I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang vtv.vn đưa các tin:
- Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1/2012 tại Hà Nội và TP HCM vừa được công bố tăng lần lượt 0,96% và 0,89% so với tháng trước. Sức mua ít đột biến là nguyên nhân chính giảm áp lực lạm phát trong tháng thường có chỉ số giá cao nhất năm này.
- Sáng 1/2, Bộ Xây dựng và Công đoàn Xây dựng Việt Nam đã phát động chiến dịch thi đua 330 ngày đêm hoàn thành các mục tiêu, tiến độ năm 2012 trên công trường xây dựng Nhà Quốc hội, phấn đấu hoàn thành công trình đúng tiến độ trong năm 2013.
2. Báo Nhân dân đưa tin: Ngày 1-2, đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Trương Tấn Sang, Chủ tịch nước; Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Chính phủ; Ðinh Thế Huynh, Bí thư T.Ư Ðảng, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư và đại diện lãnh đạo nhiều bộ, ban, ngành, cơ quan, đoàn thể T.Ư và TP Hà Nội, nhiều đồng chí nguyên lãnh đạo Ðảng, Nhà nước đã đến nhà riêng chúc mừng sinh nhật lần thứ 95 của đồng chí Ðỗ Mười (2-2-1917 - 2-2-2012), nguyên Tổng Bí thư của Ðảng.
3. Trang vef.vn có bài Lạm phát xuống 5-7%, DN mới sống được. Bài báo đưa tin: TS Trần Đình Thiên cho rằng, với mục tiêu lạm phát dưới 10% nhưng lạm phát phải giảm sâu hơn xuống mức 5 - 7% thì doanh nghiệp mới trụ được trong năm "cắn răng vượt khó" này.
Năm 2012, mục tiêu Chính phủ đặt ra là lạm phát xuống dưới 10%. Thậm chí, nhiều ý kiến lạc quan cho rằng, lạm phát 2012 sẽ giảm nhờ vào chính sự suy giảm kinh tế thế giới bên ngoài. Theo ông, đà lạm phát 2012 ở Việt Nam sẽ ở mức nào?
- Theo tôi, lạm phát 2012 của Việt Nam giảm chủ yếu là do hiệu ứng của chính sách thắt chặt tiền tệ và tài khóa mà Chính phủ đã áp dụng trong năm 2011 (và chắc chắn sẽ còn tiếp tục được duy trì trong năm 2012). Nếu biết tận dụng xu thế giảm giá của thế giới thì lạm phát của Việt Nam sẽ giảm thấp hơn. Tuy nhiên, tôi lưu ý rằng ta chưa bao giờ làm tốt điều này. Trong nhiều năm gần đây, khi giá thế giới thấp, lạm phát các nước đều thấp thì lạm phát Việt Nam lại vọt lên, đứng ở hàng "quán quân" khu vực và thế giới.
Áp lực thực tiễn hiện nay đối với việc hạ thấp lạm phát là rất lớn. Đưa lạm phát xuống thấp không còn là câu chuyện "thành tích" của Chính phủ mà là vấn đề sống còn của doanh nghiệp, của nền kinh tế. Giảm lạm phát xuống 9-9,5% trong năm 2012 từ mức hơn 18% của năm 2011 đương nhiên là một thành tích lớn. Song tôi cho rằng thành tích đó vẫn chưa đủ "mạnh" để "cứu" nền kinh tế. Nếu lạm phát xuống mức đó thì lãi suất vay vẫn còn rất cao (14-16%/năm), quá cao để nhiều doanh nghiệp có thể tiếp cận vốn dễ dàng và nhờ đó, hồi sinh. Cần phải quyết tâm hạ lạm phát xuống thấp hơn nữa, có thể 5-7%. Đà giảm lạm phát cộng với kinh nghiệm đang hỗ trợ quyết tâm của Chính phủ thực hiện nhiệm vụ này.
Năm 2011, gần 50.000 doanh nghiệp đã phá sản, lãi suất hiện vẫn rất cao, chính sách tiền tệ thắt chặt vẫn tiếp tục. Ông có suy nghĩ thế nào về con số này?
- Vấn đề không dừng lại ở 50.000 hay 60.000 doanh nghiệp phải đóng cửa, tuy rằng đây đã là con số báo động đỏ. Theo tôi, số doanh nghiệp phải giảm quy mô kinh doanh, sản xuất cầm chừng, nghĩa là sống trong tình trạng "sống dở, chết dở", "cầm chừng", là rất nhiều. Theo đó, số việc làm và mức thu nhập của lao động cũng giảm mạnh. Nhưng số này không đưa vào thống kê nên con số 50.000 -60.000 doanh nghiệp đóng cửa vẫn chỉ giúp cung cấp một cách nhìn không thực, thậm chí, bị méo mó về thực trạng sức khỏe của nền kinh tế Việt Nam. Tình hình khó khăn như vậy thì phải gỡ. Nhưng gỡ như thế nào là vấn đề phải tính. Mấy năm gỡ rồi mà có được đâu. Nghĩa là bài toán rất khó và đang trở nên khó hơn do sự tích đọng khó khăn, yếu kém qua nhiều năm.
Thả lãi suất thì nguy cơ lạm phát quay trở lại. Theo ông, làm sao để vừa tạo được môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp sống, vừa không để ảnh hưởng mục tiêu vĩ mô kiềm chế lạm phát?
- Theo tôi, để giải bài toán này, cần tuân thủ hai yêu cầu.
Một là "gỡ" bài bản, hệ thống, không theo kiểu đối phó ngắn hạn, mạnh ai nấy làm, càng không phải theo cách ai vớ được cái gì thì dùng cái đó để chống lạm phát, để thoát thân.
Hai là phải chấp nhận đau đớn để thoát khỏi bệnh tật, phải chịu "trả" chi phí để sửa những cái bị hỏng, để khắc phục những yếu kém. Thậm chí, trong trường hợp nước ta hiện nay, chi phí đó phải lớn. Không nền kinh tế nào điều chỉnh cơ cấu mà không tốn kém, đau đớn. Người xưa từng nói "thuốc đắng dã tật", thậm chí "lấy độc trị độc". Cần có tư duy "đảo logic" như vậy trong hành động thì mới tạo ra đột phá mạnh để thoát khỏi tình trạng gần như "lưỡng nan" hiện nay của nền kinh tế.
Theo cách tiếp cận "chịu đau" như vậy thì sẽ có tổn thất, thậm chí "hy sinh", nhất là đối với các doanh nghiệp. Thắt chặt tiền tệ thì tiếp cận vốn khó, doanh nghiệp sẽ phải "cầm cự", hay phải "nín hơi" lâu. Mà nín hơi lâu trong khi bị yếu sức thì khả năng "ra đi" là rất cao. Có nhiều "phép" để trị bệnh. Nhưng tôi muốn đề cấp đến một nhóm giải pháp vừa căn bản, vừa cấp thời: đó là mạnh dạn thay đổi hoạt động ngân sách và chi tiêu công theo hướng "siết chặt", lấy phần "dư" để hỗ trợ doanh nghiệp. Cộng thêm vào đó là nâng cao trách nhiệm bộ máy để tăng hiệu lực điều hành, củng cố lòng tin của dân. Muốn vậy thì phải ráo riết cải cách căn bản tiền lương trong khu vực nhà nước theo nguyên lý gắn trách nhiệm với tiền lương. Không dễ nhưng phải làm. Cải cách tiền lương đã trở thành chuyện sống còn của bộ máy nhà nước.
4. Báo Lao động có bài Các Bộ chưa biết đi đâu, về đâu? Bài báo phản ánh: Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội vừa kiến nghị Bộ Xây dựng giao Hà Nội chủ trì việc di dời trụ sở các bộ, ngành trung ương ra khỏi nội thành và cho phép thực hiện cơ chế đặc thù lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch để các dự án đầu tư trọng điểm có thể triển khai sớm.
Tuy nhiên, trao đổi với PV Lao Động ngày 31.1, một lãnh đạo của Bộ Xây dựng khẳng định mặc dù là cơ quan giám sát thực hiện nhưng chính bộ cũng chưa biết được vị trí cụ thể của các bộ trong diện di dời sẽ chuyển đến, tuy khu vực thì đã được xác định là KĐT Tây Hồ Tây và Mễ Trì theo hướng hình thành khu hành chính tập trung. Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, việc này còn chờ quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết của Hà Nội. Cho đến thời điểm này đã có một số trụ sở các cơ quan bộ, ngành trung ương đã được đầu tư xây dựng ra ngoài khu vực nội đô là Bộ Nội vụ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ... Lãnh đạo Bộ Xây dựng cũng cho biết, tinh thần chung của các bộ ngành phải di dời đều mong muốn được đấu giá trụ sở cũ để làm kinh phí xây dựng trụ sở mới, nhưng việc này không đơn giản vì đây sẽ là cuộc đấu giá các tài sản hình thành trong tương lai, đặc biệt là trên các khu “đất vàng” và việc xây dựng cái gì trên khu đất ấy sẽ là vấn đề gây tranh cãi, không dễ thực hiện một sớm một chiều.
Tin mới nhất từ Bộ Xây dựng ngày 31.1 cho biết, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Bảo tàng Lịch sử quốc gia vừa có văn bản mời nhà đầu tư thực hiện dự án xây dựng trụ sở làm việc mới của bộ này. Theo đó, tổng vốn đầu tư thực hiện dự án tạm tính là 1.000 tỉ đồng. Xác nhận lại với PV Lao Động ngày 31.1, ông Phạm Đình Cường - Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) - khẳng định hiện vẫn chưa có danh sách cụ thể những trụ sở cơ quan bộ nào sẽ được đưa ra bán sau khi di chuyển.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Nhiều sai sót nên bị đề nghị hủy kết quả bán đấu giá. Bài báo phản ánh: Như báo Pháp Luật TP.HCM đã thông tin, theo hồ sơ, năm 2008, ông Lê Hồng Hải và Lê Văn Quỳ được ông Lê Công Hoa tặng cho một lô đất cao su. Vài tháng sau, hai ông được UBND huyện cấp giấy chứng nhận… Giữa năm 2010, hai ông nhận được quyết định của Chi cục Thi hành án (THA) Dân sự huyện Dầu Tiếng (Bình Dương) kê biên lô đất trên để thi hành một bản án trả nợ của ông Hoa.
Theo cơ quan THA, năm 2008, ông Hoa bị người khác kiện tranh chấp hợp đồng đặt cọc mua bán trang trại. Trong khi chờ tòa giải quyết, ông Hoa đã tặng cho một số tài sản của mình, trong đó có lô đất trên. Sau đó năm 2009, TAND tỉnh Bình Dương đã y án sơ thẩm, xử ông Hoa thua kiện... Do tài sản này ông Hoa tặng cho khi tòa đang thụ lý giải quyết nên THA vẫn có quyền kê biên... Ông Quỳ và ông Hải lập tức khiếu nại cho rằng đây là tài sản của hai ông, THA kê biên để bảo đảm THA cho ông Hoa là không đúng. Ông Hoa không còn quyền gì với tài sản trên nữa. Khiếu nại này không được chấp nhận vì THA vẫn xác định đây là tài sản của ông Hoa nên phải tiếp tục kê biên, cưỡng chế bán đấu giá...
Tuy nhiên, trong phiên bán đấu giá ngày 15-7 vừa qua, phía THA lại có ý kiến: Tài sản này hiện đang do ông Quỳ và ông Hải đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng. THA đề nghị hội đồng ngưng việc bán đấu giá để THA xin ý kiến Ban Chỉ đạo THA huyện về việc thu hồi giấy chứng nhận của hai ông này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người mua trúng đấu giá. Đại diện VKSND tỉnh và trung tâm bán đấu giá đã không đồng ý do trước khi THA ủy quyền bán đấu giá cho đơn vị bán đấu giá, THA biết rõ việc tặng cho tài sản trên nhưng không có ý kiến thu hồi. Mặt khác, việc kê biên, định giá, ủy quyền bán đấu giá đã đúng quy định… Sau đó việc bán đấu giá hoàn thành.
Sau khi xem xét khiếu nại, mới đây, VKSND Tối cao đã có văn bản gửi Chi cục THA Dân sự huyện Dầu Tiếng xác định cơ quan này đã có tới bảy vi phạm. Đơn cử: Thứ nhất, đã áp dụng biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản sai đối tượng phải THA, không đảm bảo thủ tục kê biên. Bởi cơ quan THA đã kê biên tài sản của ông Hoa nhưng thực tế tài sản lại đứng tên ông Hải, cơ quan không yêu cầu người đang quản lý giấy tờ về quyền sử dụng đất nộp các giấy tờ đó cho cơ quan THA là vi phạm khoản 1 Điều 111 Luật THA dân sự. Thứ hai, cơ quan THA vi phạm trong việc giao tài sản sau khi kê biên, ký hợp đồng giao bảo quản tài sản kê biên. Tiếp đó, công văn của cơ quan THA đề nghị trung tâm dịch vụ bán đấu giá bán lô đất trồng cây cao su để THA cho ông Hoa nhưng lô đất này đứng tên ông Hải nên vi phạm quy định cung cấp thiếu chính xác, thiếu trung thực các thông tin, giấy tờ cần thiết liên quan đến tài sản bán đấu giá. Thứ nữa, sau khi ông Quỳ khiếu nại việc thông báo bán đấu giá, cơ quan THA nhận đơn nhưng chưa giải quyết mà lại tổ chức bán đấu giá là sai vì chưa giải quyết khiếu nại. Một sai sót khác liên quan đến hợp đồng bán đấu giá là tài sản bán đấu giá mang tên ông Hải nhưng cơ quan THA lại xác định nguồn gốc vẫn là của ông Hoa… Cạnh đó, còn nhiều sai sót liên quan đến hồ sơ THA.
Do có một số vi phạm nêu trên, VKSND Tối cao yêu cầu Chi cục THA huyện Dầu Tiếng hủy kết quả bán đấu giá, tổ chức thi hành lại bản án từ giai đoạn kê biên tài sản theo đúng quy định...
2. Báo cũng có bài Văn bản nhà đất “hành” dân: Do chất lượng soạn thảo. Bài báo phản ánh: Như báo Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh, người dân thực hiện các thủ tục liên quan đến nhà đất, thực hiện các quyền hợp pháp như tách thửa chuyển mục đích sử dụng đất ở vẫn gặp quá nhiều khổ sở. Điều đáng nói ở đây là nguyên nhân không nhỏ là do quy định pháp luật bất cập. Ví dụ như QĐ 19/2009 về tách thửa quá ôm đồm nhiều cách hiểu, QĐ 64/2011 về hệ số điều chỉnh tiền sử dụng đất thiếu khả thi chậm sửa đổi, Thông tư 93 của Bộ Tài chính vô tình gây khó khăn trong việc cho ghi nợ tiền sử dụng đất…
PV đã trao đổi với bà Ung Thị Xuân Hương, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM, về vấn đề này.
. Thưa bà, thực tế đã xảy ra tình trạng có một số văn bản quy phạm pháp luật mới ra đời một thời gian đã phải sửa đổi vì không khả thi, không đáp ứng được nhu cầu của cuộc sống, văn bản “đá” nhau hoặc mâu thuẫn chồng chéo khiến các địa phương mỗi nơi hiểu mỗi cách. Bà nhận định sao về vấn đề này?
+ Một văn bản khi còn trên giấy thì không bao giờ vướng mắc. Đến lúc áp dụng vào thực tế thì mới bắt đầu phát sinh những bất cập do không thể lường được hết những phát sinh trên thực tế. Đó cũng là điều bình thường nên các quy định pháp luật luôn cần được nhìn lại và điều chỉnh, sửa đổi bổ sung. Tuy nhiên, nếu chỉ trong thời gian ngắn mà văn bản mới ban hành đã bộc lộ tính thiếu khả thi, phải điều chỉnh sửa đổi thì đúng là có vấn đề về chất lượng của văn bản này.
. Vậy bà đánh giá ra sao về công tác điều chỉnh các quy định đã bị nhiều ý kiến rằng chưa phù hợp, thiếu khả thi?
+ Tôi cho rằng việc sửa đổi vẫn chưa kịp thời, vẫn còn chậm. Cũng cần lưu ý thêm cho rõ, về nguyên tắc, cơ quan nào soạn và trình văn bản quy phạm pháp luật thì có trách nhiệm trong việc điều chỉnh, sửa đổi. Đã phát hiện quy định bất cập, cơ quan có thẩm quyền đã đồng ý sửa đổi mà còn chậm trễ, đùn đẩy qua lại thì quả thật người dân sẽ càng khổ.
. Một văn bản quy phạm pháp luật muốn được ban hành thì phải qua trình tự thủ tục rất chặt chẽ. Vậy cơ quan nào đóng vai trò quan trọng nhất? Trách nhiệm của cơ quan thẩm định, chẳng hạn cấp TP là Sở Tư pháp là tới đâu?
+ Mỗi một khâu có một nhiệm vụ khác nhau. Nếu đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, sự thống nhất và đồng bộ trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thì đó là vai trò của cơ quan thẩm định. Còn tính khả thi thì thuộc về vai trò chủ yếu của cơ quan soạn thảo và những đơn vị được giao nhiệm vụ phối hợp hoặc góp ý vì không ai nắm rõ thực tế hơn chính người trong cuộc. Tuy nhiên, phải nhìn nhận rằng khâu này hiện nay chưa được tốt.
Nhiều nguyên nhân dẫn đến một văn bản không có chất lượng cao. Cơ quan soạn thảo thiếu thực tế, không tiếp thu những ý kiến góp ý, chỉ nhìn trong ngành mình mà không bao quát quy định các ngành khác dẫn tới sự thiếu đồng bộ, mâu thuẫn chồng chéo. Trình độ của cán bộ soạn thảo cũng có hạn. Rồi những đơn vị phối hợp trong việc soạn thảo hời hợt, cho rằng không phải việc của mình. Đặc biệt, các cơ quan góp ý không nhiệt tình, chỉ qua loa hoặc đều cho hay thống nhất, trong khi đây là kênh thông tin quan trọng về thực tiễn trong ngành hay tại địa phương.
. Không ít cơ quan góp ý cho biết sở dĩ họ không nhiệt tình tha thiết có ý kiến vì phản biện bao nhiêu thì cũng ít khi nào được ghi nhận nên dần dà sinh ra nản. Bà có nghĩ vậy không?
+ Theo quy định, cơ quan trình văn bản phải ghi cụ thể các ý kiến góp ý và lý giải rõ ràng tiếp thu hay không tiếp thu, lý do tại sao để những người góp ý cảm thấy thuyết phục. Nhưng thực tế thì không phải văn bản nào cũng được thực hiện như thế.