I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo điện tử Dân trí phản ánh: Chiều tối 7/2, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng đã xác định rõ tên tuổi người lái chiếc xe ủi và một số người có liên quan đến việc hủy hoại tài sản, nhà cửa của ông Đoàn Văn Vươn và ông Đoàn Văn Quý. Theo đó, các điều tra viên cũng đã tiến hành thu thập chứng cứ, tài liệu và ghi lời khai của các đối tượng này.
Cùng ngày, CQĐT Công an TP Hải Phòng đã tiến hành làm thủ tục mời các cán bộ huyện Tiên Lãng và xã Vinh Quang có liên quan đến vụ việc gồm: ông Lê Văn Hiền - Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng; ông Nguyễn Văn Khanh - Phó chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng; ông Phạm Đăng Hoan - Bí thư Đảng ủy và ông Lê Thanh Liêm - Chủ tịch UBND xã Vinh Quang đến CQĐT để làm rõ việc ngôi nhà của ông Vươn, ông Quý bị phá hủy và nhiều tài sản thủy hải sản gồm tôm, cua, cá... trong đầm ông Vươn bị mất theo tố cáo của 2 nguyên đơn là vợ ông Vươn là Nguyễn Thị Thương và ông Quý là Phạm Thị Hiền (Báu). CQĐT Công an TP Hải Phòng cũng tiến hành trưng cầu giám định, đánh giá số tài sản của gia đình ông Vươn bị phá hủy, mất trộm để tiến hành khởi tố vụ án và quy trách nhiệm cụ thể cho các đối tượng liên quan khi đã có đủ căn cứ xác định đúng người, đúng tội.
Chiều 7-2, tại TP Hải Phòng, Thành ủy Hải Phòng đã họp thông báo một số kết luận của Ban Thường vụ Thành ủy về vụ cưỡng chế đất đầm nuôi trồng thủy sản ở xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng đang gây bức xúc dư luận và sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ và các bộ ngành chức năng… Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Thành cho biết, Ban Thường vụ Thành ủy thống nhất chủ trương: Đối với UBND TP, mặc dù việc cưỡng chế thu hồi đất, bảo vệ nhà thầu thi công nói chung đã phân cấp cho cấp huyện, song phải nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm trong việc thiếu kiểm tra, chỉ đạo để xảy ra vụ việc trên.
Đối với Huyện ủy Tiên Lãng, mặc dù không có biểu hiện tư lợi hay cố ý làm trái, nhưng sự việc đã gây hậu quả nghiêm trọng. Do đó, Ban Thường vụ Thành ủy thống nhất chủ trương: Kiểm điểm tập thể Ban Thường vụ Huyện ủy và cá nhân Bí thư Huyện ủy về trách nhiệm do đơn giản, thiếu lãnh đạo kiểm tra để xảy ra hậu quả do chưa thực hiện đầy đủ các nội dung theo quy định trình tự đền bù, hỗ trợ và thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai; đình chỉ công tác của Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền và Phó Chủ tịch UBND huyện Nguyễn Văn Khanh là người trực tiếp lãnh đạo tổ chức cưỡng chế thu hồi đất để kiểm điểm trách nhiệm cá nhân. Kiểm điểm các ông: Lê Văn Mải, Trưởng Công an huyện Tiên Lãng; Phạm Đăng Hoan, Bí thư Đảng ủy xã Vinh Quang và Lê Thanh Liêm, Chủ tịch UBND xã, xử lý nghiêm khắc sau khi có kết luận về trách nhiệm cá nhân. Giao Ủy ban Kiểm tra Thành ủy căn cứ quy định Điều lệ Đảng, kiểm tra đôn đốc quy trình kiểm điểm, tổ chức và cá nhân theo quy định; giao Ban Tổ chức Thành ủy chuẩn bị phương án cán bộ thay thế theo phân cấp; giao Công an TP khẩn trương điều tra, khởi tố vụ phá nhà trông đầm, xử lý theo quy định pháp luật.
2. Báo Thanh niên có bài Hà Nội nên tạm dừng đổi giờ. Bài báo phản ánh: Cảnh ùn tắc tái diễn nặng nề vài ngày gần đây cho thấy, chủ trương đổi giờ học, giờ làm của Hà Nội đã không đạt được mục tiêu ban đầu.
Vài ngày đầu khi áp dụng đổi giờ, giao thông Hà Nội có cảnh sáng thông thoáng, chiều ùn ứ. Nhưng cảnh khá dễ thở này do sinh viên và một lượng lớn lao động nhập cư chưa lên hết sau tết. Tuy nhiên, ngày 6.2, Hà Nội quay lại cảnh ùn tắc như trước đây. Đáng chú ý, theo Phòng CSGT Hà Nội, đã phát sinh thêm nhiều điểm ùn tắc mới như Phan Đình Phùng, Lý Thái Tổ, Thụy Khuê, Phương Mai... do phụ huynh học sinh tập trung đón con vào lúc 5 giờ chiều. Trước hàng loạt bức xúc của đại diện các trường và một số cơ quan chức năng tại cuộc họp bàn về đổi giờ học, giờ làm ngày 6.2, Thành ủy Hà Nội đã đi đến kết luận, sẽ tính toán điều chỉnh lại giờ tan học buổi chiều từ 19 giờ lên 18 giờ.
TS Nguyễn Xuân Thủy, một người gắn bó hơn 30 năm với ngành giao thông cho rằng, tác động của việc đổi giờ với ùn tắc không đáng bao nhiêu. Theo TS Thủy, học sinh - sinh viên không phải đối tượng tham gia giao thông chủ yếu (người đi lại chính trên đường là người vãng lai, buôn bán nhỏ lẻ, giới công chức), nên việc đổi giờ hướng vào đối tượng này không mang lại nhiều hiệu quả, lại ảnh hưởng, xáo trộn đến sinh hoạt. “Mục tiêu lệch giờ để giảm ùn tắc là tốt, nhưng hiệu quả thấp, nên điều chỉnh lại, đặc biệt giờ tan học 19 giờ hiện nay. Nếu Hà Nội cầu thị điều chỉnh sớm ngày nào các em học sinh và phụ huynh đỡ vất vả ngày đó”, ông Thủy nhìn nhận.
Theo TS Khuất Việt Hùng, Viện Quy hoạch và quản lý GTVT (Trường đại học GTVT Hà Nội), phương án đổi giờ học, giờ làm chỉ nên thực hiện nếu có nghiên cứu xây dựng mô hình giao thông, trên cơ sở kết quả khảo sát về sơ đồ hoạt động và chuỗi chuyến đi của các nhóm dân cư trong thành phố. Đặc biệt là các nhóm dân cư chịu ảnh hưởng trực tiếp của quyết định đổi giờ, để đảm bảo có thể tính toán được mức độ tăng, giảm nhu cầu đi lại trên các trục đường trong các giờ cao điểm. Nhưng Hà Nội chưa làm khảo sát này đã tiến hành điều chỉnh. “Chính sách đúng nhưng thực hiện không đúng thì vẫn thất bại như thường. Theo tôi, nên mạnh dạn ngừng áp dụng việc đổi giờ để nghiên cứu lại cho cẩn thận”, ông Hùng nhận định.
Báo cũng có bài “Ngược đời”. Bài báo phản ánh: Mục đích là để điều tiết thu nhập trong nền kinh tế nhưng do ngại khó và chỉ nhắm vào các đối tượng "có tóc", ngành thuế đang tạo ra nhiều sự ngược đời trong thực thi các sắc thuế. Sự ngược đời tồn tại nhiều năm nay, gây bất bình cho dư luận là trong lĩnh vực thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Ai cũng biết TNCN là để điều tiết thu nhập vì mục đích công bằng. Hay nói một cách dễ hiểu, người có thu nhập cao phải đóng thuế nhiều hơn. Nhưng thuế TNCN của ta lâu nay lại luôn trong tình trạng "điều tiết ngược" khi chỉ "nhắm" vào những người làm công ăn lương. Đối tượng này bị "soi" kỹ từng khoản thu nhập, dù là rất nhỏ. Trong khi đó, không ít những người có thu nhập cao, thậm chí cực cao lại ung dung lách thuế bằng nhiều cách. Nào là thành lập công ty để "chuyển" từ đóng thuế TNCN thành thuế thu nhập doanh nghiệp với mức thấp hơn do "kê" hàng loạt các loại chi phí trời ơi; có thu nhập ở nhiều nơi nhưng chỉ khấu trừ 10%/nơi thay vì đóng thuế lũy tiến trên tổng thu nhập theo quy định... Kết quả là người thu nhập cao thì nộp thuế ít, thậm chí không nộp thuế trong khi đối tượng làm công ăn lương thì truy thu không thiếu một đồng.
Tương tự là việc thu thuế trong lĩnh vực kinh doanh công nghệ số, kinh doanh qua mạng internet mà Báo Thanh Niên mới thông tin. Các mạng xã hội nước ngoài như Google, Facebook... với tiềm lực tài chính mạnh, doanh thu cao, lợi nhuận "khủng" thì không bị thu thuế. Còn các doanh nghiệp trong nước yếu hơn cả về vốn, về kinh nghiệm thì đã và đang nộp thuế đầy đủ. Việc này đang không chỉ gây thất thu cho ngân sách, tạo ra sự bất bình đẳng trong nghĩa vụ nộp thuế giữa các doanh nghiệp mà còn làm giảm lợi thế, giảm sức cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước trong lĩnh vực này.
Có thể nói thẳng ra rằng, sở dĩ tồn tại những sự ngược đời nói trên là do ngành thuế của ta ngại khó, lạc hậu và thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan liên quan. Đơn cử trong việc thất thu thuế từ các mạng xã hội như Google, Facebook... nói trên. Ngành thuế cho rằng họ không "theo kịp" việc kinh doanh qua mạng, kinh doanh số nhưng thông thường, cá nhân và doanh nghiệp có quảng cáo trên các mạng này đều sử dụng hệ thống thanh toán quốc tế tại ngân hàng. Ngành thuế hoàn toàn có thể phối hợp với các ngân hàng để quản lý. Hơn ai hết, ngành thuế hiểu rõ, nguyên tắc quản lý thuế là có thu nhập phát sinh tại VN, chắc chắn thu được. Vấn đề là họ có muốn làm hay không mà thôi.
Tất nhiên, thu thuế từ những người làm công ăn lương, những doanh nghiệp đăng ký kinh doanh đầy đủ thì đơn giản hơn nhiều so với các hình thức khác. Nhưng nghĩa vụ của ngành thuế không chỉ là thống kê, tổng hợp, đưa vào diện thu thuế nhiều loại thu nhập mà quan trọng hơn là phải quản lý đầy đủ các loại thu nhập để tạo công bằng về thuế cho người dân, doanh nghiệp. Đó là chưa kể, kinh tế Việt Nam đã và đang hội nhập ngày càng sâu vào kinh tế thế giới, sẽ còn nhiều hình thức kinh doanh hiện đại khác thâm nhập vào Việt Nam. Nếu chúng ta cứ thu thuế theo kiểu "chọn việc nhẹ nhàng" thế này thì ngân sách thất thu ngày càng lớn và sự bất bình đẳng về nghĩa vụ thuế ngày càng sâu. Đã đến lúc, ngành thuế phải xem lại trách nhiệm quản lý thuế của mình để tạo sự công bằng cho tất cả những người, những doanh nghiệp nộp thuế.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Thời báo kinh tế Sài Gòn online có bài Chất lượng cán bộ pháp lý còn thấp. Bài báo phản ánh: Chất lượng đào tạo của các trường luật và cách tuyển dụng và đề bạt thiếu khoa học đã khiến ngành tư pháp có nhiều cán bộ không đáp ứng yêu cầu công tác.
Chuyện một chánh án Tòa án nhân dân Huyện Tam Nông (tỉnh Đồng Tháp) sử dụng bằng đại học giả là một điển hình giải thích cho sự yếu kém năng lực (và cả đạo đức) này. Không ít cán bộ thực thi pháp luật ở cơ sở cũng không đủ kiến thức luật pháp cơ bản: những vụ bạo hành gia đình không được những người có trách nhiệm ở cơ sở giải quyết với lý do “là chuyện riêng của gia đình, chính quyền không can thiệp!”.
Trong một đất nước với bao nhiêu trường đại học luật đào tạo cử nhân ồ ạt, vậy mà cho đến nay rất nhiều cơ quan đơn vị công và tư không có cán bộ chuyên trách về pháp luật để hỗ trợ công tác (hoặc ít ra cũng được một tổ chức luật tư vấn thường xuyên). Việc Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đơn phương ký hợp đồng bán thương quyền các giải bóng đá trong 20 năm cho tập đoàn truyền thông An Viên (AVG), trong khi Luật Thể thao (điều 58) và Nghị định 112 (điều 12) nêu rõ: bản quyền truyền hình các giải bóng đá chuyên nghiệp thuộc về VFF và các câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp. Hợp đồng nói trên đã được VFF thực hiện hơn một năm nay (từ tháng 12-2010), vậy mà đến nay việc này mới được phát hiện.
Trong vụ cưỡng chế thu hồi đất ở Tiên Lãng (Hải Phòng) có chi tiết: chủ tịch ủy ban nhân dân huyện trả lời báo chí rằng, do các đối tượng bị cưỡng chế phản ứng (gây thương tích cho lực lượng tham gia cưỡng chế) nấp trong nhà của ông Vươn nên chính quyền phải đánh sập nhà này. Nếu đúng theo yêu cầu pháp lý, ngôi nhà này phải được bảo vệ để làm vật chứng cho vụ án chứ không thể bị phá sập theo ý muốn chủ quan của lãnh đạo huyện!
Trên đây chỉ là một số dẫn chứng điển hình. Sự dễ dãi trong đào tạo, không minh bạch trong tuyển dụng, đề bạt đã khiến lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam không làm hết trách nhiệm được giao một cách trọn vẹn. Khẩu hiệu “Sống và làm việc theo phát luật” đến bao giờ mới có ý nghĩa đầy đủ?
2. Báo điện tử Chính phủ phản ánh: Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh vừa có ý kiến chỉ đạo về dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định chế độ phụ cấp trách nhiệm theo nghề đối với Chấp hành viên, Công chứng viên, Thẩm tra viên và Thư ký thi hành án.
Theo đó, Phó Thủ tướng giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính thống nhất mức phụ cấp trách nhiệm theo nghề đối với chức danh Thư ký thi hành án, hoàn thiện văn bản theo thể thức quy định, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.