Trong buổi sáng ngày 23/3/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương khóa X khai mạc sáng 22-3 với ba công việc chính. Một là thảo luận và thông qua các dự thảo văn kiện trình Đại hội XI, bao gồm: Cương lĩnh chính trị (bổ sung, phát triển); chiến lược phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) 2011-2020; báo cáo chính trị của Trung ương khóa X; báo cáo tổng kết việc thi hành Điều lệ Đảng và đề xuất, bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng. Hai là thảo luận về phương hướng nhân sự Trung ương khóa XI. Ba là quyết định về số lượng và định hướng phân bổ đại biểu tham dự Đại hội XI.
Phát biểu khai mạc, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh nói các dự thảo văn kiện trình Đại hội XI sau khi được thảo luận, hoàn thiện ở Hội nghị Trung ương 12 sẽ được công bố lấy ý kiến đại hội đảng bộ các cấp và ý kiến nhân dân. Các văn kiện này phải thể hiện đường lối chính trị của Đảng, là ngọn cờ tập hợp, cổ vũ, động viên quần chúng. Đây là vấn đề quyết định vận mệnh của Đảng và của dân tộc, vì vậy quá trình xây dựng đường lối chính trị của Đảng phải phát huy dân chủ, phát huy trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, trước hết là của Ban Chấp hành Trung ương.
Cũng theo Tổng Bí thư, dự thảo Cương lĩnh và dự thảo chiến lược phát triển KT-XH 10 năm đã được thảo luận qua hai kỳ hội nghị Trung ương. Ý kiến khác nhau giờ không còn nhiều nhưng lại rất quan trọng, cần thảo luận để có thống nhất cao. Sửa đổi Điều lệ Đảng đã được thảo luận và đi đến thống nhất cao về sự cần thiết tại Hội nghị Trung ương 11. Tại hội nghị này, Trung ương sẽ đi sâu thảo luận báo cáo tổng kết việc thi hành Điều lệ Đảng khóa X và xem xét, quyết nghị những nội dung đề nghị bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng để lấy ý kiến đại hội các cấp trước khi trình Đại hội XI. Về nội dung này, Tổng Bí thư nhấn mạnh quan điểm là chỉ bổ sung, sửa đổi những gì đã được thực tiễn chứng minh là đúng đắn, cần thiết và phổ biến; phát huy dân chủ, trí tuệ trong thảo luận, bảo đảm sự thống nhất cao trong toàn Đảng về những nội dung bổ sung, sửa đổi.
Định hướng nhân sự cấp tỉnh ủy, thành ủy đã được Trung ương thảo luận, quyết định ở hội nghị trước. Đến Hội nghị 12 này, Trung ương sẽ thảo luận về phương hướng công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa XI. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để giúp Đại hội XI bầu ra Trung ương khóa mới đủ tài, đức, gánh vác sự nghiệp lãnh đạo đất nước trong giai đoạn mới. Về nội dung này, Tiểu ban Nhân sự đã mở các hội nghị xin ý kiến của thường vụ các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương và các vị nguyên lãnh đạo Đảng, nhà nước.
Tổng Bí thư đề nghị Trung ương tập trung phân tích, làm rõ các nội dung về tiêu chuẩn, số lượng, cơ cấu, độ tuổi, về quy trình giới thiệu và lựa chọn nhân sự, để qua đó chúng ta xây dựng được phương hướng công tác nhân sự phù hợp. Đây là cơ sở để Đại hội XI lựa chọn và bầu ra Ban Chấp hành Trung ương khóa mới, đủ năng lực về lý luận và thực tiễn, có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống trong sáng, được tín nhiệm cao trong Đảng cũng như với nhân dân, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Hội nghị Trung ương 12 sẽ kéo dài đến ngày 28-3.
2. Báo Kinh tế và Đô thị có bài Trên sốt sắng, dưới thờ ơ. Bài báo phản ánh: Hà Nội được đánh giá là địa phương đi đầu cả nước về chính sách thu hút, đãi ngộ nhân tài. Từ năm 2002, thành phố đã có cơ chế riêng với kinh phí cho Quỹ Phát triển tài năng này lên tới 5 tỷ đồng/năm.Cán bộ đi học cao học ngoài việc được hỗ trợ tiền học phí, còn có thêm 1,5 lần mức lương tối thiểu/tháng và kinh phí bảo vệ luận văn Thạc sĩ là 30 lần mức lương tối thiểu và 80 lần đối với bằng Tiến sĩ. Những quy định trên thể hiện sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo thành phố đối với công tác cán bộ, nhất là cán bộ trẻ. Nhưng buồn thay, sự sốt sắng này của lãnh đạo cấp trên lại chưa nhận được sự hưởng ứng ở bên dưới, nếu không nói là sự thờ ơ… Bởi thế nên 6 năm qua, Hà Nội mới tuyển được... hơn 80 thủ khoa vào các cơ quan của thành phố, mà trong số đó không ít người đã dứt áo ra đi.
Thực tế hiện nay vẫn còn nhiều trường hợp cán bộ cấp ủy cơ sở (xã, phường, thị trấn) đều là cán bộ nghỉ hưu, mất sức. Nếu còn trẻ thì thường là do không có khả năng thoát ly (nông thôn), không có việc làm (nội thị) mới chấp nhận tham gia công tác ở phường, xã. Vì vậy, nếu giới thiệu vào cấp ủy những cán bộ trẻ, nhiều người (cán bộ lớp trước) rất băn khoăn. Song cũng có một thực trạng là nhiều cấp ủy Đảng chưa quan tâm, chưa coi trọng việc phát hiện, tạo nguồn quy hoạch cán bộ trẻ... , thậm chí có một số người không muốn rút, nên cán bộ trẻ khó có cơ hội tham gia cấp ủy. Xin trích dẫn nhận định của một vị lãnh đạo Sở Nội vụ: Thành phố có kinh phí, giao kế hoạch... nhưng có không ít sở, ban, ngành thiếu quan tâm nên không đạt. Thậm chí nhiều chính sách của thành phố chưa đến được lãnh đạo các cơ quan, nên cũng không đến được với cán bộ, công chức trẻ. Số đông cơ quan hầu như không quan tâm đến việc đào tạo, quy hoạch sử dụng cán bộ trẻ.
Hệ quả của vấn đề này là tỷ lệ cán bộ trẻ trong cơ cấu cấp ủy của Hà Nội hiện rất thấp (chiếm 9,8% cấp xã và 2,2% cấp quận, huyện). Ngay kết quả Đại hội Đảng bộ cơ sở thí điểm của 113 Đảng bộ mới đây, tỷ lệ cán bộ trẻ được bầu vào cấp ủy cũng chỉ chiếm 2,3%.
Từ thực tế trên,có thể thấy công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ trẻ ở Thủ đô cần được tiến hành một cách tích cực và quyết liệt hơn nữa mới đạt được chủ trương cơ cấu 15% cán bộ trẻ trong cấp ủy khóa mới 2010 - 2015 của Trung ương và Thành ủy.
3. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 22-3, Hội thảo quốc tế “Tăng trưởng và giảm nghèo tại các nước châu Á đang phát triển giai đoạn sau khủng hoảng” do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đồng tổ chức đã diễn ra tại Hà Nội. Tham dự hội thảo có trên 140 đại biểu cao cấp đến từ 16 nước trong khu vực châu Á và châu Phi, đại diện các tổ chức quốc tế song phương và đa phương…
Phát biểu tại hội thảo, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Giàu cho rằng để đảm bảo tăng trưởng kinh tế bền vững trong dài hạn, các nhà hoạch định chính sách châu Á cần nhanh chóng xác định mô hình và giải pháp phát triển kinh tế - xã hội phù hợp trong tình hình mới, trong đó chú trọng ổn định kinh tế vĩ mô, đổi mới cơ cấu, đầu tư cơ sở hạ tầng và đảm bảo an sinh xã hội.
Phát biểu ngay sau khi hội thảo kết thúc, ông John Lipsky, Phó Tổng Giám đốc thứ nhất của IMF cho rằng, châu Á hiện đang là khu vực kinh tế năng động nhất thế giới. Những nước đang phát triển như Việt Nam đã vượt qua khủng hoảng và nếu có chính sách tốt trong giai đoạn tiếp theo thì sẽ đạt mức tăng trưởng cao hơn.
Ông Anoop Singh, Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương của IMF dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay sẽ quay trở lại mức 6% và đây là điều kiện tốt để giảm thâm hụt ngân sách: “Với đà phát triển như hiện nay, kinh tế Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng đến 8%. Chúng tôi mong rằng kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm sắp tới của Việt Nam sẽ tạo nền tảng cho mục tiêu này”.
4. Báo Thanh niên phản ánh: VN chưa phải là nước xuất khẩu mạnh trên thế giới nhưng nằm trong tốp đầu ở một số ngành hàng như nông thủy sản, giày da, dệt may... Thế nhưng các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu không làm chủ được vị thế nhất, nhì của mình, thậm chí nhiều khi còn bị động đến khốn đốn. Đặc biệt đối với hai mặt hàng gạo và cà phê. Đã hơn một tháng nay Vinacafe chưa ký được một hợp đồng xuất khẩu nào. Đây là hiện tượng bất thường đối với một tổng công ty xuất khẩu cà phê hàng đầu VN và càng bất thường hơn khi nhu cầu cà phê trên thế giới tăng khá mạnh sau cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu. Sở dĩ Vinacafe trong tình trạng “nội bất xuất” là vì tổng công ty này không muốn lỗ. Trên thực tế, giá cà phê thế giới trong thời gian qua liên tục sụt giảm. Đơn hàng gần nhất mà Vinacafe bán có giá từ 1.250-1.260 USD/tấn, nhưng hiện giá khách hàng chào mua không quá 1.180 USD-1.200 USD/tấn. Theo Hiệp hội Cà phê ca cao VN (Vicofa), giá cà phê hiện nay giảm 44% so với cùng kỳ và đang có xu hướng giảm tiếp trong khi sản lượng cà phê dự báo năm nay giảm 20-30%. Vicofa cho biết năm nay xuất khẩu cà phê của VN, nếu tình hình không cải thiện, cố gắng lắm cũng chỉ được 1 tỉ USD so với 1,7 tỉ USD năm ngoái.
Vấn đề đặt ra là, tại sao VN, nước xuất khẩu số 1 thế giới về cà phê robusta lại phụ thuộc vào khách hàng thay vì chủ động phần giá? Làm cách nào mà người mua có thể khống chế được giá đối với người bán? Câu trả lời là các DN xuất khẩu VN quá phụ thuộc vào sàn giao dịch nông sản London. Giá cà phê VN được xác định dựa vào sàn giao dịch này. Nhà nhập khẩu cũng dựa vào đó để trừ lùi đơn giá của cà phê VN. Nói cách khác dễ hiểu, giá chào mua của nhà nhập khẩu được tính bằng giá giao dịch tại sàn vào thời điểm xác định trừ đi các chi phí (vận chuyển, bảo hiểm…). Điều này cũng có nghĩa là giá bán của DN cà phê VN không bao giờ bằng với giá giao dịch ở sàn London và các DN không làm gì được để thay đổi tình hình. Giá cà phê VN từng bị khống chế bởi những nhà nhập khẩu và lên sàn giao dịch thế giới được xem là cách để giải quyết tình trạng này. Thế nhưng giải pháp đó đang bộc lộ những bất lợi mới.
Ông Đỗ Hà Nam, Phó chủ tịch Vicofa, cho biết các quỹ đầu cơ đang tạo ra những đợt “ép” giá đối với cà phê thông qua các sàn giao dịch hàng hóa. Các quỹ đầu cơ đã từng làm mưa làm gió hồi 2008 để đẩy giá nông sản lên những điểm cực và bây giờ họ đang làm ngược lại. Họ biết khá rõ những hạn chế của DN cà phê VN, đó là thiếu vốn và thiếu bình tĩnh trong kinh doanh. Thông qua việc khống chế giá, họ thực sự gây áp lực và buộc DN phải bán tống bán tháo trước sức ép khoản vay đến hạn. Kết quả là trong thời gian qua có khá nhiều DN cà phê VN tranh nhau bán với giá rẻ mạt.
Gạo không đến mức khốn đốn như cà phê nhưng vẫn bị động trong vòng khống chế giá của những nhà nhập khẩu. Theo Hiệp hội Lương thực VN, kim ngạch xuất khẩu gạo hai tháng đầu năm giảm 25,3%. Ông Phạm Văn Bảy, Phó chủ tịch Hiệp hội Lương thực VN, cho rằng sản lượng xuất khẩu giảm không phải do nhu cầu thế giới sụt giảm mà vì rất nhiều hợp đồng khách hàng chào giá mua quá thấp. Nhiều thương vụ bị gác lại vì bên mua và bên bán giằng co chuyện giá. Ông Bảy cho biết nhiều khách hàng chẳng hạn như ở châu Phi rất cần gạo của Việt Nam nhưng cố tình ép giá vì biết VN đang được mùa.
Nắm vị trí thống lĩnh của nhiều ngành hàng nhưng DN VN chưa thực sự là người chủ động về giá đối với sản phẩm xuất khẩu của mình trên thị trường thế giới. Phải chăng chúng ta còn thiếu yếu tố quan trọng, đó là sự liên kết?
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Công an nhân dân có bài Bộ Công an chuẩn bị trình Chính phủ đề án “Nâng cao chất lượng giám định tư pháp”. Bài báo phản ánh: Trung tướng Phạm Quý Ngọ, Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Phòng, chống tội phạm cho biết, Tổng cục đang tham mưu cho Bộ Công an, Bộ Tư pháp hoàn tất đề án "Nâng cao chất lượng công tác giám định tư pháp", trình Chính phủ đúng thời hạn. Đây được xem là một trong các nội dung quan trọng cần thực hiện năm nay, tạo cơ sở pháp lý cho việc điều tra, xử lý tội phạm.
Quá trình nghiên cứu, Bộ Công an và Bộ Tư pháp đều thừa nhận, kết luận giám định là một trong những căn cứ cần thiết và quan trọng cho việc giải quyết đúng đắn vụ án, giúp các cơ quan tố tụng xác định có hay không hành vi tội phạm, mức độ hành vi tội phạm... Những khó khăn, vướng mắc trong khâu giám định như: nhiều đơn vị không hợp tác với cơ quan điều tra trong công tác giám định, việc giám định tốn nhiều thời gian và kinh phí, nhất là các vụ án kinh tế, tài chính, môi trường, trong khi nguồn kinh phí điều tra hạn hẹp, thời hạn điều tra được quy định rất chặt chẽ trong Bộ luật TTHS nhưng chưa quy định thời hạn trả lời của cơ quan được trưng cầu giám định.
Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của một bộ phận giám định viên chưa đáp ứng yêu cầu, nhiều kết luận giám định chưa rõ ràng, kết luận "nước đôi", không đưa ra được cơ sở cho cơ quan điều tra tiến hành các hoạt động tố tụng, ảnh hưởng đến quá trình điều tra vụ án của CQĐT. Theo đó, đề án sẽ quy định cụ thể về thời gian, mức phí và kinh phí thanh toán cho từng loại giám định tư pháp, những yêu cầu về trình độ, năng lực của giám định viên nhằm tạo cơ sở pháp lý cho các cơ quan chức năng tiến hành các hoạt động tố tụng được thuận lợi.
Về việc xây dựng dự án Luật Giám định tư pháp, Bộ Công an sẽ sớm kiến nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội cho xây dựng và ban hành luật này. Tuy nhiên, về kiến nghị cộng thời gian giám định vào thời hạn điều tra sẽ không được thực hiện vì cơ quan soạn thảo cho rằng, làm như vậy thời gian điều tra vụ án phụ thuộc vào thời gian giám định. Thay vào đó sẽ nghiên cứu, đề xuất quy định thời hạn trả lời của cơ quan được trưng cầu giám định.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài PHÔI BẰNG TỐT NGHIỆP ĐH-CĐ MỚI: Không có “xung đột” giữa các văn bản. Bài báo phản ánh: Theo Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp), các thông tư mới nhất của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã bác bỏ những quy định về mẫu phôi bằng quy định tại một quyết định trước đó. Báo chí gần đây phản ánh việc mẫu phôi bằng tốt nghiệp ĐH, CĐ do Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa in và phát hành thiếu mất dòng chữ “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” quen thuộc. Dư luận hoang mang đặt câu hỏi: Liệu có phải hàng vạn mẫu phôi bằng này bị lỗi hay không?
Thực tế, Quyết định 33/2007/QĐ-BGDĐT ngày 20-6-2007 của bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chế văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân, tại Điều 9 quy định nội dung chung của các văn bằng, chứng chỉ phải có dòng chữ “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”. Tuy nhiên, hơn hai năm sau, tháng 8-2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành nhiều thông tư, trong đó có Thông tư 22. Các thông tư này quy định về các mẫu bằng tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp, CĐ, ĐH, thạc sĩ, tiến sĩ. Theo đó, tất cả mẫu bằng nói trên đều không còn dòng chữ “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” phía dưới dòng “Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.
Việc không có dòng chữ “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” liệu có sai? Trong văn bản gửi báo Tuổi Trẻ mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã khẳng định: “Bằng tốt nghiệp ĐH, CĐ không phải là văn bản quy phạm pháp luật hay công văn hành chính. Vì vậy, mẫu bằng không thể hiện thể thức trình bày theo quy định của văn bản quy phạm pháp luật hoặc công văn hành chính”. Thêm vào đó, mẫu bằng được xây dựng trên cơ sở tham khảo bằng tốt nghiệp ĐH của một số nước cũng như mẫu giấy tờ mang tính quốc tế của một số bộ, ngành. Theo đó, “những giấy tờ mang tính quốc tế của một số bộ, ngành cũng chỉ ghi “Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Tuy nhiên, lại có câu hỏi đặt ra: Hai văn bản pháp quy (trường hợp này là Quyết định 33 năm 2007 và Thông tư 21, 22 năm 2009) về cùng một vấn đề lại có nội dung trái ngược nhau thì phải tuân theo văn bản nào? Lý lẽ của sự băn khoăn này là Quyết định 33 vẫn còn hiệu lực vì chưa có một quy chế văn bằng, chứng chỉ mới nào thay thế quy chế hiện hành.
Ngày 22-3, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, TS Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp), phân tích Điều 2 của cả Thông tư 21 và 22 đều có ghi rõ: “Các quy định trước đây trái với thông tư này đều bãi bỏ”. Điều này nghĩa là tuy Quyết định 33 vẫn còn hiệu lực nhưng những quy định tại Quyết định 33 trái với hai thông tư nêu trên đều bị bãi bỏ. Còn những quy định khác trong Quyết định 33 không trái với hai thông tư thì vẫn còn hiệu lực pháp luật. Như vậy, “hoàn toàn không có sự “xung đột” giữa các văn bản trên” - ông Sơn nói.
Dù sao đi nữa thì không thể phủ nhận việc thay đổi mẫu phôi bằng tốt nghiệp ĐH, CĐ, trung học chuyên nghiệp… đã gây nhiều phản ứng tiêu cực: các cơ sở đào tạo bất ngờ, sinh viên hoang mang, dư luận đặt nhiều nghi ngại… Lẽ ra trước một sự thay đổi đặc biệt tác động tới số đông, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, tuyên truyền rộng rãi tới các trường, tới sinh viên và toàn xã hội thì chắc sự việc đã không bị “phức tạp hóa” như vừa rồi.
3. Báo Nhân dân có bài Loạn " mũ" chủ quản văn phòng công chứng. Bài báo phản ánh: Thời gian qua, biển hiệu của doanh nghiệp (DN) đã nhiều lần được nhắc nhở vì vi phạm pháp luật nhưng chỉ ở góc độ kích cỡ, màu sắc, ngôn ngữ... dù “mũ” của chúng nhiều lúc sai lè. Điều đáng nói là ngay cả các văn phòng công chứng (VPCC) – loại hình DN hoạt động theo mô hình DN tư nhân hoặc công ty hợp danh…cũng tự sản xuất cho mình một cái “mũ” có “dính tý” Nhà nước để “nâng cơ” trong mắt khách hàng.
Trên biển hiệu, các đơn vị, cơ quan Nhà nước (“mũ”) được viết ở trên tên của DN có nghĩa đó là đơn vị chủ quản. hướng dẫn nghiệp vụ cho DN cũng như cùng chịu trách nhiệm với DN khi có vấn đề xảy ra. Theo khoản 1 Điều 26 Luật Công chứng, VPCC do một Công chứng viên thành lập được tổ chức và hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân, còn VPCC do hai Công chứng viên trở lên thành lập thì theo mô hình công ty hợp danh. Các loại hình này VPCC này tự chịu trách nhiệm về hoạt động và chỉ chịu sự quản lý Nhà nước của Sở Tư pháp về lĩnh vực công chứng, chứ không phải là đơn vị trực thuộc của Sở Tư pháp. Vậy mà nhiều tỉnh thành trên cả nước, các VPCC dường như cũng đang rơi vào tình huống “loạn mũ” cơ quan chủ quản trên biển hiệu. Cụ thể là, rất nhiều VPCC phía trên cùng của biển hiệu của mình đã ghi thật to, thật rõ là Sở Tư pháp tỉnh H, tỉnh C..
Tại Khoản 3 Điều 23 Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng ban hành kèm theo Nghị định 103/2009/NĐ-CP và Điều 9 Thông tư 04/2009/NĐ-CP, các biển hiệu doanh nghiệp vi phạm quy định sẽ bị xử phạt theo quy định của Nghị định 56/2006/NĐ-CP ngày 6/6/2006 ban hành về việc xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hóa thông tin (Mục 8 Điều 55). Nhưng hành vi ghi liều tên cơ quan chủ quản trên biển hiệu của DN chỉ có thể xử phạt theo hướng “không ghi đúng, không ghi đầy đủ tên gọi bằng tiếng Việt trên biển hiệu” (Điểm b Khoản 1 Điều 55), song chế tài điều chỉnh đích danh hành vi loạn “mũ” cơ quan chủ quản lại chưa có.
Việc các VPCC bị “loạn mũ” không phải là phát minh gì mới mà rất nhiều người làm luật, hiểu luật đều biết rõ. Và dù Luật Công chứng đã đi vào cuộc sống được hai năm nhưng tình trạng một số VPCC tự ý ghi Sở Tư pháp phía trên vẫn tồn tại và trở thành chuyện chẳng có gì lạ. Hầu hết tại các địa phương, đơn vị quản lý chuyên môn (Phòng Bổ trợ tư pháp thuộc các Sở Tư pháp) không biết phải hướng dẫn sao cho các VPCC về vấn đề biển hiệu vì bản thân họ cũng … mù mờ, chẳng biết xử lý sao cho đúng nữa. Thậm chí, Trưởng phòng Bổ trợ Tư pháp Sở Tư pháp Hải Phòng còn cho biết, đã thấy sai, đã nhắc nhở, nhưng VPCC chưa chấp hành nên cũng đành chờ có văn bản hướng dẫn cụ thể để làm.
Theo ông Trần Văn Minh - Phó Phòng thanh tra văn hóa thuộc Thanh tra Bộ VH-TT&DL, các vấn đề liên quan tới biển hiệu, biển quảng cáo...là thuộc lĩnh vực của ngành văn hóa và cơ quan này đã có quy định rất cụ thể tại các VBQPPL liên quan. Các VPCC với tư cách pháp lý của mình như luật định, thì vấn đề biển hiệu không nằm ngoài đối tượng đó nên cần nghiên cứu kỹ và áp dụng cho đúng.
Còn bà Đỗ Hoàng Yến - Vụ trưởng Vụ Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp) cho biết, do pháp luật chưa có quy định cụ thể nội dung của biển hiệu VPCC nên mới có tình trạng đem Sở Tư Pháp ra làm “mũ” như vậy. “Để chấn chỉnh tình hình này, Bộ Tư pháp đang dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số quy định của Nghị định số 02 và Luật Công chứng. Trong đó sẽ quy định “nội dung của biển hiệu VPCC theo nội dung ghi trên con dấu của Văn phòng”, bà Yến nói.
Các công chứng viên đều nhấn mạnh, trong khi hoạt động công chứng rất đặc thù, không phải hoạt động thương mại đơn thuần như các DN sản xuất, kinh doanh, song đến nay “chưa có một văn bản nào qui định rõ ràng nội dung biển hiệu của VPCC”. Nếu có qui định, các VPCC “sẽ thực hiện nghiêm túc” chứ không phải “người sau làm theo người trước” như tình trạng biển hiệu VPCC hiện nay. Bên cạnh đó, nhiều VPCC coi việc đưa “Sở Tư pháp” lên biển hiệu là một bằng chứng “bảo đảm uy tín” cho hoạt động, để “người dân yên tâm, biết ai cấp phép, ai quản lý VPCC”. Một VPCC tại Cầu Giấy (Hà Nội) còn coi đây một cách “tôn trọng cơ quan quản lý nhà nước và thể hiện sự rõ ràng đối với người dân”(!). Một số VPCC trên điạ bàn thủ đô cũng cho hay, họ biết là việc đội “mũ” đó là sai và sẽ sửa. Nhưng xem ra con đường đó còn gian nan vì trước mắt là chưa có văn bản điều chỉnh “trúng” và nếu có thì cũng sẽ “từ từ rồi tính” vì từ văn bản đến thực thi nghiêm túc không phải con đường ngắn, bằng phẳng nếu thiếu tính nghiêm trị.