Năm 2000, xã Chiềng Cọ, thị xã Sơn La được Bộ Tư pháp chọn làm điểm đầu tiên thành lập mô hình Câu lạc bộ "Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm" với tổng số 30 thành viên. Câu lạc bộ được thành lập và hoạt động trên tinh thần tự nguyện tham gia của những người có nhu cầu tìm hiểu pháp luật, tích cực đấu tranh và bảo vệ pháp luật, nhiệt tình tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.
Thông qua các hoạt động sinh hoạt của Câu lạc bộ xã Chiềng Cọ nhằm góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, gây dựng lòng tin đối với pháp luật, nâng cao ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, hình thành thói quen sống và làm việc theo pháp luật của các hội viên nói riêng và toàn thể nhân dân nói chung trên địa bàn xã. Sau một thời gian hoạt động, để nâng cao hiệu quả và đáp ứng được yêu cầu hoạt động trong tình hình mới. Năm 2007, Câu lạc bộ được kiện toàn lại và kết nạp bổ sung mới hội viên, nâng tổng số hội viên của Câu lạc bộ là 36 người. Thành viên tham gia Câu lạc bộ là cán bộ xã, trưởng bản và một số quần chúng ưu tú tại địa phương. Từ khi thành lập đến nay, được sự quan tâm, tạo điều kiện cơ sở vật chất, tinh thần của Đảng uỷ, Uỷ ban nhân dân xã. Câu lạc bộ đã tập hợp được nhiều thanh niên và một số người khác tham gia vào công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và đấu tranh phòng, chống tội phạm bảo vệ an ninh trật tự bản.
Xuất phát từ tình hình thực tế của địa phương cũng như hiểu được lối sống và nếp nghĩ của người dân vùng sơn cước, Câu lạc bộ đã cố gắng tìm những biện pháp tuyên truyền phù hợp và hiệu qủa. Câu lạc bộ đã xây dựng kế hoạch chi tiết trong từng tháng, từng quý theo sự chỉ đạo của cấp trên, đảm bảo hàng tháng mỗi bản trong xã đều được học tập và nghe về phổ biến về pháp luật cũng như về các chủ trương, đường lối của Đảng và chế độ, chính sách của Nhà nước, ngoài ra Câu lạc bộ còn phối kết hợp với Ban Tư pháp, Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật xã triển khai tuyên truyền pháp luật nói chung và công tác tuyên truyền đấu tranh phòng chống tội phạm, phòng chống ma tuý nói riêng. Trong đó tập trung tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật liên quan đến công tác phòng chống tội phạm, phòng chống ma tuý cho các đối tượng là cán bộ cốt cán xã, chủ hộ gia đình, nhân dân trong toàn xã. Bên cạnh đó còn tổ chức tuyên truyền dưới các hình thức như: tuyên truyền miệng, tuyên truyền pháp luật trên loa truyền thanh của xã; phối hợp với các ngành, đoàn thể có liên quan tuyên truyền pháp luật trong trường học, lồng ghép nội dung phòng chống tội phạm, phòng chống ma tuý trong các buổi sinh hoạt của Câu lạc bộ, Chi hội phụ nữ, Hội nông dân, diễn đàn thanh niên với pháp luật; lồng ghép vào nội dung các Hội nghị tập huấn nghiệp vụ của cán bộ hội cơ sở….Không chỉ dừng lại ở đó, để làm phong phú thêm các hình thức tuyên truyền pháp luật trong cộng đồng dân tộc thiểu số như nơi này, việc tuyên truyền muốn có hiệu quả cao thì không thể chỉ thông qua các hội nghị, các cuộc họp của hợp tác xã...các hội viên Câu lạc bộ đã thực hiện việc tuyên truyền ở mọi nơi, mọi lúc. Người dân được nghe tuyên truyền pháp luật ngay trong một số đám cưới, trong các buổi sinh hoạt câu lạc bộ, tại các buổi ăn mừng nhà mới hay ngay trong một số lễ hội như cúng trăng, lễ cơm mới...Để phù hợp với trình độ nhận thức cũng như lối sống của người dân địa phương, các hội viên Câu lạc bộ đã dịch các văn bản luật ra tiếng dân tộc, lồng những nội dung pháp luật vào các bài hát tặng những đôi vợ chồng trong ngày cưới, trong những bài hát tặng những cặp vợ chồng mới sinh con...
Vai trò của công tác tuyên truyền pháp luật với hoạt động đấu tranh phòng chống ma tuý trên địa bàn của Câu lạc bộ thời gian qua đã góp phần không nhỏ vào việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ, nhân dân tại địa phương. Từ năm 2000 đến năm 2004, an ninh, trật tự trên địa bàn được giữ vững, toàn xã không để sảy ra án nghiêm trọng, là xã duy nhất trên địa bàn toàn tỉnh không có người nghiện ma tuý và là địa phương được chọn làm điểm trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Tuy nhiên, do có sự chuyển dịch cơ cấu ngành nghề và cơ cấu dân số trong thời gian gần đây (giai đoạn 2005-2006) cùng với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế - xã hội tại địa phương thì tệ nạn xã hội cũng bùng phát, xã Chiềng Cọ trở thành địa bàn tương đối phức tạp về an ninh trật tự nhất là tình hình mua bán, sử dụng trái phép các chất ma tuý, tội phạm hình sự gia tăng nhanh, một số vụ án nghiêm trọng đã sảy ra trên địa bàn, xuất hiện các tụ điểm mua bán trái phép chất ma tuý, người nghiện ma tuý xuất hiện nhiều... Song với tinh thần đoàn kết, nhất trí cao của cán bộ, nhân dân các dân tộc trong xã, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân, Uỷ ban mặt trận tổ quốc xã đã chủ động phát huy sức mạnh của quần chúng nhân dân tham gia bảo vệ an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm trên địa bàn một cách tích cực, đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Riêng năm 2007, Câu lạc bộ đã phối hợp với các Ban Tư pháp và ngành hữu quan trong xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được 22 cuộc, tổng số đối tượng được tuyên truyền là 7.094 lượt người. Ngoài ra, Câu lạc bộ "Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm" xã Chiềng Cọ luôn đi đầu trong phong trào vận động, tuyên truyền đấu tranh phòng, chống ma tuý tại địa phương góp phần ngăn chặn và đẩy lùi tiến tới xoá bỏ các tụ điểm ma tuý. Tính đến ngày 15 tháng 6 năm 2008 xã Chiềng Cọ không còn điểm mua bán trái phép chất ma tuý. Vận động được 58 người mắc nghiện ma tuý đến khám và chữa trị cai nghiện ma tuý, quản lý giáo dục, cắt cơn 10 ngày tại Trung tâm cai nghiện ma tuý thị xã Sơn La. Câu lạc bộ luôn phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ đạo của xã, Câu lạc bộ 03 (Câu lạc bộ phòng, chống ma tuý theo Kết luận số 03 của Ban Thường vụ tỉnh uỷ) của Bản, tổ chức sinh hoạt cho các học viên đã cai nghiện trở về với cộng đồng. Thông qua các Hội viên câu lạc bộ đã tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho trăm đối tượng, hướng dẫn họ thực hiện đúng các quy định của pháp luật và đạo đức xã hội, góp phần nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ nhân dân nhất là trong công tác đấu tranh tội phạm nói chung và đấu tranh tội phạm ma tuý nói riêng
Có thể nói rằng sau 8 năm (2000- 2008), qua triển khai thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật các văn bản của Trung ương, tỉnh và thị xã, thực hiện các đợt cao điểm về phòng, chống ma tuý do Thủ tướng Chính phủ, Uỷ ban nhân dân tỉnh phát động thì hiệu quả của của hoạt động này đem lại là rất lớn, đã giúp công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm ma tuý trên địa bàn toàn xã đã có hiệu quả nhất định và đạt được những kết quả buớc đầu đáng kích lệ góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội của địa phương và dần đáp ứng được yêu cầu tăng cường quản lý xã hội bằng pháp luật. Hiệu quả của công tác tuyên truyền mang lại là rất lớn, góp phần không nhỏ vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm ma tuý trên địa bàn xã nói riêng và toàn thị xã nói chung. Trong những năm tới cần tiếp tục triển khai thực hiện theo hướng mở rộng quy mô, nội dung cũng như số lượng các thành viên câu lạc bộ tham gia công tác này tạo nên một phong trào rộng khắp trong nhân dân tham gia./.
Bùi Huy Toàn - Sở Tư pháp Sơn La