Triển khai thực hiện Nghị định số 40/2010/NĐ-CP ngày 12/4/2010 của Chính phủ về kiểm tra và xử lý văn bản QPPL, Thông tư số 20/2010/TT-BTP ngày 30/11/2010 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị định số 40/2010/NĐ-CP ngày 12/4/2010 của Chính phủ về kiểm tra và xử lý văn bản QPPL, Sở Tư pháp đã tham mưu cho UBND tỉnh Bắc Giang xây dựng và ban hành Quyết định số 337/2011/QĐ-UBND ngày 26/9/2011 ban hành Quy chế kiểm tra và xử lý văn bản QPPL trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, Sở Tư pháp tỉnh Bắc Giang tập trung chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra Phòng Tư pháp các huyện, thành phố đối với công tác soạn thảo, ban hành, kiểm tra, xử lý văn bản. Nhìn chung, công tác kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh Bắc Giang bước đầu đã đạt được một số kết quả, góp phần đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật, từng bước nâng cao chất lượng công tác soạn thảo, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan, ban, ngành và địa phương, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trên địa bàn tỉnh.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Sở Tư pháp tỉnh Bắc Giang đã giúp HĐND, UBND tỉnh tự kiểm tra 51 văn bản quy phạm pháp luật và văn bản có chứa QPPL do HĐND, UBND, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành năm 2010, đã phát hiện 07 văn bản do UBND, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành sai thẩm quyền. UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan tham mưu ban hành văn bản trái pháp luật kiểm điểm và rút kinh nghiệm, đồng thời tham mưu giúp UBND tỉnh xây dựng văn bản thay thế theo kiến nghị của Sở Tư pháp. Đến nay, 07 văn bản ban hành trái pháp luật đã được xử lý. Năm 2011, Phòng Tư pháp các huyện, thành phố đã tự kiểm tra được 148 văn bản QPPL. Qua kiểm tra đã phát hiện 07 văn bản ban hành trái pháp luật, trong đó: 01 văn bản ban hành trái pháp luật về căn cứ pháp lý, 03 văn bản ban hành trái pháp luật về thẩm quyền ban hành, 01 văn bản ban hành trái pháp luật về nội dung, 02 văn bản ban hành trái pháp luật thể thức và kỹ thuật trình bày. Đến nay, HĐND, UBND các huyện, thành phố đã xử lý theo thẩm quyền 03 văn bản, 04 văn bản đang trong quá trình xử lý.
Trong năm 2011, Sở Tư pháp đã tiến hành kiểm tra công tác ban hành văn bản do HĐND, UBND các huyện, thành phố ban hành tại 05 huyện, thành phố, bao gồm: Sơn Động, Tân Yên, Yên Thế, thành phố Bắc Giang, Việt Yên. Tổng số văn bản được kiểm tra là 85.914 văn bản các loại, trong đó có 123 văn bản QPPL và văn bản có chứa đựng QPPL. Qua kiểm tra đã phát hiện 48 văn bản ban hành trái pháp luật, trong đó: 10 văn bản ban hành trái pháp luật về căn cứ pháp lý, 14 văn bản ban hành trái pháp luật về thẩm quyền ban hành, 20 văn bản ban hành trái pháp luật về nội dung, 4 văn bản ban hành trái pháp luật về thể thức và kỹ thuật trình bày. Qua mỗi đợt kiểm tra, Sở Tư pháp ban hành Thông báo kết luận kiểm tra gửi HĐND, UBND nơi được kiểm tra để kịp thời chấn chỉnh, xử lý các văn bản ban hành trái pháp luật. Đồng thời đôn đốc các huyện, thành phố thực hiện Thông báo kết luận kiểm tra. Đến nay, 33 văn bản phát hiện trái pháp luật đã được xử lý, 15 văn bản đang trong quá trình xử lý.
Tại các huyện, thành phố, Phòng Tư pháp đã tiến hành kiểm tra theo thẩm quyền 240 văn bản; qua kiểm tra đã phát hiện 35 văn bản ban hành trái pháp luật, trong đó: 10 văn bản ban hành trái pháp luật về căn cứ ban hành, 10 văn bản ban hành trái pháp luật về thẩm quyền ban hành, 10 văn bản ban hành trái pháp luật về nội dung, 01 văn bản ban hành trái pháp luật về trình tự thủ tục, 04 văn bản ban hành trái pháp luật về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản.
Về kinh phí: Thực hiện Thông tư liên tịch số 158/2007/TTLT-BTC-BTP ngày 28 tháng 12 năm 2007 của Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp hướng dẫn quản lý và sử dụng kinh phí hỗ trợ cho công tác kiểm tra, xử lý văn bản (nay là Thông tư liên tịch số 122/2011/TTLT-BTC-BTP ngày 17 tháng 8 năm 2011 của Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp quy định việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí bảo đảm cho công tác kiểm tra, xử lý, rà soát, hệ thống hoá văn bản quy phạm pháp luật), hàng năm HĐND, UBND tỉnh Bắc Giang đã bố trí kinh phí hỗ trợ cho công tác kiểm tra, xử lý văn bản ở cấp tỉnh; 10/10 huyện, thành phố đã quan tâm bố trí kinh phí cho công tác này. Hiện nay, Sở Tư pháp đang phối hợp với Sở Tài chính xây dựng dự thảo Nghị quyết Quy định mức chi hỗ trợ cho công tác kiểm tra, xử lý, rà soát, hệ thống hoá văn bản theo Thông tư liên tịch số 122/2011/TTLT-BTC-BTP và tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh tại kỳ họp HĐND tỉnh tháng 12/2011.
Về tổ chức, biên chế: Phòng Kiểm tra văn bản QPPL thuộc Sở Tư pháp được UBND tỉnh thành lập trên cơ sở tách ra từ Phòng Xây dựng và Kiểm tra văn bản QPPL. Hiện nay, Phòng có 02 biên chế chuyên trách làm công tác kiểm tra văn bản. Đối với Phòng Tư pháp các huyện, thành phố do biên chế ít (bình quân mỗi Phòng Tư pháp chỉ được bố trí từ 3 đến 4 biên chế), vì vậy, hầu hết các huyện, thành phố không bố trí được cán bộ chuyên trách thực hiện nhiệm vụ kiểm tra văn bản.
Về đội ngũ cộng tác viên kiểm tra văn bản: Hiện nay, đội ngũ cộng tác viên kiểm tra văn bản ở cấp tỉnh đã được thành lập gồm 31 đồng chí là công chức ở các ngành trực thuộc UBND tỉnh. Nhìn chung, đội ngũ cộng tác viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, am hiểu pháp luật, hoạt động tích cực và có hiệu quả góp phần thực hiện tốt công tác kiểm tra văn bản của ngành. Cấp huyện chưa thành lập được đội ngũ cộng tác viên kiểm tra văn bản.
Về xây dựng hệ cơ sở dữ liệu: Hệ cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác kiểm tra, xử lý văn bản hiện nay chủ yếu được khai thác từ nguồn văn bản pháp luật của cơ quan trung ương qua mạng Internet và Công báo Chính phủ, nguồn văn bản quy phạm pháp luật của địa phương được khai thác qua Trang thông tin điện tử, Công báo địa phương. Do điều kiện kinh phí hạn hẹp, Sở Tư pháp chưa trang bị, xây dựng được hệ cơ sở dữ liệu về công tác kiểm tra văn bản.
Hà Thanh Thuỷ - Sở Tư pháp Bắc Giang