của gia đình tôi. Tuy số đất không lớn và cũng chẳng đáng giá bao nhiêu nhưng gia đình rất mong các cơ quan thực thi pháp luật soi xét cho thấu tình đạt lý để làm cho đúng…”.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Một số địa phương chậm thí điểm thừa phát lại. Tại buổi làm việc về tiến độ triển khai thí điểm thừa phát lại, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng nhấn mạnh giải pháp tuyên truyền thay đổi nhận thức về thừa phát lại ở một số địa phương còn ì ạch, nhùng nhằng, thực hiện quá chậm so với kế hoạch.
Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự Nguyễn Văn Sơn, Bộ Tư pháp đã cấp chứng chỉ hành nghề thừa phát lại cho 273 trường hợp, bổ nhiệm 135 thừa phát lại ở 12 địa phương mở rộng thí điểm. Hiện có tám địa phương đã thành lập văn phòng thừa phát lại là Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Vĩnh Long, Bình Dương... Riêng TP.HCM trước có tám văn phòng và vừa được UBND TP thành lập thêm hai văn phòng nữa.
Điều đáng nói là một số địa phương chưa nhiệt tình thí điểm thừa phát lại, chậm thực hiện thủ tục bổ nhiệm, thành lập văn phòng thừa phát lại và cả một số thừa phát lại cũng chưa tích cực, chưa thật sự có nguyện vọng thành lập văn phòng để hành nghề như Hà Nội, Thanh Hóa, Nghệ An…
Hiện Bộ Tư pháp đã dự thảo Thông tư liên tịch hướng dẫn nghị quyết của Quốc hội về thực hiện thí điểm thừa phát lại nhưng quan điểm giữa các ngành vẫn chưa thống nhất. Chẳng hạn TAND Tối cao vẫn góp ý rằng quy định về thừa phát lại có chức năng trực tiếp tổ chức thi hành án, cưỡng chế thi hành án là không phù hợp.
Theo Sở Tư pháp TP Hà Nội, việc thành lập năm văn phòng thừa phát lại đang chờ UBND TP phê duyệt bộ tiêu chí lựa chọn. Hiện đã phát hành gần 130.000 tờ gấp tuyên truyền về thừa phát lại cấp phát ở trụ sở tòa, thi hành án, công an, UBND quận, huyện… để người dân nắm thông tin và có nhu cầu sử dụng mô hình này.
3. Báo Thanh niên Online có bài Thống nhất mức xử phạt báo chí theo Nghị định 81. Bài báo đưa tin: Văn phòng Chính phủ vừa truyền đạt chỉ đạo của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan rà soát các quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi thông tin không đúng của cơ quan báo chí, báo cáo Thủ tướng phương án xử lý, bảo đảm thống nhất mức xử phạt theo đúng quy định tại Nghị định số 81/2013 ban hành ngày 19.7.2013 quy định chi tiết và một số biện pháp thi hành luật Xử lý vi phạm hành chính.
Trước đó, Thủ tướng cũng đã yêu cầu Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin - Truyền thông và các cơ quan liên quan, tiến hành rà soát các quy định, xem xét cụ thể vấn đề các báo nêu về tình trạng có nhiều quy định xử phạt báo chí đưa tin sai sự thật, gây chồng chéo trong thực hiện, phá vỡ tính thống nhất trong quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này, báo cáo Thủ tướng trước ngày 22.1.2014.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh đưa tin Cán bộ tư pháp lừa chạy việc. Bài báo phản ánh: Ngày 8-2, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Kon Tum đã chuyển hồ sơ sang VKSND tỉnh đề nghị khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Thị Thu Hường (cán bộ Phòng Công chứng số 1, thuộc Sở Tư pháp Kon Tum) về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Khoảng tháng 3-2013, biết Nguyễn Thị Thanh Thúy (ngụ phường Quang Trung, TP Kon Tum) tốt nghiệp đại học đã nhiều năm nhưng chưa có việc làm, Hường tự giới thiệu là người có khả năng xin được việc làm cho Thúy và yêu cầu đưa số tiền 50 triệu đồng để “bôi trơn”.
Sau hai lần Thúy đã đưa cho Hường số tiền 25 triệu đồng, Hường hứa đến tháng 7-2013 Thúy sẽ có việc làm ở một cơ quan nhà nước tại TP Kon Tum. Sau khi tìm hiểu, biết tháng 7-2013 TP Kon Tum không có đợt thi tuyển dụng công chức nào, biết bị lừa Thúy nhiều lần gặp Hường đòi lại số tiền trên nhưng Hường không chịu trả nên đã làm đơn tố cáo.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Về những thông tin văn bản chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nổi bật từ ngày 25/1-8/2.
- Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 1/2014
Tổ chức Tết Nguyên đán 2014 vui tươi, an toàn, lành mạnh, tiết kiệm; thúc đẩy tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh ngay sau đợt nghỉ Tết; không được để người dân phải đói, rét trong dịp Tết và giáp hạt... là những nội dung quan trọng tại Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 1/2014.
Trong Nghị quyết, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo thúc đẩy tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh ngay sau đợt nghỉ Tết; đặc biệt là bố trí tín dụng đối với lĩnh vực khai thác, đánh bắt thủy hải sản để ngăn chặn và đẩy lùi các hoạt động tín dụng đen trong lĩnh vực này.
Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, chính quyền các địa phương nhân rộng mô hình bình ổn giá trong và sau dịp Tết; hạn chế dần và tiến tới chấm dứt không sử dụng ngân sách Nhà nước để bù lãi suất vay bình ổn giá.
Bộ Y tế tập trung xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật; chú trọng nâng cao chất lượng hơn nữa trong công tác khám, chữa bệnh cho nhân dân...
- Người gây ô nhiễm phải trả chi phí khắc phục môi trường
Người gây ô nhiễm phải trả chi phí để xử lý, khắc phục hậu quả, cải tạo và phục hồi môi trường. Người hưởng lợi từ tài nguyên và môi trường phải có nghĩa vụ đóng góp để đầu tư trở lại cho quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.
Nguyên tắc trên sẽ được thể chế hóa đầy đủ nhằm đổi mới cơ chế tài chính, tăng chi ngân sách và đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư cho ứng phó với biển đổi khí hậu, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đây là một trong những nội dung của Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.
- Quy hoạch tổng thể vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.
Mục tiêu Quy hoạch nhằm nâng cao vị thế của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và khoa học kỹ thuật của cả nước. Là tâm điểm hội tụ nguồn lực và nguyên khí quốc gia, địa bàn hội nhập và giao thương của cả nước với khu vực và quốc tế.
- Phê duyệt quy hoạch phát triển điện ảnh
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Quy hoạch phát triển điện ảnh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”. Theo đó ngành Điện ảnh sẽ phát triển theo hướng công nghiệp, hiện đại và hội nhập, mang đậm bản sắc dân tộc, phục vụ tốt nhu cầu về đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn.
- Xây dựng 5 đảo Thanh niên
Theo Đề án xây dựng đảo Thanh niên mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt thì trong giai đoạn 2013-2020 sẽ có 5 đảo được lựa chọn xây dựng thành đảo Thanh niên.
Trong đó, có ba đảo xây dựng mới là Đảo Trần thuộc huyện đảo Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh; Đảo Hòn Chuối thuộc huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau; Đảo Thổ Châu thuộc huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Hai đảo tiếp tục đầu tư xây dựng là Đảo Thanh niên Bạch Long Vĩ, thành phố Hải Phòng; Đảo Thanh niên Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị.
- Đẩy mạnh hoạt động học tập suốt đời
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, nhà văn hoá, câu lạc bộ”. Đề án phấn đấu đến năm 2020, 100% thư viện cấp tỉnh, 80% thư viện cấp huyện và 50% thư viện cấp xã tổ chức cung cấp dịch vụ truy nhập Internet miễn phí để người dân được tiếp cận với thông tin, tri thức phục vụ nhu cầu học tập, nâng cao hiểu biết và các nhu cầu khác.
- Tập trung giải quyết khiếu nại, tố cáo, hạn chế khiếu nại vượt cấp
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu cùng với sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, ngành Thanh tra cần tiếp tục tập trung giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật từ cơ sở nhằm hạn chế điểm nóng, khiếu nại vượt cấp.
- Huy động tối đa lực lượng tuần tra, xử lý nghiêm vi phạm TTATGT
Phó Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Trưởng Ban An toàn giao thông các địa phương huy động tối đa lực lượng cảnh sát giao thông phối hợp với các lực lượng công an khác (cảnh sát trật tự, công an xã…) đẩy mạnh tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông, nhất là vi phạm quy định về nồng độ cồn khi lái xe, chạy quá tốc độ, xe khách chở quá số người quy định; đi xe mô tô, xe gắn máy không đội mũ bảo hiểm, chở 3, chở 4 người; tăng cường kiểm tra các đường tỉnh, đường huyện…
- Tăng cường quản lý vận hành cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các địa phương trong việc thực hiện các quy định về đầu tư, quản lý, vận hành cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão; tổ chức, triển khai công tác thông tin tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân kỹ thuật neo đậu tránh trú bão.
- Không cho phép hoạt động phương tiện thủy chở khách không an toàn
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu các cơ quan chức năng chỉ đạo rà soát thủ tục pháp lý và kiểm tra tình trạng kỹ thuật, điều kiện an toàn của các phương tiện thủy chở khách trong khu vực TP. Hồ Chí Minh và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu; kiên quyết không cho phép hoạt động nếu phương tiện thủy chở khách không đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật và điều kiện an toàn.
- Quý I/2014, ban hành Quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo cấp Nhà nước về xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, yêu cầu Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội ban hành Quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin trong quý I/2014 và hướng dẫn, tập huấn cho các địa phương thực hiện.
- Tăng cường kiểm tra chất lượng quần áo, khăn giấy ướt cho trẻ em
Gần đây qua các báo cáo và phản ánh của báo chí, phát hiện quần áo, khăn giấy ướt dành cho trẻ em, cũng như một số sản phẩm đồ chơi, hàng tiêu dùng khác bày bán ở Việt Nam (trong đó đa số mặt hàng xuất xứ từ Trung Quốc) có chứa hóa chất độc hại có khả năng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Về việc này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã yêu cầu các Bộ Công Thương, Y tế, Khoa học và Công nghệ căn cứ Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, tiến hành kiểm tra, xử lý theo thẩm quyền và thông tin chính thức cho dư luận.
- Rà soát, đánh giá thực trạng việc đặt tên các trường đại học
Để thống nhất tên gọi bằng tiếng nước ngoài của các trường đại học, phù hợp với thông lệ quốc tế, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam giao Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương liên quan rà soát, đánh giá thực trạng việc đặt tên đối với các trường đại học ở trong nước.
2. Báo Người Lao động đưa tin PAR Index: Bộ Y tế “đội sổ”. Bộ Nội vụ vừa có báo cáo kết quả xếp hạng chỉ số cải cách hành chính cấp bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương (PAR Index). Đối tượng PAR Index ở cấp trung ương gồm 21 bộ, cơ quan ngang bộ (không tính Văn phòng Chính phủ, các cơ quan thuộc Chính phủ) và 63 UBND tỉnh - thành phố.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình cho biết PAR Index cấp bộ gồm 7 lĩnh vực, 31 tiêu chí và 89 tiêu chí thành phần; PAR Index cấp tỉnh gồm 8 lĩnh vực, 34 tiêu chí và 104 tiêu chí thành phần. Sau quá trình triển khai, đến tháng 8-2013, có 21 bộ, cơ quan ngang bộ và 63/63 tỉnh - thành phố gửi báo cáo tự đánh giá, chấm điểm.
Kết quả, vị trí cuối bảng PAR Index cấp bộ là Bộ Y tế. Cùng nhóm đạt kết quả thấp là Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Ủy ban Dân tộc, Bộ Tài nguyên và Môi trường. Bộ Tư pháp đứng đầu bảng, cùng tốp với các bộ Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông Vận tải.
Nhóm đạt kết quả khá gồm các bộ: Khoa học và Công nghệ, Giáo dục và Đào tạo, Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Ngoại giao và Thanh tra Chính phủ. Nhóm thứ 3 - trung bình - là các bộ: Nội vụ, Xây dựng, Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Kết quả PAR Index cấp địa phương cho thấy Đà Nẵng đứng đầu. Cùng nằm trong nhóm kết quả tốt là 18 địa phương khác, gồm: Bà Rịa - Vũng Tàu, TP HCM, Đồng Tháp, An Giang… Hà Nội được xếp ở vị trí thứ 7.
Nhóm kết quả khá có 33 địa phương, như: Long An, Bến Tre, Trà Vinh, Phú Thọ, Tiền Giang, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Hà Tĩnh, Bắc Ninh… Nhóm xếp loại trung bình gồm 5 tỉnh: Bình Phước, Hưng Yên, Tuyên Quang, Hòa Bình, Kon Tum. Đặc biệt, 6 tỉnh bị liệt vào nhóm xếp loại thấp là: Bắc Kạn, Lai Châu, Hà Giang, Sơn La, Cao Bằng và “đội sổ” là Điện Biên.
Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình khẳng định PAR Index phản ánh tương đối khách quan, trung thực kết quả triển khai cải cách hành chính thực tế của các bộ, cơ quan ngang bộ, địa phương. “Cách làm và kết quả đánh giá này sẽ có tác động tích cực đến chỉ đạo, điều hành cải cách hành chính của người đứng đầu các cơ quan trong các năm tiếp theo” - ông Bình nhìn nhận.
Theo ông Bình, để việc xác định PAR Index các năm tiếp theo thêm chính xác, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và các chuyên gia cải cách hành chính nghiên cứu chỉnh sửa, bổ sung các tiêu chí thực chất, hiệu quả hơn.