Năm 2007, năm thứ hai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm (2006-2010) theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ XVII, tình hình kinh tế-xã hội của tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục có những biến chuyển tích cực, là năm thứ 2 tỉnh Quảng Ngãi thuộc vào nhóm các tỉnh có mức thu ngân sách khá, dự báo năm 2007 tốc độ tăng trưởng GDP đạt 14%, thu ngân sách trên 1.200 tỷ đồng. Hoà cùng không khí đó, năm qua Sở Tư pháp cũng đã tích cực đẩy mạnh hầu hết các lĩnh vực, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác tư pháp tỉnh nhà từ cơ cấu tổ chức cho đến xây dựng thể chế và triển khai thực hiện nhiệm vụ.
Trước hết, để triển khai thực hiện tốt mọi nhiệm vụ thì điều tiên quyết được lãnh đạo Sở xác định làm nhiệm vụ trọng tâm là kiện toàn về cơ cấu tổ chức. Trên cơ sở Quyết định số 38 ngày 19/7/2006 của Uỷ ban nhân dân tỉnh quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Sở, năm qua lãnh đạo Sở đã tập trung kiện toàn, nâng cao năng lực hoạt động từ các phòng chuyên môn nghiệp vụ, các đơn vị thuộc Sở cho đến phối hợp với các cơn quan liên quan nâng cao hiệu quả hoạt động các lĩnh vực do Sở quản lý như Luật sư, Giám định Tư pháp…Trong công tác tổ chức cán bộ, lãnh đạo Sở tiến hành sắp xếp, bố trí công tác phù hợp với năng lực, sở trường của từng người, thực hiện quy hoạch, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại những cán bộ, công chức có phẩm chất, năng lực vào các chức danh Trưởng, Phó Trưởng phòng, Chấp hành viên THADS; cử đi đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, lý luận chính trị, quản lý nhà nước đáp ứng tiêu chuẩn hoá cán bộ, công chức, viên chức theo chức danh đảm nhiệm; công tác tuyển dụng được đổi mới nên người được tuyển dụng có trình độ chuyên môn khá, đạo đức phẩm chất tốt. Để tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ đồng thời nâng cao trách nhiệm của các phòng chuyên môn nghiệp vụ, Sở đã ban hành Quyết định quy định về chức năng, nhiệm vụ của từng phòng đã góp phần cải cách lề lối làm việc cũng như tạo cơ chế phối hợp nhịp nhàng giữa các phòng trong quá trình giải quyết công việc hàng ngày của Sở. Tư pháp cấp huyện và cấp xã Sở cũng đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 23 về kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực hoạt động để đội ngũ này đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Quyết tâm đẩy mạnh các lĩnh vực công tác được thể hiện khá rõ tại chương trình công tác năm 2007 của Sở vì vậy đã tạo được sự chủ động rất lớn cho các phòng, đơn vị trực thuộc ngay từ những ngày đầu năm triển khai thực hiện nhiệm vụ. Trong đó có thể nhận thấy công tác văn bản tiếp tục có những chuyển biến mới, trước hết Sở trình UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 10/2007/CT-UBND về tăng cường công tác kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh, đồng thời tiến hành kiểm tra tra 43.682 văn bản các loại, phát hiện 898 văn bản các loại có sai sót, qua đó kiến nghị hủy bỏ, bãi bỏ, sửa đổi bổ sung và thay thế 56 văn bản quy phạm pháp luật; thẩm định tính pháp lý 126 dự thảo văn bản QPPL, đạt 203 % kế hoạch đề ra; tiến hành rà soát văn bản trên các lĩnh vực gia nhập WTO, Luật cư trú, kinh doanh bất động sản, chiến lược biển và quy hoạch. Đặc biệt trong năm 2007, Sở Tư pháp đã tiến hành rà soát văn bản về đất đai do HĐND và UBND tỉnh ban hành từ năm 1996 đến năm 2007 góp phần giúp cho việc thực thi các văn bản thuộc lĩnh vực này được thuận lợi và đảm bảo quy định của pháp luật.
Phổ biến giáo dục pháp luật cũng là một trong những lĩnh vực hoạt động khá hiệu qủa và sôi nỗi. Năm 2007 cũng là năm cuối cùng thực hiện chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật 2003-2007 theo tinh thần Quyết định số 13 của Thủ tướng Chính phủ vì vậy ngay từ đầu năm Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo khá toàn diện bằng việc ban hành Chỉ thị số 02 đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh, Quyết định số 01 ban hành Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2007 và Quyết định số 03 ban hành Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2007-2010 của tỉnh Quảng Ngãi. Trên cơ sở đó, Sở Tư pháp tham mưu UBND tỉnh tổ chức 05 Hội nghị triển khai 10 Luật, Pháp lệnh và 06 văn bản dưới luật cho các bộ chủ chốt của cấp tỉnh và cấp huyện, đồng thời tổ chức tập huấn về nghiệp vụ công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho đội ngũ cán bộ Tư pháp cấp huyện, cấp xã và báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật; cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật về giáo dục” đã thu hút mạnh mẽ cán bộ và nhân dân trên toàn tỉnh tham gia dự thi với trên 160.000 bài; Đặc san Tư pháp ngày càng khẳng định là phương tiện tuyên truyền, phổ biến pháp luật và phản ánh hoạt động của ngành hiệu quả, được bạn đọc gần xa quan tâm. Các Câu lạc bộ “Tuổi trẻ phòng chống tội phạm” có nhiều buổi sinh hoạt thiết thực, góp phần ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật trong nhà trường. Các trụ tin phòng chống tội phạm do Sở đầu tư ở các Câu lạc bộ này thường xuyên được cập nhật thông tin nên thu hút khá đông học sinh tìm hiểu. Trang thông tin điện tử của Sở cập nhật hơn 1.000 tin, bài các loại, được UBND tỉnh đánh giá là một trong những trang đứng đầu của tỉnh. Năm qua có thể nói công tác phối hợp với các ngành liên quan thực hiện phổ biến pháp luật được Sở Tư pháp thực hiện khá tốt như với Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh mở chuyên mục “Tìm hiểu pháp luật” phát hàng tuần trên sóng của Đài; với Thường trực Ban an toàn giao thông tỉnh in và cấp phát 60.000 tờ rơi, 4.500 tờ áp phích, 200 bộ tài liệu tuyên truyền về an toàn giao thông; với Hội nông dân tỉnh tập huấn nâng cao nhận thức pháp luật cho cán bộ Hội Nông dân, Tổ trưởng Tổ hoà giải, cán bộ thuộc chi, tổ hội nông dân tại 13 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh; với Sở Văn hóa-Thông tin tập huấn nghiệp vụ hòa giải, xây dựng hương ước, quy ước cho cán bộ cấp xã 07 huyện miền núi, hải đảo. Những kết quả trên đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao nhận thức pháp luật cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn tỉnh và là một sự cố gắng lớn của đội ngũ cán bộ và cộng tác viên làm công tác phổ biến pháp luật.
Công tác Thi hành án dân sự cũng có nhiều đột phá, giải quyết nhiều vụ án khó, phức tạp, tồn đọng nhiều năm đưa tỷ lệ số việc thi hành xong đạt 79%, thi hành xong hoàn toàn đạt 70% trên tổng số việc có điều kiện thi hành, số tiền thực thu gần 30 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 68%, đáp ứng niềm tin của các tổ chức và công dân vào cơ quan Thi hành án, góp phần mang lại sự công bằng cho xã hội.
Lĩnh vực hành chính tư pháp hoạt động tích cực, các thủ tục thuộc lĩnh vực này thường xuyên được rà soát và loại bỏ những khâu, giấy tờ không cần thiết. Cơ chế một cửa tại chỗ tiếp tục phát huy hiệu quả, hồ sơ yêu cầu của các tổ chức và công dân tại Phòng Công chứng số I và Phòng Hành chính Tư pháp được giải quyết nhanh chóng, kịp thời và đúng pháp luật, hầu hết đều đảm bảo về thời gian và không có hồ sơ nào tồn đọng. Các hoạt động bổ trợ tư pháp nhìn chung đáp ứng yêu cầu của công dân, tổ chức và các cơ quan tiến hành tố tụng. Tổ chức giám định pháp y và Phòng kỹ thuật hình sự thuộc Công an tỉnh đã thực hiện được 975 vụ việc, giúp cơ quan tiến hành tố tụng làm sáng tỏ nhiều vụ án. Các Văn phòng Luật sư đã tham gia bào chữa, đại diện tổng số 261 vụ, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân.
Các hoạt động tư pháp khác như trợ giúp pháp lý, đấu giá tài sản, thanh tra hoạt động năng nỗ và mang lại kết quả khích lệ. Trung tâm Trợ giúp pháp lý đã trực tiếp tư vấn pháp luật cho hơn 750 trường hợp, trợ giúp pháp lý lưu động ở 30 xã trên địa bàn tỉnh đã kịp thời giải toả vướng mắc pháp luật cho người dân, hạn chế phát sinh khiếu kiện từ cơ sở. Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản có nhiều cố gắng, chủ động khai thác nguồn tài sản, đã tổ chức bán đấu giá thành trên 50 hợp đồng, qua đấu giá số tài sản này đã tăng hơn 2,3 tỷ đồng so với giá khởi điểm. Thanh tra Sở tham mưu cho Giám đốc Sở giải quyết tốt các đơn thư khiếu kiện, không để đơn thư nào tồn đọng.
Có thể nói năm 2007 các điều kiện hoạt động vẫn chưa thật sự thuận lợi, song nhờ sự quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo của Tỉnh uỷ, HĐND và UBND tỉnh nên Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức triển khai kịp thời và có hiệu quả, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực công tác, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội và ổn định tình hình an ninh-chính trị của tỉnh nhà./.
Cao Nguyên