Kiện toàn chức năng, nhiệm vụ của cơ quan tư pháp địa phương phù hợp với tổ chức CQĐP 02 cấpDự thảo Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp thuộc UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Văn phòng HĐND và UBND thuộc UBND xã, phường, đặc khu trong lĩnh vực tư pháp đã được lấy ý kiến rộng rãi của UBND, Sở Tư pháp các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương, các đơn vị thuộc Bộ có liên quan và thẩm định tại Bộ Tư pháp vào ngày 10/6 vừa qua.Thực hiện các kết luận chỉ đạo của Bộ Chính chị, Ban Bí thư về tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và Công văn số 68/CV-BCĐ ngày 28/5/2025 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp về định hướng sắp xếp, tổ chức lại đơn vị sự nghiệp công lập ở địa phương khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, Bộ Tư pháp đã xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thuộc Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu trong lĩnh vực tư pháp. Dự thảo Thông tư đã được lấy ý kiến rộng rãi của Ủy ban nhân dân, Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các đơn vị thuộc Bộ có liên quan và thẩm định tại Bộ Tư pháp vào ngày 10/6 vừa qua.
Dự thảo Thông tư gồm 03 Chương, 06 Điều, trong đó: Chương I: Quy định vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp, gồm 02 Điều (từ Điều 1 đến Điều 2); Chương II: Quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thuộc Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu trong lĩnh vực tư pháp (gọi là UBND cấp xã), gồm 02 điều (từ Điều 3 đến Điều 4); Chương III: Quy định về tổ chức thực hiện, gồm 2 Điều (Điều 5 về hiệu lực thi hành và Điều 6 về trách nhiệm thi hành).
Dự thảo Thông tư không quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện để phù hợp với chủ trương kết thúc chính quyền cấp huyện, xây dựng mô hình chính quyền địa phương 02 cấp theo Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/02/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Theo đó, một số nhiệm vụ do Phòng Tư pháp thực hiện đã được nghiên cứu chuyển cho Sở Tư pháp và cơ quan chuyên môn của Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thuộc UBND cấp xã trên cơ sở bám sát định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Nội dung dự thảo thông tư có những điểm mới cơ bản như sau:
Tăng cường nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp để đẩy mạnh phân cấp từ Trung ương xuống địa phương
Chức năng của Sở Tư pháp cơ bản được kế thừa từ Thông tư số 07/2020/TT-BTP. Trong đó, Sở Tư pháp không còn chức năng giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp do nhiệm vụ này đã được chuyển sang Công an tỉnh thực hiện theo Công văn số 05/CV-BCĐTKNQ18 ngày 12/01/2025 của Ban Chỉ đạo về Tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW. Đồng thời, Sở Tư pháp không còn thực hiện công tác “thanh tra” để phù hợp với Kết luận số 134-KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Bên cạnh đó, Sở Tư pháp dự kiến được tăng cường thực hiện một số nhiệm vụ do phân định lại thẩm quyền từ Phòng Tư pháp và đẩy mạnh phân cấp trong lĩnh vực tư pháp từ Trung ương xuống địa phương để đảm bảo thực hiện đúng chủ trương“địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, đặc biệt là đối với công tác hành chính tư pháp và bổ trợ tư pháp.
Về hành chính tư pháp (hộ tịch, quốc tịch và nuôi con nuôi), dự thảo Thông tư đã điều chỉnh một số nhiệm vụ quản lý của Phòng Tư pháp cho Sở Tư pháp thực hiện để tổ chức và hoạt động mô hình chính quyền địa phương 02 cấp như bổ sung nhiệm vụ khai thác, sử dụng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử để cấp bản sao Giấy khai sinh, bản sao trích lục hộ tịch, xác nhận thông tin hộ tịch theo quy định pháp luật.
Về bổ trợ tư pháp (trợ giúp pháp lý, luật sư và tư vấn pháp luật, công chứng, chứng thực, đấu giá tài sản, quản tài viên, hòa giải thương mại, trọng tài thương mại), Sở Tư pháp sẽ tham mưu Chủ tịch UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định việc cấp, cấp lại, thu hồi Chứng chỉ hành nghề luật sư; công nhận đào tạo nghề luật sư ở nước ngoài; đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm công chứng viên; cấp, cấp lại thẻ công chứng viên, quyết định tạm đình chỉ hành nghề công chứng, thu hồi thẻ công chứng viên; quản lý tập sự hành nghề công chứng theo quy định pháp luật; Giám đốc Sở Tư pháp bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Trưởng phòng công chứng theo quy định của Luật Công chứng năm 2024...
Bổ sung hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thuộc UBND cấp xã trong lĩnh vực tư pháp
Dự thảo Thông tư đã cụ thể hóa các nhiệm vụ, quyền hạn trong lĩnh vực tư pháp của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã trên cơ sở phù hợp với dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 45/2025/NĐ-CP, trong đó chức năng tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về: Công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, theo dõi việc thi hành văn bản quy phạm pháp luật, kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý, nuôi con nuôi, hộ tịch, chứng thực, quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và các công tác tư pháp khác theo quy định của pháp luật do Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thực hiện.
Trên cơ sở quy định mới của Chính phủ về phân định thẩm quyền và phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực tư pháp khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, lĩnh vực tư pháp của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã được bổ sung một số nhiệm vụ liên quan đến nghiệp vụ cụ thể đang do Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện thực hiện như: tham mưu, giúp UBND cấp xã xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật để phù hợp với quy định tại dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 (sửa đổi); tham mưu UBND cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ về thẩm quyền đăng ký hộ tịch của UBND cấp huyện được chuyển giao cho UBND cấp xã (đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài, đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch cho công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú ở trong nước, xác định lại dân tộc và việc khai thác, sử dụng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử của cơ quan đăng ký hộ tịch theo quy định tại Luật Hộ tịch và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch); thực hiện chứng thực chữ ký của người dịch trong các giấy tờ, văn bản từ tiếng người ngoài sang tiếng Việt, từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài đang do UBND cấp huyện thực hiện được chuyển giao cho UBND cấp xã và các điều khác có liên quan được quy định theo hướng đảm bảo phù hợp với việc không tổ chức chính quyền cấp huyện.
Dự kiến Thông tư này sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025, thay thế Thông tư số 07/2020/TT-BTP ngày 21/12/2020 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Sở Tư pháp thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Phòng Tư pháp thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện. Đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để UBND cấp tỉnh và Ủy ban nhân dân các xã để sắp xếp, kiện toàn các cơ quan tư pháp địa phương khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp theo hướng hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của địa phương.
Kiện toàn chức năng, nhiệm vụ của cơ quan tư pháp địa phương phù hợp với tổ chức CQĐP 02 cấp
15/06/2025
Dự thảo Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp thuộc UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Văn phòng HĐND và UBND thuộc UBND xã, phường, đặc khu trong lĩnh vực tư pháp đã được lấy ý kiến rộng rãi của UBND, Sở Tư pháp các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương, các đơn vị thuộc Bộ có liên quan và thẩm định tại Bộ Tư pháp vào ngày 10/6 vừa qua.
Thực hiện các kết luận chỉ đạo của Bộ Chính chị, Ban Bí thư về tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và Công văn số 68/CV-BCĐ ngày 28/5/2025 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp về định hướng sắp xếp, tổ chức lại đơn vị sự nghiệp công lập ở địa phương khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, Bộ Tư pháp đã xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thuộc Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu trong lĩnh vực tư pháp. Dự thảo Thông tư đã được lấy ý kiến rộng rãi của Ủy ban nhân dân, Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các đơn vị thuộc Bộ có liên quan và thẩm định tại Bộ Tư pháp vào ngày 10/6 vừa qua.
Dự thảo Thông tư gồm 03 Chương, 06 Điều, trong đó: Chương I: Quy định vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp, gồm 02 Điều (từ Điều 1 đến Điều 2); Chương II: Quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thuộc Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu trong lĩnh vực tư pháp (gọi là UBND cấp xã), gồm 02 điều (từ Điều 3 đến Điều 4); Chương III: Quy định về tổ chức thực hiện, gồm 2 Điều (Điều 5 về hiệu lực thi hành và Điều 6 về trách nhiệm thi hành).
Dự thảo Thông tư không quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện để phù hợp với chủ trương kết thúc chính quyền cấp huyện, xây dựng mô hình chính quyền địa phương 02 cấp theo Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/02/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Theo đó, một số nhiệm vụ do Phòng Tư pháp thực hiện đã được nghiên cứu chuyển cho Sở Tư pháp và cơ quan chuyên môn của Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thuộc UBND cấp xã trên cơ sở bám sát định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Nội dung dự thảo thông tư có những điểm mới cơ bản như sau:
Tăng cường nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp để đẩy mạnh phân cấp từ Trung ương xuống địa phương
Chức năng của Sở Tư pháp cơ bản được kế thừa từ Thông tư số 07/2020/TT-BTP. Trong đó, Sở Tư pháp không còn chức năng giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp do nhiệm vụ này đã được chuyển sang Công an tỉnh thực hiện theo Công văn số 05/CV-BCĐTKNQ18 ngày 12/01/2025 của Ban Chỉ đạo về Tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW. Đồng thời, Sở Tư pháp không còn thực hiện công tác “thanh tra” để phù hợp với Kết luận số 134-KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Bên cạnh đó, Sở Tư pháp dự kiến được tăng cường thực hiện một số nhiệm vụ do phân định lại thẩm quyền từ Phòng Tư pháp và đẩy mạnh phân cấp trong lĩnh vực tư pháp từ Trung ương xuống địa phương để đảm bảo thực hiện đúng chủ trương“địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, đặc biệt là đối với công tác hành chính tư pháp và bổ trợ tư pháp.
Về hành chính tư pháp (hộ tịch, quốc tịch và nuôi con nuôi), dự thảo Thông tư đã điều chỉnh một số nhiệm vụ quản lý của Phòng Tư pháp cho Sở Tư pháp thực hiện để tổ chức và hoạt động mô hình chính quyền địa phương 02 cấp như bổ sung nhiệm vụ khai thác, sử dụng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử để cấp bản sao Giấy khai sinh, bản sao trích lục hộ tịch, xác nhận thông tin hộ tịch theo quy định pháp luật.
Về bổ trợ tư pháp (trợ giúp pháp lý, luật sư và tư vấn pháp luật, công chứng, chứng thực, đấu giá tài sản, quản tài viên, hòa giải thương mại, trọng tài thương mại), Sở Tư pháp sẽ tham mưu Chủ tịch UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định việc cấp, cấp lại, thu hồi Chứng chỉ hành nghề luật sư; công nhận đào tạo nghề luật sư ở nước ngoài; đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm công chứng viên; cấp, cấp lại thẻ công chứng viên, quyết định tạm đình chỉ hành nghề công chứng, thu hồi thẻ công chứng viên; quản lý tập sự hành nghề công chứng theo quy định pháp luật; Giám đốc Sở Tư pháp bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Trưởng phòng công chứng theo quy định của Luật Công chứng năm 2024...
Bổ sung hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thuộc UBND cấp xã trong lĩnh vực tư pháp
Dự thảo Thông tư đã cụ thể hóa các nhiệm vụ, quyền hạn trong lĩnh vực tư pháp của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã trên cơ sở phù hợp với dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 45/2025/NĐ-CP, trong đó chức năng tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về: Công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, theo dõi việc thi hành văn bản quy phạm pháp luật, kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý, nuôi con nuôi, hộ tịch, chứng thực, quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và các công tác tư pháp khác theo quy định của pháp luật do Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thực hiện.
Trên cơ sở quy định mới của Chính phủ về phân định thẩm quyền và phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực tư pháp khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, lĩnh vực tư pháp của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã được bổ sung một số nhiệm vụ liên quan đến nghiệp vụ cụ thể đang do Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện thực hiện như: tham mưu, giúp UBND cấp xã xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật để phù hợp với quy định tại dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 (sửa đổi); tham mưu UBND cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ về thẩm quyền đăng ký hộ tịch của UBND cấp huyện được chuyển giao cho UBND cấp xã (đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài, đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch cho công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú ở trong nước, xác định lại dân tộc và việc khai thác, sử dụng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử của cơ quan đăng ký hộ tịch theo quy định tại Luật Hộ tịch và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch); thực hiện chứng thực chữ ký của người dịch trong các giấy tờ, văn bản từ tiếng người ngoài sang tiếng Việt, từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài đang do UBND cấp huyện thực hiện được chuyển giao cho UBND cấp xã và các điều khác có liên quan được quy định theo hướng đảm bảo phù hợp với việc không tổ chức chính quyền cấp huyện.
Dự kiến Thông tư này sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025, thay thế Thông tư số 07/2020/TT-BTP ngày 21/12/2020 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Sở Tư pháp thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Phòng Tư pháp thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện. Đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để UBND cấp tỉnh và Ủy ban nhân dân các xã để sắp xếp, kiện toàn các cơ quan tư pháp địa phương khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp theo hướng hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của địa phương.