Giám đốc Sở Tư pháp Bình Định vừa quyết định thành lập Đoàn công tác kiểm tra văn bản tại huyện miền núi huyện Vĩnh Thạnh. Qua kiểm tra, cho thấy công tác rà soát, thẩm định và ban hành văn bản trên địa bàn huyện có nhiều chuyển biến, góp phần rất lớn trong việc phát triển kinh tế-xã hội địa phương.
Qua xem xét tổng số 1.682 văn bản pháp luật do cơ quan có thẩm quyền ban hành trên địa bàn huyện Vĩnh Thạnh cho thấy có 1.666 văn bản áp dụng và 16 văn bản quy phạm pháp luật (10 nghị quyết của Hội đồng nhân dân; 06 chỉ thị của Uỷ ban nhân dân huyện). Đoàn kiểm tra văn bản của Sở Tư pháp Bình Định nhận thấy việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND huyện Vĩnh Thạnh phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Cụ thể hoá kịp thời các văn bản pháp luật của Trung ương và của tỉnh phù hợp với đặc điểm tình hình thực tiễn của địa phương, góp phần tích cực vào việc hoạch định các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội trên địa bàn huyện, ổn định an ninh chính trị và thực hiện chức năng quản lý nhà nước bằng pháp luật ở địa phương. Căn cứ ban hành đúng vào các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, văn bản đang có hiệu lực pháp luật vào thời điểm ban hành; trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo đúng quy trình theo Luật định, đúng thẩm quyền về hình thức và nội dung; thẩm quyền về hình thức theo đúng quy định tại Điều 1, 2 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân; thẩm quyền về nội dung của các văn bản đã ban hành phù hợp với thẩm quyền được pháp luật cho phép, hoặc đã được pháp luật phân công, phân cấp. Nội dung các văn bản quy phạm pháp luật do HĐND và UBND huyện Vĩnh Thạnh ban hành phù hợp với Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; lệnh, quyết định của Chủ tịch nước; nghị quyết, nghị định của Chính phủ; quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND tỉnh Bình Định. Ngoài ra, các văn bản quy phạm pháp luật của Uỷ ban nhân dân huyện Vĩnh Thạnh ban hành có nội dung phù hợp với nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện. Thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản nhìn chung đã thực hiện đúng theo quy định tại Thông tư liên tịch số 55/2005/TTLT-BNV-VPCP ngày 06/5/2005 của liên Bộ Nội vụ, Văn phòng Chính phủ hướng dẫn về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản, gồm: Quốc hiệu, tên cơ quan ban hành văn bản; số và ký hiệu năm ban hành; địa chỉ, ngày, tháng, năm ban hành; tên văn bản, trích yếu nội dung, ngôn ngữ và văn phong pháp luật; nơi nhận, chữ ký, đóng dấu. Tuân thủ các quy định về thủ tục xây dựng, ban hành và công bố văn bản theo quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Công tác lưu trữ thực hiện tại Văn phòng HĐND và UBND huyện Vĩnh Thạnh tương đối đầy đủ; lưu trữ và đánh số thứ tự theo từng loại văn bản, như: nghị quyết, chỉ thị, quyết định.
Tuy nhiên việc xây dựng và ban hành văn bản của HĐND và UBND huyện Vĩnh Thạnh còn một số tồn tại, thiếu sót như: 07 nghị quyết được HĐND huyện Vĩnh Thạnh thông qua ngày 09/01/2008 và có hiệu lực kể từ ngày 17/01/2008 chưa phù hợp với Điều 6 Quy chế hoạt động của HĐND ban hành kèm theo Nghị quyết số 753/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 02/4/2005 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quy định:“Hội đồng nhân dân các cấp họp thường lệ mỗi năm hai kỳ; trường hợp không thể triệu tập kỳ họp thường lệ thì Thường trực HĐND báo cáo để Thường trực HĐND cấp trên trực tiếp xem xét, quyết định...”. Do chưa xác định rõ văn bản quy phạm pháp luật với văn bản áp dụng pháp luật, nên các quyết định của UBND huyện Vĩnh Thạnh ban hành đều là văn bản áp dụng pháp luật. Đoàn kiểm tra xác định nhiều văn bản có các yếu tố cấu thành văn bản quy phạm pháp luật, như: Quyết định số 1216/QĐ-UBND ngày 09/11/2007 của Uỷ ban nhân dân huyện Vĩnh Thạnh v/v ban hành Quy định đấu giá quyền sử dụng đất đối với các lô đất do huyện quản lý; Quyết định số 1146/QĐ-UBND ngày 24/10/2007 của Uỷ ban nhân dân huyện ban hành Quy định tạm thời v/v luân chuyển cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên huyện Vĩnh Thạnh.. là loại văn bản quy phạm pháp luật. Trong khi đó một số Chỉ thị là văn bản quy phạm pháp luật nhưng ban hành dưới dạng văn bản áp dụng pháp luật: Chỉ thị số 01/CT-UBND ngày 10/01/2007 của UBND huyện v/v tổ chức thực hiện các biện pháp cấp bách để phòng chống dịch cúm gia cầm và dịch lở mồm, long móng gia súc; Chỉ thị số 02/CT-UBND ngày 17/01/2007 của UBND huyện v/v phòng trừ dịch hại trên lúa Đông xuân 2006 -2007..
Ngoài ra, một số văn bản ban hành chưa đúng về thẩm quyền như: Quyết định số 1216/QĐ-UBND ngày 09/11/2007 của Uỷ ban nhân dân huyện Vĩnh Thạnh v/v ban hành “Quy định đấu giá quyền sử dụng đất đối với các lô đất do huyện quản lý”. Theo điểm c khoản 1 Điều 16 Quyết định số 216/2005/QĐ-TTg ngày 31.8.2005 của Thủ tướng Chính phủ về việc “ban hành Quy chế đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất” quy định trách nhiệm cho Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh: “Ban hành Quy chế đấu giá tại địa phương theo quy định của Quy chế này”. Như vậy, thẩm quyền về nội dung pháp luật chỉ quy định phân công, phân cấp cho cấp tỉnh quy định và thực tế UBND tỉnh Bình Định đã ban hành Quyết định số 07/2006/QĐ-UBND ngày 11.01.2006 v/v ban hành Quy chế đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất. Như vậy, các văn bản trên chưa phù hợp với quy định Nghị định 135/2003/NĐ-CP ngày 14.11.2003 của Chính phủ về kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật, điểm b, khoản 2 Điều 3 quy định: “… cơ quan, người có thẩm quyền chỉ được ban hành các văn bản phù hợp với thẩm quyền của mình được pháp luật cho phép, hoặc đã được pháp luật phân công, phân cấp”. Qua kiểm tra còn phát hiện hầu hết các quyết định xử phạt vi phạm hành chính thuộc thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch UBND không sử dụng mẫu Quyết định theo quy định tại Nghị định số 134/2003/NĐ-CP ngày 14/11/2003 của Chính phủ.
Qua kiểm tra, Giám đốc Sở Tư pháp đã kiến nghị Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân huyện Vĩnh Thạnh cần có biện pháp chỉ đạo các cơ quan chuyên môn khắc phục những tồn tại, thiếu sót trong công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Hội đồng nhân dân huyện cần tổ chức kỳ họp thứ hai thường lệ mỗi năm hai kỳ theo Quy chế hoạt động của HĐND ban hành kèm theo Nghị quyết số 753/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 02.4.2005 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Văn bản quy phạm pháp luật trước khi trình Uỷ ban nhân dân huyện ban hành phải qua sự thẩm định của cơ quan Tư pháp cùng cấp theo đúng quy định tại Điều 42 của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND. Các văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND huyện Vĩnh Thạnh sau khi được HĐND huyện thông qua hoặc Chủ tịch UBND huyện ký ban hành gửi về Sở Tư pháp để thực hiện chức năng kiểm tra./.
Nguyễn Huỳnh Huyện