Thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chiều ngày 21/09/2023 Bộ Tư pháp tổ chức họp thẩm định dự thảo Nghị định quy định xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật. Đồng chí Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính chủ tịch Hội đồng thẩm định, chủ trì cuộc họp.
Tham dự cuộc họp là các thành viên Hội đồng thẩm định bao gồm đại diện các bộ, ngành: Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, Hội điện ảnh Việt Nam… và đại diện một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp.
Đa số thành viên Hội đồng thẩm định cho rằng, việc xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật cho thấy về đối tượng áp dụng, như: trong lĩnh vực điện ảnh cần quy định rõ hơn cho phù hợp với Luật Điện ảnh năm 2022; bổ sung quy định tiêu chuẩn về giải thưởng độc lập cho tác phẩm kịch; bổ sung quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn giải thưởng đối với cụm tác phẩm, cụm công trình; bổ sung quy định về quyền tác giả, quyền liên quan đối với tác phẩm, công trình của đồng tác giả; bổ sung quy định về văn bản cam kết, thỏa thuận ủy quyền đại diện đứng tên nộp hồ sơ đối với tác giả đã chết. Mặt khác, về trình tự, thủ tục xét tặng cần điều chỉnh cho khoa học hơn, sửa đổi một số quy định còn lặp lại quy định của Luật Thi đua, khen thưởng hiện hành chưa bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật như nguyên tắc xét tặng, thời gian xét tặng và công bố “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật. Từ những lý do nêu trên, để triển khai thi hành hiệu quả Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 và bảo đảm trình tự, thủ tục xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật, việc xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 90/2014/NĐ-CP và Nghị định số 133/2018/NĐ-CP là cần thiết.
.jpg)
Các thành viên Hội đồng thẩm định cho ý kiến cụ thể các nội dung sau của Dự thảo Nghị định:
Một là, quy định điều kiện và tiêu chuẩn xét tặng hoặc truy tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật cho tác giả là công dân Việt Nam có tác phẩm, công trình văn học, nghệ thuật được xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” phải trung thành với Tổ quốc, chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tác giả là người nước ngoài có tác phẩm, công trình văn học, nghệ thuật, nghiên cứu về Việt Nam được xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” phải tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, luật pháp và phong tục tập quán tốt đẹp của Việt Nam có tác phẩm, công trình văn học, nghệ thuật xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước”.
Hai là, quy định tiêu chuẩn xét tặng hoặc truy tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” về văn học, nghệ thuật đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể như sau: a) Đối với những tác phẩm, công trình được công bố, sử dụng từ năm 1993 trở về trước: Đặc biệt xuất sắc; có giá trị rất cao về văn học, nghệ thuật, về nội dung tư tưởng; Có tác dụng lớn phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, có ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sống Nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và sự phát triển nền văn học, nghệ thuật Việt Nam. b) Đối với những tác phẩm, công trình được công bố, sử dụng sau năm 1993. Ngoài những quy định về tiêu chuẩn: Đặc biệt xuất sắc; có giá trị rất cao về văn học, nghệ thuật, về nội dung tư tưởng; Có tác dụng lớn phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, có ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sống Nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và sự phát triển nền văn học, nghệ thuật Việt Nam.
Ba là, quy định tổ chức và nguyên tắc làm việc của Hội đồng xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật: Hội đồng xét tặng được thành lập ở từng cấp, theo từng lần xét tặng, bao gồm: Hội đồng cấp cơ sở; Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước và Hội đồng cấp Nhà nước. Quy định cụ thể số lượng, thành phần của từng cấp Hội đồng.
Bốn là, quy định hồ sơ, cách thức gửi hồ sơ, trình tự, thủ tục xét tặng hoặc truy tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật của 03 cấp Hội đồng; quy định chi tiết về quyền tác giả để có căn cứ giải quyết những nội dung liên quan đến vấn đề đồng tác giả; quy định cụ thể về thời gian sau khi kết thúc cuộc họp của Hội đồng các cấp thì cơ quan thường trực của Hội đồng có trách nhiệm thông báo bằng văn bản về kết quả xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật đến Hội đồng cấp dưới; quy định cụ thể về thời gian khi Hội đồng cấp dưới nhận được văn bản thông báo kết quả của Hội đồng cấp trên phải có trách nhiệm thông báo bằng văn bản đến các tác giả có hồ sơ đề nghị xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật. Các quy định này tạo điều kiện thuận lợi cho từng cấp xét tặng, nhất là ở cấp Hội đồng cấp cơ sở; bảo đảm sự minh bạch, thuận lợi và khoa học, thống nhất ở từng cấp xét tặng
Kết luận cuộc họp, bà Nguyễn Thị Hạnh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến của thành viên Hội đồng thẩm định, tiếp tục rà soát, chỉnh lý dự thảo Nghị định. Trên cơ sở kết quả cuộc họp Hội đồng thẩm định, Bộ Tư pháp sẽ khẩn trương hoàn thành báo cáo thẩm định./.