Thực hiện Kế hoạch công tác năm 2022 của Cục Con nuôi đã được phê duyệt tại Quyết định số 122/QĐ-BTP ngày 27/01/2022 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Quyết định số 72/QĐ-CCN ngày 18/02/2022 của Cục trưởng Cục Con nuôi phê duyệt Kế hoạch tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tập huấn và các đoàn kiểm tra, khảo sát của Cục Con nuôi tại địa phương năm 2022, Cục Con nuôi tổ chức đoàn kiểm tra công tác nuôi con nuôi tại địa bàn tỉnh Điện Biên và tỉnh Lai Châu từ ngày 26/4 đến ngày 28/4/2022.
Tại mỗi địa phương, Đoàn công tác do đồng chí Đặng Trần Anh Tuấn, Quyền Cục trưởng Cục Con nuôi làm Trưởng đoàn đã phối hợp với Sở Tư pháp trực tiếp làm việc với một địa bàn cấp huyện để kiểm tra công tác đăng ký nuôi con nuôi trong nước, đồng thời tổ chức họp liên ngành với sự tham gia của Sở Tư pháp, Sở Lao động – Thương binh và xã hội, Công an tỉnh, và các cơ sở nuôi dưỡng để trao đổi về tình hình giải quyết nuôi con nuôi nhằm thúc đẩy, khơi thông công tác này trên địa bàn tỉnh.
Về công tác nuôi con nuôi trong nước, Đoàn kiểm tra đã đến làm việc tại Phòng Tư pháp thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên và Phòng Tư pháp huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, kiểm tra trực tiếp 59 hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi trong nước (19 hồ sơ của 5/12 xã, phường tại thành phố Điện Biên Phủ và 40 hồ sơ của 5/18 xã, thị trấn của huyện Phong Thổ). Về cơ bản, việc đăng ký nuôi con nuôi được thực hiện đúng thẩm quyền, đa số các hồ sơ đảm bảo đầy đủ giấy tờ theo quy định pháp luật, việc vào sổ đăng ký nuôi con nuôi được thực hiện đầy đủ, việc theo dõi tình hình phát triển của trẻ em được nhận làm con nuôi bước đầu đã được thực hiện nghiêm túc ở một số xã.
Qua công tác kiểm tra hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi trong nước tại hai địa phương, Đoàn đã kịp thời trao đổi, hướng dẫn, giải đáp những vướng mắc, khó khăn về nghiệp vụ đăng ký nuôi con nuôi trong nước do các Phòng Tư pháp nêu trong buổi kiểm tra, qua đó giúp cho đội ngũ công chức tư pháp - hộ tịch tham dự nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ nhằm bảo đảm việc đăng ký nuôi con nuôi trong nước tuân thủ các quy định về thẩm quyền, thành phần hồ sơ, quy trình thực hiện, lập và quản lý sổ, biểu mẫu.
Tại cuộc họp liên ngành về tình hình giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài với sự tham gia của đồng chí Phạm Đình Quế, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Điện Biên và đồng chí Lê Thanh Hải, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lai Châu, qua báo cáo của Sở Tư pháp cho thấy Điện Biên và Lai Châu đều là các địa phương chưa từng tham gia vào công tác này. Trong khi đó, Điện Biện và Lai Châu là các địa bàn có số lượng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tương đối lớn. Tại buổi làm việc, đồng chí Trưởng đoàn đã đề nghị các cơ quan, ban ngành tại hai địa phương tăng cường công tác phối hợp liên ngành, quan tâm hơn nữa đến lĩnh vực nuôi con nuôi, chú trọng công tác rà soát, đánh giá nhu cầu của trẻ em để lựa chọn hình thức chăm sóc thay thế phù hợp, tránh để các trẻ em sống lâu dài trong các cơ sở nuôi dưỡng. Với tinh thần “trao đi yêu thương để nhận lại yêu thương”, việc giải quyết nuôi con nuôi cũng là một biện pháp giúp giảm tải gánh nặng xã hội, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước đồng thời tạo cơ hội để nhiều trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được sống trong môi trường gia đình.
Thay mặt đoàn công tác, đồng chí Trưởng đoàn đã đề nghị các cơ quan, ban ngành tại hai địa phương cần tăng cường, đổi mới phương thức phối hợp liên ngành để bảo đảm trẻ em có hoàn cảnh khó khăn tại địa phương được sống trong môi trường gia đình lâu dài, bền vững thông qua việc đánh giá nhu cầu tìm gia đình thay thế của của trẻ và chuyển đổi các hình thức chăm sóc thay thế phù hợp, trong đó có nuôi con nuôi. Đồng thời, qua công tác kiểm tra, Đoàn cũng có cơ hội lắng nghe, trao đổi về những vướng mắc, khó khăn, kiến nghị, đề xuất của địa phương trong quá trình triển khai thi hành pháp luật nuôi con nuôi để phục vụ cho việc nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực này.
Theo chương trình làm việc, Đoàn công tác đã đến thăm và tặng quà cho Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Điện Biên và Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Lai Châu. Đoàn đã trao đổi với Lãnh đạo Trung tâm về tình hình chăm sóc, nuôi dưỡng các trẻ em. Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Điện Biên hiện đang nuôi dưỡng 74 trẻ em, Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Lai Châu hiện đang nuôi dưỡng 61 trẻ em. Các trẻ em này chủ yếu là người dân tộc có hoàn cảnh khó khăn, được cha, mẹ gửi vào Trung tâm để được chăm sóc, nuôi dưỡng và tuỳ điều kiện, hoàn cảnh có thể được gia đình đón về. Theo phản ánh của Trung tâm, cũng do đặc thù này nên khi thực hiện rà soát, đánh giá nhu cầu được nhận làm con nuôi đối với các trẻ em, Trung tâm gặp nhiều khó khăn khi trao đổi, tìm hiểu nguyện vọng của trẻ em cũng như gia đình của trẻ em về việc cho trẻ em làm con nuôi do nhận thức của người dân về nuôi con nuôi còn nhiều hạn chế. Thay mặt Đoàn công tác, đồng chí Trưởng đoàn cũng đề nghị các Trung tâm thường xuyên quan tâm, đánh giá việc trẻ em có nhu cầu được nhận làm con nuôi để có biện pháp chuyển đổi hình thức chăm sóc thay thế phù hợp vì lợi ích tốt nhất của trẻ em, đồng thời đề nghị các cơ quan, ban ngành ở địa phương có biện pháp truyền thông hiệu quả để nâng cao nhận thức quyền trẻ em được sống trong môi trường gia đình thông qua hình thức nuôi con nuôi.
Hai tỉnh Điện Biên và Lai Châu đều ghi nhận và đánh giá cao hiệu quả tại các buổi làm việc của Đoàn kiểm tra, đồng thời bày tỏ mong muốn Cục Con nuôi, Bộ Tư pháp tăng cường tổ chức các hoạt động kiểm tra, tập huấn để nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ công chức tư pháp các cấp, kịp thời tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong việc giải quyết nuôi con nuôi ở địa phương./.
Vũ Thanh Vân