Thực hiện Quyết định số 122/QĐ-BTP ngày 27/01/2022 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp phê duyệt Kế hoạch công tác năm 2022 của Cục Con nuôi và Quyết định số 72/QĐ-CCN ngày 18/02/2022 của Cục trưởng Cục Con nuôi phê duyệt Kế hoạch tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tập huấn và các đoàn kiểm tra, khảo sát của Cục Con nuôi tại địa phương năm 2022, ngày 21, 22/4/2022, Cục Con nuôi tổ chức đoàn kiểm tra công tác nuôi con nuôi lần lượt trên địa bàn tỉnh Hà Nam và tỉnh Nam Định.
Tại mỗi địa phương, Đoàn công tác do đồng chí Đặng Trần Anh Tuấn, Quyền Cục trưởng Cục Con nuôi làm Trưởng đoàn với sự tham gia của đồng chí Vũ Xuân Thủy, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Hà Nam và đồng chí Nguyễn Văn Lý, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Nam Định đã trực tiếp kiểm tra hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi trong nước của một số xã trên địa bàn huyện Thanh Liêm (tỉnh Hà Nam) và huyện Trực Ninh (tỉnh Nam Định), sau đó có buổi làm việc liên ngành với Sở Tư pháp, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Công an tỉnh, Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh.
Về công tác nuôi con nuôi trong nước, theo báo cáo của các địa phương, từ 01/01/2011 đến 31/12/2021, tỉnh Hà Nam đã thực hiện đăng ký 144 trường hợp, tỉnh Nam Định đã thực hiện đăng ký 386 trường hợp. Kết quả kiểm tra hồ sơ trực tiếp tại huyện Thanh Liêm và huyện Trực Ninh cho thấy, về cơ bản việc đăng ký nuôi con nuôi được thực hiện đúng thẩm quyền, đa số các hồ sơ đảm bảo đầy đủ giấy tờ theo quy định, việc vào sổ đăng ký nuôi con nuôi được thực hiện nghiêm túc, việc theo dõi tình hình phát triển của trẻ em được nhận làm con nuôi bước đầu đã được thực hiện nghiêm túc ở một số xã.
Thông qua công tác kiểm tra hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi trong nước tại hai địa phương, Đoàn đã kết hợp trao đổi, hướng dẫn, giải đáp những vướng mắc, khó khăn về nghiệp vụ đăng ký nuôi con nuôi trong nước do các Phòng Tư pháp, Sở Tư pháp nêu trong buổi kiểm tra, qua đó giúp cho đội ngũ công chức tư pháp - hộ tịch tham dự nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ nhằm bảo đảm việc đăng ký nuôi con nuôi trong nước tuân thủ các quy định về thẩm quyền, thành phần hồ sơ, quy trình thực hiện và biểu mẫu.
Về tình hình giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài, qua báo cáo Sở Tư pháp, trao đổi của các cơ quan, ban ngành liên quan tại địa phương cho thấy Hà Nam và Nam Định là những địa phương đều đã tham gia vào công tác giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài nhưng chủ yếu giải quyết các trường hợp nhận con riêng, cháu ruột làm con nuôi. Từ ngày 01/01/2011 đến ngày 31/12/2021, tỉnh Hà Nam giải quyết được 21 trường hợp (19 trường hợp thuộc diện con riêng, 02 trường hợp nhận được nhận đích danh là trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo), tỉnh Nam Định giải quyết được 30 trường hợp (tất cả đều thuộc diện con riêng, cháu ruột). Nhìn chung, việc giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài được thực hiện đúng quy định.
Thay mặt đoàn công tác, đồng chí Trưởng đoàn đã đề nghị các cơ quan, ban ngành tại hai địa phương tăng cường công tác phối hợp liên ngành, quan tâm hơn nữa đến lĩnh vực nuôi con nuôi, chú trọng công tác rà soát, đánh giá nhu cầu của trẻ em để lựa chọn hình thức chăm sóc thay thế phù hợp cho các trẻ em, tránh để các trẻ em sống lâu dài trong các cơ sở nuôi dưỡng; đổi mới truyền thông về việc nâng cao nhận thức quyền trẻ em được sống trong môi trường gia đình thông qua các hình thức chăm sóc thay thế, trong đó có nuôi con nuôi. Đồng thời, qua công tác kiểm tra, Đoàn cũng có cơ hội lắng nghe, trao đổi về những vướng mắc, khó khăn, kiến nghị, đề xuất của địa phương trong quá trình triển khai thi hành pháp luật nuôi con nuôi để phục vụ cho việc nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực này.
Đoàn công tác đã đến thăm và tặng quà cho Trung tâm công tác xã hội tỉnh Hà Nam và Trung tâm bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Nam Định (cơ sở 2 tại xã Lộc An, thành phố Nam Định). Đoàn đã trao đổi với Lãnh đạo các trung tâm về tình hình chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Trung tâm công tác xã hội tỉnh Hà Nam hiện đang quản lý 139 đối tượng, trong đó, trẻ em có hoàn cảnh cảnh đặc biệt là 22 trẻ em (chủ yếu là trẻ em lớn tuổi), Trung tâm bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh Nam Định hiện đang nuôi dưỡng, chăm sóc 219 đối tượng, trong đó có 76 trẻ em (chủ yếu thuộc diện khuyết tật, học nghề). Các trẻ em này đa số được cha, mẹ đẻ gửi vào Trung tâm để được dạy nghề, phục hồi chức năng hoặc có cha, mẹ đang chấp hành hình phạt tù. Lãnh đạo hai Trung tâm đã bày tỏ sự cảm ơn tới Cục Con nuôi đã về thăm, trao tặng quà cho các cháu và lắng nghe những chia sẻ về tình hình và những khó khăn của Trung tâm. Về phía Cục Con nuôi, đồng chí Trưởng đoàn cũng đề nghị các Trung tâm thường xuyên quan tâm, đánh giá việc trẻ em cần được nhận làm con nuôi để có biện pháp chuyển đổi hình thức chăm sóc thay thế phù hợp cho các cháu.
Hai địa phương đánh giá cao cách thức làm việc của đoàn kiểm tra và mong muốn Cục Con nuôi tăng cường tổ chức hoạt động kiểm tra để giúp địa phương kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong công tác giải quyết việc nuôi con nuôi, đồng thời nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ công chức - tư pháp hộ tịch cấp xã, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc, giáo dục trẻ em tại địa phương./.
Nguyễn Thị Phương Thu