Ngay sau khi Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Quyết định số 49/QĐ-BTP ngày 16/01/2008 về Chương trình trọng tâm của ngành Tư pháp năm 2008. Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai đã xây dựng Kế hoạch số 18/KH-STP ngày 14/01/2008 về nhiệm vụ trọng tâm Ngành Tư pháp Lào Cai năm 2008 trình UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 237/QĐ-UBND ngày 23/01/2008. Kế hoạch nhiệm vụ trọng tâm công tác Tư pháp năm 2008 tập trung vào những vấn đề cơ bản như:
Tập trung xây dựng tổ chức bộ máy kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là kiện toàn tổ chức, tăng cường năng lực hoạt động của Phòng Tư pháp huyện, thành phố, Ban Tư pháp xã, phường, thị trấn, tổ chức pháp chế ngành; Nâng cao chất lượng, đảm bảo tiến độ trong công tác xây dựng và kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật; Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật theo tinh thần Chỉ thị số 32 và Chương trình hành động quốc gia về phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2005 đến năm 2010; Tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về công tác thi hành án dân sự; Tăng cường hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước trong lĩnh vực bổ trợ Tư pháp, hành chính Tư pháp, hoạt động bán đấu giá tài sản và trợ giúp pháp lý. Kết quả công tác Tư pháp 6 tháng đầu năm 2008 toàn ngành đã cơ bản thực hiện được các chỉ tiêu theo kế hoạch đã đề ra, cụ thể như sau:
1- Công tác văn bản pháp quy, phổ biến, giáo dục pháp luật.
- Công tác văn bản pháp quy. Trình UBND tỉnh ban hành: Quyết định về chế độ kinh phí đảm bảo cho công tác xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND trên địa bàn tỉnh; Quyết định về chế độ kinh phí hỗ trợ cho công tác kiểm tra VBQPPL trên địa bàn tỉnh; Quy chế kiểm tra, tự kiểm tra và xử lý VBQPPL trên địa bàn tỉnh; Tiếp nhận, tham gia ý kiến đối với 27 dự thảo văn bản do các sở, ban, ngành ở địa phương và cơ quan Trung ương soạn thảo gửi đề nghị tham gia ý kiến; Tiếp nhận và thẩm định 33 dự thảo Quyết định, Chỉ thị của UBND tỉnh do các ngành chức năng soạn thảo gửi đề nghị thẩm định; Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật theo Nghị định số 135/2003/NĐ-CP: Tiếp nhận và tiến hành kiểm tra 99 văn bản QPPL do HĐND, UBND các cấp ban hành; Phối hợp với Trung tâm lưu trữ thuộc Văn phòng UBND tỉnh rà soát văn bản QPPL do HĐND, UBND tỉnh ban hành, thực hiện rà soát nội dung văn bản QPPL do HĐND, UBND tỉnh ban hành trong quý III và quý IV năm 2007 và quý I/2008. Triển khai công tác rà soát văn bản theo chuyên đề, báo cáo rà soát các văn bản thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp do HĐND, UBND ban hành trên địa bàn tỉnh; Triển khai rà soát các văn bản thuộc lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu, biên giới; triển khai rà soát các văn bản thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Quốc phòng.
- Công tác tuyên truyền, phố biến giáo dục pháp luật. Thực hiện tốt chức năng là cơ quan tham mưu, đầu mối phối hợp trong tổ chức triển khai các chương trình, kế hoạch tuyên truyền pháp luật ở địa phương theo chỉ đạo của UBND tỉnh và Bộ Tư pháp. Trong 6 tháng đầu năm 2008, Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai đã tổ chức phiên họp tổng kết hoạt động của Hội đồng Phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh năm 2007, xây dựng kế hoạch hoạt động năm 2008, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh. Kiện toàn tổ chức bộ máy của Hội đồng phối hợp, Tổ thư ký giúp việc, các ban của Hội đồng phối hợp cấp tỉnh. Tổ chức Hội nghị báo cáo viên pháp luật đợt I/2008 cho 200 đại biểu, nội dung tuyên truyền gồm: 07 luật mới được thông qua tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá XII, bao gồm: Luật Thuế thu nhập cá nhân; Luật phòng, chống bạo lực gia đình; Luật chất lượng sản phẩm, hàng hoá; Luật đặc xá; Luật hoá chất; Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm; Luật tương trợ Tư pháp và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh thi hành án phạt tù. Cấp phát 200 bộ tài liệu. Kết quả tính đến ngày 19/6/2008 theo số liệu báo cáo của 43 sở, ban, ngành, đoàn thể, 09 huyện, thành phố đã tuyên truyền được 3.240 buổi cho 384.169 lượt người. Thông qua các hình thức như: Cấp phát 3.258 bộ tài liệu, tờ rơi, tờ gấp, viết 425 tin bài trên báo, tạp chí và đài phát thanh truyền hình, phát sóng hơn 10.115 giờ trên đài truyền thanh, truyền hình, làm mới 1.393m2 pano các khổ, 656 băng zôn, áp phích.... Tiếp tục thực hiện kế hoạch liên ngành về việc xây dựng Chuyên mục “Pháp luật và đời sống” trên sóng truyền hình của tỉnh. Đã phát sóng 06 số với các chuyên đề về Luật Phòng chống tham nhũng, Luật thực hành tiết kiệm chống lãng phí, Luật bình đẳng giới, Luật chất lượng sản phẩm hàng hoá, Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã phường thị trấn, Luật phòng chống bạo lực gia đình và Luật Bảo vệ môi trường. Viết 64 tin bài cho chuyên mục Tìm hiểu pháp luật trên Báo, Đài và 04 bài viết cho chuyên mục “Pháp luật và đời sống” trên Báo Lào Cai cuối tuần. Biên soạn, in ấn và cấp phát tài liệu: Cấp phát 1.000 cuốn Thông tin pháp lý số 1/2008 và cuốn Bản tin Tư pháp số I/2008; Biên tập cuốn Thông tin pháp lý số II/2008 số chuyên đề về tìm hiểu một số quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý, cuốn Hỏi đáp pháp luật số I/2008 số chuyên đề về Phòng, chống bạo lực gia đình; Trình UBND tỉnh ban hành kế hoạch về tổ chức tổng kết, hướng dẫn xã phường thị trấn tổ chức tổng kết 10 năm thực hiện Pháp lệnh về tổ chức và hoạt động hoà giải ở cơ sở; 10 năm thực hiện Quyết định số 1.067/1998/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Dự án xây dựng, quản lý và khai thác tủ sách pháp luật ở xã, phường, thị trấn; Theo kế hoạch của UBND tỉnh tổ chức tổng kết cấp xã xong trước ngày 30/5/2008 cấp huyện xong trước ngày 30/6/2008 và cấp tỉnh tổ chức xong trước ngày 30/8/2008.
2- Công tác Thi hành án dân sự. Kết quả công tác Thi hành án dân sự trong 6 tháng đầu năm 2008: Thi hành án về việc: Tổng số thụ lý: 2.830 việc, số việc có điều kiện thi hành: 1.484 việc, đã thi hành xong: 729 việc, đạt tỷ lệ 49 %/số việc có điều kiện thi hành. Thi hành án về tiền: Tổng số thụ lý: 38.092.142.105đ , số có điều kiện thi hành: 17.881.804.155đ, Số thi hành xong: 6.980.210.237đ, Số miễn, giám thi hành án: 24.860.000đ, Đình chỉ thi hành án: 611.110.700đ, Đạt tỷ lệ thi hành: 43%/số tiền có điều kiện thu.
3- Công tác hành chính tư pháp và hoạt động bổ trợ Tư pháp. Các yêu cầu công chứng so với cùng kỳ năm trước có quy mô lớn hơn, phạm vi mở rộng hơn và tính phức tạp cũng gia tăng nhiều hơn. Nhưng đội ngũ công chứng viên đều đã đáp ứng được yêu cầu công chứng của nhân dân. Trong 6 tháng đầu năm Phòng Công chứng số I đã thực hiện được 228 việc, thu và nộp ngân sách Nhà nước 77.170.000 đồng lệ phí. Trình UBND tỉnh ban hành Quyết định chuyển đổi hoạt động của Phòng Công chứng số 1 sang đơn vị sự nghiệp theo quy định. Tổ chức Hội nghị sơ kết 02 năm triển khai thực hiện Nghị định số 158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch. Đăng ký khai tử có yếu tố nước ngoài: 01 trường hợp (Mỹ). Đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài: 06 đôi (trong đó 02 nữ công dân Việt Nam kết hôn với Nam công dân Nam Phi; 03 nữ công dân Việt Nam kết hôn với Nam công dân Trung Quốc; 01 nữ công dân Việt Nam kết hôn với Nam công dân Mỹ). Thụ lý và cấp phiếu Lý lịch tư pháp cho 55/55 trường hợp (tăng 37 hồ sơ so với cùng kỳ năm 2007). Trong 6 tháng đầu năm các luật sư thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Lào Cai đã tham gia bào chữa được: 09 vụ theo chỉ định của cơ quan tiến hành tố tụng (giảm 10 vụ so với cùng kỳ năm 2007). Trong 6 tháng đầu năm Trung tâm pháp y tỉnh Lào Cai và Phòng Giám định Kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh Lào Cai đã tham gia giám định được: 175 yêu cầu (tăng 08 yêu cầu so với 6 tháng đầu năm 2007). Trong đó: Giám định Ma tuý: 51 yêu cầu; Giám định KTHS: 40 yêu cầu; Giám định Pháp y: 15 yêu cầu; Giám định thương tích: 35 ca; Giám định tử thi: 34 yêu cầu.
Hoạt động bán đấu giá tài sản: Trong 6 tháng đã tiếp nhận các nguồn hàng và đã ký kết 36 hợp đồng (trong đó tồn năm trước chuyển sang 12 hợp đồng, tiếp nhận mới 24 hợp đồng); Tổ chức bán đấu giá thành 26 hợp đồng chiếm 72,2% tổng số hợp đồng thực hiện (so với cùng kỳ năm trước tăng 1,4%). Giá khởi điểm của 26 hợp đồng là: 6.702.953.081 đồng; giá bán là: 7.553.446.081; Chênh lệch so với giá khởi điểm: 850.493.000; Thu phí đấu giá: 173.616.700đ.
4- Công tác trợ giúp pháp lý. Trong 6 tháng đầu năm đã tiếp nhận 1.241 yêu cầu (tăng 713 yêu cầu so với cùng kỳ năm 2007): Tư vấn pháp luật đã thực hiện 1.081/1.081 vụ việc (tăng 648 vụ so cùng kỳ năm 2007). Trong đó: Dân sự: 303/303, Đất đai, nhà ở: 246/246; Hôn nhân và gia đình: 195/195; Dân sự khác: 125/125; Hình sự: 62/62; Hành chính- Khiếu nại, tố cáo: 12/12; Chế độ chính sách: 130/130; Lao động: 08/08. Đại diện bào chữa 158/160 vụ (tăng 65 vụ so cùng kỳ năm 2007). Trong đó: dân sự: 30/30; hình sự: 128/130. Trung tâm và các Chi nhánh trợ giúp pháp lý đã tổ chức 34 đợt trợ giúp pháp lý lưu động về địa bàn 50 xã các huyện trong tỉnh. Kết quả như sau: Tuyên truyền về Luật trợ giúp pháp lý, Luật đất đai, Luật Hôn nhân và gia đình và các văn bản về bồi thường thiệt hại khi nhà nước thu hồi đất, Bộ luật dân sự ... cho 3.823 người, cấp phát hơn 10.000 tờ gấp pháp luật, bằng catset, đĩa CD với nhiều nội dung khác nhau cho nhân dân các xã; Tư vấn pháp luật cho 620 trường hợp có vướng mắc về pháp luật đất đai, hôn nhân gia đình, chế độ chính sách, dân sự, hình sự, hành chính ...
5- Công tác Thanh tra giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo. Trong 6 tháng đầu năm đã tiếp nhận 03 đơn, đã giải quyết xong 03/3 hồ sơ đều không thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Tư pháp (So với cùng kỳ năm trước giảm 02 đơn).
Trong 6 tháng đầu năm 2008 các lĩnh vực hoạt động của Ngành Tư pháp Lào Cai được triển khai đạt hiệu quả cao so với cùng kỳ năm 2007 như: Công tác văn bản pháp quy do triển khai tốt Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND cho nên chất lượng văn bản của địa phương ban hành bước đầu đã đảm bảo được yêu cầu; Năm 2008 là năm tập trung cho công tác tuyên truyền pháp luật hướng về cơ sở, ngoài nhiệm vụ triển khai công tác tuyên truyền như cùng kỳ hàng năm, trong 6 tháng đầu năm 2008 công tác tuyên truyền được tập trung triển khai nhiều nhiệm vụ đòi hỏi sự nỗ lực cả về nhân lực và kinh phí. Kết quả công tác tuyên truyền pháp luật tăng hơn cùng kỳ năm trước. Các hoạt động về hộ tịch, luật sư, công chứng, giám định được củng cố và tăng cường hỗ trợ đắc lực cho hoạt động quản lý nhà nước, đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Hoạt động Thi hành án dân sự ngay từ đầu năm được quan tâm chỉ đạo thực hiện với nhiều biện pháp, phân loại án theo nhóm để có biện pháp tổ chức thi hành thích hợp. Trong 6 tháng đầu năm 2008 Trung tâm trợ giúp pháp lý đã cố gắng khắc phục khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ, cùng với việc tư vấn pháp luật tại trụ sở, Trung tâm tiếp tục duy trì phối hợp với ngành Toà án để cử Luật sư tham gia đại diện bào chữa cho các đối tượng tại phiên toà, đồng thời chú trọng đến hoạt động tư vấn pháp luật lưu động về cơ sở, do đó chất lượng tư vấn pháp luật, đại diện bào chữa đạt hiệu quả cao, không có vụ việc nào gây thiệt hại cho đối tượng. Hoạt động bán đấu giá tài sản cũng được quan tâm chỉ đạo ngay từ đầu năm, kết quả về số hợp đồng uỷ quyền và thu lệ phí bán đấu giá cao hơn so với cùng kỳ năm 2007. Tuy nhiên, nhiệm vụ của công tác Tư pháp ngày càng nặng nề, đội ngũ cán bộ tư pháp trong toàn ngành đã được tăng cường cả về số lượng và chất lượng nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao trong tình hình hiện nay. Đội ngũ cán bộ Tư pháp - hộ tịch cấp cơ sở năng lực còn nhiều hạn chế, biên chế lại thiếu do vậy việc triển khai thực hiện một số nhiệm vụ được giao chưa cao so với kế hoạch đã đề ra.
Ngọc Khánh