Nhận thức rõ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là một bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, Liên đoàn lao động (LĐLĐ) tỉnh Nam định đã quán triệt, triển khai việc thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư TW Đảng và các văn bản pháp luật hiện hành nhằm đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức pháp luật trong công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) trên địa bàn toàn tỉnh. LĐLĐ tỉnh đã thành lập tiểu ban phối hợp tuyên truyền giáo dục pháp luật trong CNVCLĐ theo Quyết định số 184/QĐ-CĐ nhằm triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong CNVCLĐ, xây dựng kế hoạch triển khai đến LĐLĐ các huyện, thành phố, Công đoàn ngành và Công đoàn cơ sở trực thuộc.
Để làm tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tới CNVCLĐ, LĐLĐ tỉnh rất chú trọng đến nội dung, yêu cầu và hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật cũng như hoạt động phối hợp chỉ đạo thực hiện các chương trình và công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện.
Về nội dung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, LĐLĐ tỉnh đã có sự định hướng từng giai đoạn, bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của ngành, lấy tiêu chí đối tượng tuyên truyền là CNVCLĐ làm cơ sở để xây dựng và triển khai kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật, gắn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với thực tiến chấp hành pháp luật. Trong những năm qua, tiểu ban tuyên truyền LĐLĐ tỉnh đã phối hợp tổ chức trên 40 cuộc với hơn 50 nghìn người tham gia tập trung tuyên truyền, phổ biến các văn bản mới ban hành như Bộ luật Lao động, Luật doanh nghiệp, Luật khiếu nại, tố cáo, Luật phòng chống ma tuý, Luật Công đoàn, Luật Bình đẳng giới, Luật Bảo hiểm xã hội và các văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành… Đặc biệt trong năm 2006 đã tập trung tuyên truyền pháp luật về công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí, thực hành tiết kiệm. Sự định hướng đúng và phù hợp về nội dung tuyên truyền, phổ biến pháp luật đã phát huy tác dụng, góp phần nâng cao nhận thức và ý thức về pháp luật của CNVCLĐ.
Những hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật truyền thống tiếp tục được LĐLĐ tỉnh thực hiện có hiệu quả với nhiều cách làm mới, sáng tạo. Căn cứ vào đối tượng cụ thể, tiểu ban tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật của LĐLĐ tỉnh thường xuyên có sự đổi mới cách thức phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với đặc điểm, đối tượng, địa bàn. Trong những năm qua, LĐLĐ tỉnh tổ chức được hàng chục hội nghị, lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho hàng trăm lượt CNVCLĐ; tổ chức các hội thi như thi tìm hiểu pháp luật trật tự an toàn giao thông ở 4 cấp, Hội thi tìm hiểu pháp luật an toàn vệ sinh lao động - phòng cháy chữa cháy thu hút hơn 100 nghìn bài dự thi; xây dựng 60 chuyên mục, viết hàng trăm tin, bài tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, chế độ, chính sách liên quan tới người lao động để phát trên sóng phát thanh truyền hình và đăng tải trong 20 số Bản tin Lao động của Công đoàn Nam Định đã được lưu hành trong hệ thống công đoàn và các công đoàn cơ sở… Trong việc xây dựng Tủ sách pháp luật, thực hiện Quyết định 1767/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Ban pháp luật Tổng liên đoàn, LĐLĐ tỉnh đã xây dựng Tủ sách pháp luật điểm ở một số LĐLĐ huyện, thành phố và cơ sở. Hiện nay có khoảng 20% công đoàn cấp trên cơ sở có Tủ sách pháp luật, một số Tủ sách pháp luật hoạt động tốt như: Tủ sách của LĐLĐ tỉnh, LĐLĐ thành phố,… với nhiều các đầu sách phục vụ cho việc tìm hiểu và nghiên cứu tại cơ sở, trong thời gian tới, các Tủ sách pháp luật dần dần sẽ hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu pháp luật của CNVCLD trong cơ quan, đơn vị.
Để tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong CNVCLĐ, LĐLĐ tỉnh đã thành lập Văn phòng Tư vấn pháp luật. Văn phòng tư vấn pháp luật đã thực hiện chức năng tư vấn miễn phí cho 143 trường hợp với trên 200 lượt người là CNVCLĐ về các chế độ tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, lao động dôi dư… ngoài ra còn thực hiện tư vấn dưới hình thức giải đáp, hướng dẫn những vấn đề có liên quan đến thi hành chế độ chính sách pháp luật: Luật Lao động, Luật Công đoàn hiện hành và các vấn đề pháp luật khác có liên quan. Hướng dẫn, giúp đỡ CNVCLĐ thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, giải quyết tranh chấp lao động, đồng thời chuẩn bị những nội dung, các khía cạnh pháp lý của hợp đồng lao động và những thoả thuận khác.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được hệ thống Uỷ ban kiểm tra Công đoàn các cấp và Ban thanh tra nhân dân ở các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thực hiện thường xuyên, liên tục. LĐLĐ tỉnh đã chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra và phối hợp với Sở Lao động thương binh và xã hội, Bảo hiểm xã hội tỉnh, Thanh tra tỉnh tiến hành 715 cuộc thanh kiểm tra việc thực hiện Bộ luật Lao động của các doanh nghiệp, chú trọng các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, doanh nghiệp mới thành lập. Ngoài ra, còn phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan kiểm tra việc thực hiện pháp luật Lao động và luật Công đoàn nhằm duy trì và làm ổn định quan hệ lao động tại doanh nghiệp, chính sách đối với lao động nữ, công tác an toàn vệ sinh lao động… Thông qua kiểm tra đã phát hiện, uốn nắn, chấn chỉnh, đồng thời hướng dẫn, giúp đỡ các doanh nghiệp tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong việc thực hiện các quy định của pháp luật lao động về thời gian làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, về bảo hộ lao động, về chế độ nâng lương, nâng bậc, về chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, về ký kết hợp đồng lao động và thoả ước lao động tập thể. Coi trọng kiểm tra việc thực hiện Luật Công đoàn trong các cơ quan, tích cực tham gia hoạt động của Hội đồng hoà giải lao động cơ sở, Hội đồng trọng tài cấp tỉnh, Hội thẩm nhân dân toà án các cấp để chủ động tham gia giải quyết tranh chấp lao động, hạn chế để xảy ra đình công, lãn công, góp phần xây dựng quan hệ lao động lành mạnh trong các doanh nghiệp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.
Việc triển khai nghiêm túc, đồng bộ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của LĐLĐ tỉnh Nam Định đã tạo nên sự chuyển biến quan trọng về nhận thức, vai trò, ý nghĩa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong CNVCLĐ, từng bước hình thành văn hoá pháp lý, ý thức chấp hành pháp luật trong đội ngũ CNVCLĐ trên địa bàn tỉnh.
Nguyễn Thị Lệ Huyền